محیطبان دنا

عمید رضا مشایخی شاعر خوش ذوق طبیعت چهار پاره ای را در وصف حال محیطبان دنا سروده است که برای خوانندگان منتشر می کنیم.

ګفتنی ست که محیطبان دنا هم اکنون در زندان به سر میبرد و در انتظار طناب دار......

نقل از ایرن

نظر شما در مورد این مطلب چیست ؟ 
(از اینجا نظر و دیدګاه خود را بیان بفرمایید)

تولید ګاز دی اکسید کربن توسط رودخانه ها

متخصصان علوم جوی در امریکا تاکید کردند که رودخانه‌ها و نهرها منابع تولید گاز گلخانه‌ای دی اکسید کربن هستند. این متخصصان در آزمایشات جدیدی دریافته‌اند که جویبارها و رودخانه‌ها، حجم قابل ملاحظه‌ای از گاز دی‌اکسیدکربن را وارد اتمسفر زمین می‌کنند. آنها تاکید کردند که این یافته باید در مطالعات مدل‌سازی جوی مورد توجه قرار بگیرد.

این مطالعه که با تلاش کارشناسان دانشگاه ییل در آمریکا صورت گرفته می‌تواند روی نحوه بررسی‌ها و ارزیابی‌های متخصصان از حرکت کربن در چرخه زمین، آب و اتمسفر تاثیر بگذارد.

به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس، دیوید بوتمن از متخصصان برجسته دانشکده «مطالعات جنگلداری و محیط زیست» در این دانشگاه تشریح کرد: رودخانه‌ها و نهرها درست همانطور که ما در بازدم خود دی اکسید کربن تولید می‌کنیم، منبع تولید این گاز هستند اما این واقعیت تاکنون در محاسبات دانشمندان روی منابع تولید گازهای گلخانه ای در نظر گرفته نشده است. این در حالیست که با توجه به یافته جدید، مناطق وسیعی مثل آمریکا می‌توانند نقش بسزایی در تولید حجم بالایی از این گاز داشته باشند.

به نقل از ایسنا

نظر شما در مورد این مطلب چیست ؟ 
(از اینجا نظر و دیدګاه خود را بیان بفرمایید)

نقشه جهانی آلودگی هوا

کارشناسان مطالعات جوی در اداره «نظارت بر زمین ناسا» نقشه جامعی از خطرناک‌ترین مناطق زمین به لحاظ آلودگی هوا تهیه و منتشر کردند.

در این نقشه یک مدل رایانه‌ای اتمسفریک است متوسط نرخ سالانه مرگ و میرهای ناشی از آلودگی هوا در هر 621 کیلومتر مربع در خلال سال‌های 1850 و 2000 میلادی نیز ارائه شده است.

تصویربرداری برای تهیه این نقشه بر اساس اطلاعات جمع‌آوری شده توسط «جیسون وست»، استاد مهندسی و علوم زیست‌محیطی دانشگاه کارولینای شمالی انجام شده است.

در این نقشه نقاطی که با رنگ قهوه‌ای پررنگ مشخص شده نشان‌دهنده افزایش مرگ و میرهای زودرس بر اثر آلودگی شدید هوا است.

توضیحات این نقشه همچنین حاکی از آن است که آلودگی هوا به خصوص در شرق چین، شمال هند و اروپا و تمام مناطقی که شهرسازی مشکلات بسیاری پدید آورده با رشدی نگران‌کننده‌، پیامدهای مرگبارتری نیز داشته است.

به گزارش ایسنا به نقل از دیسکاوری نیوز، در این نقشه برخی نقاط نیز به رنگ آب مشخص شده که نشان دهنده کاهش نرخ مرگ و میر زودرس به دلیل کاهش آلودگی هوا است که جنوب شرق آمریکا یکی از آن نقاط است و احتمالا این تغییرات ناشی از کاهش سوزاندن «زیست‌توده‌ها» در این منطقه در 160 سال گذشته بوده است. «زیست‌توده» یا «بیومس» یک منبع تجدیدپذیر انرژی است که از مواد زیستی و بقایای موجودات زنده به دست می‌آید.

ایسنا

نظر شما در مورد این مطلب چیست ؟ 
(از اینجا نظر و دیدګاه خود را بیان بفرمایید)

تعریف و تاریخچه سنجش از دور

تعریف علم سنجش از دور بطورکلی از زمانهای گذشته تا کنون روشهای مختلفی بر ای جمع آوری داده های مبتنی بر مکان وجود دارد که از آن جمله می توان به مشاهدات نجومی، فتوگرامتری، نقشه برداری و سنجش از دور اشاره نمود. سنجش از دور از زمره روشهای جمع آوری داده محسوب می گردد که در آن کمترین میزان تماس مستقیم با اشیاء و عوارض مورد اندازه گیری را داشته و برخلاف سایر روشها که عوامل انسانی در گردآوری و تفسیر داده های زمینی نقش دارند، در روش سنجش از دور این وظیفه بر عهده سنجنده ها خواهد بود.

