از اواسط قرن هیجدهم میلادی همزمان با وقوع انقلاب صنعتی که منجر به استفاده ازماشین در تمامی عرصهها گردید، مصرف انرژی و بالطبع منابع تأمین آن، رو بهفزونی گذاشت. سوختهای فسیلی به عنوان بهترین گزینه برای تأمین انرژی موردبهره برداری قرار گرفت. با ایجاد رفاه نسبی و تمایل جمعی به دستیابی به آنو همچنین افزایش جمعیت و موجب افزایش مصرف سرانه انرژی گردید. از سوی دیگرتولید انرژی از سوختهای فسیلی، از عمدهترین عوامل انتشار آلاینده های آب، خاک و هوا بوده و روند رو به افزایش مصرف انرژی خصوصاً در سه دهه اخیردر کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، بگونه ای است که نه تنها از ظرفیت خود پالایی محیط زیست فراتر رفته بلکه کنترل آلاینده ها و کاهش آن جزءمعضلات اصلی دولت ها و سازمانهای متولی این امر بوده و می باشد. کنواسیونها و معاهدات منطقه ای و بین المللی گرچه توانسته تا حدودی از تولیدآلاینده ها کاسته و یا اثرات آن را کاهش دهد اما در مقابل نیاز سرسام آوربه انرژی هنوز راه طولانی در پیش دارد.
با افزایش مصرف سوختهای فسیلی، آلاینده های حاصل از آن محیط زیست را متأثر از خود نموده وصدمات جبران ناپذیریی بر زندگی آدمیان و سایر موجودات زنده وارد کرده است. لذا مساله حفاظت از محیط زیست و از میان بردن عوامل آلوده کننده آن،بعنوان یکی از مهم ترین مسایل عصر ما و نهادهای بین المللی مطرح میباشد.
برای حفاظت از محیط زیست راهکارهای متنوع و متفاوتی ارائه شده است . اساسی ترین راه، استفاده از انرژی های طبیعی (تجدید پذیر) از قبیل انرژی خورشیدی ، باد ، آب سدها ، امواج و ...زمین گرمایی و ... میباشد.
اما در این خصوص باید گفت استفاده از این انرژی ها هنوز به مرز اقتصادی نرسیدهو جایگاه قابل توجهی را به خود اختصاص نداده است . لذا تا آن زمان انسانناگزیر به استفاده از سوختهای فسیلی (تجدید ناپذیر) می باشد.
ازمیان سوختهای فسیلی، گاز طبیعی نسبت به سوخت های فسیلی جامد (ذغال سنگ) وسوختهای فسیلی مایع (شامل انواع فرآورده های نفتی حاصل از تقطیر نفت خاماز جمله بنزین ، نفت سفید، گازوئیل ، مازوت و ... ) بدلیل داشتن محتوای کربن کمتر و در نتیجه ایجاد آلاینده های به مراتب پائین تر، سوخت نسبتاً پاکی ارزیابی می شود و اصولاً گاز طبیعی بعد از هیدروژن پاک ترین نوع سوخت فسیلی برای طبیعت است.
در طول سالهای اخیر با اعمال سیاست جایگزینی گاز طبیعی به جای سوختهای فسیلی مایع صنایع بزرگ، نیروگاهها، بخش های خانگی و تجاری ودوگانه سوز کردن خودروها از ورود میلیونها تن از مواد آلاینده به محیطزیست جلوگیری شده است.
بطورکلی می توان عمده فعالیت عملیاتی صنعت گاز را در بخش های تولید پالایش،انتقال و گازرسانی خلاصه نمود. گرچه گاز طبیعی در میان سوختهای فسیلی ،سوختی پاک محسوب می شود اما در فرآیند پالایش آن و به مراتب کمتر در مراحلانتقال و گازرسانی، مسایل و مشکلات زیست محیطی ایجاد می گردد که می بایستیدر همان مراحل اولیه مورد کنترل قرار گیرد.
