ارزیابی کیفیت آب مخازن چاه نیمة زابل از نقطه نظر شرب و کشاورزی
( با تکیه بر نمودارهای شولر و ویلکوکس)
ایمان همایون نژاد
پریا امیریان
عیسی پیری
مقاله پژوهشی
چکیده
زمینه و هدف:مدیریت صحیح منابع آب بواسطه کمبود آن خصوصاً در مناطق شهری که نیاز آبی تعداد زیادی از مردم از منابع آبی محدود و با هزینه زیاد تصفیه سازی تامین می شود، از ضروریات است. مخازن چاه نیمه سه گودال طبیعی بزرگ در جنوب دشت سیستان، واقع در حوالی مصب هیرمند بوده که وسعتی معادل 50 میلیون متر مربع را اشغال کرده اند. از آب ذخیره شده در این مخازن که با آب باران و آب رودخانه سیستان پر می شوند، جهت آبیاری اراضی دشت سیستان، به ویژه در فصول کم آبی و تامین آب شرب شهرستان های زابل و زاهدان استفاده می شود. با توجه به بهره برداری آب آشامیدنی و کشاورزی از آب مخازن و در راستای ارزیابی کیفیت آب مخازن چاه نیمه به مدت 1 سال مطالعه ای با این هدف در مخازن چاه نیمه انجام پذیرفت.
روش بررسی: در این بررسی غلظت کاتیون های Na+ ، Mg2+ ، Ca2+ و آنیون های Cl- ، SO42- و پارامترهای EC ، TDS و TH در 9 ایستگاه واقع در 3 دریاچه مورد نمونه برداری و سنجش قرار گرفت و در نهایت نتایج حاصل از آنالیز نمونه ها بر روی نمودارهای شولر و ویلکوکس منعکس گردید.
یافته ها: بررسی ها حاکی از آن است که کیفیت آب مخازن به لحاظ شرب، بر طبق نمودار شولر در طبقه قابل قبول جای دارد و به لحاظ کشاورزی، بر طبق نمودار ویلکوکس در طبقه C3S1 که معرف کیفیت متوسط است، قرار می گیرد.
بحث و نتیجه گیری: لذا در صورتی که خاک کشاورزی از نظر بافت سبک باشد، می توان از آب این مخازن جهت کشاورزی استفاده نمود.
دانلود فایل pdf مقاله در ادامه مطلب ...
ادامه مطلب ...
آلودگی هوای خوزستان 16 برابر حد مجاز
رییس اداره پایش ادارهکل حفاظت محیط زیست خوزستان با اشاره به وقوع پدیده گرد و غبار که از ساعاتی پیش آسمان استان را فرا گرفته است، گفت: منشا گرد و غبار امروز از جنوب شرق کشور عراق و جنوب اهواز است که این دو کانون فعالیت یکدیگر را تشدید کردهاند.
سیروس کریمی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه خوزستان، اظهار کرد: میزان ریزگردها در هوای شهر اهواز در ساعت 13 امروز (24 فروردین ماه) به 1421 میکروگرم بر مترمکعب رسیده که این میزان بیش از 9 برابر حد مجاز از استانداردها انحراف دارد.
وی افزود: همچنین میزان ریزگردها در هوای شهر آبادان در ساعت 13 امروز 2460 میکروگرم بر مترمکعب اندازهگیری شده که این میزان بیش از 16 برابر حد مجاز است. میزان ریزگردها در هوای سوسنگرد نیز 579 میکروگرم بر مترمکعب بوده است.
کریمی گفت: منشا برخاستن گرد و غبار امروز از جنوب شرق کشور عراق و جنوب اهواز است که این دو کانون فعالیت یکدیگر را تشدید کردهاند. همچنین سرعت باد بیش از 15 متر بر ثانیه است که موجب گسترش گردوغبار در سطح استان خوزستان شده است.
وی ادامه داد: بدین ترتیب گرد و غبار امروز خوزستان هم منشا داخلی و هم منشا خارجی دارد.
در ادامه مطلب خواهید خواند...
