استفاده از طبیعت و دستکاری آن به منظور استقرار پادگان و تجهیزات نظامی قبل، حین و پس از جنگ و توجه نیروهای درگیر تنها به تأمین منافع آنی انسانی، تخریب سیستمهای اطلاعات جغرافیایی و تجهیزات مستقر در پاسگاههای محیط بانی، آسیب به شبکه های آبرسانی و فاضلاب شهری و روستایی و درنهایت محیط زیست انسانی، سوء استفاده فرصت جویان شکارچی در غارت منابع و حیات وحش و ترفیع تجارت خود، شخم خاک و ایجاد خندق و سنگر و تخریب زیستگاه جانوران، جذب مواد سمی منتشر شده در خاک و نشت آن به آب ، عدم مدیریت تخلیه زباله های نظامی، کاهش پوشش گیاهی، مرگ میکرو ارگانیسمهای موجود درخاک و تأثیر بر کشاورزی، تأثیر تجهیزات سنگین و تانکهای جنگی بر اکوسیستمهای خاکی و آبی، افزایش تلفات حیوانی ناشی از بین رفتن زیستگاهها، منابع غذایی، آسیب به پوشش گیاهی و مرگ از شایعترین اثرات منفی جنگ بر مناطق و منابع طبیعی است.
در میان بی رحمی، مرگ و محرومیت جنگ، شاید محیط زیست قربانی جزئی به نظر رسد، اما به منظور داشتن شالوده قوی اجتماعی و امنیت اقتصادی، تغییر نگرش نسبت به راههای حفظ امنیت، ضروری و اساسی است.
ادامه مطلب ......
ادامه مطلب ...
وب سایت نشنال جئوگرافیک در پایان سال 2010 میلادی منتخبی از بهترین عکس های این سال را منتشر ساخته است که برخی از آنها را می توانید اینجا ببینید...
اکوتوریسم عبارت است از مسافرت مسئولانه و هدفمند در طبیعت، به نحوی که از محیط، حفاظت شود و به رفاه مردم بومی خدشه وارد نیاید. اکوتوریسم هر نوع توریسمی را که با طبیعت مرتبط می شود دربر می گیرد. در اکوتوریسم انگیزه اصلی مسافرت، جذابیت های طبیعی یک منطقه، شامل ویژگی های فیزیکی و فرهنگ بومی است و توریست پس از مشاهده جذابیت ها، بدون اینکه خللی در آنها وارد آورد یا آن ها را تخریب کند، محل را ترک می کند. در واقع توریسم طبیعت گرا نوعی از توریسم است که بر طبیعت اثر مخرب نگذارد، به حفظ انواع جانوران و گیاهان کمک کند و مستقیم و غیر مستقیم به حفظ طبیعت مدد رساند. اکوتوریسم، گردشگری مسئولانه و پایدار است و بدین سبب نیاز به حفاظت منابع ملی، اعم از زنده و بی جان، دارد؛ تسریع توسعه غمخوارانه و مناسب و آنچه به اهداف توسعه عدالت اجتماعی و افزایش کیفیت زندگی و ثبات، به ویژه برای جوامعی که در مجاورت مناطق حفاظت شده زندگی می کنند، کمک می کند، در مقوله اکوتوریسم قابل تعریف است.
با توسعه ارتباطات بشری در قرون اخیر و افزایش دانش عمومی در سطح جهان، جهانگردی از امری فطری و محدود، به صنعتی غول آسا و فراگیر بدل شده و بر اساس آمار سازمان جهانی جهانگردی (WTO) در حال حاضر دومین صنعت پول ساز جهان است و انتظار میرود که در قرن حاضر به اولین آنها تبدیل شود. به گفته آقای "کبالوس" ( رئیس اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) در اجلاس 1987) صنعت جهانگردی بزرگترین صنعت اجتماعی جهان است. برابر مطالعات انجام گرفته از سوی دانشگاه جرج واشنگتن آمریکا در سال 1990 حدود 440 میلیون جهانگرد و مسافر در نقاط مختلف جهان با صرف هزینهای معادل با 257 میلیارد دلار به سفر پرداختهاند. بر اساس همین تحقیقات در بین گرایشهای مختلف موجود در سفرهای جهانگردی بیشترین سطح رشد به سفرهای زیست محیطی یا "سافاری" اختصاص یافته است.
