عملکرد شبکه‌های NGOs محیط زیستی+اقدامات کارآفرینانه در NGOs محیط زیست

بررسی نقش عملکرد شبکه‌های NGOs محیط زیستی

بر اقدامات کارآفرینانه در NGOs محیط زیستی ایران

سید محمد مقیمی

امیر علم بیگ

تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش عملکرد شبکه‌ها بر اقدامات کارآفرینانه در سازمان‌های غیردولتی (NGOs) محیط زیستی ایران و به روش توصیفی همبستگی انجام شد. جامعة آماری این پژوهش شامل کلیة سازمان‌های مردم نهاد محیط زیستی در سراسر کشور است که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی در نهایت 51 سازمان مردم نهاد محیط زیستی از میان سازمان مردم نهاد فعال در حوزة محیط زیستی به عنوان نمونة مورد مطالعه انتخاب شدند. ابزار اصلی گردآوری داده‌ها در این پژوهش پرسشنامه بود که برای اندازه‌گیری مفاهیم استفاده شد.

رای تعیین روایی پرسشنامه از روش روایی صوری و با نظر خواهی از صاحب نظران استفاده شد. ابزار طراحی شده ابتدا در جمعیت خارج از نمونه آماری پیش آزمون و از ضریب آلفای کرونباخ برای تعیین پایایی آن بهره گرفته شد. میزان آلفای کرونباخ برای اقدامات کارآفرینانه 94/0 و برای عملکرد شبکه‌ها 92/0 است. تکنیک اصلی داده پردازی مدل‌سازی معادلات ساختاری بود که به منظور داده‌پردازی از نرم‌افزار PLS-Graph استفاده شد. نتایج مدل نشان می‌دهد که از بین ابعاد مورد مطالعه به عنوان عملکرد شبکه‌های سازمان‌های غیردولتی محیط زیستی، متغیر‌های ارتباطات و سرمایه اجتماعی، مأموریت و هدف، مشارکت و برنامه‌ریزی پایداری و بازبینی، نقش اساسی در شکل‌گیری اقدامات کارآفرینانه این سازمان‌های غیردولتی دارد.

نتایج حاکی از آن است که وجود مؤلفه‌های مورد مطالعه در قالب شبکه نقش مهمی در ارتقای اقدامات کارآفرینانه سازمان‌های غیر‌دولتی در حوزة محیط زیستی داشته است. در انتهای مقاله نیز راهکاری‌هایی برای ارتقای وضعیت کارآفرینی NGOs محیط زیستی ارائه شده است.