در همین رابطه : تعطیلی مدارس و اما و اگر ها
ادامه مطلب ...خشکسالی یکی از پدیده های اقلیمی است که در پهنه وسیعی از کشور ایران به اشکال متفاوت قابل مشاهده است و یا در آینده بروز خواهد نمود. این پدیده محدودیت و کمبود منابع آب شیرین، محدودیدت رشد گیاهان زراعی و غیر زراعی تغییرات زمانی و مکانی به همراه اضافه بارش (کاهش طول دوره رشد) یا کمبود بارش و نوع آن، دما، افزایش تبخیر و تعریق و ... را به همراه دارد که بروز اشکال فوق در پهنه سرزمینی سبب عدم تعادل طبیعی در مقیاس ناحیه ای می گردد. که نتایج آن آلودگی محیط زیست، تغییر گونه ها، خشک شدن تالابها، افزایش بیماریها، فقر و قحطی می باشد که پیشرفت آن بطئی و موذیانه بوده و دارای اثرات ویرانگر می باشد.
این
پدیده با توجه به بررسی حاضر در محدوده مرکزی گیلان به صورت تغیرات زمانی
افزایش یا کاهش عناصر اقلیمی قابل مشاهده می باشد. اثرات این مساله می
تواند تغییرات گونه های گیاهی (منابع کشاورزی) و تغییرات بیلان هیدرولوژکی (منابع آب) را به همراه داشته باشد.
جهت بررسی از روش تحلیل منطقه ای عناصر اقلیمی در محدوده ایستگاه های هوا شناسی و تبخیر سنجی محدوده مرکزی با استفاده از شاخص خشکی درصد نرمال باران استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد با روش شاخص درصد نرمال بارندگی مناطق ساحلی و جلگه ای در شرایط خشکسالی و مناطق کوهپایه و کوهستانی در شرایط ترسالی می باشند و لازمه آن برخورد مناسب با این مساله توسط برنامه ریزان محیطی، شهری و روستایی است.
مدیریت جنگل و تلفیق جنگل ها با در نظر گرفتن ملاحضات زیست محیطی
چکیده :
قائم مقام سازمان جنگل ها و مراتع اظهار داشتند سرانه بیابان در کشور بیش از ۲ برابر سرانه جهانی است، ایشان در ادمه گفتند: در طول برنامه ششم سالانه ۵۰۰ هزار هکتار از کانون های بحرانی، بیابان زدایی می شود.
بقیه در ادامه مطلب ...
متن کامل مقاله در ادامه مطلب
چکیده :
هدف از این مطالعه بررسی و تهیه نقشه شدت بیابانزایی دررخساره های ژئومورفولوژی دراستان خوزستان می باشد. برای این منظور واحدهای کاری موجود در منطقه بعنوان نقشه پایه با استفاده از روش ژئومورفولوژی تهیه گردید. علاوه بر معیارهای اصلی مدل شامل؛ اقلیم، خاک، پوشش گیاهی و مدیریت و سیاست دو معیار فرسایش آبی و فرسایش بادی نیز در ارزیابی بیابانزایی این منطقه استفاده شده است. در این راستا فرآیندهای عمده بیابان زایی شناسایی و قابلیتهای مدل مدالوس در ارائه یک مدل منطقهای ارزیابی گردید. شاخصهای مربوطه در واحدهای کاری؛ منطبق بر رخسارهها با تعیین بازه 1 تا 2 امتیاز دهی گردید و امتیاز هر معیار از محاسبه میانگین هندسی امتیازات شاخصها حاصل گردید. در نهایت امتیاز وضعیت بیابانزایی نیز با محاسبه میانگین هندسی امتیاز معیارهای تعیینشده، به دست آمد و کلاس بیابانزایی هر واحد کاری و به تبع آن کل منطقه مشخص گردید. نتایج نشان می دهد 53/7 % از کل منطقه در کلاس بسیار شدید بیابانزایی، 36/ 3% در کلاس شدید بیابانزایی و 8/9 % در کلاس متوسط از نظر شدت بیابانزایی قرار گرفتند، که منطبق با، اراضی پف کرده و کویری، سطوح تپه ماسهای، فرسایش آبراههای و مخروط افکنه، دشت ریگی و پادگانه آبرفتی می باشد. نتایج حاصل از ارزیابی شاخصها و معیارهای مختلف تاثیرگذاردر بیابان زایی نشان داده است که مدیریت و سیاست با متوسط امتیاز 176، پوشش گیاهی با متوسط امتیاز 8/166، فرسایش بادی با متوسط امتیاز 75/164، اقلیم با متوسط امتیاز 13/162، خاک با متوسط امتیاز 25/145 و فرسایش آبی با متوسط امتیاز 4/132 است. ضمناٌ میانگین وزنی ارزش کمی شدت بیابان زایی برای کل منطقه بر اساس شش معیار مورد بررسی 7/ 155 DS= است که کلاس حساسیت به بیابانزایی برای کل منطقه بحرانی نوع (C3) برآورد گردید.