در ادامه تعاریف متعددی از سنجش از دور (Remote Sensing) ارائه می گردد: سنجش از دور دانش پردازش و تفسیر تصاویری است که حاصل ثبت تعامل انرژی الکترومغناطیس و اشیاء می باشند.(Sabins 1997). سنجش از دور علم و هنر به دست آوردن اطلاعات درباره یک شیء منطقه یا پدیده، از طریق پردازش و آنالیز داده های اخذ شده بوسیله یک دستگاه (بدون تماس مستقیم با شیء منطقه یا پدیده مورد مطالعه) است(ASP, 1983). سنجش از دور بر سنجیدن اشیاء از مسافتی خاص، یعنی تشخیص و اندازه گیری ویژگیهای یک جسمبدون تماس بالفعل با آن جسم، دلالت دارد(Harper و Dorothy nv1983). 1- منبع انرژی منبع انرژی که خود تولید کننده حجم وسیعی از موج الکترومغناطیس است، سبب پراکنش این امواج به اشیاء و پدیده های روی زمین شده که باز تابش آن به سنجنده ها می رسد. بزرگترین منبع انرژی خورشید محسوب می گردد. در بعضی از موارد سنجنده ها خود امواج الکترومغناطیس را تولید و به سمت عوارض گسیل می دهند. 2- اتمسفر هنگامیکه انرژی الکترومغناطیس از منبع خورشید منتشر شد در را رسیدن به اشیاء و پدیده های روی زمین از محیطی بنام اتمسفر عبور می کند. اتمسفر از لایه های مختلفی تشکیل یافته که روی عبور امواج الکترومغناطیس تاثیر می گذارد. این تاثیر بصورت جذب و تفرق انرژی ظاهر می گردد. یکی از پدیده های متداول که در تصاویر مشاهده می گردد، ابرها بوده که از ملکولهای بخار آب تشکیل شده اند. این ملکولها سبب جذب بخش بزرگی از امواج الکترومغناطیس می گردند. لذا برای رهایی از این پدیده، سنجنده ها به گونه ای طراحی می گردند تا برای دریافت امواج کمتر در محدوده جذب اتمسفر قرار گیرند. معمولا طول موجهای بلند (در محدوده ماکرویو) کمتر از لایه های اتمسفر تاثیر می پذیرند. بهمین دلیل در مناطقی که در بیشتر روزهای سال آسمان ابری است، از سنجنده های راداری استفاده می گردد. 3- اشیاء و عوارض امواج الکترومغناطیس پس از عبور از لایه های اتمسفر به اشیاء و پدیده های روی زمین رسیده و دست خوش تغییرات جدیدی خواهد شد. بدین صورت که قسمتی از امواج به پدیده ها برخورد کرده و جذب آنان می گردد. قسمتی از آنها عبور نموده و قسمتی منعکس می شوند. بخش انعکاس یافته امواج که در فضا منتشر می گردد، توسط سنجنده ها دریافت می گردد. 4- سنجنده جمع آوری امواج الکترومغناطیس جهت اندازه گیری و ثبت، از وظایف سنجنده ها محسوب می شوند. بطور کلی سنجنده ها از لحاظ منبع انرژی به دو دسته سنجنده های فعال (Active) و سنجنده های غیر فعال(Passive) تقسیم می گردند. سنجنده های غیر فعال از آن دسته سنجنده هایی هستند که به منبع نور خورشید و سایر پارامترهای مرتبط با آن وابستگی شدت دارند. در مقابل سنجنده های فعال قرار داشته که از لحاظ تامین انرژی الکترومغناطیس و سایر عوامل جوی و اتمسفری کاملا مستقل عمل می نمایند. بعنوان مثال سنجنده های راداری از این نوع می باشند. مراحل رشد تاریخی سنجش از دور 1- در سال 1859 اولین عکس هوایی توسط گاسپارد فلیکس از یک بالون هوایی تهیه شد. 2- در سال 1903 از کبوترهای جاسوس در ماموریت های نظامی استفاده شد. 3- در سال 1908 ویلبررایت اولین هواپیمای عکاس را رهبری نمود و بونویلان عکسهای هوایی را تهیه کرد. 4- در سالهای آخر جنگ جهانی اول عکسهای هوایی به سرعت برای اهداف شناسایی بکار گرفته شدند. اما جنگ جهانی دوم دوره جدیدی برای عکسبرداری های هوایی به همراه داشت.پیشرفتهای مهمی در صنعت عکسبرداری حاصل شد.استفاده از فیلمهای حساس مادون قرمز رایج گردید. 5- در دهه 1960 آمریکا از طریق ماهواره های جاسوسی خود شروع به جمع آوری اطلاعات بر علیه کوبا و شوروی سابق نمود. در سال 1972 ناسا اولین ماهواره ارزیابی منابع زمینی بنام ERTS-1 را به فضا پرتاب کرد که بعدها تحت نام لندست شناخته شد. 6- در سال 1972 اولین سری ماهواره های لندست با دوربین و سنجنده های RBV (Return Beam Vidicon)،  MSS (Multi spectral sensor) و TM(Thematic Mapper) در چهار و هفت باند توسط ایالات متحده آمریکا در مدار زمین قرار گرفته، از این مرحله که تصویربرداری از حالت آنالوگ خارج و بصورت رقومی درآمد، دریچه ای جدید برای پردازش تصاویر و نهایتا" تعبیر و تفسیر آنها به روی بشر گشوده شد. . 7- فرانسه در سال 1986 اولین سری ماهواره های SPOT خود را با قدرت تفکیک 10 و 20 متر (درسه باند) در مدار کره زمین قرار داد. 8- هندوستان سری ماهواره های IRS (Indian Remote Sensing) را در سال 1988 تکمیل نمود. 9- در این میان کشور ژاپن و آژانس فضایی اروپا در سال 1991 به ترتیب اقدام به ساخت سری ماهواره های ERS(European RS Satellites), MOS (Marine Observation Satellites)  نموده ماهواره های خود را در مدار کره زمین قرار دادند. 10- در سال 1991، کشور کانادا سری ماهواره های Radar-sat (Radio Detection & Ranging Satellite) را تکیمل و به فضا پرتاب نمود. 11- در سال 1995، با مشارکت کشورهای برزیل و چین، ماهواره CBERS(China-Brazil Earth Resource Satellite) به فضا  پرتاب شد. 12- با پرتاب ماهواره هایIKONOS  (قدرت تفکیک 8/. متر و 2/3 متر) در سال 1999و Quick-Bird (قدرت تفکیک ./6 متر و 44/2 متر) درسال 2001، قدم بزرگی در جهت تولید و بکارگیری تصاویر ماهواره ای با قدرت تفکیک بالا برداشته شد. 13- در سال 2003 با ساخت و پرتاب ماهواره پیشرفته Orbview (قدرت تفکیک 1 متر و 4 متر) قدم جدیدی در عرصه تصویر برداری ماهواره ای برداشته شد. 14- سازمان تحقیقات فضایی هند (ISRO)، در حال تحقیق درباره پروژه ماهواره هایی است که دارای قابلیت ارسال به فضا و بازگشت مجدد به زمین هستند. این پروژه در حال سپری کردن سیر تکاملی خود در ISRO است و انتظار می رود در سال 2005 بهره برداری شود. 15- در سال 2008 ماهواره Geo-eye (قدرت تفکیک 4/0 متر و 6/1 متر) در مدار زمین قرار گرفت. تاکنون این ماهواره جزو مدرنترین ماهواره های با قدرت تفکیک بالا محسوب می گردد که کاربردهای فراوانی در سنجش از دور دارد.  تاریخچه سنجش از دور سازمان فضایی ایران به دنبال پرتاب اولین ماهواره مطالعه منابع زمینی آمریکا که بعدها به سری لندست تغییر نام داد، دفتر جمع آوری اطلاعات ماهواره ای در سازمان برنامه و بودجه وقت در سال 1353 تاسیس گردید. پس از مطالعات اولیه و کسب نتایج مطلوب از تصاویر ماهواره ای و بمنظور دسترسی مستقیم به تصاویر ماهواره ای، دفتر مذکور به مرکز سنجش از دور تغییر نام داد. در سال 1355 در قالب "طرح استفاده از ماهواره" با هدف دریافت مستقیم اطلاعات ماهواره ای، پردازش، تکثیر و توزیع اقدام به خرید و نصب یک ایستگاه گیرنده تصاویر ماهواره ای در ماهدشت کرج گردید. در ایستگاه مذکور سیستمهای زیر پیش بینی گردید: 1- سیستم ردیابی و دریافت اطلاعات      2- سیستم فرایند و تصحیح اطلاعات      3- سیستم تفسیر اطلاعات      4- سیستم مدیریت اطلاعات      5- سیستم تکثیر و چاپ اطلاعات منبع : سایت اینترنتی سازمان فضایی ایران نظر شما در مورد این مطلب چیست ؟  (از اینجا نظر و دیدګاه خود را بیان بفرمایید)