منبع : مجله محیط شناسی دانشگاه  تهران_شماره 39_1392

دانلود فایل pdf  متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا

بیابانزایی یا تخریب سرزمین متاثر از دو علت

ت

پدیده بیابانزایی یا تخریب سرزمین مقوله ای است متاثر از دو عامل :  1.عوامل طبیعی 2عوامل انسانی عوامل طبیعی عوامل بطئی و گریز ناپذیر و لیکن عوامل انسانی – قابل مدیریت و کنترل است . از آنجائیکه دولت جمهوری اسلامی ایران از پیشگامان در امر نهضت بیابان زدایی در میان سایر کشورهای عضو کنوانسیون بین المللی بیابانزدایی است و همیشه و اینک نیز همگام و همسو با سایر نهادهای بین المللی (برنامه عمران ملل متحد) با رویکرد احیاء اراضی در 10 سال گذشته و در قالب پروژه مشترک (سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور و دفتر برنامه عمران ملل متحد) تحت عنوان پروژه ترسیب کربن (تبدیل کربن معدنی جو «احیاء اراضی در قالب جنگلکاری و مرتعداری » به کربن آلی ) در منطقه حسین آباد سر بیشه استان خراسان جنوبی بمنظور مدیریت عوامل انسانی تخریبگر ، این بار در این پروژه با رویگرد مشارکت جوامع محلی و بادستان پرتوان آنها در احیاء بازسازی اراضی قدم برداشته و اینک پس از ده سال تلاش و همت دولتنمردان ایرانی و دفتر برنامه عمران ملل متحد و اهالی منطقه، فاز اول پیشرفت خود را در قالب ظرفیت سازی در سطح محلی ، توانمند سازی مردان و زنان ، ایجاد مشاغل خرد و جلب مشارکت روستائیان و عشایر در احیاء اراضی تخریب شده ،خود در نمایان ساخت و در آراء و 15 پانزدهم اردیبهشت ماه سال جاری به پاس تقدیر از تلاشگران عرصه منابع طبیعی جشنواره دهمین سال اجرای پروژه ترسیب کربن در تهران با حضور ریاست سازمان جنگلهاو مراتع و آبخیزداری کشور ومدیران ستادی مرتبط ، نمایندگان دفتر عمران ملل متحد ، استانداران محترم استانهای اجرای پروژه و مدیرکل منابع طبیعی استانهای مرتبط (سالن همایش سازمانی ایرانی مجامع بین المللی وزارت امور خارجه) برگزار گردید و در این جشنواره با تائید اقدامات انجام شده از طرف نمایند دفتر عمران ملل متحد و تاکید مدیران ارشد پروژه بر ادامه اجرای فاز یک پروژه و اجرای فاز 2 در استان خراسان جنوبی و تعمیم پروژه به استانهای بیابانی (تهران – کرمان- مرکزی – بوشهر – البرز- سمنان) گردید و در ادامه سند اجرای پروژه به امضاء استانداران محترم استانها مذکور (سند پروژه مربوط به استان بوشهر توسط فرماندار محترم شهرستان دشتستان به نیابت از استاندار محترم استان صورت پذیرفت ) و نماینده دفتر عمران ملل متحد در ایران رسید . باشد که با همت و تلاش اهالی منطقه اجرای پروژه در استان (منطقه شبانکاره ، شهرستان دشتستان ) و دستورات و تاکیدات استاندار محترم و حمایت های فرماندار محترم بتوانیم گامی موثر در اجرای بموقع پروژه و دستیابی به اهداف اصلی پروژه برداریم .

وضعیت محیط زیست جهان در سال 1991

وضعیت محیط زیست جهان در سال 1991

دکتر مجید مخدوم

منبع : نشریه علمی محیط شناسی - دوره 16

پسورد فایل :   www.mohitesabs.blogsky.com

دانلود فایل PDF مقاله در ادامه مطلب (متن کامل)

جایگاه محیط زیست در علوم اجتماعی

در نظر بسیاری از افراد و حتی محققان، محیط زیست ربطی به عوامل اجتماعی ندارد و مسائل مربوط به رفتار محیط زیستی را در حیطه روان‌شناسی تشخیص داده‌اند. اما عده‌ای دیگر در نقطه مقابل این نظر قرار گرفته‌اند و مسائل محیط زیست را در چرخه مسائل اجتماعی قرار می‌دهند. مسائل محیط زیستی، چندان تفاوتی با دیگر مسائل اجتماعی مانند: بز‌هکاری، بی‌خانمانی، جرایم جوانان و یا ایدز ندارد. آنچه مهّم است چگونگی پیدایش مسائل بر اثر کنش و واکنش عاملان اجتماعی و روابط قدرتی میان عاملان است.

محیط زیست را نمی‌توان از سایر علوم و حوزه‌های علمی جدا دانست. مسائل محیطی بیش‌تر پیامد کنش یا رفتار اجتماعی انسان هستند. به عنوان مثال دانشمندان پذیرفته‌اند که گرم شدن دمای زمین برآیند انتشار فزاینده کربن توسط انسان‌ها، از طریق تولید و مصرف نیرو (سوخت مواد فسیلی، مانند: زغال، گاز و بنزین برای تولید برق) و شیوه‌های حمل و نقل با اتکا به این گونه سوخت‌های فسیلی است.  