جهانگردی میتواند به مثابه منبعی از برکات اقتصادی و اجتماعی از قبیل اکتساب ارز خارجی برای اقتصاد کشورهای در حال توسعه باشد. مطابق آمار سال 1990 کشورهای در حال توسعه جهان از همین مجرا معادل 5/62 میلیارد دلار کسب نمودهاند. اصلاح زیر ساختار کشورهای در حال توسعه مثل شبکههای حمل و نقل شهری و روستایی، ایجاد تسهیلات، خدمات تفریحی و رفاهی و در نتیجه اشتغال وسیع روستایی و ملی از دیگر برکات جهانگردی در کشورهای رو به رشد تلقی میگردند. اما همین برکات و منافع زمانی که جهانگردی را در مفهوم پایدار آن یعنی به صورت جهانگردی پایدار (Sustainable Tourism) نبینیم، به مصائبی بزرگ بدل خواهد شد و همچون سایر داد و ستدهای اقتصادی مبتنی بر استفاده مستقیم و فروش غیر تبدیلی منابع ملی، زیانی عظیم را متوجه حیات و آینده ملل خواهد نمود، هر چند که به ظاهر درآمدهای کلانی را نیز متوجه افراد خاص یا کشورهای خاص نماید.
اگر استفاده از منابع به قیمت نابودی و انقراض آنها باشد، طبیعی است که توسعه، پایدار نخواهد ماند. از طرفی رشد فزاینده جمعیتهای بشری در کره خاکی و نیاز روز افزون آنها، بهرهبرداری از منابع زمینی را ناگزیر میسازد و بدون دست زدن به این منابع جهت استخراج و استحصال، زندگی و پیشرفت و توسعه امکان پذیر نخواهد گردید. لذا گفته میشود بهرهبرداری بهینه، منطقی و معقول از منابع به نحوی که فرصت تجدید آن داده شود تا موجودی حفظ و تضمین گردد و این توسعه پایدار خواهد بود.
همانطوری که در توسعه پایدار(Sustainable development، که توسعهای ممدوح است که ضمن بهترین بهرهبرداری از منافع موجود برای منافع نسل حاضر، این منابع را به صورتی مستمر جهت استفاده نسلهای بعدی نیز حفظ نماید، در مفهوم توریسم پایدار نیز روشی مقبول و ممدوح است که ضمن برطرف ساختن نیازهای تفرجی و تفریحی جهانگردان کنونی جهان این حقیقت را در نظر داشته باشد که مناطق مورد بازدید جهانگردان فعلی متعلق به نسلهای آینده نیز میباشد و بایستی ضمن استفاده صحیح از آن، چنان آن را حفظ نمود که فرزندان ما نیز بتوانند این گوهرهای گرانبها را لمس نمایند. گزارشهای ارایه شده بوسیله ارگانهای مسئول جهانی همچون بانک جهانی، برنامه محیط زیست، سازمان ملل و سازمان جهانی گردشگری نشان میدهد که در حال حاضر این صنعت از مهمترین شاخههای در هم تنیده اقتصاد جهانی بوده و در چرخش مالی جهانی نقش اساسی ایفا مینماید. همین بررسیها نشان میهد که در چهل سال گذشته تعداد بازدید کنندگانی که با هدف گردشگری به مسافرت پرداختهاند، از حدود 25 میلیون نفر به بیش از 450 میلیون نفر افزایش یافته و بر اساس پیش بینیهای انجام شده در سالهای اولیه قرن حاضر این تعداد تا 500 میلیون نفر افزایش خواهد یافت.