نجات دریاچه ارومیه در 19 بند توسط دولت(جزئیات)

زیست بوم: دولت در جلسه چهارشنبه هفته جاری خود، 19 راهکار پیشنهاد شده از سوی کارگروه ویژه نجات دریاچه ارومیه را تصویب کرد و به وزیر نیرو ماموریت داد تا هرچه سریعتر برای جلوگیری از بروز فاجعه زیست محیطی در این دریاچه دست به کار شود. توقف کامل سدسازی ها، از جمله راهکارهای تعیین شده در دولت است.

دولت در جلسه چهارشنبه هفته جاری خود، 19 راهکار پیشنهاد شده از سوی کارگروه ویژه نجات دریاچه ارومیه را تصویب کرد و به وزیر نیرو ماموریت داد تا هرچه سریعتر برای جلوگیری از بروز فاجعه زیست محیطی در این دریاچه دست به کار شود. توقف کامل سدسازی ها، از جمله راهکارهای تعیین شده در دولت است.

ادامه این مطلب در ادامه....

مقاله: برآورد ارزش تفریحی پارک هشت بهشت در اصفهان با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط (CV)

برآورد ارزش تفریحی پارک هشت بهشت در اصفهان با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط (CV)

بتول رفعت (دانشگاه اصفهان ، استادیار گروه اقتصاد)

بقیت اله موسوی (دانشگاه علامه طباطبایی تهران، کارشناس ارشد اقتصاد محیط زیست)

چکیده

با توجه به نادیده گرفتن نقش جانبی محیط زیست، مشخص کردن این نقش و برآورد آن، اهمیت محیط زیست و نقش واقعی آن را در اقتصاد ملی روشن خواهد کرد. ارزش گردشگری و تفریحی جزء ارزشهای مستقیم اکوسیستم جنگلی و پارک‌ها بوده که شامل استفاده از جنگل و پارک برای تفریح، گذران اوقات فراغت و سرگرمی، پیاده‌روی، و زیبایی‌شناختی است. در این پژوهش، ارزش تفریحی پارک هشت بهشت اصفهان و میزان تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان این پارک با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط تعیین و اندازه‌گیری شده است. بنابراین، تعداد 230 پرسشنامه تهیه شد و اطلاعات مورد نیاز طی ماههای اسفند 1390، فروردین و اردیبهشت 1391 جمع‌آوری شد. پیشنهادهای 2000، 3000 و 4000 ریالی، به‌ترتیب به عنوان پیشنهادهای پایین، میانی و بالا برای پرداخت بازدیدکنندگان مطرح شد. ابتدا پیشنهاد میانی مورد پرسش قرار گرفت و در صورت ارائة جواب منفی، قیمت پیشنهادی پایین، و در صورت ارائه جواب مثبت، قیمت پیشنهادی بالا ارائه شد. نتایج نشان داد که متغیرهای درآمد فرد، درآمد خانواده، تحصیلات، کیفیت پارک، ارزشمندی محیط زیست و نوع منزل مسکونی بر تمایل پرداخت بازدیدکنندگان برای استفاده از دلپذیری محیط زیست اثر مثبت داشته است. همچنین، متغیرهای سن افراد و مسافت خانه از پارک، رابطة منفی با میزان تمایل پرداخت افراد داشته است. متوسط تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان برای ارزش تفریحی این پارک، 2618 ریال برای هر بازدید است و میانگین تمایل به پرداخت سالانه هر خانوار نیز برای بازدید از این پارک 4/106814 ریال به‌دست آمده است.

منبع:
مجله محیط شناسی(دانشګاه تهران)-دوره 39، شماره 1، بهار 1392، صفحه 157-164

دانلود متن کامل مقاله در ادامه... 

مقاله: برآورد ارزش تفرجی پارک جمشیدیه تهران با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط

برآورد ارزش تفرجی پارک جمشیدیه تهران
با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط


اعظم رضایی
نجمه نخعی
شهرام محمد زاده

چکیده

تعیین ارزش واقعی منابع زیست محیطی به دلیل عملکرد و خدمات زیست محیطی و مدیریت بهینة آنها موضوعی مهم تلقی می‌شود. اخیراً اقتصاددانان به نقش منابع طبیعی و محیط زیست در رفاه انسان‌ها پی برده‌اند و تلاش‌های زیادی برای ارزشگذاری کالاها و خدمات زیست‌محیطی انجام داده‌اند.

در همین راستا این مطالعه به تعیین ارزش‌های تفرجی پارک جمشیدیه تهران و اندازه‌گیری میزان تمایل به پرداخت افراد برای بازدید از این پارک با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط با استفاده از مدل لوجیت و پرسشنامه انتخاب دو بخشی دو بعدی پرداخته است. داده‌های مورد نیاز از طریق تکمیل 210 پرسشنامه از بازدیدکنندگان پارک جمشیدیه در سال 1390 جمع‌آوری شد.

