..:: محــــــــــیـــط ســـــبـــــــز (بیابان زدایی) ::..
..:: محــــــــــیـــط ســـــبـــــــز (بیابان زدایی) ::..

..:: محــــــــــیـــط ســـــبـــــــز (بیابان زدایی) ::..

منابع طبیعی-بیابان زدایی-محیط زیست

بسته های تجزیه پذیر چیست؟

پلاستیک های مشهور امروزی حاوی پلی اتیلن ، پلی پروپیلن و پلی استیرن هستند. این پلیمر ها نسبت به محیط های بیو و میکروارگانیزم ها بی اثر هستند و بهمین دلیل زیست تخریب پذیر نیستند.
در نتیجه مشکلات فراوانی برای مححیط زیست ایجاد کرده اند.در واقع تجزیه این پلیمرها در طبیعت به زمان بسیار طولانی نیاز دارد، در نتیجه تجمع زباله های پلاستیکی حاصل از بسته بندی محصولات صنعتی، کشاورزی و بازرگانی مشکل اصلی محیط زیست است.
در چند دهه ی اخیر پیشرفت های زیادی درباره ی پلاستیک های زیست تخریب پذیربه دست آمده است که سبب شده تا تلاش جدی برای یافتن جایگزینی مناسب برای پلایتسک های تجزیه ناپذیر انجام بگیرد.منظوراز پلاستیک زیست تخریب پذیر ( تجزیه پذیر) چیست؟ پلاستیک ها یی که توسط باکتریها و تجزیه کننده ها ( میکرواورگانیز مها ی زنده) به آب و کربن دی اکسید تجزیه شده و در نهایت به صو رت کربن به بیوسفر طبیعی برگردند.
این پلاستیک ها از منابع غیر نفتی به دست می آیند و مبنای بسته بندی های تجاری جدید هستند. برای مثال پلاستیک های بسته بندی مبتنی بر سا ختمان نشاسته از سیب زمینی و ذرت تهیه می شوند.شکل روبرو چرخه ها یی را نشان میدهد که در آ نها پلاستیک های زیست تخریب پذیر از محصولات کشاورزی و به کمک مخمر ها به دست می آیند.
چند مثال از پلاستیک های زیست تخریب پذیر:1) پلی هیدروکسی آلکانوات : یک پلیمر زیست تخریب پذیر است که توسط باکتری ها تولید می شود. خواص این پلیمر شبیه پلی پروپیلن است. پلی هیدروکسی آلکانوات ها پلی استر های خطی هستند که در طبیعت توسط باکتری ها تخمیری از شکر و چربی تولید شده اند. بیش از 100 مونومر مختلف می توانند با این گروه ترکیب شده و موادی با خواص شدیدا" مختلف ایجاد کنند.
این مواد یا ترموپلاستیک ویا الاستومریک هستند که ، نقطه ی ذوب آن ها از 40 درجه تا 180 درجه تغییر می کند.معمول ترین نوع پلی هیدروکسی آلکانوات ها پلی بتا هیدروکسی بوتیرات است. این پلیمر خواصی شبیه پلی پروپیلن دارند، در حالی که انعطاف ناپذیر و بسیار شکننده است.
نوعی پلیمر بنام پلی هیدروکسی بوتیرات- والرات که انعطاف پذیرتر و نرم تر است برای بسته بندی مواد مورد استفاده قرار گرفته است.
برای نمونه از این پلیمر بطری های شامپو تهیه کرده اند.وقتی که پلی بتا هیدروکسی بوتیرات در شرایط هوازی قرار گیرد به طور عادی به کربن دی اکسید و آب شکسته می شود. در غیاب اکسیژن تجزیه سریع تر صورت گرفته و متان تولید می شود.
این پلیمر در محیط های غیر فعال بیولوژیکی مانند محیط کشت استریلیزه تجزیه نمی شود.2) پلی لاکتید: یک پلیمر زیست تخریب پذیردیگر است که از لاکتیک اسید مشتق شده است.این پلاستیک می تواند در بدن ما به اجزای ساده شکسته شده و تجزیه شود. لذا کاربردهای داروی ارزشمندی دارد.

کاربرد زیست فناوری در پاکسازی محیط زیست

محدود بودن ظرفیت زیستکره واقعیتی غیر قابل انکار است. دگرگونیهای تحمیلی انسان بر کره زمین به قدری وسیع است که برای جلوگیری از اثرات فاجعه آمیز آن و ممانعت از روبه رو شدن نسل آینده با مشکلات لاینحل، اقداماتی عاجل مورد نیاز است. استفاده از سلاح برتر علم و تکنولوژی، به ویژه تکنولوژیهایی که عواقب سویی برای محیط زیست ندارند، می تواند دستیابی به توسعه پایدار و مطمئن برای بشر را امکان پذیر سازد. تکنولوِژیهای فعلی معضلات بسیاری فرا راه زندگی بشر قرار داده است. آلودگیهای زیست محیطی، حجم زیاد زباله ها و مواد زاید غیرقابل تجزیه، آلودگی بیش از حد هوا، از بین رفتن تدریجی لایه ازن، بروز تغییرات شدید جوی، افزایش دمای زمین، بالارفتن سطح آب اقیانوسها و دریاها، همه پیامدهای ناگواری است که علم و تکنولوژی حاکم در اثر بی توجهی و استفاده ناصحیح بشر برای ما به ارمغان آورده است.

 یوتکنولوژی به دلیل گستردگی و ماهیت چند منظوره اش،می تواند ایده آل ترین تکنولوژی محافظ محیط زیست به شمار رود. چرا که اساساً ماهیتی حیاتی و طبیعی داشته و همراه با ساختار طبیعت و در جهت تعادل و همکاری با طبیعت است. پدیده بیورمدیشن یا زیست پالایی از جمله روشهای بیوتکنولوژیک به معنای بکار گیری موجودات زنده برای حل مشکلات زیست محیطی است و شامل هر فرایندی می شود که طی آن موجود زنده بکار گرفته می شود تا محیط زیست آلوده را به حالت اصلی و اولیه خود برگرداند.

White biotechnology یا بیوتکنولوژی صنعت و محیط زیست، شامل زمینه بسیار وسیعی است که از آنزیم های تولید شده بوسیله میکروارگانیسم ها و گیاهان برای مصارف صنعتی از قبیل تولید پلاستکهای تجزیه پذیر و سوختهای غیر فسیلی به منظور حذف پسماندها و کاهش آلاینده ها استفاده می شود. درواقع پاکسازی زیستی استفاده از موجودات زنده بویژه باکتری‌ها، قارچ‌ها و گیاهان، به منظور تجزیه آلاینده‌های محیطی و تبدیل آنها به ترکیبات غیرسمی است و یکی از روش‌های متداول پاکسازی محیطی است که سال‌ها در دنیا به صورت میدانی به کار گرفته می‌شود. در حال حاضر دانشمندان درصددند تا به کمک روشهای بیوتکنولوژیک، آلودگیهای زیست محیطی با فلزات سنگین، آلودگی با سموم و آلودگیهای نفتی را برطرف سازند. حرکتهایی نیز در جهت تبدیل گل و لای لجن دریاچه ها، اقیانوس ها و سدها به کودهای آلی با استفاده از روشهای بیوتکنولوژی آغاز شده است. این کار ضمن پاکسازی محیط زیست و جلوگیری از انباشته شدن آلودگی ها و ضایعات در اکوسیستم های آبی، مواد و فرآورده های سودمندی را برای حاصلخیزی زمین های کشاورزی فراهم می سازد.


باید در نظر داشت که بیوتکنولوژی محیط زیست همچون تیغ دولبه دارای فواید و زیان هایی است. فواید آن در عرصه محیط زیست شامل پاکسازی محیط زیست، استفاده از میکرو ارگانیسم ها در تصفیه بیولوژیکی فاضلاب با روش هوازی و یا بی هوازی، حذف فلزات سنگین از فاضلاب، تولید کودبیولوژیک با روش کمپوست، تولید پلاستیک های زیست تخریب پذیر و تجزیه میکروبی نفت و مشتقات آن (Biodegradation)می باشد.از زیان های آن می توان به خطرات احتمالی محصولات تغییر ژنتیک یافته برای سلامتی انسان و سایر موجودات زنده اشاره کرد. ماده ۸ پیمان بین المللی تنوع زیستی کارتاهینا اعضا را مکلف می نماید روشهایی را ایجاد نمایند تا ریسک ناشی ازکاربردهای رهاسازی محصولات تغییر ژن یافته ناشی از بیوتکنولوژی را که دارای خطرات احتمالی برای محیط زیست بوده و بر پایداری و حفاظت از تنوع زیستی و سلامت انسان تأثیر می گذارد، مدیریت، نظارت و کنترل نمایند. در واقع همه تکنولوژیها علاوه بر مزایا ، اثرات منفی غیر قابل پیش بینی شده نیز دارندو به همین علت ارزیابی خطرات زیست محیطی آنها بسیار مشکل می باشد. خطرات جدید احتمالی بایستی از نظر تاثیرات بالقوه بخصوص در موجودات تراریخته GMOS ، مورد شناسایی،بررسی و ارزیابی قرار گیرند، زیرا ممکن است به صورت علف هرز تبدیل شوند و یا آفات مقاوم به آفت کشها بوجود آید ، همچنین احتمال تداخل ژنتیکی غیر عمدی با واریته ها و گونه های وحش وابستگان آنها ایجاد گردد.

بطور خلاصه استفاده از زیست فناوری در پاکسازی محیط زیست را می توان به شکل زیر بیان نمود:

  حذف موثر آلاینده های خطرناک از محیط زیست با استفاده از موجودات پالایشگر(میکروارگانیسم،گیاه) Bioremediation

- حذف آلاینده های نفتی با استفاده از باکتریهای نفت خوار(نفت را به اسیدهای چرب قابل استفاده برای موجودات دریایی تبدیل می کنند)

- حذف سموم شیمیایی

  حذف آلاینده های حاصل از صنایع مانند فلزات سنگین

- تولید ظروف پلاستیکی تجزیه پذیر با استفاده از پروتئینهای گیاهی

 ولید سوختهای غیر فسیلی

- کاهش آلاینده های آلاینده های هوا، خاک و آب

- نگهداری ترکیب اتمسفر

- مدیریت پسماندها با بکارگیری تکنیکهایی که برای محیط زیست مناسب و از نظر اقتصادی به صرفه باشند

- تشخیص موجودات شاخص جهت شناسایی و استخراج سریع معادن ، آلاینده ها

 
در همین راستا درامر پاکسازی محیط زیست که به طور عام وظیفه همگانی بشر و به طور خاص از اهداف و وظایف متخصصان محیط زیست است باید روشهای زیست فناوری را به طور متعهدانه، آگاهانه و مسوولانه بکار گرفت تا ضمن به حد اقل رساندن آسیبهای زیست محیطی و بهداشتی به حذف آلاینده ها و پاکسازی محیط زیست دست یابیم............

کاربرد نانو فناوری در کاهش آلودگی خاک

زباله مهمترین منبع آلوده سازی خاک و منابع آب
مدیرکل امور آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست گفت: یکی از مهمترین منابع آلوده سازی خاک ها زباله ها هستند، همچنین شیرابه زباله می تواند به داخل زمین نفوذ کرده و منابع آبی را نیز آلوده کند."سروش مدبری" افزود: دفن، سوزندان و بازیافت، روش های دفع زباله ها هستند، هر چند که روش سوزاندن نامناسب ترین روش دفع زباله است چون ضمن ایجاد گازهای بسیار سمی و آلودگی هوا، خاکستر زباله و آلودگی بصری چشم انداز بدی را به دنبال دارد. وی با اشاره به اینکه بازیافت بهترین روش دفع زباله است، تصریح کرد: می توان با ذخیره برخی مواد زائد و استفاده مجدد از آنها به کاهش مقدار ضایعات کمک کرد.

وی فعالیت های کشاورزی، صنعتی و معدنی، نفتی و شهری را از دیگر منابع آلوده کننده خاک دانست و گفت: مصرف غیر بهینه کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات نباتی با تجمع فلزات سنگین و ترکیبات آلی پایدار، خاک را آلوده می کند.

مدبری با اشاره به اینکه عمده آلودگی های صنعتی تجمع فلزات سنگین در خاک است، تصریح کرد: آلاینده های صنعتی شامل همه آلاینده هایی است که توسط فعالیت کارخانجات به خاک وارد می شوند .

وی خاطر نشان کرد: مواد نفتی و مشتقات آنها در اثر حمل و نقل یا ذخیره سازی ممکن است موجب آلودگی خاک شود، هر قدر مواد نفتی به عمق بیشتری از خاک نفوذ کنند رفع آلودگی هم مشکل تر خواهد شد.

مدیرکل امور آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست گفت: دو شیوه پاکسازی خاک آلوده از طریق حفاری تا عمق مشخص و انتقال و ترمیم آن در خارج از منطقه و ترمیم خاک آلوده در محل اصلی برای این منظور مناسب است.

مدبری افزود: روش های ترمیم خاک شامل استفاده از آب برای خارج کردن آلاینده ها، استفاده از حلالهای شیمیایی، از بین بردن آلاینده ها به روش سوزاندن، کمک کردن به ارگانیسم های طبیعی برای شکستن مولکول آلاینده ها،اضافه کردن مواد به خاک برای محافظت و جلوگیری از انتشار آلودگی به سایر نقاط است.

وی با اشاره به اینکه یکی از تکنیک های مهم و به روز دنیا برای پاکسازی خاک های آلوده زیست پالایی است، گفت: در این روش به کمک تکثیر و تلقیح میکرو ارگانیسم های موثر در تجزیه یک نوع ویژه آلاینده خاک های آلوده را پاکسازی می کنند.

وی اظهار داشت: با توجه به تنوع متابولیکی میکرو ارگانیسم ها و توان استفاده آنها از آلاینده های محیطی با یک انتخاب درست می توان از آنها در جذب، کاهش و حذف کامل آلاینده های مختلف بهره گرفت.

مدبری گفت: گیاه پالایی یکی از روش های اصلاح آلودگی است که برای برداشت فلزات خطرناک خاک از گونه های گیاهی با قابلیت تحمل بالای فلزات استفاده می شود، این گیاهان قابلیت تجمع مقادیر زیادی از فلزات را در اندام های خود دارند.

به گفته وی، این فناوری شامل کشت مکرر محصولات جمع کننده رو به بالا برای جذب و انتقال فلزات توسط گیاه و در مرحله بعد برداشت و سوزاندن بافت های گیاهی و بازیافت فلزات از خاکستر است.

مدیرکل امور آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست ، کاربرد نانو فناوری در کاهش آلودگی خاک را موثر دانست و افزود: نانو فناوری از تکنیک های جدید و به روز کاهش آلودگی خاک است که با استفاده از نانو مواد می توان آلاینده های خاک را جذب کرد.


کاربردهای نانو در محیط زیست

عماد احمدوند، مدیر پایگاه اطلاع رسانی ستاد ویژه نانو، در زمینه کاربردهای نانو در محیط زیست گفت: یکی از موارد استفاده اصلی و اساسی کاربرد نانو در جهان که در این زمینه کارهای تحقیقاتی زیادی انجام می شود کاربرد در محیط زیست است که موارد استفاده مختلفی دارد، از تصفیه آب تا حذف فلزات سنگین از پساب های کارخانجات صنعتی، تصفیه خاک های آلوده به فلزات سنگین و همین طور تصفیه گازهای آلاینده در هوا، نمونه ای از غشاهای نانو ذره ای و غشاهای نانو لوله ای برای حذف نمک از آب و حذف شوری آن است.

وی گفت: از نانو ذرات اکسید آهن برای حذف فلزاتی مثل جیوه و سرب از خاک های آلوده به آب های آلوده و از فتوکاتالیزهایی مثل اکسید تیتانیوم برای حذف گازهای آلوده استفاده می شود.

احمدوند تصریح کرد: مراکز تحقیقاتی زیادی هستند که در زمینه کاربردهای نانو کارهای جدید انجام می دهند.