قبل از تولید، در مرحله احداث پالایشگاههای تصفیه گاز، همانند صنایع بزرگ دیگر تغییر و احیاناً صدماتی به محیط زیست(طبیعی یا انسانی) وارد میشود که روشهای کنترلی خود را دارداما در هنگام بهره برداری و تولید با توجه به ترکیبات سازنده گاز طبیعیخام (متشکل از متان ، اتان و پروپان، بوتان و ترکیبات میعانات گازی وسولفید هیدروژن (H2S) و مرکاپتان و حتی آب و ... ) که شامل فرآیندهایمختلف جداسازی و آب زدایی و مرکاپتان زدایی و ... می باشد امکان آلودگیمحیط زیست (هوا ، آب و خاک) وجود دارد. در مراحل راه اندازی و Shut downها و میزان آلاینده های منتشره در محیط زیست بیش از حد مجاز بوده و ازکنترل خارج می گردد.
در فرآیند انتقال، گاز طبیعی یعنی متان ((CH4)) از مبادی تولیدتوسط خطوط انتقال پرفشار به مقصد انتقال می یابد. در طول خطوط انتقال برایتامین زیست از اهمیت خاصی برخوردارمی باشد. در مرحله توزیع گاز طبیعی به کارخانجات ، مجتمع های تولیدی وتجاری فشار مورد نیاز از توربین های تامین کننده فشار
(توربوکمپرسورها)استفاده می گردد. توربین ها به فراخور سوخت مصرفی خود آلاینده هایی را درهوا منتشر می کنند. حوادث احتمالی در طول خطوط انتقال حجم قابل توجهی ازگاز متان (CH4) را می توانند وارد محیط زیست نمایند. پایش و اندازه گیریآلاینده ها و جلوگیری از انتشار آنها به محیط و بخش مصارف خانگی و خصوصاً در جایگاههای توزیع گاز فشرده CNG) ها)حوادث طبیعی و غیرطبیعی می توانند موجب صدمات به محیط زیست شوند.
باتعریف ساختار HSE در وزارت نفت و شرکتهای تابعه در سال 1382 و استقرار آن در حدود پنجاه شرکت و مناطق تابعه شرکت ملی گاز ایران واحدهای محیط زیستبعنوان یکی از سه رکن HSE (بهداشت، ایمنی و محیط زیست) عهده دار حفاظت وپاسداری از محیط زیست در طی فرآیند تولید و انتقال و توزیع گاز طبیعی شده و سعی و اهتمام خود را در کاهش و به حداقل رساندن انتشار هرگونه آلایندهبه محیط زیست بعنوان وظایف اصلی خود بکار می بندند.
وظایف واحد HSE را در حوزه مسائل زیست محیطی اینگونه است:
- برنامه ریزی و نظارت بر امور حفاظت از محیط زیست به منظور کنترل آلاینده های زیست محیطی در حوزه شرکت ملی گاز.
-ارائه طرح و برنامه به منظور تامین و حفظ نیازمندیهای امور حفاظت از محیطزیست منطبق با استانداردهای ملی و جهانی و پیگیری اجرای آن.
- بررسی و ارائه گزارش عملکرد مدیران و کارکنان نسبت به تعهد خود در مقابل استمرار امور حفاظت از محیط زیست.
- ممیزی دوره ای و انطباق با الزامات سیستم و تدوین گزارش های مورد نیاز و بازنگری نتایج.
انطباق شرایط محیط کار و کنترل محیط با خط مشی ها و قوانین و عمل کننده به مثابه ممیز و طرفدار حفاظت از محیط زیست.
- تدوین دستورالعمل ها و روشهای اجرایی و پیگیری اجرا به منظور پیشگیری از انتشار آلاینده های زیست محیطی.
- روزآمد سازی سیستم ها و روشها بر اساس آخرین ضوابط و مقررات حفاظت از محیط زیست در جوامع صنعتی.