هم زمان در کنار توجه علمی یا نظری، بعد علمی بسیار مهمّی برای اندیشیدن درباره محیط زیست با توجه به ارتباط آن با جامعه و نظریه‌پردازی در این مورد وجود دارد. این بعد به حل و فصل افزایش کمیت و کیفیت آن مسائل محیطی می‌پردازد که تمام جامعه‌های روی کره زمین، چه در سطح ملی و چه در سطح جهانی با آنها روبه‌رو هستند. گرم‌تر شدن دمای زمین و تغییر آب و هوا، نابودی جنگل‌ها، بیابان‌گستری، آلودگی، ازمیان رفتن انواع گونه‌های زیستی و کشمکش بر سر فایده‌ها و خطرهای مهندسی ژنتیک و زیست ‌فن‌آوری، در زندگی ما اصطلاحاتی آشنا هستند.

 تاریخچه جامعه‌شناسی محیط زیست
در ابتدا، جامعه‌شناسی به طور سنتی میان انسان و طبیعت تمایز قائل شده بود و تحت تأثیر پیروان اندیشمندانی مانند داروین و دکارت قرار داشت. بازتاب نظریه داروین به نام اصل انواع در سال 1859 موجب تغییراتی در مفهوم طبیعت شد. در اندیشه او، طبیعت ساختاری برای بازنمایاندن وحدت الهی، آرامش و خوشایند انسان نبود، از این رو، تصویری از طبیعت ارائه داد که وجه تنازعی آن، چنگ و دندان خونین را در نظر داشت. هر موجودی برای بقای خود ناچار به مبارزه به منظور افزایش نسبت هندسی خود بود. بر این اساس، هر یک از موجودات در دوره‌ای از زندگی، در چند فصل از سال و یا در فاصله چند نسل باید برای بقاء، مبارزه کنند و صدمه‌های فراوانی متحمل شوند. داروین انسان را در نزاع برای بقا در محیط می‌دید. دکارت نیز اعتقاد داشت که جهان طبیعی از انسان‌ها جدا است و ما فقط باید قوانین خود را بر آن تحمیل و قوانین آن را نیز به منظور تصاحب و تسلط بر آن کشف کنیم.

در اواخر دهه 1960 و اوایل 1970، محیط زیست‌ گرائی (Environmentalism) در عرصه علوم ظاهر شد. در میان دانشمندان علوم اجتماعی، اقتصاددانان و حقوق‌دانان از اولین افرادی بودند که با موضوعات محیط زیستی سروکار داشتند. رشته حقوق، به دلیل وضع قوانین و ضوابط محیط زیست و اقتصاددانان به دلیل ارتباط مسائل محیط زیستی ناشی از دست ساخته‌های انسان که در فعالیت‌های فیزیکی جامعه صنعتی ریشه داشتند، با محیط زیست ارتباط پیدا کردند. همچنین مسائل ناشی از تولید و مصرف، تهیه و پردازش منابع طبیعی و مانند آنها، توجه اقتصاددانان را به خود جلب کرد. گرچه این مسائل به جامعه‌شناسی صنعتی هم مربوط می‌شود، اما شاخه دیگری از جامعه‌شناسی که در کنار آن بتواند واکنش محافظه‌کارانه نسبت به صنعتی شدن داشته باشد وجود نداشت.