برای نمونه دانشگاه تبریز که به طور خاص روی فتوکاتالیزها کار می کنند، دانشگاه های تهران، تربیت مدرس، شهید چمران و بعضی واحدهای دانشگاه آزاد ودانشگاه صنعتی اصفهان، طرح های دکترا و مقالات isi در این زمینه دارند.

تثبیت‌‌کننده‌ خاک بااستفاده‌ از نانو

استفاده از خاک رس نانو مقیاس برای پوشش‌های ضد آتش

تثبیت کننده خاک با استفاده از فناوری نانو به همت محققان ایرانی ساخته شد.

سید علی هاشمی عضو هیأت علمی پژوهشگاه پلیمر با اشاره به این طرح تحقیقاتی که در این پژوهشگاه انجام شده است، گفت: این محلول بر پایه نانو فناوری ساخته شده است و با خاک رس مخلوط می‌شود و باعث می‌شود تا خاک محکم به هم بچسبد.

وی ادامه داد: این محلول را در جاده‌های خاکی و روستایی می‌توانیم به کار ببریم، با استفاده از این محلول دیگر جاده‌ها گل نمی‌شود و خاک آن تثبیت و محکم می‌شود، به نوعی همانند آسفالت عمل می‌کند.

مجری این طرح گفت: این محلول همانند محلولی که سیمان را سفت می‌کند، عمل می‌کند، با این تفاوت که در روش استفاده از سیمان برای یک کیلومتر جاده نیاز به 80 تن آهک وجود دارد، اما در این روش جدید تنها به 20 لیتر احتیاج است.

وی افزود: تاکنون از این تثبت کننده در برخی از جاده‌های روستایی و پروژه‌های نفتی استفاده شده است.

محققان گروه شیمی "دانشگاه وارویک"، روشی ابداع کرده‌اند که به کمک آن می‌توان از لاک‌هایی از خاک رس در مقیاس نانو برای پوشش‌های ضد آتش استفاده کرد.

به گزارش پایگاه اینترنتی نانو، در این روش لاک‌هایی از خاک رس جایگزین صابون‌هایی می‌شوند که برای پایدار کردن رنگ‌های امولسیونی لاستیکی به کار می‌روند.این لاک‌ها بسیار سختند و از پایداری خوبی در برابر شعله برخوردارند.

دکتر "استفان بن" از دانشگاه وارویک که ریاست این مطالعه را بر عهده داشت و همکارانش به وسیله انواعی از صفحات رسی نانو مقیاس به نام "لاپوینت" (‪ (Lapoint‬روش ساده‌ای را برای روکش دادن ذرات پلیمری مورد استفاده در چنین رنگ‌هایی ابداع کردند.

این صفحات به‌طور موثری لایه مقاومی را بر روی ذرات لاستیکی پلیمر موجود در رنگ، ایجاد می‌کنند.

این صفحات رسی ضخامتی حدود یک نانومتر و قطری حدود ‪۲۵‬نانومتر دارند نه تنها جایگزین مناسبی برای صابون به شمار می‌روند بلکه می‌توانند برای ساخت رنگی حاوی پوشش بسیار سخت‌تر و مقاوم‌تر در برابر شعله نیز استفاده شوند.


زیست پالایی Bioremediation

مقدمه

خاک اساس هستی ، تولید و انبار مواد خام است و نقش بسیار مهمی در زندگی انسان ایفا می کند . نقش عمومی خاک نسبت به هوا و آب از اهمیت بیشتری برخوردار است.حفاظت خاک به عنوان یک وظیفه سیاست محیطی مانند آب و هوا واجب و ضروری می باشد . انسان هرچه بیشتر سعی می کند هوا وآب را تمیز کند به همان نسبت در نتیجه این اقدام پاک کننده خود ، خاک را آلوده تر می کند و بر بار آلودگی خاک اضافه می شود .هرگونه تغییر در وی‍ژگی های اجزای تشکیل دهنده خاک به طوری که استفاده از آن ناممکن گردد آلودگی خاک نامیده می شود .خاک منبع درآمد و تولید و اساس جمیع تمدن مادی است حفظ خاک همانند حفظ آب و هوا ضروری می باشد . از آنجایی که خاک روز به روز به قبرستان مواد زیانبخش و دریافت کننده مواد زیان آور تبدیل شده است و نیز بیشتر از آب و هوا بر بار آلودگی خاک افزوده می شود و توان خود پالائی خاک به علت کم بودن مبادله ی آن کمتر از توان خود پالائی هوا وآب است و از طرفی به طور روز افزون بر اثر ایجاد ساختمان و راه وتاسیسات شهری و صنعتی مقدار زیادی از خاک از گردش طبیعی و نیز از حوزه زراعتی خارج می گردد و تبدیل به خاک مرده می شود .


  در صورتی که خاک بر اثر فعالیت های بشر وضعیتی پیدا کند که دیگر نتوان بهترین کاربری را از آن داشته باشیم در اصطلاح می گویند خاک آلوده شده است.
یا به عبارتی دیگر:
هر فعالیتی که توسط بشر صورت پذیرد، بطوریکه نتوان ازآن خاک بهترین استفاده را داشت،اصطلاحا آلودگی خاک می گویند.
 خاک یکی از منابع مهم و ارزشمند طبیعت است و هم اکنون ۹۵ درصد غذای انسان ها از زمین به دست می آید، با این وجود یکی از انواع مهم آلودگی های محیط زیست، آلودگی خاک است.
 خاک، پالاینده طبیعت محسوب می شود که علاوه بر تامین موادغذایی، ویژگی تصفیه کنندگی نیز دارد، اما مدت هاست که مواد نفتی و مشتقات آن در اثر حمل و نقل یا ذخیره سازی موجب آلودگی خاک می شود، این درحالی است که هرچقدر مواد نفتی به عمق بیشتری از خاک نفوذ کند، رفع آلودگی آن مشکل تر و هزینه آن چندین برابر خواهد بود .

  خاصیت پالایش پذیری خاک:
می توان گفت خاک به سه دلیل خاصیت پالایش پذیری دارد:
1) خاصیت فیزیکی: وجودمنافذ وخلل وفرج و..
 2) خاصیت جذب سطحی: وجود بارهای ناهمنام
3) خاصیت بیولوژیکی: وجود میکروارگانیسم ها (باکتری، قارچ، کرم)

 

 استان اصفهان، جنوب تهران، عسلویه بوشهر ،زمین های اطراف مس سرچشمه، استان سیستان و بلوچستان و مناطق زیادی از خوزستان به ترتیب بالاترین میزان آلودگی خاک را دارند.آلودگی خاک باعث از بین رفتن پوشش گیاهی و کاهش رشد و نمو گیاهان و در نهایت فرسایش خاک و بیابان زایی می شود.

  انواع مواد آلوده کننده خاک:

  الف-آلودگی از طریق صنعت

  دود کارخانه ها و سوخت موتور ها

  فاضلاب ها و مواد زائد صنعتی کارخانه ها

 ب- آلودگی خاک از طریق زباله و فاضلاب های شهری

 زباله های بیمارستانی

  زباله ها و آشغال ها و فاضلاب های شهری

  ج- آلودگی از طریق مواد مورد استعمال در کشاورزی

 مصرف بی رویه و نامناسب کود شیمیایی

 استعمال حشره کش ها

  سموم دفع آفات


  مختصری بر مشکلات آلودگی نفتی :

از جمله آلاینده های خاک، آلاینده های نفتی را می توان نام برد. متداولترین آنها شامل؛ نفت (Oil)، گازوئیل، حلالهای کلردار، BTEX (بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن)، PHA (پلی هیدرو آروماتیک حلقوی) و ... می باشند. در میان اینها، نفت ازمعمولترین آلاینده هاست که هم اکوسیستم های آبی و هم خشکی را به خطر می اندازد. از جمله علل آلودگی نفتی، تصادف تانکرهای نفت، بمباران، پخش مواد نفتی و نشت گاز در اطراف چاههای نفت و برخی فعالیتهای بی ملاحظه انسان و ... می باشد. در واقع نفت خام روی خاک، تهدیدی جدی و گسترده برای هوا، آبهای زیرزمینی، کیفیت خاک و ریز جانداران گیاهی و جانوری است و پالایش خاکها و رسوبات و آبهای آلوده به نفت، یک چالش جدی و اساسی برای تحقیقات محیط زیست است.


  در کشور ما ایران نیز به دلیل نفت خیز بودن و مصرف بالای مواد نفتی ، آلودگی خاک به مواد نفتی یکی از معضلات اساسی می باشد.تاثیرات منفی ناشی از آلودگی منجر به ارائه برنامه ها و دستورالعمل ها یی برای حفظ و حمایت از محیط زیست شد. که در این میان کاربرد روشهای زیستی از میان گزینه های اصلاح خاک برتری دارد.

  آلودگی نفتی یکی از معمولی ترین و شایع ترین نوع از آلودگی ها ، هم در اکوسیستم خشکی و هم در اکوسیستم آبی است .به دلیل نشت مقادیر عظیم نفتی، فعالیتهای صنعتی و همچنین کاربرد ترکیبات مختلف شیمیایی مثل هیدروکربنهای آروماتیکی و مواد سوختی ،امکان آلودگی خاک و نهایتا آبهای زیرزمینی با نفت بسیار محتمل است .

  آلودگی خاکهای کشور به مواد نفتی موجب می شود که:

 ز یک سو به لحاظ آلودگی های زیست محیطی و انتقال این هیدروکربن های نفتی به آب های زیرزمینی مشکل ساز باشد و از یک سو ، پتانسیل بالفعل این خاکها را برای استفاده های بهینه در زمینه کشاورزی و تولید محصول ،بسیار کاهش می دهد.

اثرات آلاینده های نفتی:

1-اولین اثراتی که پخش مواد نفتی یا نفوذ گازهای طبیعی، در خاک می گذارد، جایگزین شدن هوای خاک با گازهای مذکور و بوجود آمدن یک محیط بی هوازی است که نهایتا منجر به نابودی M.O ها و پوشش گیاهی خواهد شد.

2-از دیگر مضرات پخش مواد نفتی، سمیت خاص برخی از هیدروکربنهای حلقوی روی رشد و نمو گیاهان می باشد. لذا خارج کردن ضایعات و آلاینده ها به طریق ایمنی از محیط زیست انسان، برای ادامه تمدن به عنوان ضرورت شناخته شده است.

  روشهای پالایش خاکهای آلوده:

  خاکهای آلوده به جهت طبیعت ناهمگن خاک و حجم بالای موادی که باید اصلاح شوند محیطی پیچیده و پرهزینه برای پاکسازی هستند.به طور کلی چهار روش برای اصلاح خاکهای آلوده ارائه شده است که هر کدام از این روشها به طرق مختلف انجام می شود.

 روشهای فیزیکی مانند سوزاندن ،افزایش تهویه و جذب دمایی و ... میباشد.

  روشهای شیمیایی شامل رسوب دادن ،استخراج از طریق حلال ها ، اکسایش و احیا و ... می باشد.زیست پالایی نیز می تواند با یکی از مکانیزمهای استفاده از راکتور زیستی ،تهویه زیستی،افزایش زیست توده میکروبی و... انجام شود.

  روشهای پالایش خاکهای آلوده:

  جهت اصلاح خاکهای آلوده به نفت استفاده از bioreactors مورد توجه قرار گرفت اما برای این کار خاکهای آلوده باید منتقل شوند و این فرآیندها هم هزینه بالایی دارد و هم اینکه برای بافت و ساختمان طبیعی خاک خطرناک می باشد.(huang 2004)

   استفاده درجا از ریز جانداران (bioremediation) جهت اصلاح خاکهای آلوده نیز مورد توجه قرار گرفت اما اغلب برای تولید زیست توده کافی در یک خاک طبیعی جهت کاهش آلاینده های نفتی به حد قابل قبول با مشکل مواجه هستند.

  آلودگی های صنعتی فشار مضاعفی بر اکوسیستم‌ها و به‌عبارتی تنوع زیستی وارد می کنند و بدون اتخاذ تدابیر فوری این روند برگشت ناپذیر، جهانی فقیر از لحاظ زیستی را برای نسل های آینده به ارث خواهد گذاشت. صنایع مختلف از جمله صنایع پتروشیمی خود می بایست پیش قدم در مسیر حفظ محیط زیست و اکوسیستم در اقلیم جغرافیایی خود باشند.

با شدت یافتن آلودگی محیط زیست با مواد خطرناک در نیم قرن اخیر، استفاده از زیست‌فناوری برای رفع آلودگی محیط زیست، مورد توجه قرار گرفته و موفقیت های بدست آمده در ابعاد صنعتی در این زمینه از مهمترین دستاوردهای زیست‌ فناوری است.

l فعالیتها در حوزه زیست فناوری به عنوان یکی از حوزه های فناوری های نوین بعضا تجاری نشده و در سطوح آزمایشگاهی و نیمه تجاری می باشند اما در حوزه زیست فناوری محیطی و زیست پالایی بسیاری از صنایع از جملع صنایع پتروشیمی دنیا از فناوری های تجاری شده زیست پالایی استفاده می کنند. در برخی از مجتمع های پتروشیمی ایران نیز از فناوری های نوین زیست پالایی جهت حذف آلاینده ها از پساب استفاده می گردد.

   زیست پالایی به عنوان راهکاری مناسب ...
 
  زیست پالایی یک اصطلاح کلی در جهت رفع آلودگی های زیست محیطی به وسیله فرآیندهای بیولوژیکی و توسط میکروارگانیزمها (خصوصا باکتری ، مخمر و قارچ) در خاکها و آبهای آلوده می باشد.زیست پالایی هم می تواند با تکیه بر میکروارگانیزمها ی اندوژن (بومی خاک) وهم میکروارگانیزمهای اگزوژن(جداسازی شده از محیط های دیگر) صورت گیرد.تکنولوژی زیست پالایی محیط را بهینه می سازد که میکروارگانیزمهای اختصاصی بتوانند رشد کنند و حداکثر مقدار آلودگی را تخریب کنند.زیست پالایی هم می تواند در محیط های هوازی و هم در محیط های غیر هوازی رخ دهد.

فناوری زیست پالایی برای حذف آلودگی های نفتی در خاک و آب

فرآورده های نفتی از پرمصرف ترین مواد شیمیایی در دنیای مدرن امروز محسوب می شوند. با توجه به حجم عظیم سوختی که برای تولید نیرو در اتومبیل ها و ایجاد حرارت در خانه ها نیاز است و فراوانی دفعاتی که یک بشکه نفت منتقل و ذخیره می شود، تصادف و نشت آن اجتناب ناپذیر است. اعتقاد بر این است که کل میزان نفتی که ا زطریق فعالیت های انسانی و یا طبیعی وارد دریا می شود می تواند سطح همه اقیانوس های کره زمین را با ضخامت۲۰ مولکول بپوشاند. با توجه به اینکه نفت حاوی مواد شیمیایی خطرناکی نظیر بنزن، تولوئن، اتیل بنزن، زایلن، نفتالن و غیره است، می تواند برای سلامت گیاهان، جانوران و انسان مضر باشد.
 ختصاص می دهد اما به دلیل خسارات زیادی که به محیط زیست وارد می کند نگرانی بیشتری را بوجود می آورد. مطابق آمار ITOPF ، از سال۲۰۰۰ تا۲۰۰۸ تنها۱۹۶۰۰۰ تن نفت در اثر حوادثی که برای نفت کش ها پیش آمده وارد دریا شده است.

 کشور ما نیز جزو کشورهای نفت خیز جهان محسوب می شود و از این خسارات بی نصیب نمانده است. در دی ماه۱۳۸۸ یک چاه نفت در منطقه مارون خوزستان نشت کرد و در اثر آن حدود۲۰ هزار بشکه نفت وارد منطقه شد و۱۰۰ هکتار زمین را آلوده کرد. علاوه بر این قطعاً در مناطق نفت خیز کشور نظیر خوزستان خاک و آبها ی زیرزمینی در اثر فعالیت های انسانی و طبیعی دچار آلودگی می شوند ولی متاسفانه آمار دقیقی از میزان آلودگی نفتی در این مناطق در دست نیست.


