سال ۱۳۸۹ هجری شمسی
به همه دوستان دوست دار محیط زیست و طبیعت مبارک
با آرزوی بهترین ها برای همه شما . . .
امروزه مفهوم شهرها بدون فضای سبز در اشکال گوناگون آن ، غیر قابل تصور است.گسترش شهرها باعث تشدید عوارض توسعه شهری بی رویه و ناپایدار شده است ، که تشدید آلودگی های محیطی از مهمترین این عوارض به شمار می آید که خود زمینه ساز از بین رفتن فضاهای سبز درون شهری و تغییر کاربری این گونه اراضی است .این گسترش فناوری آنچنان در روان و احساس بشر قرن بیست و یکمی آثار نامطلوب گذاشته که همبستگی ذاتی و دیرینه انسان ها با طبیعت به جدایی کشیده شده و آثار آن در انسان خموده ، عصبی و به ظاهر متحرک نمایان شده است و یگانه وجه پیوند دهنده بین انسان و طبیعت، پناه بردن انسان به دامان فضاهای سبز عمومی و پارک های شهری است. اهمیت فضاهای سبز شهری تا بدان حد است که امروزه وجود این کاربری به عنوان یکی ازشاخص های توسعه یافتگی جوامع به حساب می آید. پارک ها و فضاهای سبز شهری از مهم ترین عوامل موثر در شکل دهی به پایداری اجتماعی و همبستگی های شهری اند ولی عواملی مانند مشکلات زندگی شهری، ایمنی پارک و فضاهای سبز، امنیت و متناسب نبودن امکانات مورد نیاز برای گروه های مختلف سنی و جنسی دراین مکان ها از جمله عوامل کاهش تمایل شهروندان برای استفاده از این عرصه ها می باشند.
منبع : (هفته نامه پنجشنبه ها ، شماره ۱۷ ، ۵ دی ۱۳۸۷)
ادامه مطلب به وب سایت منتقل شد. www.mohit-zist.ir
مشاهده سایر مطالب مربوط به فضای سبز این وبلاگ از اینجا
ابزارهای مدیریت زیست محیطی
پیرامون وضعیت فعلی استفاده در ایران، بررسی خلاها و کاستی ها و طرح اقداماتِ بهبود وضعیت
مقدمه
مدیریت در یک تعریف کوتاه عبارتست از مجموعه ای از اقدامات هدفمند، روشمند و نظام یافته و علمی برای هدایت درست و مناسب یک مجموعه جهت رسیدن به آرمان ها در کوتاه ترین زمان ممکن و با صرف کمترین منابع و کسب بهترین نتایج. این تعریف شامل شناخت و تعیین مأموریت، تبیین آرمان و اهداف، اشاعة استراتژی ها و خط مشی ها، برنامه ریزی و اولویت بندی، شناخت، برنامه ریزی استفادة بهینه و تخصیص منابع، مراقبت و کنترل، حل مسائل و مشکلات و بهبود مداوم می باشد. بنابراین مدیریت یک علم کاملاً مدون و شناخته شده و نیز یک فعالیت اجرایی پیگیر و مداوم است که نسبتاً وسیعترین و همه جانبه ترین مجموعه از فعالیت ها را در بر میگیرد. بسیاری از نظریه پردازانِ علم مدیریت، موفقیّت یک مجموعه را مرهون تعامل درست و عملکرد هماهنگ و سازگار سه عنصر اصلی:
1- مدیریت منابع انسانی
2- مدیریت زمان
3- شناخت و بکارگیری بهینة ابزارهای مدیریتی می دانند.