واژههای کلیدی : بیابانزایی، رخساره های ژئومورفولوژی، خوزستان، مدل مدالوس، فرسایش،
متن کامل مقاله در ادامه مطالب
ارزیابی نیروگاه های خورشیدی و مزیت های استفاده از آن با توجه به پتانسیل موجود در مناطق کویری
نوید مدندوست
چکیده
حدود سه چهارم مساحت کشور ما در مناطق گرم و خشک قرار دارد، لذا این مسئله ضرورت مطالعه و توجه به پتانسیل های اقلیمی نواحی بیابانی را در جهت بهره گیری از انرژی های پایدار این مناطق، ایجاب می نماید. از طرفی نیز گرم شدن کره زمین،نازک شدن لایه ازن بعلت استفاده از انواع آلاینده ها، افزایش آلودگی محیط زیست و انقراض گونه های زیستی همه و همه با هم می آمیزند تا ضرورت استفاده از انرژی های نوین را اجتناب ناپذیر نمایند. با توجه به محدودیت های موجود، تنها استفاده از روشهای درست مصرف، بهینه سازی مصرف انرژی و به کارگیری انرژی های نو می تواند بحران انرژی را مهار کند. استفاده ازانرژی خورشید که منبع انرژی قابل توجهی است و خود نیز در ایجاد انرژی های دیگری همچون انرژی زمین گرمایی، باد، جزر و مد و آبشارها سهیم است، یکی از راهکارهای توسعه پایدار می باشد. در همین راستا جهت ذخیره سازی و استفاده بهینه از این انرژی، انواع نیروگاه های خورشیدی بر حسب موقعیت مکانی و امکانات موجود مورد استفاده قرار می گیرند که در تحقیق حاضربه معرفی و چگونگی استفاده و مزیت های این نیروگاه ها با توجه به ظرفیت های موجود در زمینه انرژی خورشیدی در نواحی کویری کشورمان به عنوان یکی از منابع انرژی تجدید پذیر پرداخته ایم .
ترسیب کربن
carbon sequestration
تعریف :
به جذب دیاکسید کربن اضافی جو توسط اندامهای هوایی و زیرزمینی گیاهان مرتعی بهمنظور کاهش پدیده گرمایش زمین، ترسیب گفته میشود.
ترسیب کربن روشی برای ذخیره سازی طولانی مدت از دی اکسید کربن است. این امر برای جلوگیری از پدیده جهانی گرمایش جهانی صورت می گیرد.
ترسیب کربن که همان ذخیره کربن به طور دراز مدت در اکو سیستم های طبیعی (جنگل ،خاک و بیوماس اقیانوس ها )یا به وسیله روش ها و وسیله های مصنوعی (تزریق دی اکسید کربن در لایه های عمیق دریا ،ترسیب معدنی و ترسیب زمین شناسی) است از دیگر راه حل های پیشنهادی جهت کاهش کربن تولید شده در اتمسفر است . تلاشهای اخیر در علم ژنتیک وفنون کشت یافت ، درهای جدیدی را ، برای توسعه درختان جنگلی جدید و فیتوپلانکتون ها با فتوسنتز بالاوترسیب کربن نسبتا بالا ، باز کرده است .