  حذف آلودگی های نفتی

 آلودگی های نفتی به سه روش فیزیکی، شیمیایی و زیستی پاکسازی می شوند. برای حذف آلودگی آبها به روش فیزیکی ممکن است از ابزارهای جمع کننده مثل skimmer استفاده شود. در مورد خاک های آلوده نیز روش landfilling که نوعی سیستم دفن بهداشتی مواد آلوده است و یا سوزاندن به کار گرفته می شود. بعضی از این روش ها مثل landfilling و سوزاندن بسیار گران هستند علاوه براین سوزاندن باعث آلودگی هوا می شود. استفاده از skimmer نیز روش ساده ای نیست و برای نشت نفت در سطح وسیع آنچنان که باید مؤثر نیست. روش های شیمیایی شامل تزریق مستقیم اکسید کننده های شیمیایی به محیط است که منجر به تغییر ماهیت طبیعی محیط می شود. اما روش های زیستی که به طور معمول شامل تبدیل آلودگی به مواد غیرسمی با استفاده از فرآیندهای میکروبی است مؤثرتر و بی ضررتر به نظر می رسد.

 زیست پالایی یک فن آوری حذف آلودگی است که در آن سیستم زیستی برای تخریب یا تغییر شکل مواد شیمیایی زیانبار استفاده می شود. سه فرم کلی برای زیست پالایی وجود دارد:

  Intrinsic Bioremediation : دنبال کردن فرآیند طبیعی تجزیه زیستی است و از طریق آن میکرو ارگانیزم های طبیعی موجود در محیط در همان شرایط طبیعی حذف آلودگی ها را تا سطح قابل قبولی انجام می دهند. به طور کلی این اولین انتخاب برای حذف آلودگی به روش زیستی است به این دلیل که هیچ مداخله ای در آن صورت نمی گیرد و فقط روند طبیعی کار دنبال می شود.

  Biostimulation : در واقع بهبود شرایط محیطی نظیر اضافه کردن مواد غذایی یا هوادهی است. این روش هنگامی صورت می گیرد که سرعت تجزیه زیستی به طور طبیعی کم باشد و به همین دلیل میکرو ارگانیزم های موجود در محیط تحریک شده تا مواد شیمیایی هدف را تجزیه کنند. در این موارد معمولاً جمعیت تجزیه کننده به اندازه کافی حضور دارد ولی شرایط محیطی برای فعالیت آنها مساعد نیست. این شرایط نامساعد می تواند، نبودن اکسیژن، pH نامناسب، کمبود مواد مغذی به شکل معدنی، کمبود رطوبت و دمای نامناسب، باشد یا اینکه میزان در دسترس بودن ماده شیمیایی مورد نظر مطلوب نباشد. با مساعد کردن شرایط محیطی می توان سرعت تجزیه زیستی را توسط میکرو ارگانیزم های خود محیط، افزایش داد.

  Bioaugmentation : این فرآیند شامل وارد کردن میکرو ارگانیزم های غیربومی به محیط طبیعی است که با هدف افزایش سرعت و یا گسترش تجزیه زیستی انجام می شود. این روش معمولاً زمانی استفاده می شود که میکرو ارگانیزم های خود محیط قادر به تجزیه نباشند یا اینکه ماده آلوده کننده محیط ساختاری پیچیده داشته و از طیف وسیعی از ترکیبات تشکیل شده باشد. در واقع وقتی intrinsic bioremediation و Biostimulation نتایج قابل قبولی به دست نیاورند از این روش استفاده می شود. که به دلیل کم بودن جمعیت میکرو ارگانیزم هاست یا اینکه ماده شیمیایی هدف دیر تجزیه شونده یا سرسخت می باشد. به همین منظور باکتری هایی که توانایی انجام فعالیت مورد نظر را به طور طبیعی یا با استفاده از تکنیک های مهندسی ژنتیک داشته باشند مستقیماً وارد منطقه آلوده می کنند. در این روش اگر نیاز باشد مواد غذایی هم وارد می شود.

 هدف زیست پالایی نفت، تجزیه کامل هیدروکربن ها به آب و دی اکسید کربن توسط میکروارگانیزم است. این تکنیک نسبت به سایر روش های حذف آلودگی نفتی چندین مزیت دارد، که از جمله می توان به این موارد اشاره نمود: تبدیل مواد سمی به محصولات نهایی غیررسمی و بی خطر، هزینه پایین، کاهش اثرات جانبی روی سلامت انسان و محیط زیست، تاثیر طولانی مدت همراه با روش های غیرمخرب و بالاخره توانایی حذف آلودگی به صورت in situ و بدون اینکه لازم باشد اختلالی در اکوسیستم ایجاد شود.


  ساختار نفت

 نفت احتمالاً پیچیده ترین ترکیب آلی روی زمین است مشخص شده که بیش از۱۷۰۰۰ ترکیب شیمیایی در این ماده وجود دارد. نفت خام یک ماده یکنواخت و هموژن نیست. هر نفتی طیف متفاوتی از مواد شیمیایی را دارد که روی پایداری و تجزیه پذیری آن تاثیر می گذارد. نفت خام اساساً از هیدروکربن ها تشکیل شده است. این هیدروکربن ها که تعداد اتم کربنشان بین C۱ تا C۵۰ می باشد در سه گروه پارافینی (آلکان ها)، نفتنی (سیکلو آلکان ها) و آروماتیک قرار می گیرند. علاوه بر هیدروکربن ها نفت دارای مقدار کمی ترکیبات آلی گوگرد دار، نیتروژن دار و اکسیژن دار و مقدار بسیار جزئی ترکیبات آلی فلزی با پایه نیکل، وانادیم و آهن می باشد. از نظر تجزیه پذیری، نفت را می توان به چهار جزء هیدروکربن های اشباع، هیدروکربن های آروماتیک، مواد قطبی غیرهیدروکربنی مثل رزین و در نهایت آسفالتن تقسیم کرد.

 نفت سبک بیشتر از هیدروکربن های اشباع و آروماتیک تشکیل شده که دارای درصد کمی از رزین و آسفالتن می باشد اما نفت سنگین که ناشی از تجزیه نفت خام در شرایط بدون اکسیژن در مخازن طبیعی است هیدروکربن اشباع و آرماتیک کمتری دارد و بیشتر از ترکیبات قطبی، رزین و آسفالتن تشکیل شده است. هنگام تجزیه زیستی نفت خام در محیط طبیعی مواد مشابه ای با تجزیه نفت سنگین حاصل می شود. در چنین حالتی کمبود هیدروکربن های اشباع و آروماتیک همراه با افزایش نسبی ترکیبات قطبی (که به تجزیه زیستی مقاوم ترند) یک نشانه بارز تجزیه زیستی نفت خام در طبیعت است.

 به دلیل اینکه بیشترین قسمت نفت را هیدروکربن ها تشکیل می دهند، تجزیه آنها از لحاظ کمی مهمترین فرآیند حذف نفت از محیط است. لازم به ذکر است با اینکه ترکیبات آروماتیک و قطبی درصد کمتری از نفت خام را تشکیل می دهند اما پایدارتر و سمی تر بوده و به زمان بیشتری برای تجزیه نیاز دارند.

  میکروارگانیزم های مسئول تجزیه نفت

 باکتری های تجزیه کننده هیدروکربن اولین بار حدود یک قرن قبل جداسازی شدند. امروز حدود۷۹ جنس از باکتریها شناسایی شده اند که توانایی استفاده از هیدروکربن به عنوان منبع کربن و انرژی را دارند از مهمترین آنان می توان به جنس های Alcanivorax sp و Psuedomonas sp. اشاره کرد.

 نکته ای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که این میکرو ارگانیزم ها تنها اجزای فرآیند زیست پالایی نفت نیستند و بخشی از یک شبکه اکولوژیکی هستند که به طور مستقیم و غیرمستقیم با سایر اجزای محیط در ارتباط هستند. در واقع عواملی مثل رقابت برای مواد غذایی محدود کننده، شکار شدن توسط پروتوزآ، لیز شدن به وسیله فاژها و برهم کنش های اشتراکی که سبب افزایش تجزیه زیستی می گردد بر فعالیت این میکرو ارگانیزم ها تاثیر می گذارند.

 بنابراین به منظور معرفی یک باکتری جدید برای زیست پالایی محیط های آلوده به مواد نفتی این مسائل باید در نظر گرفته شود.

  مکانیزم های تجزیه اجزای نفت خام

 اصولاً میکروارگانیزم ها با کمک۳ فرآورده اصلی زیر قادر به تجزیه هیدروکربورهای نفتی می باشند.

  آنزیم ها: همانطور که در قسمت بالا توضیح داده شد آنزیم های مونواکسیژناز و دی اکسیژناز مهمترین آنزیم های مؤثر در تجزیه هیدروکربورهای نفتی بوده و فرآورده های حاصل از فعالیت این آنزیم ها، الکل ها هستند، بنابراین با سنجش میزان الکل ها می توان پی به مقدار تجزیه هیدروکربورهای نفتی برد.

  بیوسورفکتانتها: مواد بیولوژیک دارای گروه های آب دوست و آب گریز در سطح سلول هستند و به وسیله تعداد زیادی از میکرو ارگانیزم ها تولید می شوند. براساس ساختار شیمیایی به گروه های گلیکولیپیدی، فسفولیپیدها، اسیدهای چرب و لیوپلی ساکاریدها طبقه بندی می شوند. بیوسورفکتانتها به وسیله امولسیونه کردن و آزاد کردن هیدروکربورهای جذب شده به مواد آلی خاک، سبب افزایش غلظت آبی ترکیبات هیدروفوبیک شده و باعث افزایش سرعت انتقال جرم می شود و به این وسیله به تسریع تجزیه زیستی کمک می کنند. از بیوسورفکتانتها برای پاکسازی تانک های ذخیره نفت، تصفیه فاضلاب های نفتی و تجزیه زیستی آلودگی های نفتی در مناطق خشکی و دریایی استفاده می شود.

  اسیدها و حلال ها: بسیاری از میکرو ارگانیزم ها قادرند با استفاده از هیدروکربورها به عنوان منبع کربن و انرژی، اسیدها و حلال های مختلف نظیر استن، انز، بنزن و اسید اگزالواستیک تولید کنند که باعث حل شدن هیدروکربورهای نفتی می شود. هیچ میکرو ارگانیزمی به تنهایی قادر به تجزیه کامل هیدروکربورهای نفتی به Co۲ و آب به عنوان محلول نهایی نیست. اصولاً از قارچ ها در محیط خاکی و از باکتری ها در محیط آبی بیشتر استفاده می شود. امروزه با کمک مهندسی ژنتیک چندین پلاسمید را درون باکتری ها به خصوص جنس سودوموناس قرار داده اند تا بتوانند چندین مشتق نفتی را به طور همزمان تجزیه کنند.

 محققان کانادایی چهار پلاسمید را درون سودوموناس پوتیدا قرار داده و سویه ای از مهندسی ژنتیک شده را تولید کرده اند که قادر است به طور همزمان نفتالین، پارافین، بنزن و آسفالتن را تجزیه کند. سودوموناس پوتیدا توانایی تجزیه هیدروکربورهای حلقوی معطر را دارد. سویه ای از TOL پلاسمید است. این پلاسمید را در جهت افزایش قدرت تجزیه کنندگی ترکیبات هالوژن دار حلقوی معطر از طریق کونژگاسیون (لقاح) B۱۳ از سودوموناس پوتیدا به سویه TOL تغییر داده اند.

  هدف پژوهش

هدف اصلی این پژوهش بررسی ژن های مسئول در تجزیه ترکیبات نفتی باکتری های مؤثر در زیست پالایی آلودگی های نفتی و انتقال این ژن ها به گیاهان مناسب و شناسایی گیاهانی که خود دارای قدرت تجزیه ترکیبات نفتی باشند و تقویت ژن های دخیل در گیاهان برای افزایش قدرت تجزیه ترکیبات نفتی جهت حفظ محیط زیست است.

پرندگان ایران

 راسته پلیکان

تیره نوک سرخ

50 سانتی‌متر ( 108 سانتی‌متر با احتساب دم ) ؛ نــر و ماده همشکل .پر و بالش به‌طور کلی سفید است با نوار چشمی سیاه ، سطح پشتی آن راهراه عرضی ظریف سیاه دارد و روی بالش نوار سیاه مشخصی دیده می شود . جفت وسطی شاهپرهای دم آن خیلی دراز است و تقریبا به اندازه طول بدنش می باشد . منقاری به رنگ قرمز مرجانی دارد ، پروازش پرتوان ، مستقیم و توام با بال‌زدن‌های سریع است . معمولا به تنهایی یا جفت جفت دیده می‌شوند .

نام انگلیسی : Red-billed tropic-bird
نام فرانسوی : Paille-en-queue ethere
نام علمی (لاتین ): Phaethon aethereus

 
چطور پیدایش کنیم :

 50 سانتی‌متر ( 108 سانتی‌متر با احتساب دم ) ؛ نــر و ماده همشکل .پر و بالش به‌طور کلی سفید است با نوار چشمی سیاه ، سطح پشتی آن راهراه عرضی ظریف سیاه دارد و روی بالش نوار سیاه مشخصی دیده می شود . جفت وسطی شاهپرهای دم آن خیلی دراز است و تقریبا به اندازه طول بدنش می باشد . منقاری به رنگ قرمز مرجانی دارد ، پروازش پرتوان ، مستقیم و توام با بال‌زدن‌های سریع است . معمولا به تنهایی یا جفت جفت دیده می‌شوند .


زیستگاه :

 نوک سرخ دریایی پرنده‌ای دریازی است و فقط در هنگام زادوولد به خشکی می آید . در جزایر کوچک و بزرگ سنگی و در میان شکاف سنگ‌ها یا زیر بوته‌ها آشیانه می سازد .


پراکندگی :

نوک سرخ دریایی از جمله پرندگانی‌ست که در گذشته نه چندان دور ، در فصل تابستان فراوان بوده و این در حالی ست که هم اکنون از گونه پرندگان کمیاب بشمار می رود ، بنا بر گزارشهای قدیمی در جزایر جنوبی خلیج فارس و تنگه هرمز زادوولد می کرده و اما در حال حاضر اطلاع دقیق و مستندی از وضعیت تعداد ، زادآوری و پراکندگی آن در جزایر جنوبی ایران در دس
ت نیست .


تیره پلیکان

تیره پلیکان 7 گونه دارد که 2 گونه آن در ایران یافت می شود. پلیکان ها پرندگان بزرگی هستند.

منقاری بلند و شاخی و کیسه گلویی دارند که برای ذخیره ماهی است. فاصله دو بال، به طور متوسط، حدود 315 سانتی متر است و دمشان کوتاه است.

نر و ماده آن همشکل هستند و در فصل تولید مثل با کاکلی کوتاه و مجعد مشاهده می شود.

پروازشان پر توان و قوی است.


پلیکان سفید

 اندازه تقریبی پلیکان سفید۱۴۰ تا ۱۷۵ سانتی‌متر است ؛ نر و ماده همشکل هستند. اندازه منقار پلیکان سفید 27 تا 49 سانتی متر و به رنگ زرد متمایل به نارنجی
 لیکان سفیدمی باشد و فاصله بین دوبالش به 270 تا 330 می رسد.
 لیکان سفید پرنده‌ای است بزرگ و سفید رنگ با شاهپرهای نخستین سیاه‌رنگ ، کیسه گلوییش آویخته و پاهای گوشتی به رنگ قرمز و نارنجی دارد .


نر و ماده آنها در فصل زاد و ولد کاکل کوتاه مجعدی در پشت سر و پروبال سفید مایل به صورتی دارند . از فاصله نزدیک پرهای زرد قاعده گردن و چشم‌های قرمزش به‌خوبی دیده می شود .



پرنده نابالغ قهوه‌ای رنگ است و به تدریج رنگ آن مبدل به سفید چرک می شود ، باقیمانده پرهای اولیه به‌صورت خال‌های قهوه‌ای نامنظمی در سطح بدنش خودنمایی می کند . پرواز پلیکان سفید اغلب بی شتاب و توام با بالبازروی‌های کوتاه مدت است . در پرواز سرش را در عقب و روی شانه‌ها نگاه می دارد . به‌طور دسته‌جمعی در ردیف‌های منظم و اغلب در ارتفاع زیاد پرواز می کند .