امروزه ابزارهای مدیریتی شناخته شده و مدوّن بسیاری در دنیا وجود دارند (در یک بررسی سیستماتیک 222 ابزار عمومی مدیریتی شناخته شده اند که استفاده یا عدم استفادة مناسب از بسیاری از آنها می تواند یک مجموعه را برنده یا بازنده کند و در بسیاری از موارد موفقیت یک مجموعه با تعداد ابزارهای مدیریتی مورد استفادة آن (و البته بدون تردید اثربخشی استفاه از ابزارها و نیز تعامل و هماهنگی کاربرد آنها) سنجیده می شود. رکن شناخت و استفاده از ابزارهای مدیریتی را می توان در چهار قدم زیر خلاصه کرد:
۱- شناخت ابزارهای مدیریتی مرتبط و درک کاربردها و منافع و مزایای آنها
۲- انتخاب و بکارگیری ابزارها در کلیة سطوح (تصمیم سازی، هدف گذاری، طرحریزی، برنامه ریزی، اجرا)
۳- نظم دهی و ترکیب بندی، ایجاد هماهنگی، انسجام و یکپارچه سازی و جهت دهی به استفاده از ابزارها
۴- سنجش، پایش و مراقبت مداوم و بهبود مستمر کارایی و اثربخشی استفاده از ابزارهای مدیریتی مختلف.
با توجه به این مقدمة کوتاه، این نوشته (و سایر نوشته ها و مقالات سلسله وار آینده در این خصوص) قصد دارد به بررسی وضعیت مدیریت محیط زیست ایران از منظر کاربرد و استفادة ابزار های مدیریت زیست محیطی، در کلیة سطوح (کلان ـ خرد) و در کلیة بخش ها بپردازد. مهمترین فرض در این بررسی یکپارچه و منسجم بودن مجموعة مدیریت محیط زیست در یک کشور می باشد. به این معنی که برای اثر بخش بودن مدیریت زیست محیطی در یک کشور لزوماً باید کلیة اقدامات مربوطه در ارتباط و تعامل کامل با یکدیگر و متوجه اهداف مشترک باشند. گروه ها و تیم های کاری نیز می بایست ارتباط و تعامل زیادی با هم داشته و بر اهدافی کاملاً مشخص و مشابه متعهد باشند.
بنابراین انتظار می رود در پایان این بررسی پاسخی نسبی به سؤال هایی نظیر سؤال های زیر ارائه گردد:
۱-وضعیت مدیریت محیط زیست ایران از نقطه نظر کاربرد و استفاده از ابزارهای مدیریت زیست محیطی
در حال حاضراستفاده از چه ابزارهایی در مدیریت زیست محیطی ایران رواج دارد؟
آیا تا کنون اقدامی در جهت سنجش اثر بخشی و کارایی استفاده از این ابزار ها صورت گرفته است؟
بطور کلّی و عمومی، کیفیت بکار گیری هر کدام از ابزارها چگونه ارزیابی می شود؟
چه گروه هایی (سازمان ها؛ بخش های دولتی؛ شرکت های خصوصی؛ تشکل های غیر دولتی؛ مراکز دانشگاهی و غیره) متولّی استفاده از هرکدام از این ابزارها می باشند؟
آیا اهداف زیست محیطی با شاخص هایی دقیق، مدوّن، زمان دار، قابل اندازه گیری، واقع بینانه و دست یافتنی تعریف شده و وجود دارند؟ گروه های ذینفع تا چه حد از نقش خود در تحقق این اهداف آگاهی دارند؟ توجه و تمرکز گروه ها تا چه حد معطوف اهداف مشابه و مشخص است؟
تبادل اطلاعات بین گروه های مختلف کاری، چگونه ارزیابی می شود؟
بطور کلّی تعامل، هماهنگی و انسجام در کاربرد ابزارهای مدیریت زیست محیطی تا چه حد محقق شده است؟
۲- بررسی، خلاء های ابزاری موجود و طرح اقداماتی برای کاهش این خلاء ها
طور کلّی چه ابزارهایی در مدیریت محیط زیست در سطح جهان و به طور خاص در کشورهای توسعه یافته رواج دارند
اولویت های معرّفی این ابزارها به مجموعة مدیریت زیست محیطی در ایران
ارتباط گروه های کاری مختلف با هرکدام از این ابزار ها (نقش ها و مسئولیت ها)
چگونگی هدف گذاری، و تعریف شاخص برای آنها (ارائة چند نمونه)
چهارچوب کلّی نحوة مراقبت و پایش و بهبود مداوم اثر بخشی و کارایی بکارگیری هرکدام از این ابزارها
راهکارهایی برای تقویت تبادل اطلاعات و تعامل کلّی بکارگیری ابزارها
طبق تعریف مناطق شکار ممنوع به مناطقی گفته میشود که برای حفاظت و حمایت از جمعیت یک یا چند گونه از پستانداران و پرندگان ایجاد شده و قادر به پذیرش شکار مجاز از طریق صدور پروانه نمیباشد. این مناطق در صورت برخورداری از شرایط مطلوب پس از طی دوره قانونی 5 سال میتوانند به مناطق چهارگانه ارتقاء یافته و حفاظت بیشتری در آنها اعمال شود.