کاهش باران و ذوب یخهای قطبی همگی از اثرات گازهای گلخانهای است و از بین 6 گاز گلخانهای بیشترین سهم مربوط به دیاکسید کربن (co2)
است و حدود 60 درصد گرمای زمین به خاطر وجود دیاکسید کربن اضافی در جو
زمین است؛ لذا پروژه ترسیب کربن به دنبال کاهش دیاکسید کربن موجود در جو
زمین بهعنوان مهمترین گاز گلخانهای است
.
موضوع ترسیب کربن امروز یک بحث جهانی است و جامعه جهانی اصرار بر ترسیب کربن دارد. در دنیا کشورهای توسعهیافته بیشترین سهم را در آلایندگی دارند و کشور ما نیز در سال 2000 میلادی رتبه هفدههم آلایندگی را داشته است و این به معنی این است که ایران نیز در جریان گرمایش زمین سهم دارد.
درهر صورت اگر زمین گرم شود بارش (برف و باران) کم میشود و بیابانزایی اتفاق میافتد و نهایتاً دامداری، کشاورزی و آب شرب با مشکل مواجه شده و فقر به وجود خواهد آمد و متأسفانه تبعات تغییر اقلیم بیشتر به مردم محروم و بیبضاعت جامعه میرسد و بیشتر مشکلات برای آنها به وجود میآید.
بر اساس اهداف تعیین شده پروژه جهانی ترسیب کربن در ایران هدف های آن به موارد ذیل خلاصه می شود :
ضرورت ها و اهداف پروژه ترسیب کربن :
مهمترین هدف پروژه ترسیب کربن، توانمند سازی مردم (جوامع محلی) برای مدیریت منابع زیستی تجدید شونده Empowering people for environmental resources management می باشد.
ایجاد نظام یکپارچه ملّی محیط زیست
جرمانگاری تخریب محیط زیست
تقویت دیپلماسی محیط زیست/ تهیه اطلس زیستبوم کشور
مقابله با تهدیدات زیست محیطی
________________________________________________________________________________________________
حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در اجرای بند یک اصل 110
قانون اساسی، در نامهای به روسای قوا، سیاستهای کلی محیط زیست را ابلاغ
کردند.
ایجاد نظام یکپارچه ملّی محیط زیست، مدیریت هماهنگ و نظاممند
منابع حیاتی، جرمانگاری تخریب محیط زیست، تهیه اطلس زیستبوم کشور، تقویت
دیپلماسی محیط زیست، گسترش اقتصاد سبز و نهادینه سازی فرهنگ و اخلاق زیست
محیطی از جمله محورهای ابلاغیه رهبر معظم انقلاب اسلامی است.
متن سیاستهای کلی محیط زیست که پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین شده، به این شرح است:
بسم الله الرّحمن الرّحیم
سیاستهای کلی محیط زیست
1ـ
مدیریت جامع، هماهنگ و نظاممند منابع حیاتی(از قبیل هوا، آب، خاک و تنوع
زیستی) مبتنی بر توان و پایداری زیستبوم بویژه با افزایش ظرفیتها و
توانمندیهای حقوقی و ساختاری مناسب همراه با رویکرد مشارکت مردمی.
2ـ ایجاد نظام یکپارچه ملّی محیط زیست.
3ـ اصلاح شرایط زیستی به منظور برخوردار ساختن جامعه از محیط زیست سالم و رعایت عدالت و حقوق بین نسلی.
4ـ
پیشگیری و ممانعت از انتشار انواع آلودگیهای غیرمجاز و جرمانگاری تخریب
محیط زیست و مجازات مؤثر و بازدارنده آلوده کنندگان و تخریب کنندگان محیط
زیست و الزام آنان به جبران خسارت.
5ـ پایش مستمر و کنترل منابع و عوامل
آلاینده هوا، آب، خاک، آلودگیهای صوتی، امواج و اشعههای مخرب و تغییرات
نامساعد اقلیم و الزام به رعایت استانداردها و شاخصهای زیست محیطی در
قوانین و مقررات، برنامههای توسعه و آمایش سرزمین.