بررسی نقش این صنعت در کشورهای مختلف آسیا و اروپا که در اکثر موارد جاذبه های موجود و آتی آنها فراتر از آنچه که در ایران میتوان بوجود آورد و یا معرفی نمود، نیز نمیباشد خود روشنگر این مطلب میباشد که در صورت وجود نگرش، برنامه و راهکارهای اساسی در راستای تحول شرایط حاکم بر مجموعه عوامل دست اندر کار در ایران و به تبع آن در نواحی متنوع اقلیمی، فرهنگی، قومی و تاریخی آن میتوان جایگاه واقعی خود را در شبکه جهانی این صنعت بازیافته و بدون وارد آوردن تنشهای مخرب بر محیط پیرامونی، منابع مالی کشور را به صورتی مؤثر تنوع بخشید.
از سوی دیگر باید توجه نمود که فرایندهای متنوع گردشگری همراه با اثرات مثبت، چنانچه به صورت یک مجموعه همه جانبه و پویا مورد توجه قرار نگیرد میتواند در میان مدت موجب بروز اثرات منفی در تمام وجوه اجتماعی و فرهنگی و نیز جنبههای متفاوت زیست محیطی گردد.
در حالی به چهل سالگی رامسر نزدیک می شویم که تالابهای ایران هنوز هم در وضعیت نچندان مطلوبی به سرمی برند. سدسازی های بی حد و مرز، کنارگذرهای آنچنانی، میان گذرهای کارشناسانه و توسعه کشاورزی به هر قیمت و ...همنشین های چند سال اخیر تالابهای ایران می باشند.
در آستانه این جشن برای شادگان، انزلی، بختگان و پریشان چه کرده اید؟چگونه باور کنیم که امسال قرار پنج تالاب اقماری از فهرست تالابهای در معرض تغییرات شدید اکولوژیک خارج شوند. برای نجات مجموعه تالاب انزلی چه کرده اید؟ برای شادگان، خورالامیه و خورموسی چه طور؟ از نیریز و کمیجان و هامون صابری و هامون هیرمند چه خبر؟در جشن ۴۰ سالگی رامسر از کدام تالابمان دفاع کنیم؟از بختگان و پریشان یا انزلی و هامون،به راستی از کدامشان تعریف کنیم؟خواستم از تالاب های استانم بگویم؛ از گری بلمک، گری جمجمه، تکانه، لفانه، کبود، زردانه و بیشه دالان...
از بیشه دالان بروجرد که دیگر چیزی باقی نماده و اینک مزرعه ای است نمونه برای خودش.گری بلمک که قربانی زیاده خواهی های عده ای شده است و به قول مدیر کل محیط زیست لرستان در حال حاضر توسط یکی از نهادهای مسئول میلیاردها تومان هزینه انجام شده و این تالاب زهکشی شده است !
اینک آب تالاب گری بلمک با صرف هزینه های بسیار ! توسط یک کانال به طول دو کیلومتر به رودخانه تخلیه می شود تا با خشک شدن این تالاب زمینه توسعه اراضی کشاورزی در این منطقه را فراهم کنند. گر چه تالاب های لرستان وارد شده در فهرست رامسر نیستند اما به دلیل تحمیل تغییرات شدید اکولوژیکی می توان گفت یکی از مونتروهای محیط زیست ایران اند !
اگر امروز تالابهای یازده گانه پلدختر در فهرست یکی از مناطق چهارگانه ایران ثبت شده بود اینک پرندگان مهاجر، پریشان تالاب های ارزشمند لرستان نبودند. تمامی فعالان محیط زیست لرستان چشم به آینده ای دوخته اند که شاید این تالابهای ارزشمند حراست و حفاظت بیشتری را به خودشان ببینند.این در حالی است خبر فرود پرندگان مهاجر به تالابهای پلدختر کمی امیدوارمان کرده و شوق احیای این زیستگاههای گرانمایه را در دلمان زنده کردنگه داشته است.
پدیده نوظهوری موسوم به "توده جلبکی" که گونه ای از فیتوپلانکتون های دریایی است باعث تعطیلی کار صیادان استان هرمزگان در جنوب ایران شده است.