منطقه کهیاز با مساحت حدود 100 هزار هکتار در شرق شهرستان اردستان و در حد فاصل طول جغرافیایی (53 و 52) و (23 و 52) شرقی و (30 و 33) تا (8 و 33) عرض شمالی قرار دارد. ورودی منطقه با مرکز شهرستان حدود 10 کیلومتر فاصله داشته و راه ارتباطی زواره - شهراب و مسیر راه آهن در شمال منطقه و راه آسفالته اردستان - نائین از حاشیه غربی منطقه میگذرد. آب و هوای منطقه نیمه خشک و بیابانی بوده، میانگین بارندگی سالیانه آن حدود 80 میلی متر و متوسط دمای آن 17 درجه سانتی گراد میباشد .
منبع اصلی تامین آب آن نزولات آسمانی است که در سایر فصلها به صورت چشمه ظاهر میگردند و اکثراً نیز دائمی هستند. از مهمترین آنها میتوان به چشمه سبز، چشمه چنار، چشمه توت و چشمه بابااحمد اشاره کرد. سنگابها و همچنین چند آبشخور در محل آبشخور در محلهای دره باغ، سنجتو، بابااحمد و نصرن از دیگر منابع تامین کننده آب این منطقه میباشند .
منطقه کهیاز از دشتها، کوهها و تپه ماهورهای متعددی تشکیل یافته که از مهمترین آنها میتوان دشتهای دره باغ و انجیله و ارتفاعات کهیاز (دیاز) و کوه سیاه را نام برد.
این منطقه به لحاظ شرایط خاص جغرافیایی و زیستی و برخورداری از پوشش گیاهی و جانوری مناسب در صورت برنامه ریزی دقیق و حفاظت مطلوب دارای ارزش حفاظتی بالایی بوده، چنانچه در حال حاضر یکی از بهترین زیستگاههای هوبره که گونهای در معرض خطر انقراض است میباشد.
از مهمترین گیاهان منطقه میتوان به بادام کوهی، انجیز، گز، تاغ، خارشتر، درمنه و قیچ اشاره کرد. آهو، قوچ و میش، روباه شنی، گرگ، شغال و تشی نیز گونههای مهم پستاندار منطقه محسوب میشوند. همچنین هوبره، کبک، تیهو، زنبور خور معمولی، چکاوک کاکلی، کبوتر جنگلی و دم جنبانک خاکستری پرندگانی هستند که در اینجا یافت میشوند.