نام انگلیسی : White Pelican
نام فرانسوی : Pelican blanc


چطور پیدایش کنیم :

اندازه تقریبی پلیکان سفید۱۴۰ تا ۱۷۵ سانتی‌متر است ؛ نر و ماده همشکل هستند. اندازه منقار پلیکان سفید 27 تا 49 سانتی متر و به رنگ زرد متمایل به نارنجی می باشد و فاصله بین دوبالش به 270 تا 330 می رسد.


نام علمی (لاتین) :Pelecanus onocrotalus


 پلیکان سفید پرنده‌ای است بزرگ و سفید رنگ با شاهپرهای نخستین سیاه‌رنگ ، کیسه گلوییش آویخته و پاهای گوشتی به رنگ قرمز و نارنجی دارد .


نر و ماده آنها در فصل زاد و ولد کاکل کوتاه مجعدی در پشت سر و پروبال سفید مایل به صورتی دارند . از فاصله نزدیک پرهای زرد قاعده گردن و چشم‌های قرمزش به‌خوبی دیده می شود .

پرنده نابالغ قهوه‌ای رنگ است و به تدریج رنگ آن مبدل به سفید چرک می شود ، باقیمانده پرهای اولیه به‌صورت خال‌های قهوه‌ای نامنظمی در سطح بدنش خودنمایی می کند . پرواز پلیکان سفید اغلب بی شتاب و توام با بالبازروی‌های کوتاه مدت است . در پرواز سرش را در عقب و روی شانه‌ها نگاه می دارد . به‌طور دسته‌جمعی در ردیف‌های منظم و اغلب در ارتفاع زیاد پرواز می کند .


نوک بال‌هایش در سطح پشتی سیاه است ولی در سطح شکمی ، سراسر لبه عقبی بال سیاه رنگ می باشد . در حالی که بال‌های پلیکان خاکستری در سطح زیرین رنگ سیاه ندارد .


صدای پرنده:

پلیکان سفید تنها هنگام تولید مثل، در آشیانه صدایی از گلو خارج می کند.


زیستگاه :


آبهای وسیع داخل خشکی ، باتلاق‌ها و مرداب‌های کم عمق ساحلی . به‌طور جمعی در نیزار آشیانه می‌سازد .


پراکندگی :

پلیکان سفید از جمله پرندگانی‌ست که در فصل تابستان‌ در دریاچه ارومیه از پراکندگی نسبتا خوبی برخوردار است و این در حالی‌ست که گاهی در فارس و سیستان نیز زاد و ولد می کند و ضمن مهاجرت در تالاب‌های سراسر ایران دیده می شود . به صورت مهاجر عبوری در شمال شرق ایران نیز دیده شده است


حفاظت:

این پرنده از پرندگان حمایت شده است و به حفاظت از محل های تولید مثل نیاز دارد که متاسفانه در حال حاضر برنامه حفاظتی برای آن انجام نگرفته است.






منبع : سایت پرندگان ایران

بررسی آخرین وضعیت احیای دریاچه ارومیه

نادر قاضی پور نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی گفت: طرح انتقال آب از رودخانه های ارس و پیرانشهر به دریاچه ارومیه با مجموع هزینه ای بالغ بر 825 میلیارد تومان در دستور کار قرار گرفته است اما هنوز هیچ اقدامی بر روی رودخانه ارس انجام نشده و به پروژه انتقال آب رودخانه پیرانشهر نیز تاکنون تنها 17 میلیارد تومان اختصاص داده شده است.

وی با اشاره به تبخیر دو متر مکعب آب در هر ثانیه از دریاچه ارومیه عنوان کرد: طرح باروری ابرها که به منظور جبران تبخیر آب دریاچه ارومیه صورت گرفته هنوز تاثیر قابل ملاحظه‌ای در بالا آمدن سطح آب این دریاچه نداشته است.

نماینده مردم ارومیه با اذعان به اینکه پل احداثی در دریاچه ارومیه از گردش آب این دریاچه جلوگیری به عمل می آورد عنوان کرد: طرح جدیدی پیش بینی شده که بر اساس آن قرار است چهار دهانه ده متری در ضلع غربی این پل ایجاد شود تا مشکل گردش آب دریاچه ارومیه برطرف شود.

قاضی پور با تاکید بر اجرای هر چه سریع تر طرح های حفظ دریاچه ارومیه تصریح کرد: امنیت اقتصادی و رونق گردشگری در ارومیه بستگی به حفظ و احیای دوباره دریاچه ارومیه دارد.
وخیم‌تر شدن وضعیت دریاچه ارومیه
هماهنگ کننده دبیرخانه شورای منطقه‌ای دریاچه ارومیه با اشاره به این‌که تا یک ماه آینده وضعیت دریاچه وخیم‌تر می‌شود، گفت: «به دلیل افزایش تبخیر آب،‌ وضعیت دریاچه ارومیه روز به روز بدتر می‌شود.»

حجت جباری در گفت‌وگو با فارس، با اشاره به افزایش سطح آب دریاچه ارومیه، گفت: «با توجه به این‌که فصل تبخیر آب است، از این پس شاهد کاهش سطح آب دریاچه هستیم.»

وی افزود: «تاکنون راهکاری برای جلوگیری از تبخیر آب نداشتیم، چون امری طبیعی است؛ در برنامه مدیریت دریاچه ارومیه نیز راهی برای این مشکل در نظر گرفته نشده است.»

وی درباره امکان استفاده از آب‌های جاری در حوزه‌های مختلف برای نجات دریاچه ارومیه، گفت: «وقتی که آب کم است و بارندگی کاهش یافته آبی وجود ندارد که سرریز آن روانه دریاچه ارومیه شود.»

هماهنگ‌کننده دبیرخانه شورای منطقه‌ای دریاچه ارومیه تصریح کرد: «با شرایط فعلی، آب موجود نیز برای کشاورزی و سایر مصارف برداشت می‌شود، بنابراین نمی‌توان خشکسالی دریاچه ارومیه را جبران کرد.»

جباری بیان کرد: «البته در حال حاضر میزان آبی که وارد دریاچه می‌شود به طور دقیق اندازه‌گیری نمی‌شود.»

وی درباره اندازه‌گیری میزان دقیق آبی که از سایر حوزه‌ها وارد دریاچه ارومیه می‌شود، اظهار داشت: «یکی از پروژه‌های اجرایی که قرار است در آینده نزدیک اجرایی شود تهیه دستگاه‌های هیدرومتری است.»

هماهنگ‌کننده دبیرخانه شورای منطقه‌ای دریاچه ارومیه با بیان این‌که سازمان محیط زیست متولی این مسئله است، گفت: «این دستگاه‌ها آبی که وارد دریاچه می‌شود را اندازه‌گیری می‌کنند و پارامترهای هیدرولوژی و این‌که چه میزان آب وارد دریاچه ارومیه می‌شود را مشخص می‌کنند.»


 دستگاه‌های هیدرومتری هنوز خریداری نشده است
هماهنگ کننده دبیرخانه شورای منطقه‌ای دریاچه ارومیه تصریح کرد: «این دستگاه‌ها هنوز خریداری نشده و در انتظار تأمین اعتبار است. این دستگاه‌ها اگر نصب شود میزان آب ورودی به دریاچه اندازه‌گیری می‌شود.»

وی اعلام کرد: «با توجه به این‌که تا یک ماه آینده آب دریاچه کم کم تبخیر می‌گردد وضعیت بدتر می‌شود.»

جباری با اشاره به این‌که ورودی آب از سوی رودخانه‌ها به دریاچه ارومیه کمتر شده است، بیان کرد: «وارد فاز کاهش تراز آب دریاچه ارومیه شده‌ایم؛ میزان تبخیر آب افزایش یافته است.»

وی گفت: «میزان ورودی آب و میزان خروجی آب(تبخیر) دریاچه ارومیه زیاد است و همین امر تراز آبی را نیز کاهش داده است.»

 یش‌بینی کاهش 40 سانتی‌متری آب دریاچه ارومیه در سال جاری
هماهنگ کننده دبیرخانه شورای منطقه‌ای دریاچه ارومیه تصریح کرد: «امسال نسبت به سال گذشته 30 تا 40 سانتی‌متر سطح آب دریاچه ارومیه کاهش می‌یابد.»

وی گفت: «همچنان در انتظار تأمین اعتبارات هستیم تا شرایط را کمی بهتر کنیم؛ دریاچه ارومیه با این گونه اقدامات احیا نمی‌شود. باید میزان بارش‌های افزایش یابد و پروژه‌ها زودتر اجرایی شود تا بلکه شاهد بهبود وضعیت دریاچه باشیم.»


 یل‌های وحشتناک؛ راه نجات کم آبی دریاچه ارومیه
هماهنگ کننده دبیرخانه شورای منطقه‌ای دریاچه ارومیه گفت: «این‌که یکباره در عرض 2 سال دریاچه ارومیه به حالت طبیعی برگردد امکان‌پذیر نیست. 10 تا 15 سال طول کشید تا دریاچه به این روز دچار شد؛ بدون شک بهبود شرایط نیز زمان می‌برد. یکباره نمی‌شود دریاچه را به حالت طبیعی آن بازگرداند.»

جباری تصریح کرد: «اثرات خشکسالی سال‌های پیش در دریاچه ارومیه در حال حاضر نمود پیدا کرده است.»

وی درباره نجات دریاچه ارومیه از خشکسالی گفت: «مگر این‌که بارندگی‌ها زیاد و سیل‌های وحشتناکی اتفاق بیافتد تا آب کافی وارد دریاچه ارومیه شود که به نظر من با توجه به شرایط اقلیمی بعید است چنین اتفاقی رخ دهد.»

جباری تأکید کرد: «برای بهبود وضعیت دریاچه ارومیه باید توسعه اراضی کشاورزی متوقف، راندمان آبیاری کشاورزی بهبود یابد، همچنین سدسازی متوقف شود تا بلکه کم کم شرایط بهتر شود.»
..........................................................................................
آخرین پرواز فلامینگوها بر فراز دریاچه ارومیه
در حالی که کارشناسان وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه را ناشی از ساخت سدهای متعدد در بالادست و رعایت نشدن حقابه زیست محیطی عنوان می‌کنند، مدیرکل منابع طبیعی آذربایجان‌غربی، از زاویه‌ای دیگر به این بحران نگاه می‌کند.
جعفر صادق امیری در این‌باره به همشهری گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد برنامه‌ریزی‌های آبی و احداث سدها در بالادست گرچه روی این زیست‌بوم اثر داشته اما همه مشکلات موجود این دریاچه را نمی‌توان ناشی از مدیریت آب استان دانست؛ چرا که میزان تبخیر این دریاچه سالانه 6/4 میلیارد مترمکعب است در حالی که ظرفیت آبی مجموعه رودخانه‌هایی که مدیریت آبی روی آنها اعمال شده حدود یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب است که بخشی از آنها در آذربایجان‌شرقی قرار دارد.

وی افزود: برخلاف آنچه گفته می‌شود مدیریت آب مانع از ورود حقابه به دریاچه شده است؛ اغلب طرح‌های آبی به ‌ویژه سدهای بالادست برای توسعه اراضی کشاورزی ارومیه به اجرا درآمده در نتیجه زها‌ب آنها به دریاچه بازمی‌گردد؛ بنابراین نمی‌توان با قاطعیت اعلام کرد که رعایت نشدن حقابه زیست‌محیطی وضعیت ناگوار فعلی این دریاچه را رقم زده است.

امیری با نسبت دادن وضعیت بحرانی دریاچه به تغییرات آب و هوایی و کاهش بارندگی، یادآورشد: پیشینه این دریاچه نشان می‌دهد در گذشته ارومیه وضعیتی مشابه امروز را پشت سر گذاشته است؛ برای مثال حدود ۵۰ سال قبل در یک برهه از زمان وضعیت این دریاچه حتی بدتر از وضعیت فعلی بوده به‌طوری که با ارابه بین جزایر آبی رفت‌وآمد می‌کردند.

بنابراین، این گفته که ظرف ۷ سال آینده ارومیه خشک می‌شود، پیش‌بینی نادرستی است.

شایان ذکر است، میزان ورودی آب به دریاچه ارومیه پیش از اعمال مدیریت روی منابع آبی ورودخانه‌های استان در سال‌های پرآبی بالغ بر ۶ میلیارد متر مکعب بود که به همین میزان تبخیر می‌شد.

اما درحال حاضر با آنکه مقدار آب ورودی به این دریاچه ۱.۵ میلیارد متر مکعب است میزان تبخیر بیش از ۷ میلیارد متر مکعب برآورد می‌شود، در نتیجه شوری آب به ۳۳۰ گرم در لیتر رسیده است.

این غلظت نمک بیش از هر چیز امنیت پرندگان کوچنده به این زیست‌بوم را به مخاطره انداخته به‌طوری که بسیاری از پرندگان به‌دلیل گیرافتادن در رسوب نمک تلف شدند.

دریاچه ارومیه که از آن به‌عنوان یکی از دالان‌های بین‌المللی پرندگان مهاجر یاد می‌شود و تا چندی پیش میزبان صدها هزار فلامینگو و هزاران پرنده مهاجر دیگر بود، بحران بی‌نظیری را پشت سر می‌گذارد؛ بحرانی که ادامه آن ممکن است به خشک شدن این دریاچه منجر شود.

مقاله ای با عنوان منطقه حفاظت شده نای بند


منطقه حفاظت شده نای بند با وسعت ۲۲۵۰۰ هکتار  بصورت دماغه مرتفع در ساحل جنوبی خلیج نای بند در ۳۲۰ کیلومتری جنوب شرقی بندر بوشهر قرار دارد که شامل: خلیج نای بند، منطقه حفاظت شده نای بند و جنگل های حرای (مرزهای عسلویه، بساتین و هاله) می باشد.این منطقه که در سال ۱۳۷۵ بعنوان منطقه حفاظت شده شناسایی شده است دارای گونه های کل و بز، قوچ و میش، و گونه نادر جبیر و جیرفتی فراوانی است . خلیج نای بند دارای زیستگاه دریایی مرجانی و علف های دریایی است.
در چشم انداز طبیعی این منطقه دارای خورهای متعدد، جنگلهای حرا، سواحل ماسه ای و درختان کهنسال انجیر معابد، دشتهای مشجر دره های عمیق و صخره ای وجود دارد.


این مقاله ما را با یکی از چشم انداز های زیبای کوهستانی ، ساحلی ، تالابی ،جنگلی ،رودخانه ای ،دشتی استان بوشهر آشنا می سازد .

که متاسفانه پیشرفتهای صنعتی در نزدیکی این ناحیه صورت گرفته ، باعث شده است که محیط بکر و دست نخورده این منطقه را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

.

.

مقدمه:

نایبند شکوه طبیعت

نام انگلیسی : nayband protected area
نام فارسی : منطقه حفاظت شده نایبند

بشر برای گذراندن زندگی و جاودانی نسل نیازمند داشتن آگاهی از محیط زیست خود یعنی طبیعت و نیروی موثر گیاهان و جانوران بوده است . با آغاز تمدن بشری ((انقلاب صنعتی )) این آگاهی ها به سرعت افزایش یافت . و بشر به نیرویی که در وجودش بود باور کرد و راحت توانست در یا ، کوه ،جنگل و…… رادر اختیار خود قرار دهد. و لذا خواسته یا ناخواسته در تخریب طبیعت گام بردارد .

بنابراین انسانها، مهم ترین عاملی هستند که باعث تخریب طبیعت می گردند . و برای جلوگیری از این امر قبل از هر گونه برداشت از ذخایر رو و زیر زمینی، بالا بردن سطح دانش و آگاهی انسانها لازم است .