در نیمه اول دهه 70، روان‌شناسان، تحقیق در مورد آگاهی‌های محیط زیستی و گرایش افراد به مسائل محیط زیستی را آغاز کردند، اما در نیمه دوم دهه هفتاد به طور خاص بر دو حوزه تحقیق در مورد مسائل محیط زیستی متمرکز شدند: تحقیق تجربی بر روی جهت‌گیری‌های ارزشی غیرمادی و تحقیق در مورد جنبش‌های محیط زیستی معاصر که هیچ یک هنوز با عنوان جامعه‌شناسی محیط زیست ظاهر نشده بود. در آن زمان با وجود آنکه جنبش سبز، مهّم‌ترین جنبش نوین اجتماعی بود، اما هنوز برای دانشگاهیان جذابیتی نداشت. حتی برخی از پژوهشگران جامعه‌شناس که به موضوع‌های سبز، علاقه نشان می‌دادند، شاخه جدیدی را با عنوان محیط زیست ایجاد نکردند. جامعه شناسی در مقایسه با سایر رشته‌ها مانند فلسفه، اقتصاد، حقوق، علوم سیاسی، روان‌شناسی، تاریخ و علوم تربیتی نسبت به محیط زیست، تقریباً بی‌تفاوت مانده بود. با وجود آنکه، جامعه‌شناسی آکادمیک به موضوع‌های اکولوژیکی، بیست سال قبل از سایر رشته‌ها توجه نشان داد، اما تا آشکار شدن مسئله‌ای مهّم در جوامع بشری توجه خود را به محیط زیست معطوف نکرد. در فاصله سال‌های 1975 تا 1980 دو خط تحقیقی وابسته به محیط در جامعه‌شناسی وجود داشت. یکی از آنها، تحقیق تجربی در زمینه جهت‌یابی آموزشی ماتریالیسم به فراماتریالیسم و دیگری تحقیق جنبش‌های اجتماعی بود، علی‌رغم این واقعیت که محیط زیست‌گرایی با تحریک فرهنگی سروکار دارد. تاریخ‌دانان و کارشناسان آموزش و پرورش، زودتر از جامعه‌شناسان تشخیص دادند که جریان‌هایی در حال ظهور است. در اوایل دهه 1980 علم روان‌شناسی با پرداختن به موضوع آگاهی محیط زیستی و دیدگاه‌های شخصی به جریان‌های محیط زیستی، وارد عرصه شد. قسمتی از مشکل این بود که مسائل محیط زیستی به عنوان یک موضوع حقیقی و اصلی جامعه‌شناسی در نظر گرفته نشده بود. جامعه‌شناسی موقعیتی دور از طبیعت، برای خود در نظر داشت. با آنکه نظریه‌هایی مانند ساخت‌گرایی، نئومارکسیست ، تئوری انتقادی وجود داشت تا در تحقیق‌های محیط زیستی، جامعه‌شناسان را یاری دهد و گرایش‌های متفاوت در مورد انسان و طبیعت را با هم مقایسه کند، اما استفاده از آنها با فاصله زمانی زیادی اتفاق افتاد. این تئوری‌ها می‌توانست نقطه آغاز تحقیق در مورد آگاهی‌های محیط زیستی، شکل‌گیری فکر اکولوژیکی، پارادایم‌های فرهنگی طبیعت و نقش انسان‌ها و جامعه در درون طبیعت باشد.

گسترش سلسله مراتب اجتماعی در حین توسعه سرمایه‌داری و حضور دولت با داشتن ابزار کنترل و سلطه بر انسان و طبیعت موجب شد تا گرایش‌های طبیعت‌گرایانه کنار گذاشته شوند. در واکنش به این گرایش، سازمان‌های درگیر جنبش‌های محیطی با اهداف مشترک و منافع متفاوت از هم شکل گرفتند. این هواداران شامل کلوپ‌های حفاظت از محیط زیست، اتحادیه‌های کارگری، فعالان سیاسی، دانشمندان، کشاورزان، گروه‌های مخالف نیروهای هسته‌ای، سازمان‌های مذهبی، گیاه‌خواران و تشکل‌های دیگری بود که بعدها، اهداف و فعالیت و نحوه توسعه آنها مورد توجه جامعه‌شناسان قرار گرفت. فعالیت برخی از این تشکل‌ها موجب شد تا به تدریج، قوانینی در سطح ملی و بین‌المللی برای حفظ محیط زیست شکل گیرند. تحقیقات جامعه‌شناسی برای تشخیص اهمیت مشکلات محیط زیستی و فشارهای محیطی و تاریخچه توسعه سازمانی در درون انجمن‌های جامعه‌شناسی، راه را برای ظهور تدریجی جامعه‌شناسی محیط زیست هموار کرد. جامعه‌شناسی محیط زیست در 1996 به صورت یک درس دانشگاهی ارائه شد. تا قبل از آن، شامل عنوان‌های: جامعه‌شناسی بوم‌شناسانه (Ecological Sociology )، تحقیق محیط زیستی در علوم اجتماعی (Socio-Science Environmental Research)، جامعه‌شناسی و بوم‌شناسی (Sociology and Ecology) بود و پس از آن به عنوان یک رشته دانشگاهی (از جمله در کشور آلمان) مطرح شد.