نتایج نشان می‌دهد که متوسط تمایل به پرداخت افراد به ازای هر بازدید 23448 ریال است. همچنین ارزش تفریحی پارک برای هر هکتار 9/203 میلیون ریال و متوسط ارزش تفریحی سالانه هر خانواده برای بازدید از پارک جمشیدیه، تقریباً 844 هزار ریال برآورد شد. همچنین نتایج نشان دهندة آن است که حدود 86% از بازدیدکنندگان پارک جمشیدیه حاضر بودند مبلغی از درآمد ماهانه خود را به ورودیه پارک اختصاص دهند که نشان‌دهنده آگاهی مناسب شهروندان تهرانی از اهمیت پارک‌ها و فضای سبز و ارزش بالای محیط زیست در تهران به دلیل تراکم جمعیت، پایین بودن سرانه فضای سبز و آلودگی هواست. این امر برای سیاستگزاران و برنامه ریزان توجیحی فراهم می‌کند تا از کیفیت پارک‌ها حمایت کرده و از زوال این منابع جلوگیری کنند.

منبع: مجله محیط شناسی(دانشګاه تهران)-دوره 39، شماره 2، تابستان 1392، صفحه 1-132

دانلود فایل pdf  متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا

---

 برآورد ارزش تفرجی پارک جمشیدیه تهران
با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط


اعظم رضایی
نجمه نخعی
شهرام محمد زاده





نوع فایل : PDF
حجم فایل : 185.27 KB

دانلود مقاله

شاخص استاندارد آلودگی هوا PSI و AQI

شاخص استاندارد آلودگی هوا

شاخص (Pollutant Standard Index) PSI استانداردی است که برای گزارش روزانه کیفیت هوا مورد استفاده قرار می‌گیرد و معمولاً از پنج آلاینده منواکسیدکربن، ازن، دی‌‌اکسیدنیتروژن، دی‌اکسید گوگرد و ذرات معلق استفاده می‌گردد. با توجه به غلظت آلاینده‌‌ها و استانداردهای بهداشتی سازمان حفاظت محیط زیست امریکا EPA، غلظت آلاینده‌ها به یک مقیاس عددی بین صفر تا پانصد PSI تبدیل می‌گردد.

از سال 1999 به بعد سازمان EPA بجای شاخص PSI  براى سنجش کیفیت هوا از معیارى به نام "ضریب کیفیت هوا"  (Air Quality Index=AQI) که حساستر و دقیق تر است استفاده  می‌شود که بر حسب شدت آلودگى از صفر تا ۵٠٠  درجه‌بندی می شود.این شاخص عمدتا میزان ازن در سطح زمین و ذرات معلق ( یه جز شمار گرده‌‌های گیاهی) را می‌سنجد، اما ممکن است اندازه دی‌اکسید گوگرد و دی‌اکسید نیتروژن هم در آن لحاظ شود.

این شاخص به علت حساسیت بیشتر امروزه جایگزین یک شاخص قدیمی‌تر یعنی "ضریب استاندارد آلودگی"(PSI) شده است.

AQI بالاتر از ١٠٠ نشان دهنده هواى ناسالم است. در صورتى که در منطقه زندگیتان AQI از ١٠٠ بالاتر رفت  به خصوص اگر هوا آفتابى باشد یا به علائمى مثل سنگینى قفسه سینه، سوزش چشم یا سرفه دچار شدید خودتان را از هواى آلوده دور نگه دارید .

در جدول ذیل مقایسه این دو شاخص نشان داده می شود

PM-IO(µg/m3)  24hr	SO2(ppb) 24hr	NO2(ppb) 1hr	O3(ppb) 1hr	CO(ppm) 8hr	PSI
0،00	0،00	0،00	0،00	0،00	0
75،00	30،00	150،00	60،00	4،50	50
150،00	140،00	300،00	120،00	9،00	100
375،00	300،00	600،00	200،00	15،00	200
625،00	600،00	1200،00	400،00	30،00	300
875،00	800،00	160،00	500،00	40،00	400
1000،00	1000،00	2000،00	600،00	50،00	500

وضعیت هوا	PSI
پاک	50-0
سالم	100-50
ناسالم	200-100
بسیار ناسالم	300-200
خطرناک	300 <

Air Quality index (AQI)
Hazardous		Very Unhealthy	Unhealthy	Unhealthy for sensitive Groups	Moderate	Good	Category
401-500	301-400	201 – 300	151 - 200	101 - 150	51 - 100	50- 0	Index Value
pollutant concentrations ranges (CO, NO2,SO2&O3 ppm)- PM 2.5&10 microgram per M3							pollutant
40.5-50.4	30.5-40.4	15.5 – 30.4	12.5 – 15.4	9.5 – 12.4	4.5 – 9.4	0 - 4.4	CO
1.65-2.04	1.24-1.64	0.65-1.24	--	--	--	--	NO2
0.505-0.604	0.405-0.504	0.205-0.404	0.165-0.204	0.125-0.164	--	--	O3-1hour
--	--	0.116-0.374	0.96- 0.115	0.76 – 0.95	0.60 – 0.75	0 – 0.59	O3-8hour
350.5-500.4	250.5-350.4	150.5-250.4	65.5 – 150.4	40.5 – 65.4	15.5 – 40.4	0 – 15.4	PM 2.5
505 - 604	425 - 504	355 - 424	255 - 354	155 - 254	55 - 154	0 - 54	PM 10
0.805-1.004	0.605-0.804	0.305-0.604	0.225– 0.304	0.145 – 0.224	0.305 – 0.144	0 – 0.304	SO2

ببر می آورند و ابر می بارورند

ببر می آورند و ابر می بارورند

ابتدا: می گوید بدون گزافه ها بشریت از یاس و یکنواختی نابود می شد. البته بعید است رئیس سازمان حفاظت محیط زیست از جهت تعلق خاطر به این گفته آناتول فرانس چنان وعده های بعیدی را در سفر هفته جاری شان به ارومیه بر زبان آورده باشند.