- تنظیم برنامه های آموزشی و پیگیری اجرا.
- ایجاد کمیته های تخصصی محیط زیست براساس ساختار نظام HSE-MS صنعت نفت.
موادی همچون مونوکسید کربن، دی اکسید گوگرد، هیدروکربنهای سوخته نشده و ترکیبات سربی از جمله موادی هستند که آلودگی هوا را در پی دارند.
آمارها نشان میدهد که در روزهای تشدید آلودگی هوای تهران، شمار بیماران تنفسی تا ٦٠ درصد افزایش مییابد و بیشترین عامل مرتبط با تشدید بیماریهای سیستم قلبی،عروقی و ریوی، افزایش آلایندههای دی اکسید گوگرد،ذرات معلق و منواکسید کربن است.
این پدیده خطرناک با توجه به پیامدهای زیانبارش به یکی از ملموسترین معضلات زیست محیطی تهران و چند کلانشهر دیگر ایران تبدیل شده به گونه ای که بنابر اعلام معاون وزیر بهداشت سالانه بیش از ٢٧٠٠ مرگ و میر منتسب به آلودگی هوا، در شهر تهران ثبت می شود و این مهم عمدتا ناشی از ریزگردهای زیر ٢,٥ میکرون و اوزون است.
چند روزی است که آسمان کلانشهر تهران را چتری از آلاینده فرا گرفته است طوری در پی تداوم آلودگی هوای پایتخت، مسئولان اجرایی کشور در کمیته ملی کاهش آلودگی شهر تهران بر آن شدند تا مهدهای کودک و مدارس ابتدایی سه روز متوالی تعطیل کنند و ساعت کار دوایر دولتی را نیز را کاهش دهند.
ادامه این مطلب در ادامه...
بررسی پیچیده یک راه حل ساده
بیش از ٩٠ درصد آلودگی هوای تهران را می توان از بین برد
این روزها بحث های زیادی برای پیدا کردن مقصر آلودگی هوا در کلان شهرهای ایران و به ویژه تهران مطرح شده. اما حدود ٤٤ سال پیش از این آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا برای این مسئله بسیار پیچیده یک راه حل ساده داده است.
شهر تهران چند سالی است با پدیده وارونگی هوا در زمستان و به تبع آن آلودگی هایی در سطح هشدار و اضطرار مواجه است. آلودگی هوا این روزها به حدی است که در برخی از روزها کمیته اضطرار آلودگی هوا، مهد کودک ها و مدارس را تعطیل اعلام می کند و البته در هفته های گذشته تعطیلی مدارس به ارومیه، اراک، اصفهان و تبریز و برخی دیگر از شهرهای کشور هم رسید.
ادامه این مطلب در ادامه...
بررسی اهمیت بکارگیری نیروگاههای برق آبی کوچک و اثرات زیست محیطی آن
در استان گیلان
(مطالعه موردی نیروگاه کلیور تالش)
پونه هوسمی
بلال دیان
چکیده :
امروزه بحران انرژی و چگونگی تأمین آن یکی از مهمترین چالش ها در برابر برنامه ریزان و توسعه اقتصادی کشور است . محدودیت ذخایر فسیلی، نگرانی های زیست محیطی، ازدیاد جمعیت، رشد اقتصادی و ضریب مصرف بالا و همچنین تلفات شبکه های توزیع برق، همگی مباحثی هستند که یافتن راهکارهای مناسب در حل معضلات انرژی به خصوص بحران زیست محیطی را اجتناب ناپذیر می سازد . در این راستا، یافتن روش های اقتصادی برتر و معرفی الگوهای جدید و دسترسی به انواع منابع انرژی تجدیدپذیر در تأمین نیازها ی حال و آینده مورد توجه می باشد .