مهّم‌ترین توسعه این رشته، انتقال جامعه‌شناسی محیط به جامعه‌شناسی محیط زیستی است. اولی به مطالعه جریان‌های محیط زیستی از درون جامعه‌شناسی کهن می‌پردازد اما دومی شامل روابط اجتماعی است. کارهای رالی دان لپ ((Riley Dunlap ، ویلیام کاتن ((William cotton و آلن اسچنبرگ ((Allen Schanberg در این رشته، بسیار مؤثر بودند. کارهای اخیر کاتن و دان لپ بر جامعه‌شناسی کلاسیک تأکید کرده است. این رشته بر این موضوع تأکید می‌کند که نهادهای اجتماعی و عملکردهای فرهنگی چگونه بر رفتار مستقل از ویژگی‌های شخصی تأکید دارد. جامعه‌شناسان، عوامل اجتماعی، تصمیم‌های سیاسی، و تولید اقتصادی و کنترل محیط زیستی را بررسی می‌کنند. اینکه چه کسانی مشکلات محیط زیستی را به وجود آوردند و یا حفظ ارزش‌های متضاد با طبیعت، چه نتایجی به دنبال دارد، چگونگی تفاوت مشکلات محیط زیستی بین شهر و روستا، چه گروهی بیش‌تر از مشکلات محیط زیستی رنج می‌برند و نقش دولت و جنبش‌های محیط زیستی در حفظ طبیعت، مسائلی است که در جامعه‌شناسی محیط زیست، مطرح می‌شود. هرچند جامعه‌شناسان، سال‌ها از طبیعت دور بودند و نظریه‌های آنها بیش‌تر براساس انسان محوری ارائه شده است، ولی چندین جامعه‌شناس در نظریه‌های خود به محیط زیست و ارتباط آن با انسان و جامعه پرداخته‌اند.

منابع:
بری، جان (1380)، محیط زیست و نظریه اجتماعی، حسن پویان و نیره توکلی، چاپ اول، زیبا
تولایی، نوین (1386)، جامعه‌شناسی محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی

-Catton, William R., Dunlap, Riley E. 1997 Environmental Sociology. Annual Review of sociology
- Thompson, S. C, Barton, M.A. 1994. Ecocentric and anthropocentric attitudes. Journal of Environmental Psychology
- Socolow, Robert, Andrews, Clinton, Berkhout, Frans, Thomas, Valerie,1994. Industrial Ecology and Global Change. Cambridge/Mass: University Press

مقالات علمی فضای سبز و محیط زیست

** فرمت مقالات pdf هست

۱-ارزیابی کیفی نقش فضاهای سبز شهری و بهینه سازی استفاده شهروندان از آن در شهر کرد 

۲-برآورد سرانه فضای سبز با استفاده از تصاویر IKONOS 

۳-بررسی کاربرد اصول آمایش سرزمین در توسعه جنگل و فضای سبز 

۴-بررسی مقاومت به شوری چمن های گرمسیری و سردسیری جهت استفاده در فضای سبز 

۵-بررسی موفقیت کاج الدار برای ایجاد فضای سبز در تهران 

۶-تحلیلی بر توزیع فضائی-مکانی کاربری فضای سبز در منطقه سه شهری زاهدان 

۷-شکل گیری بوستان های شهری در دوره معاصر 

۸-فضای سبز در ساختمان های بلند با رویکردی دوباره به طبیعت 

۹-معرفی گونه های مناسب جنگل کاری و توسعه فضای سبز در مناطق نیمه خشک با استفاده از بر اساس اصول آمایش سرزمین 