بعد از پدیده مرگ و میر دلفین ها که سال گذشته در منطقه خلیج فارس و دریای عمان اتفاق افتاد، امسال آفت دیگری آب های نیلگون خلیج فارس را به رنگ قرمز درآورده است.
دکتر اسماعیل کهرم، فعال محیط زیست در تهران در باره ظهور این پدیده به بخش فارسی بی بی سی گفت: "کشند سرخ، آن طور که بین جزیره قشم و بندرعباس امروزه به وفور رسیده است، وقتی ظاهر می شود که جلبک های آبزی درست مثل درخت گیلاس شکوفه می کنند".
"این جلبک ها موقع شکوفه کردن دارای فعل و انفعالات شیمیایی هستند که باعث می شود مواد سمی بسیار مهلکی را در داخل آب رها کنند. این مواد سمی باعث می شود که آب دریای منطقه بدبو شده و همچنین تعداد بیشماری ماهی مرده سطح آب را بپوشاند".
ساکنان مناطقی از قشم و بندرعباس در روزهای اخیر با قطعی آب روبرو بوده اند. آب جزایر ایرانی خلیج فارس معمولا توسط دستگاه های آب شیرین کن تهیه می شود.
یکی از ساکنان جزیره قشم می گوید: "در ماههای اخیر این جلبک ها وارد تجهیزات آب شیرین کن قشم شده و فیلتر آنها را پوشاند که در برخی موارد با قطعی آب روبرو بودیم".
سید محمد باقر نبوی، معاون دریایی سازمان حفاظت محیط زیست به رسانه های ایران گفته است که روش مقابله بیولوژیکی راهکار مناسبی برای مقابله با این بحران نیست، چرا که موجب از بین رفتن آب سنگ های مرجانی می شود.
حدود هشت درصد ذخایر آبسنگ های مرجانی جهان در منطقه خلیج فارس واقع شده و هرجا که آبسنگ های مرجانی باشد، تنوع آبزیان به شدت بالاست.
به گفته آقای نبوی یکی از راهکارها کنترل فاضلاب است. به واسطه فاضلاب ها مواد مغذی وارد دریاها می شوند، ترکیبات فسفر و ازت می توانند عامل مهمی در شکوفایی جلبک ها محسوب شود.
این مقام حفاظت از محیط زیست ایران همچنین گفته که اقدامات متعددی از جمله 14 مصوبه در کمیسیون زیربنایی دولت برای مقابله با پدیده جلبکی تصویب شده است.
مژگان جمشیدی روزنامه نگار در تهران به بخش فارسی بی بی سی گفت: "همه این ها در حد حرف است، با توجه به اینکه که پدیده فیتوپلانکتون ها می تواند در حد یک فاجعه ملی و منطقه ای باشد و می تواند در کل شیلات منطقه را نابود کند، هنوز اقدام موثر و جدی در این زمینه صورت نگرفته است".
خانم جمشیدی همچنین گفت: "در اجلاس اخیر کویت که به همین منظور تشکیل شده اعلام کرده اند که در چهار ماه اخیر در حدود 700 تن ماهی در سواحل امارات از بین رفته است، اما هنوز میزان تلفات آبزیان در سواحل جنوبی ایران رسما اعلام نشده است".
گردش طبیعی آب در خلیج فارس، رسوبات و تمام آلاینده ها را به طرف سواحل جنوبی می برد که بیشتر در انحصار عربستان سعودی و امارات است.
معاون دریایی سازمان محیط زیست گفته است که گسترش پدیده جلبکی ناشی از حرکت شناورها در منطقه نیست و آن را ناشی از توفان گنو در سال گذشته ذکر کرده است.
اما آقای کهرم نظر دیگری در این باره دارد و می گوید: "بنده این نظر را رد می کنم، به خاطر این که توفان گنو اگر این جلبک ها را به خلیج فارس کشانده باید مدت ها قبل شکوفه های آنها را مشاهده می کردیم."