ایشان اشاره کرده است سازمان متبوعش همچنان برنامه احیای نسل ببر مازندران و شیر ایرانی را در دست پیگیری دارد و از جمله قرار است به زودی شمار تازه ای ببر و کارشناس روسی در تداوم همین پروژه به ایران بیایند. طرفه تر طرح شان برای احیای نجات جانوران در معرض نابودی جزایر دریاچه ارومیه است: قرار است برای تامین آب شیرین این جزایر ابرهایی که از فراز آنها می گذرند بارور شوند. البته سخنانی امیدبخش است. به شرط آنکه شما هم گمان کنید ببر مازندران یعنی هر ببری که در مازندران به دنیا بیاید ولو آنکه والدین آن ببر سیبریایی باشند و ابرها هم تانکرهای عظیم حمل آبند که هر جایی می شود آنها را پارک کرده و محموله آبشان را خالی کرد. بعد: قطعا به واسطه تداوم خشکیدگی و واپس نشینی دریاچه ارومیه، شمال غرب ایران در حال نزدیک شدن به بحرانی ترین شرایط زیست محیطی تاریخ این پهنه از فلات ایران است. به واقع این گستره عظیم قدم به قدم دارد به مغاک نمکبادهای ویرانگر حاصل از خشک شدن دریاچه ارومیه نزدیک می شود. شماری از کارشناسان جغرافیای طبیعی اعتقاد دارند که حتی شاید برای نجات این دریاچه دیر شده باشد و به فرض (محال) برچیدن چند ده سد پیرامون و رهاسازی همه حقابه طبیعی آن هم دیگر نمی تواند دریاچه ارومیه را به وضعیت سابق برگرداند. در چنین شرایطی، هیچ نشانی از نگرانی در حرفهای معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست دیده نمی شود. با آذربایجانیان از خط و خال زیبای ببر مازندران سخن گفته و زلالی آبی که از باروری ابرها به دست می آید. ایشان هیچ اشاره نکرده است به اعتراض آمیخته به استهزاء کارشناسان به مرحله پیشین طرح احیای ببر مازندران با این مضمون که اولا این طرح نشدنی است و دوما به فرض اجرا هم عبارت است از تکثیر باغ وحشی (یعنی غیر طبیعی) ببر سیبری در یکی از نقاط ایران. و اگر بنا بر اجرای اینجور طرح های باغ وحشی باشد چرا فقط احیای ببر مازندران؟ می توان از تکثیر نسل کرگدن سیستان و کانگوروی ایلام و زرافه سمنان و فیل قزوین هم سخن به میان آورد. از سوی دیگر، جزایر دریاچه ارومیه مساحت های بسیار کوچکی دارند و قاعدتا آب گرانبهای حاصل از باروری ابرها اگر فقط در آبشخورهای محدود این جزیره ها ببارد به صرفه خواهد بود وگرنه روانه شوراب دریاچه خواهد شد. اما مگر می شود ابرها را واداشت همچون تک تیراندازان ماهر دقیق و درست وقت باریدن آن آبشخورهای محدود را هدف بگیرند؟ در کجای دنیا باروری مصنوعی ابرها به پروژه ای ارزان و به صرفه برای آبیاری علفزارها و رفع تشنگی وحوش تبدیل شده است؟ سرانجام: شاید این یک دوره خاص از تاریخ ایران باشد: هر گزافه ای را بی بیم هیچ گزندی از نیوشندگان می توان بر زبان آورد. مهم نیست که فرسایش خاک زاگرس را فرو می بلعد و خشکیدن دریاچه ارومیه آذربایجان و احتمالا کردستان را و بیابانزایی اصفهان و یزد و کرمان و سمنان و خراسان را و جنگل زدایی گیلان و مازندران و گلستان را. به خوان خیال تکثیر فیل قزوین و کرگدن سیستان و تزویج ابرهای ولنگار و رهگذر فراخوانده شده ایم. در این خیال غوطه ور بمانیم و یاس به دل راه ندهیم. دکتر ناصر کرمی ایرن

بسیاری از مشکلات کنونی محیط زیست کشور پیامد سیاست‌گذاری های کلان اشتباه است

معضلات آشکار پیامد تصمیمات پنهان

مهندس حشمت اله کوثری: بسیاری از مشکلات کنونی محیط زیست کشور پیامد سیاست‌گذاری های کلان اشتباه است، در حالی که فعالین حفاظت از طبیعت معمولا به تصمیمات سطوح پایین توجه می کنند.