وسعت منطقه نایبند حدود ۲۲۵۰۰ هکتار می باشد با دارا بودن اکوسیستم ویژه و باارزش زیستگاه مناسبی برای گونه های مختلف حیات وحش از قبیل قوچ ، بز، میش، جبیر ( نوعی آهو) می باشد. خلیج نایبند در ساحل شمالی منطقه نایبند با وسعتی حدود ۴۱۳۰ هکتار می باشد. خلیج نایبند یکی از زیباترین و با ارزشترین زیستگاه های دریایی خلیج فارس است. عمق مناسب آب ، آرامش نسبی آب و شفافیت آب سبب گسترش مجتمع های مرجانی و علف های دریایی در بستر خلیج شده است. حوزه های متعدد، جنگل های حرا و ساحل ماسه ای در بخش شمالی وشرقی و سواحل صخره ای دارای حاشیه باریک ماسه ای در بخش جنوبی خلیج و بخش غربی منطقه حفاظت شده نایبند و وجود درختان تنومند لیلک ( انجیر معابد) در دماغه نایبند، زیباترین چشم انداز در این نقطه از خلیج فارس را بوجود آورده است. پوشش گیاهی منطقه نایبند غنی و متنوع می باشد. جنگل های حرا که در کناره سواحل ، خورها ، مصب ها و محیط آرام و کم تلاطم آب مأوا گزیده اند، شرایط زیستگاهی بسیار مطلوبی برای شمار بسیاری از آبزیان دریایی و پرندگان آبزی ساکن و مهاجر بوجود آورده است.

وایت در سال ۱۹۸۴ نواحی دارای خورها، خلیج ها ، سواحل شنی، درختان حرا ، آبسنگهای مرجانی ، مناطق دارای لاک پشت های دریایی ، گاو دریایی ، دلفین ، وال و دستجات پرندگان آبزی را به عنوان مناطقی که دارای منابع حساس و آسیب پذیر در مقابل آلودگی های زیست محیطی ناشی از تکنولوژی های صنعتی و فعالیت اقتصادی مخرب انسان هستند، معرفی نموده است.
خلیج نایبند همه این پدیده ها و مناظر بکر طبیعی را یک جا در بطن خویش همراه دارد. جنگ های حرا زیستگاه مناسبی جهت انواع پرندگان و نرم تنان و سخت پوستان می باشد.
اجتماعات مانگرو ( حرا ) درایران تنها دارای دو گونه می باشد یکی به نام درخت حرا (Avicennia marina) و دیگری به نام درخت چندل ( Rhizophota mucronata) می باشد. در گذشته از چوب درختان حرا برای سوخت مصرف می شد اما در حال حاضر بیشتر از برگ آنها جهت علوفه دام و از گل های آنها برای تهیه عسل و زنبور داری ( به خصوص در منطقه نایبند) استفاده می شود. زیستگاه آبسنگهای مرجانی در مناطق کم عمق و گرم سواحل بندر طاهری و خلیج چابهار می باشد. از آبسنگهای مرجانی در پیوند استخوان ، استخراج دارو و دندانپزشکی و چشم پزشکی استفاده می شود.

در سواحل سنگی نایبند تا گاوبندی جلبک های دریایی ، خرچنگ ها وکف زیان دو کفه ای و شکم پایان مختلف زیست می نمایند.

در خلیج نای بند سه خورد وجود دارد:

۱ – خور عسلویه به طول ۵۲۵۰ متر در سمت شمالی و غربی خلیج نایبند واقع در شرق عسلویه و جنوب بیدخون با پهنه تالابی به وسعت ۸۴۰۰ هکتار

۲ – خور بساتین به طول ۳۱۰۰ متر در جهت شمال شرقی خلیج نایبند قرار دارد و وسعت اراضی تالابی آن ۵۶ هکتار می باشد و در ۲ کیلومتری بساتین واقع شده است.

۳ – خور هاله به طول ۲۰۰۰ متر ودر سمت غربی خلیج نایبند واقع شده است. منطقه نایبند از سال ۱۳۵۷ منطقه حفاظت شده اعلام شده است.

فعالیت های صنعتی اقتصادی شرکت های مستقر شده در ضلع شمالی خلیج نایبند ضمن نابود کردن پوشش گیاهی و درختان آنجا به طور کلی آرامش زیستگاهی آنجا را مختل نموده اند به طوری که دیگر از دسته های انبوه پرندگان ساکن و مهاجر در کرانه های ساحلی و مناطق جنگل های حرا کمتر اثری مشاهده می شود. اگر مسئولین محیط زیست کشور و استان چاره ای تدبیرنکنند برنامه های ناهماهنگ توسعه اقتصادی منطقه در آینده ای نه چندان دور خلیج استثنایی و زیبای نایبند را به مردابی ، متعفن تبدیل خواهد کرد که دیگر اثری از درختان حرا، آبسنگهای مرجانی، دسته های پرندگان ، پستانداران مختلف ، جلبک های دریایی ، لاک پشتهای سبز و نوک عقابی ، نهنگ و آسمان صاف وهوای پاک نخواهیم یافت . در زمانی که
قرآن و ندای وحی می فرماید:

و اذا تولی سعی فی الارض لیفسد فیها و یهلک الحرث و النسل والله لایحب الفساد. قرآن مجید سوره بقره آیه ۲۰۵

 " چون از تو دور شود ( وبه قدرت برسد) می کوشد تا در زمین فساد کند و کشت و نسل را نابود سازد خداوند فساد را دوست ندارد. "

و در شرایطی که اصل ۵۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به صراحت اعلام داشته است که در جمهوری اسلامی حفاظت از محیط زیست که نسل امروز و نسل های بعد باید در آن حیات اجتماعی روبه رشدی داشته باشند، وظیفه عمومی تلقی می گردد. از این رو فعالیت های اقتصادی و غیر آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیر قابل جبران آن ملازمه پیدا کند ممنوع است.

و در شرایطی که در کنفرانس توسعه محیط زیست ملل متحد در سال ۱۹۹۲ در ریودوژانیرو برزیل سران کشورهای جهان و دولت های متعهد به شناسایی و نگهداری از اکوسیستم های دریایی شده اند ،
چرا باید شاهد تخریب خلیج نایبند با همه مظاهر زیبا و استثنایی آن باشیم.
مگر نه اینکه توسعه پایدار یعنی الگوی رشد و توسعه ای که منابع طبیعی را جهت احراز منافع آتی حفظ کند و بالاخره مگر نه اینکه سالانه بیش از ۱۵ درصد تولید ناخالص ملی کشور به دلیل تخریب محیط زیست از دست می دهیم. پس چرا مسئولین اقدامی نمی کنند. شرکت کنندگان در این گردهم آئی علمی و پژوهشی مصراً خواستار رسیدگی مسئولین کشور به این امر مهم و حیاتی شدند

موقعیت جغرافیایی :

این منطقه از نظر تنوع جانوران وحشى منحصر به فرد است و داراى میش و قوچ، کل، بز وحشى، آهو، جبیر و پلنگ است. جبیر را آهوى هندى و آهوى کویرى نیز می نامند.
(جبیر کمى کوچکتر از آهو با پوست اخرایى رنگ است که رنگ سفیدى در زیر شکم دارد. شاخ آن مستقیم با انحنایى در طرف جلو است که پیچ قلاب مانند نوک شاخ آهوى ایرانى را ندارد.)

منطقه حفاظت شده نایبند که بصورت دماغه ای در آبهای خلیج فارس با ارتفاع صفر تا حداکثر ۴۶ متر از سطح دریا واقع شده است :

شامل :

۱ – خلیج نایبند

۲ – منطقه حفاظت شده نایبند

۳ – جنگلهای حرای حوزه های عسلویه

۴ – بساتین و هاله


این منطقه در ۳۲۰ کیلومتری جنوب شرقی بندر بوشهر واقع شده است . بدون تردید یکی از زیبا ترین منطقه ساحلی در طول سواحل خلیج فارس بشمار می رود . آثار بجا مانده از بندر تاریخی نایبند و در دماغه نایبند ، حاکی از پیشینه تاریخی طولانی منطقه است . با بررسی آثار ، نشان می دهد این بندر در عصر آل بویه یکی از بنادر مهم و از مراکز عمده صید و تجارت مروارید خلیج فارس بوده است .

منطقه حفاظت شده نایبند با وسعت ۲۲۵۰۰ هکتار که بصورت دماغه مرتفعی در ساحل جنوبی خلیج نایبند قرار گرفته ، بدلیل دارا بودن اکو یستم کم نظیر ارزشهای زیستگاهیبرای گونه های متنوع حیات وحش از جمله : کل وبز ، قوچ ومیش و حضور گونه های نادری از قبیل جییروجیرفتی می توان مشاهده کرد .

منطقه نایبند در سال ۱۳۷۵ بعنوان منطقه حفاظت شده شناخته شده و از آن تاریخ تحت کنترل و نظارت اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر در آمد .

پوشش گیاهی:

پوشش گیاهی پارک ملی نای بند شامل اجتماعات حرا و سایر گیاهان آبزی نظیر علف های دریایی و جلبک ها در اکوسیبستم های ساحلی و گیاهان مقاوم شور پسند نظیر گز ، علف شور ، شصت عروسان و خار شتر در مناطق به دور از ساحل  است.
از سایر گونه های گیاهی در ارتفاعا ت و دشت ها ی مرتفع می توا ن ،کنار ، کهور ایرا نی ، انجیر معابد ، انار شیطا ن ، استبرق ، قیچ ، دافنی و صبرزرد و …. را نام برد . درختان حرا در حوزه های نایبند مهم ترین جامعه گیاهی منطقه را تشکیل می دهد . این جامعه در سواحل گلی دارای جریان جزر و مدی آرام می روید .

استان بوشهر بوشهر شمالی ترین رویشگاه در ختان حرا در خلیج فارس است . جنگلهای حرا جز با ارزش ترین زیستگاههای ساحلی است ونقش زیست بوم های خشکی و دریایی ایفاد می کند .
لازم به یاد آوری است درختانی نظیر انجیر معابد با تنه های تنومند ودر ختان حرا (( مانگروها و چندل ))با داشتن ریشه های آویز در آ ب شناور ند .

حیات وحش:

 مجموعه خلیج نایبند و منطقه حفاظت نای بند محیط مناسبی را برای زیست و تغذیه انواع بی مهرگان ، ماهی ها ، خزندگان ، پرندگان و پستانداران فراهم آورده است . که بسیاری از آنها گونه های نادر و یا در حال انقراض محسوب می شوند .
از جانوران مهم می توان به جبیر اشاره کرد که جز گونه های نادر و حمایت شده کشور است . سایر پستانداران خشک زی موجود در پارک شامل گرگ . شغال ، خرگوش ، روباه وانواع جوندگان می توان نام برد .

علاوه بر آن نایبند دارای ارزشهای زیستی منحصر به فردی جهت زاد و ولد پستاندارانی نظیر قوچ و میش ، کل و بز ، می باشد . از پستانداران دریایی که در بخش آبهای آزاد موجود در پارک یافت می شود ، می توان انواع دلفین و نهنگ را نام برد که عمق زیاد آب در این بخش دلفین ها را متوجه خود ساخته و شیرجه زدن دلفین ها و شنای دسته جمعی کوسه ماهی ها از صحنه های بسیار زیبای طبیعی این قسمت از پارک می باشد .

از دیگر آبزیان این منطقه می توا ن به دو نوع لاک پشت عقابی و لاک پشت سبز اشاره کرد . خرچنگ هم در این مناطق بسیار زیاد دیده می شوند . ماهی گل خورک نیز در این منطقه مشاهد ه می شود این ماهی دارای چشم ها ی برجسته و حالت جهند ه دارد و کانالهایی رادر کنار در یا می سازد .

پرندگان مهاجر در این مناطق بسیار زیاد است که بعضی از آنها عبارتند از :
فلامینگو ، گیلانشاه ، پلیکا ن سفید ، سلیم ، آبچلیک ، کاکایی ، پرستوها ی دریایی ، اگرت پا خاکستری و ۰۰۰۰۰۰

قابلیت توریستی:

خلیج نایبند در سا حل شمالی منطقه نایبند با وسعت ۴۱۳۰ هکتار یکی ا ز ارزشمند ترین زیستگاههای در یایی خلیج فارس است . حوزه های متعد د ، جنگل های حرا ، سواحل ماسه ای درخشان در بخشهای شمالی و شرقی وسواحل صخرهای دارای حاشیه باریک ماسه ا ی جنوبی خلیج و بخش غربی منطقه حفاظت شده نایبند ، در ختان کهنسال انجیر معابد در دماغه نایبند ، دشت هموار بخش شمالی ، دشتهای مشجر و دره های عمیق و صخرهای در بخش جنوبی بدیع ترین چشم انداز های طبیعی سواحل خلیج فارس را یکجا گرد آورده است . وجود این چنین مناظری ، وجود تپه های مرجانی جهت تفریح غواصا ن و حتی فرایند تخمگذاری و جوجه آوری لاک پشتاندریایی کمیا ب که کمتر نقطه ای از سواحل صورت می گیرد می تواند سبب جلب گردشگران شود .

قابلیت اکولوژیکی:

این منطقه از نظر سیمای فیزیوگرافیک و نیز از حیث اجتماعات بیولوژیک یک سیستم معرف محسوب می شود . خلیج های کوچک ساحلی ، از مناطق با تولید بالقوه می باشد و از سویی از نظر آسیب پذیری جزو مناطق بحرانی محسوب می گرددند . چنین ویژگیها یی برای خلیج نایبند نیز بعنوان یک خلیج کوچک ساحلی صادق است .
وجود آرامش نسبی و شفافیت آب در این محدوده ا ز آبها ی ساحلی باعث گسترش مجتمع مرجانی و علف های دریای در بستر خلیج و آبهای مجاور آن شده است .
کله های آبسنگ مرجانی در دهانه خلیج نایبند از نادر اجتماعات مرجانی در نزدیکی سواحل سرزمین اصلی در ایران محسوب می گردند . این منطقه واحد اهمیت زیسگاهی فراوانی برای گونه های حمایت شده ای مانند درختان حرا ،لاک پشت سبز ، لاک پشت منقار عقابی و پلیکان پا خاکستری است .

فعالیت های موثر انسانی:

تحولات و پیشرفت های اخیر تکنولوژی در استان بوشهر خصوصا منطقه عسلویه مرحله تازه ای از تخریب طبیعت و محیط زیست را در پی داشته است که از مهم ترین آنها تاسیس منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس جنوبی در سال ۱۳۷۷ می باشد .
عمده ترین تاثیر این تاسیسات که در حاشیه شمال خلیج فارس و در ۳۰۰ کیلومتری مشرق بندر بوشهر واقع است بر مناطق جزرو مدی و اکوسیستم دریایی آن منطقه است . که تخلیه پسابها و مجرای خروجی و آبهای خنک کننده تاسیسات مستقیما وارد محیط زیست شده و باعث بر هم زدن نظم و تعادل اکو لوژیک منطقه آبی می گردد .

منطقه حفاظت شده خلیج نایبند هم از لحاظ تنوع زیسگاهی و تنوع گونه ای و هم از نظر چشم اند ازهای ساحلی ، بدون تردید در تمامی سواحل خلیج فارس بی همتاست . لذا بی توجهی به ارزشهای این منطقه از دیدگاه زیست محیطی ، شیلاتی و تفرجگاهی و هر گونه دست اندازی و دخل وتصرف در محدوده حساس ذکر شده موجب بر هم خوردن تعادل بوم شناختی منطقه و بروز خسارات جبران نا پذیری برا ی نسل حاضر و آینده خواهد شد .

راهکار ها و پیشنهادات:

برای جلو گیری از تخریب اکوسیستم دریایی ( نای بند ) و تداوم حیات وحش در منطقه می توان راه حلهای ذیل پیشنهاد داد تا در دستور کار محیط زیست و سازمانهای مسئول قرار گیرد .

۱- هرگونه لرزه نگاری و اکتشاف واستخراج در شعاع ۵ الی ۱۰ مایلی مناطق مد نظر جلو گیری شود .

۲- جلو گیری از هرگونه تخلیه آب خن کشتی های بزرگ که حاوی مواد شیمیایی باشند.
۳- بدلیل بسته بودن خلیج فارس سعی شود فاضلاب صنعتی به مناطقی بدور از مناطق حفاظت شده هدایت شود.