در اردیبهشت ماه 1381، با توجه به توانمندیهای اکولوژیکی و اقدامات انجام شده در زمینه تامین امکانات حفاظتی، منطقه کهیاز توسط کارشناسان اداره حفاظت محیط زیست استان اصفهان به عنوان منطقه شکار ممنوع به سازمان حفاظت محیط زیست پیشنهاد گردید و با پیگیریهای بعمل آمده سرانجام از تاریخ اول مهرماه 1381 به مدت 5 سال با حدود مشخصه ذیل به عنوان منطقه شکار ممنوع اعلام گردید:
شمالی:
از زواره به سمت شرق در امتداد جاده آسفالته زواره - جان آباد تا روستای جان آباد و پس از امتداد جاده جان آباد تا تقاطع آن با جاده خاکی حوض حاج سلطان
شرقی:
از تقاطع جاده جان آباد با جاده خاکی حوض حاج سلطان به سمت جنوب در امتداد جاده حوض حاج سلطان تا تقاطع آن با جاده واقع در نیم کیلومتری شمال راه آهن سپس به سمت غرب در امتداد جاده مذکور تا تقاطع آن با جاده خاکی واقع در 5/4 کیلومتری و در ادامه به سمت جنوب تا روستای شهراب سپس به سمت غرب در امتداد جاده زواره - شهراب تا تقاطع آن با جاده سفیده - کهیاز و از این تقاطع به سمت جنوب در امتداد جاده سفیده - کهیاز تا روستای کهیاز
جنوبی:
از روستای کهیاز در امتداد جاده خاکی تا روستای مهر اندوه و سپس در امتداد شمال شرق تا روستای کاشانک و سپس از کاشانک در امتداد جاده خاکی به روستای پنج و سپس از روستای پنج در امتداد جاده آسفالته پنج - زفرقند تا روستای زفرقند
غربی:
از روستای زفرقند به سمت شمال غرب در امتداد جاده اردستان - نائین تا فاصله 5/12 کیلومتر و سپس در امتداد خط تراز 1500 متر تا روستای کچو مثقال، در ادامه در امتداد جاده خاکی کچو مثقال - زواره تا زواره
برای دیدن اطلاعات همه مناطق حفاظت شده
-طول و عرض جغرافیایی
-استان های تحت پوشش
-تنوع گیاهی
-تنوع جانوری
و . . .
به ادامه مطلب بروید.
ادامه مطلب ...
برای دانلود به http://www.irandoe.org/doeportal/tarh/?pid=2628 بروید . . .
اولین دسته از پرندگان مهاجر بهاره تهران از آفریقا به تهران رسیدند.
بادخورکها اولین پرندگان مهاجری هستند که به ایران رسیدند. بادخورک و پرستوها (چلچلهها) در میان پرندگان، چابکترین و سریعترین پرندگاناند. آنها میتوانند ساعتها بدون توقف پرواز کنند. بادخورکها بالهای بلندتری دارند و میتوانند بالاتر از پرستوها پرواز کنند. آنها به ندرت در زمین مینشینند. پرستوها در ارتفاع پایینتر پرواز میکنند و گاهی وقتها برای استراحت در روی سیمهای برق و تلگراف، پشتبامها و درختان مینشینند.
منبع : ایرن -- خبرگزاری مستقل محیط زیست www.iren.ir
نخستین گردهم آیی دانشجویان حامی محیط زیست هم زمان با روز زمین پاک ۴-۲ اردیبهشت ماه ۱۳۸۹ در تهران ( سازمان جهاد دانشگاهی ) برگزار خواهد شد. انجمن های علمی در سراسر کشور و همچنین دانشجویان فعال در زمینه محیط زیست می توانند تا ۱۵ اسفند ماه در گردهم آیی ثبت نام کنند.
برنامه های این گردهم آیی بدین شرح است :
۱. برپایی نمایشگاه دستاوردهای سازمانهای دولتی و گروههای دانشجویی فعال
۲. تقدیر از دانشجویان، گروه های دانشجویی فعال و انجمن های علمی دانشجویی
۳. تقدیر از حامیان فعالیت دانشجویان در عرصه حفاظت از محیط زیست
۴. هماندیشی دانشجویان با مسئولان سازمانها
۵. برگزاری کارگاههای تخصصی
۶. نشست گروههای دانشجویی به منظور تبادلنظر و انتقال تجربیات
۷. راهاندازی شبکه ارتباطی بین گروههای دانشجویی
۸. تقدیر دانشجویان از پیشکسوتان عرصه محیطبانی
بر اساس آمار موجود ، سرانه فضای سبز شهری زنجان در حال حاضر تنها ۷ متر مربع بوده که این میزان پایین تر از نرخ میانگین کشوری است.
شهردار زنجان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری مهر در زنجان ، افزود: تلاش خواهیم کرد تا پایان امسال ۱۰۰ هزار متر مربع به فضای سبز شهر افزوده شود. .