بدون شک در سال های اخیر توجه عموم مردم به مسئله حفاظت از محیط زیست در کشور افزایش یافته است. این موضوع را به وضوح می توان در فضای رسانه‌ های موجود مشاهده کرد. علاوه بر این همزمان با استقبال عمومی از مسئله حفظ محیط زیست بر تعداد کارشناسان آن نیز افزوده شده است. اما به همان میزانی که تلاش برای حفاظت از طبیعت در ایران افزایش یافته تخریب و نابودی آن نیز با رشد همراه بوده است. بنابراین به نظر می‌رسد که بخشی از فرآیند حفاظت از طبیعت ایران دارای مشکل اساسی باشد. عدم موفقیت در حفظ طبیعت ارزشمند ایران می تواند از دو موضوع متفاوت نشأت گرفته باشد. یا دوستداران محیط زیست ایران شناختی درست از معضلات محیط زیستی ندارند، یا راه درمان آن را به درستی در پیش نگرفته اند. به زعم نگارنده هر دو مورد صحیح است. معضلاتی که معمولاً در رسانه ها به عنوان عامل تخریب محیط زیست عنوان می‌شود مسائلی جزئی هستند. مانند پاکتراشی یکسری درخت یا تصادف خودروها با وحوش. در ناگوار بودن این اخبار برای محیط زیست هیچ شکی نیست اما به ندرت بیماری اصلی محیط زیست ایران مورد تحلیل قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر اتفاق‌های نامطلوبی که روزانه در صدر اخبار محیط زیستی عنوان می شوند خود معلول اتفاق‌هایی ریشه ای تر هستند. در مجموع مهمترین مشکل مدیریت محیط زیست در ایران، نبود دید جامع نزد مسئولان در قالب برنامه ریزی مدون است. سیاست‌گذاری های غلط در حوزه توسعه، که تنها با در نظر گرفتن بازده‌های اقتصادی کوتاه مدت تدوین می‌شود اولین و مهمترین صدمه ایست که به محیط زیست ایران وارد می‌شود. سیاست‌گذاری نادرست در حوزه برنامه‌ریزی فضایی، دقیقاً در جایی که برای آینده منابع اکولوژیک کشور تصمیم گیری می‌شود، بیماری مزمنی است که گریبان محیط زیست ایران را گرفته و البته از دید بسیاری از فعالان این حوزه دور مانده است. در مراحل بعد از تصویب و تایید سیاست‌ها که نوبت به عملی سازی آن‌ها می رسد، از آنجایی که تناسب و پتانسیل طبیعت برای توسعه در نظر گرفته نشده است، بهره کشی بیش از ظرفیت منجر به تخریب محیط می‌گردد. متاسفانه این مرحله زمانی است که فعالان محیط زیست با مشاهده فرسایش خاک و یا نابودی منابع آب پی به مشکل برده و فریاد فغان بر می‌آورند، درست زمانی که برای توقف پروژه های عمرانی دیر شده است. مثال بارز عدم شناخت صحیح از معضلات محیط زیست کشور، سیاست غلط در توسعه کشاورزی و مدیریت منابع آب منطقه آذربایجان است. هنگامی که بدون توجه به موجودی آب منطقه کشت محصولات نیازمند آب فراوان در دستور کار قرار گرفت، و سپس سدهای متعدد برای تامین این حجم آب احداث شد. حال پس از بیست سال این تصمیم غلط منجر به خشک شدن دریاچه ارومیه شده است. این درحالی است که اکثر کارشناسان حوزه منابع طبیعی ساخت سدهای متعدد و یا تغییر اقلیم را مسئول خشکی دریاچه ارومیه می‌دانند. و اما در مورد راه حل. طرحی جامع برای مدیریت یکپارچه منابع طبیعی کشور با همکاری همه ی ارگان های مرتبط تنها راه نجات محیط زیست است. سیاست گذاری بر اساس مولفه های توسعه پایدار باید جایگزین سیاست گذاری بر پایه منافع سازمان های متعدد شود. از طرف دیگر انرژی فعالین و دوستداران محیط زیست بیشتر معتوف به اصلاح سیاست های کلان شود تا لغو تصمیمات خرد دستگاه ها. از آنجایی که محیط زیست دانشی بین رشته ای است، نمی‌توان برای حفظ آن خارج از برنامه ریزی‌های منطقه ای و بین بخشی تصمیم درستی گرفت. نتیجه اینکه که تنها هنگامی که در برنامه‌ریزی‌ ملی و منطقه ای کشور که در قالب سند آمایش، طرح چشم انداز و طرح های جامع و تفصیلی صورت می‌پذیرد جایگاه واقعی حفاظت از منابع طبیعی در نظر گرفته شود می‌توان به حفظ این میراث ارزشمند امیدوار بود. منبع: www.iren.ir  ایرن

تنها 5 تا 10 درصد از جمعیت حیات وحش کشور باقی مانده است!

هشدار جانورشناس برجسته ایران:

تنها 5 تا 10 درصد از جمعیت حیات وحش کشور باقی مانده است!

جانورشناس و کارشناس برجسته محیط زیست ایران با بیان اینکه وضعیت حیات‌وحش در کشور بسیار وخیم است، افزود: در حال حاضر تنها 10 تا 15 درصد حیات‌وحش پارک ملی گلستان و پارک ملی بَمو باقی مانده است.

هوشنگ ضیائی در گفت‌وگو با ایسنا، افزود: طی دو سه سال اخیر جمعیت حیات‌وحش در مناطق آزاد به کلی از بین رفته و حتی در برخی مناطق حفاظت شده نیز تنها 5 تا 10 درصد از جمعیت حیات وحش باقی مانده است. وی ادامه داد: اکنون از گله‌های بزرگ 10 هزار راس کل، بز، قوچ، میش و آهوی وحشی در استان‌های شیراز، بوشهر و آذربایجان چیزی باقی نمانده است. این کارشناس ارشد حیات وحش سرشماری و تهیه آمار دقیق از حیات‌وحش کشور را اولین اقدام برای جلوگیری از ادامه روند نابودی آنها دانست و افزود: پس از تهیه آمار دقیق باید با بررسی شرایط پروانه‌های شکار و صید را صادر کرد چرا که صید و شکار بی‌رویه دلیل اصلی کاهش جمعیت حیات‌وحش کشور است. ضیائی تصریح کرد: متاسفانه اکنون در بیشتر نقاط به جای آمارگیری و مطالعه، سالانه پنج درصد به جمعیت سال گذشته اضافه کرده و به عنوان آمار حیات‌وحش اعلام می‌کنند؛ در صورتی که این کار باید با کمک مردم محلی، طبیعت گردان و حتی شکارچیان انجام گیرد. به گفته وی با استفاده از کمک مردم محلی و شکارچیان از شکار بی‌رویه حیوانات جلوگیری می‌شود چرا که وقتی شکارچی مشاهده کند دیگر حیوانی باقی نمانده، شخصا دست به شکار حیوانات نخواهد زد. ضیائی با بیان اینکه علاوه بر تعداد حیات‌وحش باید ترکیب آنها را نیز محاسبه کرد، افزود: به طور کلی نسبت حیوان نر بالغ بر ماده باید یک به چهار باشد و اگر تعداد حیوانات نر کم شود، بسیاری از حیوانات ماده از بچه‌دار شدن محروم خواهند شد. وی اضافه کرد: اکنون در بسیاری از نقاط کشور تعداد میش‌هایی که زایمان نکرده‌اند بسیار زیاد است که این مسئله حفظ این گونه گیاهی را با مشکل مواجه خواهد کرد. این استاد دانشگاه تاکید کرد: اگر در یک منطقه تعداد سم‌داران مانند کل، بز، قوچ، میش، آهو، گوزن، جیبر و مرال از 200 راس کمتر باشد، حتی اگر این جمعیت حفاظت شود هم طی 100 سال به کلی نابود خواهد شد چرا که با خانوادگی شدن جفت‌گیری و تغییرات ژنتیکی تعداد زاد و ولدها بسیارکاهش می‌یابد. این کارشناس ارشد حیات وحش ادامه داد: این در حالیست که در ایران نه دسته‌های 200 تایی بلکه دسته‌های 10، 20 تایی سم‌دار داریم. ضیائی تاکید کرد: برای حفاظت از حیات‌وحش و افزایش آنها باید تمام مردم بسیج شوند تا در اینصورت پس از افزایش جمعیت و برقراری ارتباط میان جمعیت‌های مختلف مساله مشکلات ژنتیکی و توقف زاد و ولد حیوانات نیز حل شود. ایسنا

عامل اصلی گرمایش جهانی چیست؟

عملکرد بشر بنا به گزارش گروهی از دانشمندان بین المللی عامل اصلی تغییرات آب و هوایی کره زمین است.