۴- جلو گیری از صید بی رویه و غیر اصولی از ذخایر دریایی مناطق فوق .

۵- ایجاد زیست گاههای مصنوعی در نزدیکی مناطق حفاظت شد ه تا فشار صیادی کمتری بر این مناطق وارد شود .

۶- با توجه به درآمد ی که جذب توریست برای کشور می تواند داشته باشد با الگو برداری از مناطق مشابه در جهان می توان به این کار اقدام نمود .


منابع و ماخذ:

۱- ویژ ه نامه زیست محیطی اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر سال ۸۱

۲- آشنایی با محیط زیست ایران استان بوشهر هرمز محمودی راد، اردوان زرندیان

۳- گشت های دریایی موسسته تحقیقات فریدون عوفی

۴- گزارش بازدید مرکز پیش دانشگاهی بوشهر ( ام ابیها)

۵- وبسایت مرجع محیط زیست ایران www.iranzist.ir

6- ویکی پدیا

ملی شدن جنگل

تصویب‌نامه قانون ملی شدن جنگل‌های کشور (مصوب 27/10/1341
هیأت‌وزیران)

هیأت‌وزیران در جلسه مورخ 27/10/1341 تصویب‌نامه قانون ملی شدن جنگل‌های کشور را به شرح زیر تصویب نمودند.


ماده یکم- از تاریخ تصویب این تصویب‌نامه قانونی عرضه و اعیانی کلیه جنگل‌ها و مراتع و بیشه‌های طبیعی و اراضی جنگلی کشور جزء اموال عمومی محسوب و متعلق به دولت است ولو اینکه قبل از این تاریخ افراد آن را متصرف شده و سند مالکیت گرفته باشند.


ماده دوم- حفظ و احیا و توسعه منابع فوق و بهره‌برداری از آنها به عهده سازمان جنگلبانی ایران است.
تبصره 1- سازمان جنگلبانی مجاز است بهره‌برداری از منابع فوق را راساً عهده‌دار و یا با انعقاد قراردادهای لازم به عهده اشخاص واگذار کند.
تبصره 2- توده‌های جنگلی محاط در زمین‌های زراعی که در اراضی جنگلی جلگه‌ای شمال کشور و در محدوده اسناد مالکیت رسمی اشخاص واقع شده باشند مشمول ماده یک از تصویب‌نامه قانونی نیستند ولی بهره‌برداری از آنها تابع مقررات عمومی قانون جنگل‌ها و مراتع است.
تبصره 3- عرصه و محاوط تاسیسات و خانه‌های روستایی و همچنین زمین‌های زراعی و باغات واقعه در محدوده اسناد مالکیت جنگل‌ها و مراتع که تا تاریخ تصویب این قانون احداث شده‌اند مشمول ماده یک این قانون نخواهند بود. ادارات ثبت مجازند با تشخیص و گواهی سازمان جنگلبانی ایران اسناد مالکیت عرصه و اعیانی جداگانه برای مالکین آنها صادر نماید.
ماده سوم- به اشخاصی که دارای سند مالکیت به نام جنگل هستند و یا از مراجع قضایی حکم قطعی دال بر مالکیت آنها به نام جنگل صادر شده و یا دارای حکم قطعی از هیأت‌های رسیدگی املاک واگذاری به نام جنگل باشند وجوه زیر پرداخت می‌شود:
الف- مورد جنگل‌های شمال که از حوزه آستارا شروع و به حوزه گلیداغی ختم می‌شود برای هر هکتار پانصد ریال.
ب-در مورد سایر جنگل‌ها و بیشه‌های کشور برای هر هکتار یک صد ریال.
ج- به اشخاصی که جنگل در محدوده اسناد مالکیت آنها یا در محدوده املاکی که به موجب احکام قطعی قضایی یا هیأت‌های رسیدگی املاک واگذاری به آنها تعلق گرفته قراردارد برای هر هکتار یک صد ریال.
ماده چهارم- در مورد مراتع مشجر و غیر مشجر به نحو زیر رفتار می‌شود:
1- به اشخاصی که مراتع مشجر در محدوده اسناد مالکیت آنها قرار گرفته یا به نام مرتع مشجر دارای سند مالکیت رسمی جداگانه بوده و یا از مراجع قضایی حکم قطعی دال بر مالکیت آنها صادر شده و یا دارای حکم قطعی از هیأت‌های رسیدگی املاک واگذاری باشند در مناطق شمال (از حوزه آستارا تا حوزه گلیداغی) برای هر هکتار 100 ریال و در سایر مناطق ایران برای هر هکتار 50 ریال پرداخت می‌شود.
2- در مورد مراتع غیر مشجر به نحو زیر رفتار می‌شود:
الف- نسبت به مراتع غیر مشجر که به نام مرتع دارای اسناد مالکیت هستند چنانچه با توجه به قانون اصلاحات ارضی مصوب سال 1340 مراتع مزبور ضمن املاک زاید بر حد نصاب به دولت انتقال یافته و یا در آتیه انتقال یابد مرتع مزبور در اختیار سازمان اصلاحات ارضی باقی می‌ماند که طبق آیین‌نامه مربوطه آن را در اختیار کشاورزان یا شرکت‌های تعاونی محلی یا اتحادیه‌های شرکت‌های تعاونی بگذارد قیمت مراتع غیر مشجری که به موجب این بند در آتیه به دولت منتقل می‌شود ده برابر عایدی علف چر یک ساله آن که در تصویب‌نامه شماره 2432/12 مورخ 13/9/1339 مبلغ آن تعیین شده پرداخت می‌شود.
ب- مراتع غیر مشجری که با توجه به قانون اصلاحات ارضی مصوب سال 1340 در سهم اشخاص قرار گرفته و همچنین مراتع غیر مشجری که در تاریخ تصویب این قانون یا بعداً به موجب اسناد مالکیت یا آرای قطعی محاکم قضایی یا هیأت‌های رسیدگی به املاک واگذاری در محدوده املاک مزروعی قرار گرفته یا بگیرند مشمول مقررات این قانون نخواهد بود.
تبصره- سازمان جنگلبانی می‌تواند به هر خانواده جنگل‌نشین تا چهار سر دام بزرگ یا معادل آن دام کوچک بدون دریافت حق التعلیف با توجه به ظرفیت چرا به مدت و در نقاط و طبق شرایطی که مقتضی بداند در مراتع اجازه چرا بدهد هر دام بزرگ معادل سه دام کوچک محسوب می‌شود.
ماده پنجم- در مورد منابع طبیعی مندرج در ماده یکم که تا تاریخ تصویب این قانون اسناد مالکیت آنها به نام اشخاص صادر نشده ولی تقاضی ثبت پذیرفته شده و تشریفات ثبتی تا مرحله صدور سند مالکیت طی شده و یا بشود با ارائه گواهی اداره ثبت مربوطه مبنی بر بلامانع بودن صدور سند مالکیت به نام متقاضی طبق ماده سوم این قانون رفتار خواهد شد و گواهی اداره ثبت برای پرداخت وجه به منزله سند مالکیت تلقی می‌گردد. نسبت به منابع طبیعی مذکور در ماده یک که دعاوی آنها در محاکم قضایی یا هیأت‌های رسیدگی به املاک واگذاری مطرح است پس از صدور رای قطعی محاکم قضایی یا هیأت‌های رسیدگی به املاک واگذاری نیز طبق این قانون وجه به ذی حق پرداخت خواهد شد.
ماده ششم- کلیه معاملات رهنی با حق استرداد که نسبت به اموال عمومی مذکور در این قانون بین اشخاص واقع شده باشد از تاریخ تصویب این قانون فک شده محسوب است. بستانکاران اسناد مزبور می‌توانند به قائم مقامی بدهکار به سازمان جنگلبانی ایران مراجعه و تا میزان طلب خود از وجوهی که به موجب این قانون قابل پرداخت است و به ترتیبی که مقرر شده دریافت نمایند و در صورتی که وجوه قابل پرداخت به بدهکار طبق مقررات این قانون تکافوی طلب مرتهن را ننماید نسبت به مازاد می‌تواند از سایر دارایی بدهکار استیفای طلب نماید.
ماده هفتم- در مورد جنگل‌ها و مراتع مشمول این قانون که بهره‌برداری از آنها طبق اسناد رسمی یا غیر رسمی به هر عنوان به اشخاصی واگذار شده اسناد مزبور از تاریخ تصویب این قانون ملغی است و بهره‌برداران در صورت تمایل به ادامه بهره‌برداری در جنگل‌ها و مراتع فوق باید به سازمان جنگلبانی مراجعه و ترتیب قرارداد لازم را بدهند.
تبصره- مستثنیات این ماده به قرار ذیل است:
1- سازمان جنگلبانی می‌تواند نسبت به طرح‌های جنگلداری که در تاریخ تصویب این تصویب‌نامه قانونی از طرف سازمان مزبور دستور اجرا داده شده برای مدت پنج سال از این تاریخ مفاد قراردادهای مجری طرح را با طرف قرارداد از لحاظ بهای درخت که به موجب اسناد رسمی منعقد شده باشد مراعات نماید چنانچه مجری طرح خود مالک تمام یا قسمتی از جنگل باشد نسبت به سهم مالکیت سابق خود باید به سازمان جنگلبانی مراجعه و سازمان مزبور مجاز است بدون رعایت تشریفات آیین‌نامه معاملات دولتی و با توجه به هزینه‌هایی که در مورد اجرای طرح به عمل آمده قرار داد لازم برای دریافت بهره مالکانه با مشارالیه منعقد نماید. مدت این قبیل قراردادها از پنج سال تجاوز نخواهد کرد. در هر حال چنانچه مجریان طرح بخواهند ازسال1342 به بعد از جنگل‌های مورد طرح بهره‌برداری نمایند موظفند بهره مالکانه درختان مورد پروانه‌های قطع را که از سال مزبور به بعد صادر می‌شود به سازمان جنگلبانی بپردازند و چنانچه مجری طرحی به عللی قادر به اجرای طرح نشد و یا اجرای طرح را متوقف ساخت سازمان جنگلبانی مراتب را با تعیین ضرب‌الاجلی به او اخطار می‌کند در خاتمه مدت تعیین شده در صورتی که مجری طرح مواردی را که اخطار شده انجام نداده باشد سازمان جنگلبانی مختار خواهد بود اجرای طرح را راساً عهده‌دار و یا از طریق مزایده به اشخاص دیگر واگذار کند و مجری قبلی مستحق دریافت وجهی بابت هزینه‌های انجام شده نخواهد بود.
2 – اشخاصی که به استناد ماده 24 قانون جنگل‌ها و مراتع کشور تا تاریخ 8/6/1341 پروانه بهره‌برداری از جنگل تحصیل نموده و همچنین اشخاصی که به استناد تصویب‌نامه شماره 42738-18/9/1341 در مورد تهیه ذغال پروانه رسمی اخذ نموده‌اند در صورتی که خود مالک جنگل بوده و بهره‌برداری نموده‌اند بهره‌برداری آنها تا خاتمه مدت پروانه مجاناً مجاز و چنانچه از مالک جنگل به موجب سند رسمی تحصیل مجوز بهره‌برداری نموده باشند معاملات آنها تا خاتمه مدت پروانه نافذ و بهره مالکانه به مالک قبلی پرداخت می‌شود.
ماده هشتم- از تاریخ تصویب این قانون سازمان جنگلبانی مجاز است برای مصارف روستایی جنگل‌نشینان و دهکده‌های مجاور جنگل با توجه به میزان واقعی احتیاج آنها بدون دریافت بهره مالکانه اجازه بهره‌برداری صادر نماید.
ماده نهم- اشخاصی که در اثر اجرای این قانون مشمول دریافت وجهی می‌باشند باید حداکثر ظرف مدت یک سال از تاریخ انتشار آگهی سازمان جنگلبانی به سازمان مزبور مراجعه و یا تسلیم عین اسناد مالکیت و نقشه ثبتی گواهی شده که مساحت مورد تقاضا را دقیقاً مشخص نماید وجوه مذکوره در این قانون را مطالبه کنند پس از انقضای مدت مزبور نمی‌توان به تقاضای واصله ترتیب اثر داد و وجوه مرقوم قابل مطالبه نمی‌باشد. نسبت به مشمولین ماده پنجم از تاریخ صدور گواهی ثبت محل یا حکم قطعی تا مدت یک سال تقاضای وجه قابل پذیرش خواهد بود.
ماده دهم- وجوه مذکور در این قانون در ظرف مدت ده سال به اقساط متساوی سالانه به اشخاص ذیحق پرداخت می‌شود.
ماده یازدهم- دولت مکلف است تا ده سال هر سال مبلغ پنجاه میلیون ریال به منظور پرداخت وجوه مذکور در این قانون در اختیار سازمان جنگلبانی بگذارد.
ماده دوازدهم- وزارت کشاورزی مکلف است آیین‌نامه اجرای این قانون را تنظیم و پس از تصویب هیأت‌وزیران به موقع اجرا بگذارد.
ماده سیزدهم- وزارتخانه‌های کشاورزی – دارایی مامور اجرای این تصویبنامه قانونی می‌باشند.

ماده چهاردهم- وزارت کشاورزی مکلف است مجوز قانونی این تصویب‌نامه قانونی را پس از گشایش مجلسین تحصیل نماید.

قانون حفظ و گسترش فضای سبز

قانون حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی رویه درخت (مصوب 11/5/1352)