۱۰-نگاهی نو به مفهوم باغ و فضای سبز در زبان فارسی 

---------------------------------------------------------------------

۱۱ -از باغ تا پارک 

۱۲-استفاده از پساب تصفیه شده بیمارستان برای آبیاری فضای سبز 

۱۳-بررسی آراء و نیاز های تفرجی بازدیدکنند گان پارک جنگلی سی سنگان 

۱۴-بررسی دمای سطح زمین در ارتباط با پوشش گیاهی و توسعه شهری با استفاده از سنجش از دور و سامانه های اطلاعات جغرافیایی 

15-برنامه ریزی توریستی براساس اصول اکولوژیکی 

16-برنامه مدیریت تلفیقی احداث و نگهداری گیاهان فضای سبز شهری 

17-بززسی و معرفی ظرفیت برد تفرجگاهی 

18-پوشش گیاهی و تغیرات اقلیمی در مناطق شهری 

19

20

-------------------------------------------------------------------------------------------- 

21-تعیین ارزش های حفاظتی و تفرجی پارک جنگلی سی سنگان نوشهربا استفاده از تمایل به پرداخت افراد 

22-تقویت شبکه اکولوژیکی شهرها با تاکید بر رود - دره درکه به عنوان کریدور سبز 

23-تلفیق تفرج و حفاظت از منظر شهری نمونه موردی رود دره درکه - تهران 

24-توسعه پایدار فضاهای سبز شهری در شهر تهران 

25-توسعه ناموزون فضایی-کالبدی شهر یزد و اثرات آن بر ساخت اکولوژی شهر 

26-جایگاه آب و آب نما در پارک های شهری 

27-چالش های توسعه پایدار از منظر اکوتوریسم 

28-در توسعه جنگل و فضای سبز (مطالعه موردی در جنگل سرخه حصار تهران) GIS بررسی کاربرد اصول آمایش سرزمین 

29-ساماندهی گردشگری در تفرجگاههای پیرامون شهری-دره اخلمد 

30-سنجش پایداری اجتماعی توسعه شهر قم 

 -----------------------------------------------------------------------------

31-سیمای شهری 

32-طراحی پارک جنگلی با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی 

33-طراحی پایدار توسعه پارک جنگلی شیخ تپه ارومیه 

34-طراحی و الگوهای رفتاری پیشنهادی برای بهسازی پارک های شهری 

35-فضای سبز در ساختمان های بلند با رویکردی دوباره به طبیعت 

36-فضای سبز نیاز ضروری دنیای امروز--گزارش 

37-لاله زار-عرصه تفرج-از باغ تا خیابان 

38-لایحه قانونی فضای سبز 

39-معرفی گونه های مناسب جنگل کاری و توسعه فضای سبز در مناطق نیمه خشک با استفاده از بر اساس اصول آمایش سرزمین 

40-معرفی گیاهان کاشته شده در سطح شهر تهران 

 -----------------------------------------------------------------------------------------

41-مکانیابی کاربری اراضی شهری با استفاده از سیستمهای اطلاعات جغرافیایی فازی--پارک های شهر زنجان 

42-ملاحضات محیطی در طراحی و بهسازی خیابان های شهری 

43-ملاحظات فنی نحوه ایجاد فضای سبز در معابر شهری 

44-میادین شهری از معنا و مفهوم تا و اقعیت آن در شهرهای ایران 

45-نقش ضوابط و مقررات شهر سازی در تحقق شهر خوب و توسعه پایدار شهری 

46-همایش مدیریت زیست محیطی فضای سبز شهری