استان گیلان به لحاظ موتعیت جغرافیایی دارای منابع عظیم انرژی آبی می باشد که این امر نه تنها امکان احداث نیروگاههای برق- آبی کوچک را به خوبی فراهم نموده بلکه باعث گردیده به دلایلی چند نظیر فناپذیر نبودن انرژی برق آبی ، پائین بودن تیمت تمام شده ، بهره برداری از حداتل پتانسیل آبی ،کوتاهی زمان ساخت، مشکلات اجتماعی و زیست محیطی کمتر در راستای کاهش گازهای گلخانه ای و سازو کار توسعه پاک (CDM)، توجیه اقتصادی، پراکندگی مناسب در سطح کشور، داشتن بستر مناسب جهت انتقال تکنولوژی و قابلیت سرمایه گذاری بخش خصوصی آن را جایگزین مناسبی برای سوخت ها ی فسیلی نماید از سویی دیگر واقع شدن مراکز تولید انرژی نیروگاه های برق آبی کوچک در مناطق روستایی باعث ایجاد فرصت های شغلی و امکان رشد و توسعه آن و همچنین کاهش تلفات شبکه توزیع خواهد گردید
این مقاله بررسی زیست محیطی استفاده از انرژی برق آبی کوچک در نیروگاه کلیور تالش و نقش آن در پایداری شبکه می پردازد .در انتها با توجه به مزایای زیست محیطی بکارگیری این نیروگاهها در خطوط انتقال آب، مسایل مربوط به نحوه استفاده از برق تولیدی و راهکارهای لازم جهت استفاده بهینه از انرژی در دسترس در خطوط انتقال آب ارایه و جایگزینی شیرهای فشار شکن (کنترل دبی) مورد استفاده در خطوط انتقال آب با نیروگاههای برق - آبی کوچک به عنوان یک راهکار اساسی جهت صرفه جویی و بازیافت انرژی در طراحی و اجرای خطوط انتقال آب پیشنهاد گردیده است.
کلمات کلیدی:
نیروگاه برق آبی کوچک، انرژی تجدیدپذیر، اثرات زیست محیطی ، استان گیلان، تالش
منبع : اولین همایش ملی انرژی های نو و پاک، 1392
مقدمه
مجمع عمومی سازمان ملل در سال 1972روز پنجم ژوئن را روز محیط زیست نامید. حال با تبیین محیط زیست قدر و منزلت آن و اهمیت و ضرورت جلوگیری از تخریب آن را در می یابیم. ناگفته پیداست انسانها از پیدایش با طبیعت سروکار داشته اند و همواره سعی درمهار کردن تخریب آن داشته اند. انسان بدوی بعلت تماس مستقیم با طبیعت تاثیر کمتری بر آن گذاشته است. اما این وضعیت در طول تاریخ دستخوش تغییرات ریشه ای شده است و انسان به موازات نیازهای خود به دگرگون کردن محیط زیست و شکل بخشیدن به آن مبادرت ورزید، این تغییر محیط تا آنجا پیش رفت که انسان امروزی، نقش بسیار مهمی در نابودی محیط زیست دارد. برای اولین بار کارشناسان انگلیسی در دهه ی 1920 تعریف مستقلی از محیط زیست داشتند.اما تا قبل از دهه ی 1960 عمدتاَ مردم و حتی تحصیل کرده ها محیط زیست را با طبیعت مترادف دانسته و بر این باور بودند که محیط زیست تنها به طبیعت و حیات وحش اطلاق میشود.با گذر زمان مسئله محیط زیست چنان با زندگی انسان ها عجین شد تا آن جا که در سال 1972 بیش از٣00کتاب در مورد محیط زیست درآمریکا به نگارش درآمد و دردهه های پایانی قرن بیستم متخصصین محیط زیست، شهرسازی و جامعه شناسی تلاش نمودند تعریف جدی و روشن تری برای آن پیدا نمایند و بدین منظور کنفرانسها و سمینارهای کشوری و جهانی برپا نمودند. برای رسیدن به نقطه نظرهای مشترک در مورد حفظ محیط زیست شبکه ای از نهاد های بین المللی ایجاد شده است و قراردادهائی دراین زمینه به امضاء اکثر کشورها رسیده است.