ماده 1- به منظور حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی‌رویه درختان قطع هر نوع درخت در محدوده قانونی و حریم شهرها بدون اجازه شهرداری و در روستاها در هر منطقه که دولت تصویب و آگهی نماید پس از آن بدون اجازه وزرات کشاورزی و منابع طبیعی ممنوع است.
ضوابط مربوط به چگونگی اجرای این ماده در روستاها از طرف وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و وزارت تعاون و امور روستاها تهیه و به تصویب هیأت دولت خواهد رسید.
تبصره- درخت از نظر این قانون هر نوع درختی است که محیط بن آن از پنجاه سانتیمتر بیشتر باشد.
ماده 2- شهرداری‌ها در محدوده قانونی و حریم شهر مکلفند ظرف مدت یک سال شناسنامه شامل تعداد و نوع درختان محل‌های مشمول این قانون را تنظیم کنند و این شناسنامه که هر پنج سال یک مرتبه قابل تجدید می‌باشد ملاک و سند اجرای این قانون خواهد بود.‌
نحوه تنظیم شناسنامه‌ محل‌های مشمول این قانون به شرح زیر خواهد بود:
الف- شهرداری‌ها موظفند برگ شناسنامه را در دو نسخه جهت تکمیل به ساکنین محل‌های مشمول این قانون تسلیم دارند و مراتب را به طریق مقتضی به اطلاع ساکنین محل توزیع شناسنامه برسانند.
ب- مأمورین شهرداری موظفند ظرف سه ماه پس از توزیع برگ شناسنامه به محل‌های مربوط مراجعه و شناسنامه‌های تکمیل شده را در صورت لزوم رسیدگی و سپس گواهی نموده و یک نسخه از آن را به ساکن محل تسلیم دارند.
ج- در صورتی که برگ شناسنامه به وسیله ساکن محل تکمیل نشده بود مأمورین شهرداری با رعایت ماده 3 این قانون در تنظیم و تکمیل شناسنامه اقدام و یک نسخه آن را به ساکن محل تسلیم می‌نماید.
شهرداری موظف است پس از وصول برگ شناسنامه‌های مربوط به هر منطقه مراتب را برای اطلاع ساکنین محل آگهی نماید. در صورتی که پس از یک ماه ساکنین یا مالکین اعتراض ننمایند شناسنامه ابلاغ شده تلقی می‌گردد. به اعتراضات واصله طبق مقررات آیین نامه مذکور در ماده 12 رسیدگی می‌شود.
ماده 3- مأموران وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و شهرداری‌ها بر حسب مورد می‌توانند برای تنظیم یا تطبیق برگ شناسایی درختان با در دست داشتن معرفی‌نامه کتبی و نمایندگی دادستان وارد محل‌های مشمول این قانون بشوند.
ماده 4- قطع درخت در محل‌های مشمول این قانون از تاریخ ابلاغ شناسنامه ممنوع است مگر با تحصیل اجازه که طبق مقررات آیین‌نامه مذکور در ماده 12 داده خواهد شد.
تبصره 1- از تاریخ اجرای این قانون تا ابلاغ شناسنامه قطع درخت‌های مشمول این قانون بدون تحصیل اجازه طبق مقررات آیین‌نامه مذکور در ماده 12 ممنوع است.
تبصره 2- اراضی مشجر و اماکن مسکونی و محل‌های کسب و پیشه و تجارت که مساحت آن از پانصد متر مربع تجاوز نکند از شمول این قانون مستثنی است.
تفکیک قطعات اراضی مشجر و باغات بزرگتر از پانصد متر مربع با رعایت مقررات شهر سازی مجاز است ولی قطع درخت در قطعات تفکیک شده به هر مساحت که باشد بدون تحصیل اجازه طبق مقررات این قانون ممنوع است.
تبصره 3- در پروانه‌های ساختمانی که بر اساس طرح جامع یا هادی شهرها از طرف شهرداری‌ها صادر می‌شود تعداد درختی که در اثر ساختمان باید قطع شود تعیین و قید خواهد شد. در صورتی که پس از دریافت پروانه و قطع درخت ظرف مدت مندرج در پروانه بدون عذر موجه اقدام به ساختمان نشود مرتکب مشمول مجازات‌های مقرر در این قانون خواهد شد.
تبصره 4- شهرداری‌ها موظفند به ازاء درخت‌هایی که در باغات و اماکن مشمول این قانون کاشته شده یا می‌شوند برای مدتی که طبق مقررات این قانون اجازه قطع آنها داده نمی‌شود مبلغی را که به پیشنهاد مشترک وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و وزارت کشور به تصویب هیأت وزیران می‌رسد هر ساله به عنوان جایزه کاشت و حفظ و مراقبت از درخت به صاحبان آن پرداخت نمایند.
نصف این مبالغ از محل اعتبار عوارض نوسازی هر شهر و نصف دیگر آن از محل اعتباری که در بودجه وزارت کشاورزی و منابع طبیعی برای این کار منظور خواهد شد تأمین می‌گردد.
آیین‌نامه اجرایی این تبصره طبق ماده 12 تهیه و تصویب خواهد شد.
تبصره 5- به منظور تشویق در امر ایجاد و توسعه فضای سبز در شهر و روستا دولت اعتباراتی با شرایط مساعد و بهره نازل تخصیص خواهد داد و هرگونه کمک و راهنمایی به اشخاص و افراد مربوط می‌نماید.

ماده 5- از بین بردن درختان واقع در معابر، پارک‌های عمومی، میادین داخل شهرها و همچنین در شاهراه‌ها و راه‌های عمومی خارج شهر به هر قطر ممنوع است. مگر طبق آیین‌نامه این قانون.
تبصره- کاشت و حفاظت و آبیاری درخت‌های معابر و میادین و پارک‌های عمومی از اهم وظایف شهرداری‌ها می‌باشد.
ماده 6- وزارت کشاورزی و منابع طبیعی می‌تواند وظایف و اختیارات حاصل از این قانون را به سایر وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و انجمن‌های ده، شهر، شهرستان و استان تفویض نماید.
ماده 7- در مورد درختان در جنگل و مناطق دیگر منابع طبیعی کماکان طبق مقررات قوانین وآیین‌نامه‌های مربوط عمل خواهد شد.
تبصره- اراضی جنگلی جلگه‌ای شمال که از طرف وزارت کشاورزی و منابع طبیعی برای اجرای طرح به اشخاص حقیقی یا حقوقی واگذار و یا منتقل شده است به هیچ عنوان و صورتی قابل تفکیک نیست و عدول از اجرای مفاد قرارداد مربوط نیز ولو بعد از انتقال قطعی مجاز نمی‌باشد و هر گونه تغییری در طرح از نظر کشاورزی در جهت بهبود بهره‌برداری از اراضی مذکور موکول به ارائه طرح مجدد و موافقت وزارت کشاورزی و منابع طبیعی است.
به هر حال مقررات دیگر ماده 36 قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع نیز به قوت خود باقی است.
عدم رعایت مفاد این تبصره موجب خلع ید از اراضی واگذار شده یا منتقل شده در مقابل بازپرداخت عین وجوه دریافتی اولیه به علاوه هزینه‌های عادله انجام عملیات مندرج در طرح مصوب از طرف وزارت کشاورزی و منابع طبیعی می‌باشد. نحوه ارزیابی و بازپرداخت طبق آیین‌نامه‌ای که به موجب ماده 12 این قانون به تصویب می‌رسد خواهد بود.
ماده 8- ضوابط مربوط به خزانه و جابجا کردن، جانشین ساختن و قطع درختان که ملازمه با بهره‌برداری از نهالستان‌ها، قلمستان‌ها و باغات و موارد دیگر دارد به موجب آیین‌نامه‌های اجرایی این قانون تعیین خواهد گردید.
ماده 9- هرکس عمداً و برخلاف مقررات این قانون مرتکب از بین بردن درختان مشمول این قانون بشود همچنین مالکان باغات که عمداً موجبات از بین رفتن درختان مشمول این قانون رافراهم نمایند به حبس جنحه تا سه سال و پرداخت جزای نقدی به شرح زیر محکوم می‌شوند:
در روستاهای آگهی‌شده یک هزار ریال برای هر اصله درخت.
در محل‌های مذکور در ماده 2 ده هزار ریال برای هر اصله درخت.
در محل‌های مذکور ماده 5 برحسب نوع و قطر درخت از یک هزار تا یک صد هزار ریال.
تبصره- مجازات‌های مذکور در این ماده قابل تعلیق و یا تبدیل به جزای نقدی نیست و احکام صادره فقط قابل پژوهش خواهد بود.
ماده 10- گزارش مأموران وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و سایر مأموران دولتی و شهرداری‌ها مأمور اجرای این قانون که وظایف ضابطین دادگستری را در کلاس مخصوص تحت نظر دادستان شهرستان تعلیم گرفته باشند در این موارد به منزله گزارش ضابطین دادگستری است.
ماده 11- هرکس اعم از مأموران مجری این قانون و یا سایر اشخاص عالماً جرایم مذکور دراین قانون را به خلاف حقیقت به کسی نسبت دهد و یا گزارش خلاف واقع بدهد به مجازات حبس جنحه تا سه سال محکوم می‌شود مگر اینکه در قوانین جزایی مجازات شدیدتری پیش بینی شده باشد که در این صورت به مجازات اشد محکوم خواهد شد. رعایت تبصره ماده 9 این قانون در این مورد الزامی است.
ماده 12- آیین‌نامه‌های اجرایی این قانون به پیشنهاد وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و وزارت کشور تهیه و به تصویب هیأت‌وزیران خواهد رسید.

قانون فوق مشتمل بر دوازده ماده و نه تبصره پس از تصویب مجلس سنا در جلسه فوق‌العاده روز دوشنبه 8 /5/1352در جلسه فوق‌العاده روز پنجشنبه یازدهم مردادماه یک هزار و سیصد و پنجاه و دو به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

کتاب مبانی محیط زیست

کتاب مبانی محیط زیست

نوشته : کنت وات
ترجمه : وهاب زاده

خلاصه ای از مطالب

1 ـ برخی مقدمات ضروری از زیست­ شناسی، ریاضیات و اسلوب­ شناسی علمی

2 ـ اصول علم محیط زیست

3 ـ متغیرهای اصلی بوم­شناسی: ماده، انرژی، فضا، زمان و تنوع

4 ـ مکانیسم­های خودنظم در سیستم­های بوم ­شناختی

5 ـ اختلالات ناشی از آب و هوا در سیستم­های بوم­شناختی

6 ـ انسان، سوختهای فسیلی و آلودگی، اختلال و تباهی سیستم­های بوم­شناختی

7 ـ دریاچه: نمونه بارزی از یک اکوسیستم قابل بهره­برداری

8 ـ جنگل: مطالعه عوامل تعیین­کننده ساختمان و پویایی اکوسیستم

9 ـ آبخیز: نمونه­ای از استفاده­های چندگانه و علائق متضاد

10 ـ سیستم­های کشاورزی مسئله جایگزینی استراتژیهای مطلوب­کننده طبیعت به وسیله­ ی استراتژیهای مطلوب­ کننده بشر

اقتصاد گردشگری


اقتصاد گردشگری به سهم گردشگری در اقتصاد جهانی، ملی و محلی اشاره دارد که می‌تواند شامل درآمد، اشتغال و صادرات باشد.



برآوردهای شورای جهانی سفر و گردشگری نشان می‌دهد که افزایش سهم گردشگری در اقتصاد جهانی و اشتغال‌زایی، در 10 سال آینده تداوم خواهد داشت. سفر و گردشگری بر چند حوزه اقتصادی کمک می‌کند:

تولید ناخالص داخلی: در سال 2008، سهم گردشگری در GDP کشورهای گردشگرپذیر به طور میانگین در حدود 10 درصد بود.

اشتغال‌زایی: در سال 2008، از هر 11 شغل یک شغل مرتبط با گردشگری بود.

صادرات: در سال 2008، درآمدهای صادراتی حاصل از بازدیدهای بین‌المللی و مبادله کالاهای گردشگری در حدود 11 درصد از کل صادرات جهانی بود.

انتظار می‌رود که این آمار حداقل تا سال 2018 روند رو به رشد خود را حفظ کند. لذا، در چند سال آینده گردشگری نقش مهمی در اقتصاد جهانی ایفا خواهد کرد.

یکی از شاخه‌های اقتصاد، "اقتصاد کلان" است. اقتصاد کلان گردشگری معمولاً به مطالعه‌ی رشد اقتصادی، توازن در پرداخت‌ها، اشتغال‌زایی و مخارج، می‌پردازد. چون گردشگری به میزان قابل توجهی بر تمام این حوزه‌ها تأثیر می‌گذارد، گزینه جذابی برای بیشتر دولت‌هاست. با این حال، منافع اقتصادی باید با هزینه‌های زیست‌محیطی و اجتماعی مقایسه شود. امکان کسب ارز خارجی (بالاخص ارزهای قوی مانند دلار آمریکا، پوند انگلیس یا یورو) که تأثیر مثبت فراوانی بر توازن پرداخت‌ها دارد، دولت‌ها را به سمت توسعه‌ی گردشگری سوق می‌دهد. گردشگری می‌تواند به افزایش تولید ناخالص داخلی کمک کند. تولید ناخالص داخلی یعنی ارزش بازاریِ کل کالاها و خدمات تولید شده به‌وسیله اقتصاد یک کشور در یک دوره زمانی مشخص. اگرچه شغل‌هایی که گردشگری ایجاد می‌کند معمولاً پاره وقت و فصل هستند، ولی گردشگری در چند سطح اشتغال‌زایی می‌کند. به‌علاوه، گردشگری می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاری (مثلاً، از شرکت‌های خارجی) و بهبود اثرات تکاثری درآمد نیز کمک کند.

با این حال، دیدگاه‌های دولتی نسبت به توسعه اقتصادی و روش‌های پژوهشی‌ای که برای اندازه‌گیری منافع کلان اقتصادی گردشگری به‌کار می‌روند، تا حدودی پیچیده هستند. گردشگری از نظر اقتصادی برای کشورهای در حال توسعه و کشورهایی که صنایع معدودی دارند (مانند جزایر) بسیار جذاب است؛ این امر به وابستگی بیش از حد آنها به این صنعت انجامیده است. سهم گردشگری در GDP کشورهایی که به این صنعت وابستگی فراوانی دارند به 50 درصد و حتی بیشتر می‌رسد (مثلاً در جزایر کارائیب یا پاسفیک جنوبی) که ریسک بسیار بزرگی است، زیرا هر آن ممکن است صنعت گردشگری آن کشور تحت تأثیر عاملی به مخاطره افتد (مانند فجایع طبیعی یا تروریسم). وارد کردن افراد متخصص از خارج، می‌تواند باعث بروز مشکلات اجتماعی و فرهنگی نیز شود، زیرا مردم ممکن است احساس کنند که تحت سلطه و کنترل یک رژیم سیطره‌خواه و بیگانه قرار گرفته‌اند. این مقوله به‌ویژه در کشورهایی که سابقا مستعمره بودند بسیار حساس است. بنابراین، بسیاری از حکومت‌ها سعی می‌کنند تا میزان سرمایه‌گذاری و نیروی کار خارجی را در کشور خود محدود کنند.

کشورهای وابسته باید سایر بخش‌های اقتصادی خود را نیز تقویت کنند و آنها را به صنعت گردشگری پیوند دهند. برای نمونه، این کشورها به جای وارد کردن کالا که به نشت اقتصادی منجر می‌شود می‌توانند کالاهایشان را خود تولید کنند (مثلاً با توسعه روش‌های کشاورزی یا ماهی‌گیری). نوع گردشگری نیز بر میزان نشت اقتصادی تأثیر می‌گذارد. برای مثال، توسعه‌ی بسته‌های جامع سفر معمولاً گزینه‌ی مناسبی برای این مقصدها نیست، زیرا قسمت عمده‌ی درآمد حاصل به جیب تورگردان یا هتل‌های زنجیره‌ای خارجی می‌رود. جزایر کوچک مانند جزایر کارائیب و پاسفیک جنوبی می‌توانند با یکدیگر همکاری کرده و کالاها و نیروی کار مورد نیازشان را از درون منطقه خود تأمین کنند.

از آن‌جا که تفکیک مخارج گردشگری از سایر مخارج ملی بسیار دشوار است، اکنون بسیاری از کشورها اقدام به گردآوری حساب‌های اقماری گردشگری (TSA) می‌کنند. امروزه از TSAها، به‌طور وسیعی، به‌عنوان ابزار مناسبی برای اندازه‌گیری اهمیت و جایگاه گردشگری در اقتصاد یک کشور استفاده می‌شود. سازمان جهانی جهانگردی، سازمان ملل، OECD و EUROSTAT ، روش‌شناسی TSA را تأیید کرده‌اند. داده‌های مربوط به مخارج بازدیدکنندگان، از پیمایش‌ها، و سایر داده‌های مربوط به صنعت گردشگری از حساب‌های اقتصاد ملی گردآوری می‌شوند (ترایب، 2005). در حساب‌های اقماری گردشگری، آمارهای دقیقی در مورد اندازه بخش‌های مختلف گردشگری، ماهیت تقاضای گردشگری، ماهیت عرضه در بخش‌های مختلف گردشگری و تأثیر مستقیم گردشگری بر GDP و اشتغال‌زایی، جمع‌آوری می‌شود. یک حساب اقماری برای شناسایی میزان تأثیر گردشگر بر اقتصاد ملی، سیستم حساب‌های ملی را مجدداً سامان‌دهی می‌کند.

مزیت رویکرد محاسبه اقماری، استفاده‌ی آن از داده‌های موجود اقتصادی و گنجاندن گردشگری در یک سیستم پذیرفته شده از حساب‌هاست. از معایب این سیستم آن است که اطلاعات مورد نیاز برای استخراج آمارهای گردشگری از حساب‌های اقتصاد ملی غالباً ناقص هستند و به‌طور غیرمنسجم گردآوری می‌شوند. علاوه بر این، به‌کارگیری روش‌های اقماری برای سطوح پایین‌تر از سطح ملی یا برای زیربخش‌های گردشگری فرایندی بسیار دشوارتر است.