یورونیوز گزارش داد بنا به گزارش گروهی از دانشمندان بین المللی که در اجلاس جهانی تغییرات آب و هوایی در استکهلم، پایتخت سوئد منتشر شد، با قاطعیت ۹۵ درصدی می‌توان گفت که فعالیت انسانی عامل اصلی گرمایش زمین است. احتمال تاثیر فعالیت‌های صنعتی و به ویژه تولید گسترده گازهای گلخانه‌‌ای، در گزارش‌های پیشین این گروه در سال های۲۰۰۷ و ۲۰۰۱ به ترتیب ۹۰ و ۶۶ درصد عنوان شده بود. گزارش این گروه کارشناسی همچنین هشدار می‌دهد که روند افزایش دمای زمین که از ابتدای قرن بیستم شروع شده، برای دوره‌ای طولانی ادامه می‌یابد، اگرچه طی پانزده سال اخیر روند گرمایش کره خاکی بر اثر عوامل طبیعی کند شده است. بنا به این گزارش، در صورت تداوم روند کنونی، در پایان قرن بیست و یکم، دمای هوای کره زمین میان سه دهم تا نزدیک به ۵ درجه سانتیگراد افزایش یافته و سطح دریاها بین ۲۶ تا ۲۸ سانتی متر بالا خواهد آمد. گروه های طرفدار محیط زیست با برپایی تظاهرات در نزدیکی محل این نشست، بار دیگر از دولت ها خواستند تا تولید گازهای گلخانه‌ای را محدود کنند.

نقل از خبرگزاری تابناک

ارزیابی ریسک‌های محیط زیستی تالاب بین‌المللی شادگان+شاخص‌های عملکرد اکولوژیکی

ارزیابی ریسک‌های محیط زیستی تالاب بین‌المللی شادگان

بر اساس شاخص‌های عملکرد اکولوژیکی

لیلا رحیمی بلوچی

بهرام ملک محمدی

چکیده :

این تحقیق با هدف شناسایی مهم‌ترین عوامل تنش‌زای تهدیدکننده تالاب شادگان برای ارائه راهکارهای کنترل و کاهش آنها انجام شده است. تالاب بین‌المللی شادگان واقع در جنوب غربی کشور در استان خوزستان مورد تهدید عوامل مختلفی است. شناخت عوامل تهدیدکننده تالاب شادگان و مدیریت آنها در قالب ارزیابی و مدیریت ریسک با توجه به قرار گرفتن این تالاب در فهرست مونترو، می‌تواند تالاب را از خطر نابودی و از دست دادن عنوان بین‌المللی نجات دهد. بر این اساس ابتدا مهم‌ترین ریسک‌های تهدیدکننده تالاب و نقاط نهایی تحت تأثیر این ریسک‌ها شناسایی و در مرحله مشخصه سازی، ریسک‌ها بر اساس شاخص‌های شدت اثر، احتمال وقوع و دامنه اثر پیامدها، تجزیه و تحلیل و میزان و سطح ریسک‌ها مشخص شده‌اند. نقاط نهایی به منظور تعیین میزان شدت پیامدهای هر یک از ریسک‌ها تعیین شده و ارزیابی این نقاط نهایی با توجه به رویکرد هیدروژئومورفیک در تالاب انجام شده است. در ارزیابی ریسک محیط زیستی این تالاب، پس از محاسبه میزان شاخص ریسک، با جمع آوری آرای افراد خبره و استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی به اولویت‌بندی ریسک‌ها پرداخته، سپس اقدامات کنترلی و کاهش ریسک‌ها پیشنهاد شده است. بر طبق نتایج حاصل از این تحقیق، تغییرات فیزیکی مانند تغییر کاربری زیستگاههای طبیعی، تغییر در رژیم آب تأمین‌کننده تالاب مانند سد سازی، آلودگی آب ناشی از تخلیه انواع فاضلاب‌ها به درون تالاب و بهره برداری بی‌رویه از تولیدات بیولوژیکی تالاب و همچنین وقوع پدیدة خشکسالی مهم‌ترین ریسک‌های تهدید‌کنندة تالاب شادگان به ترتیب اولویت هستند.

کلید واژګان:

ارزیابی ریسک محیط زیستی، تالاب شادگان، شاخص ریسک، مدیریت ریسک، نقاط نهایی ارزیابی

منبع : مجله محیط شناسی- بهار 92 - دوره 39 - شماره 1 - صفحه 101 تا 112
 ( نشر دانشګاه تهران)

دانلود فایل pdf  متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا

اهمییت مراتع در ایران و جهان

اهمییت مراتع در ایران و جهان

طبق آمار سازمان خواروبار و کشاورزی ، حدود 133/2 میلیارد هکتار مرتع در دنیا وجود دارد. بیشتر سطح خشکی های جهان را مراتع در برگرفته اند طبق آمار اعلام شده توسط کوک و همکارانش (1986) بیشترین سطح کره زمین به مراتع اختصاص یافته است ، بطوریکه مراتع 43% ، جنگلها 18% ، اراضی کشاورزی 20% ، مناطق مسکونی _ صنعتی 4% و اراضی بدون استفاده ( یخچالها و قلل کوهها ) 15% سطح زمین را پوشانیده است

طبق برآورد هدی (1975) مراتع 47% ، اراضی کشاورزی 10% ، جنگلهای تجاری 28% و پوششهای دایمی یخی 15% خشکیها را شامل می گردند .

وضعیت مراتع در ایران :

مساحت ایران 164 میلیون هکتار است که از این میزان 4/12 میلیون هکتار اراضی جنگلی ، 90 میلیون هکتار مرتع ، 2/43 میلیون هکتار بیابان و کویر و حدود 4/18 میلیون هکتار اراضی زراعی و باغها را به خود اختصاص داده اند . شایان توجه است که ازکل مراتع ایران فقط 3/9 میلیون هکتار جزء مراتع خوب درجه بندی شده است (3) (4) .

بر طبق نظر پابوت (1965) ، مساحت مراتع ایران حدود 94 میلیون هکتار و بر اساس آمار منتشره از سازمان جنگلها ، مراتع و آبخیزداری کشور 90 میلیون هکتار می باشد که در این میان سهم مراتع فقیر حدود 3/43 % مراتع متوسط 3/37 % و مراتع خوب 3/9 % می باشد (6) .

دفترفنی مرتع ، سطح مراتع ایران را 80-70 میلیون هکتار برآورد کرده است (5) . تقی بهرامی در سال 1333 سطح مراتع ایران را 15 میلیون هکتار ، نیکنام در سال 1341 ، 100 میلیون هکتار شیدایی و نعمتی در سال 1357 ، 106 میلیون هکتار و شرکت اف ام سی آمریکا در سال 1975 ، با استفاده از تصاویر ماهواره ای مراتع ایران را 90 میلیون هکتار تخمین زد ، که تخمین فوق با بهره گیری از عکسهای هوایی دارای صحت بالاتری نسبت به سایر تخمین ها است (6) . حدود 46 میلیون واحد دامی مازاد در مراتع وجود دارد و این تعداد باعث افزایش فرسایش خاک در مراتع می گردند . جمعیت بهره بردار مرتع نیز 7/5 برابر توان مراتع برآورد شده است .

بررسی ها نشان می دهند که یک خانوار در مدت 7 ماه به حداقل 500 هکتار مرتع نیاز دارد در این صورت 180 هزار خانوار می توانند از مراتع ایران استفاده کنند اما در حال حاضر 916 هزار خانوار بهره بردار از مراتع بهره برداری می نمایند (6) . از نظر اقتصادی زیان ناشی از تخریب اکوسیستمهای مرتعی به مراتب بیشتر از تولید علوفه ، گوشت و سایر فرآورده های لبنی است و ادامه بهره برداری های غیراصولی و بی رویه به نابودی منابع آب و خاک و ذخایر غنی کربن این سرزمین می انجامد . متاسفانه مدیریت غلط در گذشته و حال نتوانسته است فرصت مناسب برای مرتعداری علمی و اصولی ایجاد نماید و به بهانه تامین زندگی بهره برداران روستایی و عشایری استفاده بی رویه از مراتع بیش از پیش ادامه دارد .

ارزش اقتصادی مراتع

منابع طبیعی هر کشور سرمایه ای ملی به حساب می آید که به نسل حاضر و آینده تعلق دارد . رشد و توسعه اقتصادی کشور و خصوصا بخش کشاورزی به منابع طبیعی تجدیدشونده مانند جنگلها ، مراتع ، آب و زمین متکی است . منابع طبیعی تجدیدشونده هم به عنوان نهاده درتولید و هم به عنوان ستاده مطرح است . آب ، زمین ، چوب جنگل ، علوفه مراتع ، آبزیان و شیلات ، گیاهان دارویی ، صنعتی و تولید اکسیژن ، ستاده محسوب می شود (7) .

بنابر نظر هاینس در ایران قسمت اعظم علوفه دامی ( 88 درصد) بخصوص علوفه مورد نیاز گوسفند و بز از مراتع تامین می گردد (5) .

مراتع علاوه بر ارزشی که در تولید و تامین علوفه دارند ، از سایر جهات نیز دارای اهمیت اند .

یک ارزیابی نشان می دهد که ارزش یک هکتار مرتع در سال معادل 232 دلار است که 25 درصد این میزان مربوط به تولید علوفه و 75 درصد آن مربوط به ارزشهای زیست محیطی است .

به عبارتی ارزش اقتصادی مراتع چهار برابر تولید (7/10 میلیون تن ) علوفه ای است که سالانه از مراتع بدست می آید (8) .

ارزش هر هکتار مرتع به شرح زیر است :

تنظیم گاز اتمسفری 7 دلار / تنظیم چرخه آب 3دلار / جلوگیری از فرسایش 27 دلار / تشکیل خاک 1 دلار / مهار آلودگی 87 دلار / گرده افشانی 25 دلار / کنترل بیولوژیک 23 دلار / تولید مواد خام یا علوفه 57 دلار / ارزش تفرجگاهی 2 دلار
و نیز ارزش مراتع در ترسیب کربن اتمسفری که در هر منطقه آب و هوایی و با توجه به گونه های گیاهی موجود باید بررسی و محاسبه گردد (9).

---

منابع :

1-Cook, C.W. 1972. Comparative nutrient values of forbs, grasses and shrubs. In wild land shrubs : their Biology and utilization.
2-Heady , H.F.,1975. Rangeland Management , MC Graw, Hill Book, company, San Francisco, U.S.A.
3-برنامه پنجساله کشاوزی و منابع طبیعی . 1367 . سازمان برنامه و بودجه
4-گزارش وضع موجود منابع طبیعی . 1371 . وزارت جهادکشاورزی ، سازمان جنگلها ، مراتع و آبخیزداری کشور .
5-مقدم ، م . 1379 . مرتع و مرتعداری ، انتشارات دانشگاه تهران .
6-ویزه نامه منابع طبیعی ایران ، دیروز ، امروز ، فردا . 1383 . وزارت جهادکشاورزی ، سازمان جنگلها ، مراتع و آبخیزداری کشور
7- خلیلیان ، ص . 1378 . اقتصاد منابع طبیعی . اتنشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع .
8-ویژه نامه منابع طبیعی ، دیروز ، امروز و فردا. 1383.وزارت جهادکشاورزی. سازمان جنگلها ، مراتع و آبخیزداری
9- کلاهچی ، ن . بررسی ترسیب کربن در گیاهان بوته ای غالب و خاک ، پایان نامه کارشناسی ارشد