وی افزود:"مسئله این است که کشتی هایی که عازم خلیج فارس هستند، مقدار زیادی آب را در مبدا خودشان وارد انبارها برای حفظ تعادل کشتی می کنند که وقتی به سواحل جنوبی خلیج فارس در ایران می رسند، آنها را بدون هیچ نظارتی داخل آب رها می کنند و هیچ سازمانی هم نیست که جلوی این عمل غیرقانونی کشتی ها را بگیرد".
مقامات سازمان حفاظت از محیط زیست ایران اذعان می دارند که پدیده توده جلبکی در سواحل شمالی مانند رشت، انزلی و گرگان هم دیده شده است. این پدیده می تواند به موجودات آبزی آسیب برساند و گونه هایی که تحرک کمتری دارند بیشتر در معرض آسیب قرار می گیرند.
bbc.com
ماده 1- منظور از طبیعت گردی (اکوتوریسم) عبارت است از برآوردن تمنیات و تمایلات خردمندانه و انسانی گردشگران طبیعت در محیطی طبیعی، فرهنگی، آموزشی و غیر مصرفی و به صورت پایدار و در حد ظرفیت قابل تحمل با حداقل تأثیر منفی بر محیط طبیعی و فرهنگی تحت شرایط و ضوابطی که ضمن حفظ محیط زیست و فرهنگ بومی و ارزشهای آن، امکان رشد اقتصادی و محلی را فراهم آورد.
دانلود آئین نامه طبیعت گردی مصوبه هیئت وزیران از این لینک
حالی که مرکز هماهنگی اطلاع رسانی آلودگی هوا وضعیت هوای تهران در امروز چهارشنبه را "شرایط هشدار" اعلام کرده است، مدیر کل محیط زیست استان تهران در گفت و گو با خبرگزاری دولتی فارس گفت: هوای تهران در شرایط "اضطرار " قرار دارد. این در حالی است که دیروز مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوا (وابسته به شهرداری تهران) نیز رسیدن آلودگی هوای تهران به وضعیت " اضطرار " را تکذیب کرده و در گفت و گو با خبرنگار ما شرایط هوای تهران را در حد هشدار اعلام کرده بود. طبق قانون فقط در وضعیت اضطرار اقداماتی همچون تعطیلی مراکز آموزشی و دولتی انجام می شود.
این گزارش می افزاید بر اساس اطلاعات رسیده از ایستگاههای سنجش آلودگی هوای شهر تهران بر میزان غلظت آلایندههای مونوکسید کربن، ازن و دیاکسیدنیتروژن نسبت به روز گذشته در همین ساعت افزوده و از میزان غلظت آلایندههای دیاکسیدگوگرد، ذرات معلق کمتر از دو و نیم میکرون و ذرات معلق کمتر از ده میکرون کاسته شده است.مهمترین توافق نشست بین المللی برای نجات ببرها، اتخاذ یک برنامه منسجم برای دو برابر شدن جمعیت این گونه طی 12 سال آینده اعلام شد.
این توافق که به امضای 14 کشور دارای ببر در نشست روسیه رسیده است از حمایت و همکاری سازمان های موثر بین المللی همچون برنامه محیط زیست سازمان ملل برخوردار خواهد بود.
جمعیت گونه ببر در قرن 20 صد هزار قلاده در دنیا گزارش شده است. ولی بر اساس گزارشهای دیگر 370 هزار قلاده در کل دنیا تخمین زده شده است. با اجرای پروژه منطقهای و زیرمنطقهای و سرجمع در حدود 330 میلیون دلار بودجه توسط کشورهای دارای ببر، بانک جهانی، صندوق تسهیلات زیست محیطی و بخش خصوصی و تشکلهای مردمنهاد مانند بنیاد حمایت از حیات وحش منابع لازم تأمین میشود تا طی 12 سال آینده که دوباره بر اساس تقویم مشرق زمین در سال ببر قرار میگیریم جمعیت ببر با اجرای تعهدات از سوی کشورها دو برابر افزایش یابد.
دیدگاه خود را بیان نمایید.....