6ـ تهیه اطلس
زیستبوم کشور و حفاظت، احیاء، بهسازی و توسعه منابع طبیعی تجدید پذیر
(مانند دریا، دریاچه، رودخانه، مخزن سدها، تالاب، آبخوان زیرزمینی، جنگل،
خاک، مرتع و تنوع زیستی بویژه حیات وحش) و اعمال محدودیت قانونمند در
بهرهبرداری از این منابع متناسب با توان اکولوژیک (ظرفیت قابل تحمل و توان
بازسازی) آنها بر اساس معیارها و شاخصهای پایداری، مدیریّت اکوسیستمهای
حساس و ارزشمند (از قبیل پارکهای ملّی و آثار طبیعی ملّی) و حفاظت از
منابع ژنتیک و ارتقاء آنها تا سطح استانداردهای بینالمللی.
7ـ مدیریّت
تغییرات اقلیم و مقابله با تهدیدات زیست محیطی نظیر بیابانزایی، گرد و
غبار بویژه ریزگردها، خشکسالی و عوامل سرایت دهنده میکروبی و رادیواکتیو و
توسعه آیندهنگری و شناخت پدیدههای نوظهور زیست محیطی و مدیریّت آن.
8 ـ گسترش اقتصاد سبز با تأکید بر:
1ـ8
ـ صنعتِ کم کربن، استفاده از انرژیهای پاک، محصولات کشاورزی سالم و
ارگانیک و مدیریّت پسماندها و پسابها با بهرهگیری از ظرفیّتها و
توانمندیهای اقتصادی، اجتماعی، طبیعی و زیست محیطی.
2ـ8 ـ اصلاح الگوی
تولید در بخشهای مختلف اقتصادی و اجتماعی و بهینهسازی الگوی مصرف آب،
منابع، غذا، مواد و انرژی بویژه ترویج مواد سوختی سازگار با محیط زیست.
3ـ8 ـ توسعه حمل و نقل عمومی سبز و غیرفسیلی از جمله برقی و افزایش حمل و نقل همگانی بویژه در کلان شهرها.
9ـ
تعادل بخشی و حفاظت کیفی آبهای زیرزمینی از طریق اجرای عملیات آبخیزداری،
آبخوانداری، مدیریّت عوامل کاهش بهرهبرداری از آبهای زیرزمینی و تبخیر
وکنترل ورود آلایندهها.
10ـ استقرار نظام حسابرسی زیست محیطی در کشور با لحاظ ارزشها و هزینههای زیست محیطی (تخریب، آلودگی و احیاء) در حسابهای ملّی.
11ـ حمایت و تشویق سرمایهگذاریها و فناوریهای سازگار با محیط زیست با استفاده از ابزارهای مناسب از جمله عوارض و مالیات سبز.
12ـ
تدوین منشور اخلاق محیط زیست و ترویج و نهادینه سازی فرهنگ و اخلاق زیست
محیطی مبتنی بر ارزشها و الگوهای سازنده ایرانی ـ اسلامی.
13ـ ارتقاء
مطالعات و تحقیقات علمی و بهرهمندی از فناوریهای نوآورانه زیست محیطی و
تجارب سازنده بومی در زمینه حفظ تعادل زیست بومها و پیشگیری از آلودگی و
تخریب محیط زیست.
14ـ گسترش سطح آگاهی، دانش و بینش زیست محیطی جامعه و
تقویت فرهنگ و معارف دینیِ مشارکت و مسؤولیتپذیری اجتماعی بویژه امر به
معروف و نهی از منکر برای حفظ محیط زیست در تمام سطوح و اقشار جامعه.
15ـ تقویت دیپلماسی محیط زیست با:
1ـ15ـ تلاش برای ایجاد و تقویت نهادهای منطقهای برای مقابله با گرد و غبار و آلودگیهای آبی.
2ـ15ـ توسعه مناسبات و جلب مشارکت و همکاریهای هدفمند و تأثیرگذار دوجانبه، چندجانبه، منطقهای و بینالمللی در زمینه محیط زیست.
3ـ15ـ
بهرهگیری مؤثر از فرصتها و مشوقهای بینالمللی در حرکت به سوی اقتصاد
کم کربن و تسهیل انتقال و توسعه فناوریها و نوآوریهای مرتبط.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری