مقاله:فضای سبز شهری منطقه 9 شهرداری تهران

فضای سبز شهری منطقه 9 شهرداری تهران   

احمد پوراحمد

محمد اکبر پور سراسکانرود

سمانه ستوده

چکیده :

منطقه 9 تهران، با جمعیت 165649 نفر، منطقه‌ای حاشیه‌ای است که در منتهی‌الیه غرب تهران قرار دارد. این منطقه، 7/2 درصد از کل مساحت تهران را تشکیل می‌دهد. منطقه 9 از شمال با مناطق 2 و 5، از جنوب با مناطق 17 و 18، از غرب با منطقه 21 و کرج و از شرق با منطقه 10 همجوار است. این منطقه دارای 2 ناحیه و 8 محله است. میزان فضای سبز منطقه (67/3 مترمربع برای هر نفر)، اختلاف فاحشی با شاخص‌های تعیین‌شدة جهانی (20 تا 25 مترمربع برای هر نفر) دارد. پس از مطالعة وسعت، شعاع عملکرد و حد مطلوبیت پارک‌های شهری، مشخص گردید که کمبود فضای سبز در زمینة پارک‌های شهریِ بزرگ‌تر و در مقیاس ناحیه‌ای و منطقه‌ای است. همان‌طور که از نتایج پرسش‌نامه برمی‌آید، درصد بالایی از پاسخ‌دهندگان (7/28 درصد) برای رفع نیازهای‌شان در زمینة فضای سبز، به خارج از منطقه مراجعه می‌کنند. البته وجود پارک المهدی با امکانات کافی و خاصیت منطقه‌ای، جوابگوی بسیاری از نیازهای مردم ساکن منطقه 9 است، که خود نقطة قوتی به‌شمار می‌آید. وجود کاربری‌های ناسازگار شهری در منطقه 9، نکته بسیار مهمی است که در نوشتار حاضر به آن توجه شده است.

کلید واژه : پارک، سبز، مدیریت فضای سبز، منطقه 9 شهرداری تهران

منبع : نشریه پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره 42، شماره 69، زمستان 1388، صفحه 29 تا 50.

دانلود فایل pdf  متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا

مقالات علمی فضای سبز و محیط زیست

** فرمت مقالات pdf هست

۱-ارزیابی کیفی نقش فضاهای سبز شهری و بهینه سازی استفاده شهروندان از آن در شهر کرد 

۲-برآورد سرانه فضای سبز با استفاده از تصاویر IKONOS 

۳-بررسی کاربرد اصول آمایش سرزمین در توسعه جنگل و فضای سبز 

۴-بررسی مقاومت به شوری چمن های گرمسیری و سردسیری جهت استفاده در فضای سبز 

۵-بررسی موفقیت کاج الدار برای ایجاد فضای سبز در تهران 

۶-تحلیلی بر توزیع فضائی-مکانی کاربری فضای سبز در منطقه سه شهری زاهدان 

۷-شکل گیری بوستان های شهری در دوره معاصر 

۸-فضای سبز در ساختمان های بلند با رویکردی دوباره به طبیعت 

۹-معرفی گونه های مناسب جنگل کاری و توسعه فضای سبز در مناطق نیمه خشک با استفاده از بر اساس اصول آمایش سرزمین 

۱۰-نگاهی نو به مفهوم باغ و فضای سبز در زبان فارسی 

---------------------------------------------------------------------

۱۱ -از باغ تا پارک 

۱۲-استفاده از پساب تصفیه شده بیمارستان برای آبیاری فضای سبز 

۱۳-بررسی آراء و نیاز های تفرجی بازدیدکنند گان پارک جنگلی سی سنگان 

۱۴-بررسی دمای سطح زمین در ارتباط با پوشش گیاهی و توسعه شهری با استفاده از سنجش از دور و سامانه های اطلاعات جغرافیایی 

15-برنامه ریزی توریستی براساس اصول اکولوژیکی 

16-برنامه مدیریت تلفیقی احداث و نگهداری گیاهان فضای سبز شهری 

17-بززسی و معرفی ظرفیت برد تفرجگاهی 

18-پوشش گیاهی و تغیرات اقلیمی در مناطق شهری 

19

20

-------------------------------------------------------------------------------------------- 

21-تعیین ارزش های حفاظتی و تفرجی پارک جنگلی سی سنگان نوشهربا استفاده از تمایل به پرداخت افراد 

22-تقویت شبکه اکولوژیکی شهرها با تاکید بر رود - دره درکه به عنوان کریدور سبز 

23-تلفیق تفرج و حفاظت از منظر شهری نمونه موردی رود دره درکه - تهران 

24-توسعه پایدار فضاهای سبز شهری در شهر تهران 

25-توسعه ناموزون فضایی-کالبدی شهر یزد و اثرات آن بر ساخت اکولوژی شهر 

26-جایگاه آب و آب نما در پارک های شهری 

27-چالش های توسعه پایدار از منظر اکوتوریسم 

28-در توسعه جنگل و فضای سبز (مطالعه موردی در جنگل سرخه حصار تهران) GIS بررسی کاربرد اصول آمایش سرزمین 

29-ساماندهی گردشگری در تفرجگاههای پیرامون شهری-دره اخلمد 

30-سنجش پایداری اجتماعی توسعه شهر قم 

 -----------------------------------------------------------------------------

31-سیمای شهری 

32-طراحی پارک جنگلی با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی 

33-طراحی پایدار توسعه پارک جنگلی شیخ تپه ارومیه 

34-طراحی و الگوهای رفتاری پیشنهادی برای بهسازی پارک های شهری 

35-فضای سبز در ساختمان های بلند با رویکردی دوباره به طبیعت 

36-فضای سبز نیاز ضروری دنیای امروز--گزارش 

37-لاله زار-عرصه تفرج-از باغ تا خیابان 

38-لایحه قانونی فضای سبز 

39-معرفی گونه های مناسب جنگل کاری و توسعه فضای سبز در مناطق نیمه خشک با استفاده از بر اساس اصول آمایش سرزمین 

40-معرفی گیاهان کاشته شده در سطح شهر تهران 

 -----------------------------------------------------------------------------------------

41-مکانیابی کاربری اراضی شهری با استفاده از سیستمهای اطلاعات جغرافیایی فازی--پارک های شهر زنجان 

42-ملاحضات محیطی در طراحی و بهسازی خیابان های شهری 

43-ملاحظات فنی نحوه ایجاد فضای سبز در معابر شهری 

44-میادین شهری از معنا و مفهوم تا و اقعیت آن در شهرهای ایران 

45-نقش ضوابط و مقررات شهر سازی در تحقق شهر خوب و توسعه پایدار شهری 

46-همایش مدیریت زیست محیطی فضای سبز شهری

نقش پارکهای شهری در یک کلان شهر (چکیده مقاله)

فقط چکیده مقاله

دانلود متن کامل انگلیسی مقاله

 نقش پارکهای شهری در یک کلان شهر

محسن فیضی

چکیده :

توسعه پایدار استراتژی است که به دنبال حصول اقتصادی قوی محیطی پاک و عدالت اجتماعی است به طوریکه جامعه نیز در فرایند توسعه دخیل باشد. این رویکرد نه تنها برای نسل حاضر بلکه برای آیندگان نیز توانایی خلق جامعهای سالم و پایدار را دارد. در حوزه محیط پاک پارکهای شهری عنصر مهمی در ایجاد یکشهر پایدار میباشند. آنها فرصتهایی در زمینه های مختلف همچون ارتقاء کیفی محیط امکان تفریحات فعال و غیرفعال و محیطی زیبا را فراهم مینماید. شهر تهران یکی از بزرگترین شهرهای دنیا با تمرکز انسانها و منابع در درون خود از مشکلات محیطی و اجتماعی فراوانی رنج میبرد. ذر حال حاضر بزرگترین مشکل محیطی آن آلودگی هواست. تهران یکی از آلودهترین شهرهای دنیا است. شهرداری تهران برای حل این معضل تلاشهای بیوقفهای انجام داده است همچون ایجاد فضاهای سبز شهری گرچه هنوز استراتژی و برنامهریزی دقیقی در مورد توسعه قضاهای سبز شهری در تهران وجود ندارد. برای یافتن مهمترین نقشپارکهای شهری در تهران این تحقیق انجام پذیرفته است. دادهها با تکنیکپرسشنامه از بین افراد 12 سال به بالا در درون و بیرون پارک به دست آمده است. این تحقیق کلیه انواع پارکهای شهری را شامل میشود. مقاله حاضر به یافتن مهمترین نقش پارکهای شهری می پردازند عناصری که در ایجاد یک محیط پایدار بسیار موثرند

منبع : فصلنامه علوم محیطی ، شماره 12 ، تابستان 1385 

دانلود فایل pdf  انگلیسی متن کامل مقاله در ادامه مطلب

در حال حاضر به متن pdf فارسی این مقاله دسترسی ندارم

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا

پارکهای شهری کلان شهر

طراحی فضای سبز از دیدگاه شهروند محوری(مقاله)

طراحی محیط زیست (منظر)یکی از شاخه های علم بوم شناسی است و همانگونه که این علم به دنبال یافتن چگونگی ارتباط موجودات زنده با محیط اطراف و همچنین سایر اشکال حیاتی است، طراحی محیط زیست نیز نوعی تلاش برای مرتبط ساختن ما و کارهایمان با جهان طبیعت و به عبارت دیگر کل زندگی به شمار می رود.

مسئولیت طراحان فضای سبز بی شباهت به متخصصان فن آوری (تکنولوژیست ها) و سیاستمداران نیست چرا که تصمیمات و پیشنهادات این گروه از متخصصین در زمینه چگونگی طراحی محیط زیست کم و بیش نقش بسیار مهمی را در تعیین آینده استفاده از سرزمین و ایجاد یک محیط زیست زیبا و سالم خواهد داشت.این امر با حفاظت،حمایت و به ویژه خلق اشکال جدید حیاتی نظیر فضای سبز به عرصه ظهور می رسد. حال با توجه به مطالب فوق بهتر می توان درک نمود که در فرآیند طراحی قسمتی از منظر توسط انسان و در راستای یک کاربری جدید و یا بازسازی آثار منفی ناشی از استفاده های نادرست گذشته مورد توجه و دستکاری قرار می گیرد.

در حقیقت طراحی فضای سبز فرآ یندی آگاهانه و کنترل شده است که در آن علاوه بر توجه به مسائل زیبایی شناختی از جدیدترین دانش موجود نیز برای دستیابی به بهترین نتیجه،بهره برداری می شود.برخلاف سایر رشته های هنری،ماده خام مورد استفاده طراحان منظر چیزی است که درست زیر پای ما قرار دارد یعنی زمین که خود ضامن بقای ما نیز هست.آنچه که موضوع اصلی مطالعات به شمار می رود درک کامل ویژگیها ،نیازها ، ترجیحات مردمی و شرایط زمین برای تعیین ظرفیت و پتانسیل بهره برداری از آن است.

منبع : فصلنامه جنگل و مرتع، شماره 84، زمستان 1388

طراحی فضای سبز از دیدگاه شهروند محوری

متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا

فضای سبز ارزان ترین راه برای کاهش مصرف انرژی

نبود فضای سبز مناسب در شهرهای بزرگ موجب به وجود آمدن مشکلات روحی و روانی و جسمی فراوانی شده است. آلودگی های زیست محیطی نیز مشکل همیشگی محیط های شهری بوده و در کنار آن تامین انرژی از مهم ترین چالش های جهان کنونی است؛ به همین دلیل استفاده از فضای سبز غیرهم سطح برای بالابردن سرانه فضای سبز شهرها در بسیاری از نقاط جهان مرسوم شده است. توجه جدی به این نوع از فضای سبز در دنیای امروز می تواند راهکاری عملی و مقرون به صرفه برای حل بسیاری از مشکلات محیط زیستی شهرها به حساب آید.

رامین عرفانیان رئیس کارگروه کمیته محیط زیست مرکز مطالعات شهر تهران درباره فضای سبز غیرهم سطح می گوید؛ «شکل اول فضای سبز غیرهم سطح، در بدنه خارجی ساختمان و به صورت عمودی است؛ به بیان دیگر در این شکل، فضای سبزی را که قبلاً در سطح افقی کار می کردیم؛ با استفاده از تکنولوژی و دانش روز به شکل عمودی اجرا می کنیم.» وی شکل دوم فضای سبز غیرهم سطح را «بام های سبز» معرفی می کند؛ «همیشه از بام ساختمان ها به عنوان جزایر گرمایی یاد می شود. به تعبیری دیگر، بام ها بیابان های شهر تلقی می شوند. وقتی بتوان این بیابان ها را سبز کرد، مطمئناً بسیاری از مشکلات زیست محیطی شهر مرتفع خواهد شد.»

عرفانیان مهم ترین کارکرد فضای سبز غیرهم سطح را «ذخیره انرژی» می داند و می گوید؛ «زمانی که سطوح کدر و خشن (نظیر سطح بتون و عایق های رطوبتی) به وسیله گیاهان پوشیده شوند، کاهش جذب انرژی خورشید در تابستان و فرار نکردن گرما از داخل ساختمان در زمستان را به دنبال خواهد داشت. سطوح سبز باعث می شوند انرژی لازم برای خنک کردن ساختمان در تابستان، 50 درصد کاهش یابد؛ همچنین این سطوح در هر سال قادرند مصرف نفت را برای هر متر مربع (از مساحت ساختمان) تا دو لیتر کاهش دهند.»

وی با بیان این نکته که مصرف انرژی در ساختمان های کشور ما شش برابر استاندارد جهانی و معادل یک کشور 850 میلیون نفری است، می گوید؛ «از آنجا که در جهان استفاده از انرژی های جایگزین هنوز با صرفه اقتصادی چشمگیر همراه نیست، بهترین و کم هزینه ترین روش برای صرفه جویی در مصرف انرژی استفاده از فضای سبز غیرهم سطح است.»

عرفانیان کارکرد دیگر سطوح سبز را «کاهش آلودگی های زیست محیطی» می داند و این سطوح سبز را برای کاهش آلودگی صوتی نیز مناسب عنوان می کند؛ «یک دیواره 12 سانتیمتری سبز قادر است تا 40 دسی بل از ورود صدا جلوگیری کند؛ همچنین یک دیواره سبز به قطر 20 سانتیمتر می تواند تا 50 دسی بل جلوی ورود آلودگی صوتی به ساختمان را بگیرد.»

این کارشناس فضای سبز همچنین به مساله حفظ تنوع زیستی اشاره دارد و معتقد است؛ «زمین هایی که در حال حاضر شهرها در آنها واقع شده اند، پیش از این زیستگاه موجودات زنده بوده است. در واقع ما در محل زندگی جانورانی نظیر کرم خاکی، پرندگان، پستانداران و... خانه سازی کرده ایم و باعث حذف کامل این موجودات طبیعی شده ایم. تک تک این موجودات نقش موثری در چرخه های زیستی دارند و ما می توانیم با ایجاد این فضاهای سبز شرایط مساعدی را برای بازگشت موجودات زنده فراهم کنیم. بازگشت موجودات زنده در اصل ترمیم سیکل طبیعی حیات است که ما خود آن را بر هم زده ایم.»

رئیس کارگروه کمیته محیط زیست مرکز مطالعات شهر تهران، درباره دیگر کارکردهای موثر فضای سبز غیرهم سطح اینچنین می گوید؛ «بسیاری از کشورهای جهان از بام های سبز برای جلوگیری از سیلاب های شهری استفاده می کنند. این بام ها رطوبت را جذب و از جاری شدن آب باران در ناودان ها جلوگیری می کنند. به علاوه ایجاد فضای سبز باعث افزایش طول عمر بام ها می شود. زیرا بامی که از نفوذ مستقیم باد و باران و اشعه آفتاب درامان است، عمر بیشتری دارد. در بعضی مناطق دنیا این روش باعث افزایش عمر بام ها به دو برابر شده است.» ممکن است در نگاه اول، استفاده از فضای سبز غیرهم سطح با مشکلاتی نظیر رطوبت، وزن و تامین آب روبه رو باشد.

عرفانیان درباره این مشکلات می گوید؛ «منابع آب سیستم های طراحی شده کاملاً تجدیدپذیر هستند؛ به شکلی که این سیستم ها معمولاً مخزنی در پایین دارند که آب را جمع آوری کرده و به طرف بالا پمپاژ می کند و پس از آبیاری، دوباره آب به داخل مخزن باز می گردد. از طرف دیگر معمولاً این سیستم ها قابلیت استفاده از فاضلاب ساختمان و آب باران را دارند.
به علاوه گیاهان استفاده شده در این سیستم ها نیاز آبی چندانی ندارند و نمی توان تامین آب را به عنوان یک محدودیت در این سیستم دانست. به علاوه برخی تصور می کنند استفاده از سطح سبز در دیواره ساختمان باعث نفوذ رطوبت در ساختمان می شود؛ در صورتی که سیستم های طراحی شده با دیوار فاصله دارند و رطوبت خود را به دیوار منتقل نخواهند کرد. در بام های سبز نیز عایق بندی چند لایه و حساب شده یی از نفوذ رطوبت به ساختمان جلوگیری می کند.»

عرفانیان هزینه های اجرای فضای سبز عمودی را در حال حاضر بالا می داند ولی معتقد است با توجه به مزایای این طرح اجرای آن در بلند مدت مقرون به صرفه است؛ «اگر استفاده از این سیستم در طراحی اولیه ساختمان در نظر گرفته شود با حذف هزینه های اجرای نمای ساختمان، این سیستم مقرون به صرفه خواهد بود. اگر این تکنولوژی در کشور بومی شود و به تولید انبوه برسد، هزینه های اجرای آن در حد قابل قبولی کاهش خواهد یافت.»

رئیس کارگروه کمیته محیط زیست مرکز مطالعات شهر تهران از حمایت شورای شهر پایتخت از اجرای طرح «ایجاد فضای سبز غیرهم سطح» خبر می دهد؛ «شورای اسلامی شهر تهران مصوبه یی در جهت جلب مشارکت شهروندان در خصوص اجرای فضای سبز غیرهم سطح را دارد.

این مصوبه در معاونت حقوقی و شهرسازی شهرداری تهران در دست پیگیری است تا چارچوبی تعریف شود که ساختمان هایی که این سیستم در آنها اجرا می شود، در بهای خدمات شهری و عوارض نوسازی و... تخفیف بگیرند؛ به علاوه بودجه یی نزدیک به دو میلیارد تومان برای سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری تهران در نظر گرفته شده است تا قطعاتی از این طرح به عنوان نمونه اجرا شود.»