مهندس هوشنگ آسمانی به وضعیت پروژه های موجود در استان اشاره نمود و گفت: در حال حاضر جنوب به شمال پروژه سرباز گمنام باز بوده و درصدد هستیم مسیر شمال به جنوب را نیز طی ۲هفته آینده بازگشایی کنیم که در این صورت مقدار زیادی از بار ترافیکی شهر کاسته می شود.وی ادامه داد: همچنین اداراتی که در حوزه طرح سبزه میدان قرار داشتند ، خریداری شده و بخش اعظم آنها نیز تخریب گردیده که پس از آن ، خرید مغازه های موجود در طرح ، در اولویت کاری قرار دارد.شهردار زنجان تصریح کرد: از بودجه ۱۵۳ میلیارد ریالی شهرداری زنجان در ۸۵ ، بیش از ۱۰۰ میلیارد ریال برای اعتبارات عمرانی اختصاص یافته و ۷۵ میلیارد ریال نیز جهت امور خدماتی صرف خواهد شد.
به منظور توسعه شبکه راه های درون شهری و اجرای طرح های عمرانی، ترافیکی، فضای سبز و... ۴۲ هزار متر مربع عرصه و اعیان با هزینه ای بالغ بر ۲۰۴ میلیارد ریال طی شش ماهه اول سال جاری در شمال تهران تملک و آزاد شده است.
به گزارش روابط عمومی شهرداری منطقه یک، در راستای اجرای این طرح ها ۵۷ توافق جهت تملک، انجام شده است که از آن جمله می توان به توافق های آزادسازی عرصه و اعیان واقع در طرح های بلوار ۳۵ متری شهید اندرزگو، ۲۱ متری شهید کریمی، ۲۱ متری درکه، احداث بوستان، فضای سبز و... اشاره کرد.بر ای تملک املاک واقع در طرح های شهری تهران بیش از ۱۰۵ میلیارد ریال هزینه شده است.
یک گروه مستقل مدافع محیط زیست در آمریکا، فهرستی از آلوده ترین شهرهای جهان را منتشر کرده است .
در صدر فهرستی که توسط موسسه بلک اسمیت (Blacksmith Institute) منتشر شده، نام شهرهایی در روسیه، چین، هند، پرو، زامبیا و برخی کشورهای عضو اتحاد جماهیر شوروی سابق دیده می شود.
بر اساس گزارش موسسه بلک اسمیت، آلودگی شدیدی که عمدتا توسط صنایع مواد شیمیایی، فلزات و معادن ایجاد می شود زندگی تقریبا 12 میلیون نفر را تحت تاثیر قرار داده است.
در گزارش این موسسه از بیماریهای مزمن و مرگ زودرس بعنوان تبعات زندگی در چنین شرایطی نام برده شده است.
این گزارش سالانه که اولین بار در سال 2006 منتشر شد، نام شهرها بر اساس حروف الفبا مرتب شده است و هیچ گونه رده بندی بر اساس میزان آلودگی این شهرها صورت نگرفته است.
موسسه بلک اسمیت دلیل این مسئله را تفاوت موجود در جمعیت و ذات آلودگی نقاط مختلف عنوان کرده است.
موارد جدید آلودگی
شهر تیان یینگ چین، از جمله نقاطی است که در سال 2007 به این فهرست اضافه شده است.
در این شهر بواسطه وجود یک مرکز عظیم تولید سرب، 140 هزار نفر بطور بالقوه در معرض مسمومیت با ذرات سرب معلق در هوا هستند
.
چرنوبیل در اوکراین-- 5.5 میلیون نفر
لینفن در چین -- 3 میلیون نفر
ژرژینسک در روسیه -- 300 هزار نفر
کابوه در زامبیا -- 255 هزار نفر
بر اساس گزارش موسسه بلک اسمپت، در شهر سوکیندرا در هند 12 معدن که بدون وجود نظارتهای محیط زیستی فعالیت می کنند، مواد شیمیایی خطرناکی را به شکل گاز در هوا پراکنده می کنند.
در این گزارش به شهر سومقاییت آذربایجان هم اشاره شده که از مراکز صنعتی اتحاد جماهیر شوروی پیش از تجزیه محسوب می شد.
در گزارشها آمده است که نرخ سرطان در این شهر 51 درصد بیشتر از میانگین نرخ سرطان در کشور آذربایجان است، و تغییرات ژنتیکی و تولد کودکان با نقص عضو و نارسایی از موارد رایج در این شهر به شمار می رود
.