- انجام نظارت و بازرسی زیست محیطی پروژه به صورت ادواری در طول مدت ساخت و ارائه گزارشات پس از پایان هر دوره به کارفرما و سازمان محیط زیست
- ارائه پیشنهادات اصلاحی کاربردی و قابل اجرا جهت کاهش اثرات سوء زیست محیطی
- ارائه خدمات مشاوره جهت تعیین راهکارهای مناسب در خصوص آثار سوء زیست محیطی
- انجام نمونه برداری و آزمایشات مربوط به آلاینده های محیطی (هوا، آب و خاک) مطابق با شرح خدمات محیط زیست
اصول تفسیر عکس های هوایی با کاربرد در منابع طبیعی
نام کتاب
اصول تفسیر عکس های هوایی با کاربرد در منابع طبیعی
نام خارجی
the principles of aerial photos interpretation
تعداد صفحه
320
فصول این کتاب
فصل اول: کلیات و اصول عکس های هوائی
دکترمحمود زبیری
مهندس احمد دالکی
انتشارات
دانشگاه تهران
مشاهده بخش معرفی کتاب این وبلاگ
لینک خرید اینترنتی این کتاب از وبسایت انتشارات دانشگاه تهران در ادامه مطلب
مقدمات سنجش از دور
سنجش از دور:
سنجش از دور محیط شامل اندازه گیری و ثبت انرژی بازتابی یا منتشر شده الکترومغناطیسی از سطح زمین و جو از یک نقطه مناسب بالاتر از سطح زمین و ربط دادن اندازه های بدست آمده به ماهیت و پراکندگی مواد سطح زمین و وضعیت جوی است.اشکال فضایی آشکار در تصاویر سنجش از دور به تغییرات جغرافیایی در ماهیت مواد سازنده سطح زمین تقسیم می شود .این مواد سازنده ممکن است پوشش گیاهی خاکهای سطحی سنگها یا آب باشد.باید توجه داشت که سنجش از دور این مواد را مستقیما شناسایی نمی کند ، بلکه از بررسی وضعیت و خصوصیت امواجاندازه گیری شده است که ماهیت آنها استنباط می شود.
اطلاعات تصویری:
در تعریف کلی یک تصویر عکس دیجیتالی از یک عارضه با یک موضوع بوده و تصاویر سنجش از دور نمایش دیجیتالی سطح زمین می باشد.اطلاعات تصویری از شبکه های مربعی یکسان و هم اندازه ای تشکیل شده که به هر کدام از آنها پیکسل گفته می شود.در سنجش از دور هر پیکسل نشاندهنده منطقه خاصی از زمین بوده و ارزشهای عددی مربوط به هر پیکسل حاصل بازتاب انرژی منطقه مربوط می باشد.
طیف الکترومغناطیسی:
نور خورشید شکلی از تابش الکترومغناطیسی است .نور انعکاس یافته از اشیاء در بیشتر مواقع خطی مستقیم را طی می کند و به چشم بیننده می رسد .وقتی که نور انعکاسی به شبکیه برخورد می کند علائم الکتریکی بوجود می آورد که بوسیله اعصاب بینایی به مغز انتقال می یابد این علائم در مغز تصویری از محیط اطراف بیننده را بوجود می اورد.می توان گفت که دید نوعی از سنجش از دور است.به بخشی از امواج الکترومغناطیسی که با چشم انسان قابل رویت است ،نور مرئی گفته می شود.تابش الکترومغناطیسی دارای اشکال دیگری از قبیل ماوراء بنفش ، اشعه ایکس ،مادون قرمز ، امواج رادیوئی و غیره نیز می باشد.