شورای جهانی سفر و گردشگری در گزارش سال 2008 میلادی خود، به‌طور شفاف به متداول‌ترین روش بین‌المللی گردآوری داده‌های TSA اشاره می‌کند. در طرف تقاضا، سهم هر یک از مؤلفه‌های تقاضای نهایی از GDP کل (که از مخارج سفر و گردشگری به دست آمده‌اند) گردآوری می‌شود. در طرف عرضه، GDP گردشگری عبارت است از مجموع مؤلفه‌های تقاضا که "مصرف گردشگری" را شکل می‌دهند منهای مؤلفه‌های وارداتی آن. "GDP اقتصاد گردشگری" بدین‌گونه محاسبه می‌شود: "تقاضای کل گردشگری" منهای مؤلفه‌های وارداتی آن. شورای جهانی سفر و گردشگری (2008 ب) برای تعیین ارزش افزوده‌ای که باعث افزایش سهم سفر و گردشگری در GDP می‌شود از یک رویکرد داده – ستانده استفاده می‌کند. در این رویکرد، ارتباط ستانده‌ی هر صنعت با مؤلفه‌های تقاضای گردشگری بررسی می‌شود.

با این حال، به نظر می‌رسد هنوز شکاف‌هایی در داده‌ها وجود دارد. به‌علاوه، این رویکرد یک مدل جامع داده و ستانده ارائه نمی‌دهد که بتواند سفر و گردشگری را با سایر صنایع مقایسه کند. گرچه روش‌شناسی TSA مدام در حال بهتر شدن است ولی این حساب‌ها معمولاً تأثیرات مستقیم گردشگری را اندازه‌گیری می‌کنند و برای سنجش تأثیرات غیرمستقیم و القایی از روش تحلیل تکاثری استفاده می‌شود. با کم کردن مخارج اتباع یک کشور در خارج، از دریافتی‌های آن کشور از بازدیدکنندگان خارجی، تراز گردشگری به دست می‌آید. البته گردآوری و تخمین تمام دریافتی‌ها و دقیق بودن در چنین محاسباتی، کار دشواری است. اثرات تکاثری گردشگری که با استفاده از روش‌های مختلفی قابل اندازه‌گیری است، فرایند پیچیده‌ای می‌باشد.

 درآمد، اشتغال، فروش و ستانده اندازه‌گیری می‌شود. تعداد دفعاتی که پول خرج می‌شود و شیوه گردش پول مورد سنجش قرار می‌گیرد. برای مثال، گردشگران ممکن است پول خود را مستقیماً در یک هتل، مغازه یا رستوران محلی خرج کنند، سپس از این پول برای پرداخت هزینه‌های سربار و یا حقوق کارگران استفاده شود. کارگران نیز با این پول، کالاهای محلی می‌خرند و آن را برای خرید چیز دیگری مصرف می‌کنند و... . اقتصاددانان از این گردش‌های پولی با عناوین مستقیم، غیرمستقیم و القایی نام می‌برند. از این اصطلاحات برای اشتغال نیز استفاده می‌شود؛ بسیاری از مردم به‌طور مستقیم در صنعت گردشگری مشغول به‌کارند، برخی دیگر ممکن است در صنایع حامی (مانند ساخت و ساز) مشغول به فعالیت باشند. شرایط آرمانی آن است که پول برای همیشه در اقتصاد یک کشور در حال گردش باشد، ولی وقوع این حالت ممکن نیست و پول در نهایت به علت واردات کالا یا نیروی کار به اقتصاد کشور دیگری نشت می‌کند. در بهترین شرایط، یک کشور صنعت گردشگری خود را به‌گونه‌ای توسعه می‌دهد که به سرمایه‌گذاری، مدیریت و نیروی کار خارجی خیلی متکی نباشد، در غیر این صورت میزان نشت اقتصادی بالا می‌رود و منافع به حداقل می‌رسد.

اقتصاد خرد به مطالعه رفتار بنگاه‌ها، مصرف‌کنندگان و تعیین قیمت بازار می‌پردازد. گردشگری اساساً تحت سلطه شرکت‌های چندملیتی‌ای است که برای جذب مصرف‌کنندگان با یکدیگر رقابت می‌کنند. بازار گردشگری به‌شدت قطبی شده است؛ در یک طرف آن تعدادی خطوط هوایی، هتل و تورگردان زنجیره‌ای بزرگ قرار دارند و در طرف دیگر، شماری از تورگردانان کوچک هستند که به بازارهای دنج (بکر) خدمات‌رسانی می‌کنند. محیط کلان اقتصادی تأثیر به‌سزایی بر موفقیت کسب و کارها می‌گذارد (برای مثال، رکود اقتصادی جهان ممکن است سبب ورشکستگی برخی شرکت‌ها شود). تورگردانان و هتل‌ها به‌شدت در دنیای واقعی و مجازی با یکدیگر در رقابت هستند. میزان کشش قیمتی نیز بسیار بالاست؛ یعنی، تورگردانان برای پاسخ‌گویی به تقاضای مصرف‌کنندگان می‌توانند انعطاف‌پذیر مل کنند. با این حال، چنین کشش بالایی می‌تواند سبب ورشکستگی آنها شود. عوامل بسیار دیگری از قبیل مقدار درآمد قابل تصرف مردم، اولویت سفر در زندگی افراد، واکنش آنها به تبلیغات و بازاریابی، و تغییر مدها و روندها بر تقاضای گردشگری تأثیر می‌گذارند.

قیمت، عامل تعیین کننده‌ای در رفتار و الگوهای خرید است. این مهم سبب شده است که در سال‌های اخیر تعدادی از خطوط هوایی ارزان‌قیمت رشد (و افول) کنند. هرچند گردشگری در سال‌های اخیر (به‌ویژه مسافرت هوایی) نسبتاً ارزان شده است، ولی گرم شدن زمین، تغییرات اقلیمی و رکود اقتصادی باعث افزایش هزینه و مالیات سوخت گردیده است. بلایای طبیعی و تروریسم نیز تأثیرات اقتصادی مخربی بر بسیاری از مقصدها داشته‌اند.

به‌طور آرمانی، منافع اقتصادی گردشگری باید به سمت بی‌بضاعت‌ترین قشرهای جامعه نیز جریان پیدا کند و تنها به خزانه دولت و جیب سرمایه‌گذاران خارجی نرود. از آن‌جا که درآمد حاصل از گردشگری گاه برای توسعه گردشگری، پاسداری از محیط زیست و حمایت از جامعه محلی سرمایه‌گذاری مجدد نمی‌گردد، منافع اجتماعی و اقتصادی آن نیز بیشینه نمی‌شود. این وضعیت تا حدود زیادی به دیدگاه دولت و اهمیتی بستگی دارد که آنها برای گردشگری قائل هستند. هرچند معمولاً اعتقاد بر آن است که گردشگری از خود صیانت می‌کند (به قول معروف "تو بساز، گردشگران می‌آیند")، ولی دولت‌هایی که این دیدگاه را دارند، هنگاام بروز بحران، صنعت گردشگری خود را از لحاظ اقتصادی در خطر بزرگی می‌بینند (رکود، تروریسم، بلایای محیطی، جنگ).

عوامل بسیاری بر اقتصاد گردشگری تأثیر می‌گذارند از قبیل وسعت کشور، قدرت اقتصاد، سطح توسعه گردشگری، حجم و میزان مخارج گردشگران و فصل بودن آن. مقصدهای بسیاری به دلایل اقلیمی مانند سرمای شدید، زمستان‌هایی با روزهای کوتاه، گردبادها و فصل‌های پرباران، گرمای شدید و... نمی‌توانند در تمام طول سال گردشگران را جذب کنند یا اشتغال‌زایی دائم و تمام وقت داشته باشند. طرح‌های توسعه گردشگری نیز گاه در یک بخش از کشور متمرکز هستند و سایر مناطق، کمتر توسعه یافته‌اند. تدابیری نیز برای متنوع‌سازی گردشگری و توزیع منافع اقتصادی آن باید اتخاذ شود. از طرف دیگر، برخی مکان‌ها از لحاظ محیطی و فرهنگی به اندازه‌ای آسیب پذیرند که نمی‌توانند توسعه گردشگری خود را ادامه دهند. بنابراین، در این مقصدها نباید منافع اقتصادی را همواره در صدر اولویت‌ها قرار داد. روی هم رفته می‌توان گفت که تأثیرات زیست‌محیطی و اجتماعی به‌طور جدایی‌ناپذیری با تأثیرات اقتصادی گره خورده‌اند. دولت و شرکت‌های خصوصیِ توسعه باید این موضوع را درک کرده و به آن بها دهند.

تبدیل 44 میلیون کیلو زباله به جزیره 10 هزار کیلومتری

شرکتی هلندی قصد دارد با استفاده از حجم بزرگی از زباله های پلاستیکی شناور بر روی اقیانوس آرام، بزرگترین جزیره شناور پلاستیکی جهان را در منطقه ای میان سن فرانسیسکو و هاوایی بنا کند

به گزارش مهر، جزیره هاوایی که یکی از پرطرفدارترین اماکن توریستی جهان به شمار می رود با بنا شدن جزیره ای جدید در همسایگی اش در اقیانوس آرام دیگر قدیمی خواهد شد. شرکتی هلندی به نام WHIM قصد دارد جزیره ای به نام "جزیره بازیافت شده" را با استفاده از حدود 44 میلیون کیلوگرم زباله پلاستیکی شناور بر روی اقیانوس آرام به شکلی بسازد که جزیره تمامی انرژی خود را تامین کرده و گنجایش سکونت پنج میلیون انسان را داشته باشد.
با وجود پلاستیکی بودن، این جزیره از نظر ظاهری و زیست محیطی کاملا سبز است. به گفته "رامون نوستر" مدیر شرکت معماری WHIM برنامه جمع آوری و بازیافت پلاستیکها در منطقه احداث جزیره از میزان سفرهای دریایی مورد نیاز برای حمل و نقل مواد خواهد کاست. همچنین انرژی مورد نیاز جزیره با استفاده از انرژی خورشیدی و انرژی امواج دریا تامین شده و ساکنان جزیره می توانند از خزه ها و جلبکهای دریایی به عنوان سوخت و کود زیستی استفاده کنند.
به اعتقاد "نوستر" آنچه وی قصد خلق کردن آن را دارد می تواند بیشترین بخش آلودگی های پلاستیکی اقیانوس آرام را پاک کرده و در حالی که به دلیل بالا آمدن سطح آب دریاها مناطق ساحلی رو به نابودی گذاشته اند با استفاده از زباله ها منطقه ای جدید و قابل سکونت را در میان اقیانوس آرام بنا کند. ایده بنای این جزیره هنوز در مرحله تکمیل باقی مانده است و شرکت WHIM هنوز زمانی را بری تکمیل آن اعلام نکرده است.
در حال حاضر تیم WHIM در حال مطالعه بر روی نمونه های آجرهای توخالی هستند که از پلاستیک بازیافت شده ساخته شده و با کمک آنها می توان این جزیره 10 هزار کیلومتری را بنا کرد. این نوع از آجرها از مقادیر کمی پلاستیک ساخته خواهند شد تا امکان شناور بودن جزیره بر روی آب را فراهم آورد.
با این حال سازندگان جزیره بازیافت شده معتقدند به دلیل وجود چرخه جریانهای اقیانوسی در اقیانوس آرام، جزیره در منطقه جغرافیایی خاصی باقی خواهد ماند و این جریانات از سرگردان شدن جزیره و گم شدن آن در میان اقیانوس جلوگیری خواهد کرد. ساختار ظاهری این جزیره یادآور شهر ونیز در قالبی مدرن است و در میان ساختمانهای پلاستیکی آن شبکه هایی از آب اقیانوس در جریان است. همچنین به گفته "نوستر" از آنجایی که جزیره بازیافت شده اولین و بزرگترین جزیره پلاستیکی و شناور در جهان خواهد بود به طور حتم برای بسیاری از جاذبه های توریستی بالا برخوردار است. بر اساس گزارش ای بی سی، با این همه تا تکمیل و بنای این جزیره راه درازی در پیش است زیرا تیم WHIM در حال حاضر مشغول بررسی میزان و نوع مواد پلاستیکی شناور در اقیانوس آرام بوده و پس از آن این مواد باید به گونه ای جمع آوری شوند که آسیبی به زیستگاه ها و موجودات زنده دریایی آن منطقه وارد نیاید. این متخصصان همچنین با آسیبهای پلاستیکی ناشی از آفتاب و نمک دریا مواجه خواهند بود که می تواند مواد پلاستیکی را به موادی غیر قابل بازیافت تبدیل کند



www.iren.ir

گرمایش زمین صددرصد تقصیر بشر نیست

رسوبات اعماق دریاچه های زمین، هزاران سال است که محل تجمع و نگهداری بخشی از کربن آزاد شده توسط فرایندهای زیستی است. اما با گرم شدن زمین، دریاچه ها دیگر نمی توانند کربن را درون خود نگه دارند شاید بتوان گفت که مهم ترین عامل افزایش دمای زمین یا همان به اصطلاح گرمایش جهانی، افزایش گازهای گلخانه ای در جو زمین، به خصوص گازهایی مانند دی اکسید کربن و متان است که دست کم یکی از عناصر اصلی تشکیل دهنده شان عنصر کربن است.
در سال های اخیر، میزان گازهای گلخانه ای که وارد اتمسفر زمین می شود، خیلی خیلی بالاتر رفته است، اما تمام این گازها حاصل کارخانه های صنعتی، خودروها و سوخت های فسیلی نیست. بلکه تغییر شرایط محیطی زمین، خود باعث فرایندهای جدیدی شده اند که بعضا هزاران سال است روی زمین اتفاق نیافتاده اند.

یکی از بخش های زمین که در خود کربن ذخیره دارد، دریاچه ها هستند.دریاچه های زمین بخشی از کربن حاصل از فرایندهای زیستی طبیعی را گاه تا هزاران سال در بین رسوبات خود مدفون شده نگه می دارند و بخش دیگری را به صورت گازهای متان و دی اکسید کربن به اتمسفر می فرستند.محققین سوئدی به این نتیجه رسیده اند که کربن مدفون در رسوبات ته دریاچه ها بسیار به دما حساس است.به نظر می رسد حالا که زمین دارد گرم تر می شود، دریاچه ها کم تر می توانند در اعماق خود کربن را نگه دارند و کربنی که شاید هزاران سال مدفون باقی مانده، حالا دارد آزاد می شود.

آزاد شدن کربن، خود بیشتر به گرمایش زمین دامن می زند و به نوعی چرخه ای به وجود می آید که مرتب رو به بدتر شدن اوضاع پیش خواهد رفت.



منبع: www.aftab.ir

سوخت های زیستی از سوخت فسیلی آلایندگی بیشتری دارند!

 ر خلاف تصور غالب، استفاده از سوخت های فسیلی مانند جلبک ها، نه تنها ممکن است شرایط را بهتر نکند، بلکه می تواند با نسبتی بسیار بالا، میزان گازهای گلخانه ای جو و پیشرفت گرمایش زمین را وخیم تر کند.اغلب از سوخت های زیستی با هیجان فراوانی صحبت می شود. تصور غالب این است که سوخت ای زیستی کاملا سبز هستند و ما را از شر گازهای گلخانه ای نجات خواهند داد. شاید بتوان گفت یکی از سوخت های زیستی که بیش از همه مورد توجه قرار گرفته، جلبک است.
 ما آیا واقعا استفاده از جلبک، روشی سبز سبز است؟

 اهرا جواب می تواند کاملا منفی باشد. مدل های جدید نشان می دهند که اگر در انتخاب روش دقت نکنیم، اوضاع حتی خیلی بدتر هم خواهد شد. آنا استفنسون از دانشگاه کمبریج مدعی شده که روش نادرست تولید، تصفیه و سوزاندن جلبک ها به عنوان سوخت زیستی، می تواند تا ۴ برابر سوخت های فسیلی معمول، گازهای گلخانه ای آزاد کند. وی با استفاده از یک مدل رایانه ای از ادعای خود دفاع می کند. به گفته این دانشمند، برای نمونه، وقتی جلبک ها در تیوب هایی از جنس پلاستیک پرسپکس پرورش یابند، انرژی لازم برای این که جلبک ها به اطراف پمپ شوند تا همگی به طور یکنواخت در معرض نور خورشید قرار بگیرند، خودش معادل ۳۲۰ گرم در مگاژول کربن آزاد خواهد کرد.

این مقدار را با ۸۶ گرم بر مگاژول کربنی که از تصفیه و سوختن سوخت های فسیلی موجود آزاد می شود، مقایسه کنید.