راه حل
ریچارد فولر، مدیر موسسه بلک اسمیت گفت:"واقعیت این است که در این نقاط آلوده، کودکان بیمار می شوند و درحال مرگ هستند و حل مشکل کار پیچیده ای نیست."
آقای فولر ادامه داد:"امسال توجه رسانه ها به آلودگی بیشتر شده، اما اقدامات چندانی برای ایجاد صندوقهای حمایتی یا برنامه های حمایتی جدید انجام نشده است و باید کاری صورت گیرد."
این مقاله می کوشد به دو پرسش پاسخ دهد:چگونه میتوان یک اخلاق زیست محیطی را به تفصیل شرح داد؟ چگونه میتوان اخلاق زیست محیطی قانونی و رسمی را توجیه کرد
پارک ملی کاکادو(2)، در منطقه حفاظت شدة شمال استرالیا، شامل بیشهزارهای تنومند، باتلاقها و آبراهههایی است که گونهای از تنوع غنی حیات را پدید میآورد. این پارک دارای گونههایی است که در هیچ کجای دیگر یافت نمیشوند.گونههایی مثل طوطی کلاه به سر(3) و لاکپشت دماغ خوکی(4) که هر دو جزء گونههای در معرض خطرند. کاکادو محیطی تفریحی است که در عین حال لذتهای زیبایی شناسانه را به بازدیدکنندگان خود ارائه کرده و فرصتهای تحقیقاتی را برای پژوهشگران فراهم میآورد. بسیاری میاندیشند که کاکادو مکانی سرشار از زیبایی بوده و به لحاظ اکولوژیکی دارای اهمیت فراوانی است و این اندیشه، خود ناشی از اهمیت معنوی بومیان جاوین(5) است. علاوه بر اینها کاکادو دارای معادن غنی طلا، پلاتینیوم، پالادیوم(6) و اورانیوم است که برخی تصور میکنند باید مورد استخراج و بهرهبرداری قرار گیرند. اما طرفداران محیط زیست میگویند اگر چنین اتفاقی رخ دهد، جنبههای تفریحی، هنر شناسانه و فرصتهای پژوهشی- که قبلا ذکر آن رفت- رو به نقصان میگذارند. زیبایی کاکادو تقلیل خواهد یافت،
در ادامه ...
ادامه مطلب ..."محمد مختاری"، مدیرعامل سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری تهران در گفت و گو با سبزپرس با بیان این مطلب گفت: « توسعه فضای سبز در مناطق 17، 11 و 10 و نواحیی که سرانه فضای سبز نسبت به دیگر نواحی در آنها پایین است، و رساندن این سرانه به حد قابل قبول، از مهم ترین برنامه های سازمان پارکها در سال 89 است.»
توسعه کمربند سبز شهر تهران نیز یکی دیگر از اولویت های سازمان پارک ها در سال 89 خواهد بود. مختاری در توضیح این مورد گفت: کمربند سبز شهر تهران یکی از طرح های مهم شهرداری تهران است که سازمان پارک ها با تمام توان برای شناسایی زمین های بلامعارض و نیز زمین های ملی مناسب برای این طرح تلاش می کند.»
به گفته مختاری، هر ساله تلاش می شود بین 2 تا 3 هزار هکتار در مناطق حاشیه ای تهران مانند مناطق 22، 5، 2، یک، 4، 13، 14، 15، 20، 19، 18 و منطقه 21 به کمربند سبز اضافه شود که در سال 89 نیز این اقدام با جدیت پیگیری می شود.
توسعه فضای سبز عمودی نیز یکی دیگر از اولویت های سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری تهران در تخصیص بودجه سال 89 است.
مختاری در این مورد گفت: توسعه فضای سبز عمودی نیز یکی از طرح هایی است که شورای شهر تهران تصویب کرده و شهردار تهران نیز برای اجرای آن دستور جدی داده است و در تخصیص بودجه سال 89 سازمان پارک ها اولویت ویژه ای دارد.
منبع : پایگاه خبری محیط زیست و فضای سبز