به مجموعه امواج الکترومغناطیس طیف الکترومغناطیسی گفته می شود.حساسه های نورسنجی نیز تشعشهای الکترومغناطیسی را ثبت می کنند.سنجنده ها از آشکار سازهایی تشکیل شده اند که قادر به ثبت طول موجهای مختلفی از طیف الکترومغناطیسی می باشند.
اطلاعات تصویری ممکن است از باندهای طیفی مختلفی تشکیل شده باشند .هر باند شامل ارزشهای عددی مربوط به بخش خاصی از طیف الکترومغناطیسی می باشد.مانند: آبی،سبز،قرمز،مادون قرمز نزدیک،میانی و دور در پردازش تصاویر ماهواره ای می توان از ترکیبهای نامحدودی از این باندها در یک فایل تصویری استفاده نمود.
ادامه دارد ...
عقیل علیا
منبع : نشریه اکوبیولوژی تالاب (تالاب) بهار 1391; 3(11)صفحات 75 تا 82
دانلود فایل pdf متن کامل مقاله در ادامه مطلب
برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .
مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا
شناخت پتانسیل های اکوتوریستی آسایش زیست اقلیمی
تالاب هامون
صمد فتوحی
منیر یاری
یاسمن
یاری
منبع : نشریه اکوبیولوژی تالاب (تالاب) بهار 1391; 3(11)صفحات 19 تا 28
دانلود فایل pdf متن کامل مقاله در ادامه مطلب
برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .
مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا
معیارهای لازم جهت استفاده از تکنیک زیست پالایی:
6-هزینه ی این فناوری نباید بیشتر از دیگر روش هایی باشد که می توانند ماده شیمیایی مورد نظر را نابود سازند.
ادامه مطلب در ادامه...
ادامه مطلب ...
منبع : نشریه علوم و تکنولوژی محیط زیست زمستان 1388; 11-4 صفحات 149 تا 172.
دانلود فایل pdf متن کامل مقاله در ادامه مطلب
برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .
مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا
بررسی تطبیقی وضعیت حقوقی آلودگی صوتی در ایران و جهان
فرهاد دبیری
پروین نصیری
نوشین آهنربای
چکیده :
آلودگی صوتی یکی از معضلات فعلی شهر های بزرگ از جمله کلان شهر تهران می باشد که اثرات زیان باری بر سلامت جسمی و روحی افراد جامعه دارد. در برخی کشورهای بزرگ تدابیر قانونی برای کنترل و رفع آلودگی صوتی صورت گرفته است. از آن جا که تاکنون در خصوص وضعیت حقوقی آلودگی صوتی در ایران تحقیقی انجام نیافته است، بررسی تطبیقی وضعیت حقوقی آلودگی صوتی چند کشور انتخابی با ایران می تواند زمینه مناسبی برای یافتن کاستی ها و مشکلات موجود برای کنترل آلودگی صوتی در ایران و کلان شهر تهران باشد. این مقاله با هدف شناسایی این کاستی ها از طریق بررسی وضعیت حقوقی آلودگی صوتی در ایران و مقایسه آن با چند کشور دیگر دنیا انجام گرفته است تا با استفاده از این یافته ها زمینه برای تدوین پیش نویس قانون نحوه جلوگیری از آلودگی صوتی که درقالب یک قانون مستقل در بر گیرنده تمام منابع آلاینده صوتی با ضمانت اجرایی کافی باشد مهیا گردد..
کلیدواژگان : آلودگی صوتی- وضعیت حقوقی- قوانین و مقررات
منبع : نشریه علوم و تکنولوژی محیط زیست- دوره 12، شماره 3، پاییز 1389، صفحه 1-12
دانلود فایل pdf متن کامل مقاله در ادامه مطلب
برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .
کتاب ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح های عمرانی
لینک در ادامه مطلب