شمشیری دو لبه برای محیط زیست
در شرایطی که سدها و نیروگاههای برقآبی اغلب به عنوان یکی از منابع "انرژی سبز" شناخته می شوند، اما می توانند اثرات گسترده زیست محیطی بر رودخانهها، افزایش درگیریهای محلی و حتی انتشار میزان چشمگیری از گازهای گلخانهای هنگامی که در مناطق استوایی ساخته می شوند را در پی داشته باشند.
گزارش جدید سازمان غیر دولتی "اینترنشنال ریورز" نگاهی عمیق به نقش چین در ساخت سدهای بزرگ در سراسر جهان داشته است. بر اساس این گزارش، شرکتهای چینی درگیر 308 پروژه برقآبی در 70 کشور جهان هستند که ارقام قابل توجهی محسوب می شوند.
در شرایطی که سدها و نیروگاههای برقآبی اغلب به عنوان یکی از منابع "انرژی سبز" شناخته می شوند، اما می توانند اثرات گسترده زیست محیطی بر رودخانهها، افزایش درگیریهای محلی و حتی انتشار میزان چشمگیری از گازهای گلخانهای هنگامی که در مناطق استوایی ساخته می شوند را در پی داشته باشند.
در حقیقت، سدهای بزرگ در چرخه هیدرولوژیکی و جریان مواد مغذی یک زیستبوم اختلال ایجاد کرده و دسترسی برخی گونههای مهاجر به زمینهای مورد استفاده برای تغذیه و پرورش را محدود و یا به طور کامل قطع می کنند. در همین حال، ممکن است شاهد انتشار چشمگیر گازهای گلخانهای از نواحی که زیر آب می روند، باشیم که به تغییرات آب و هوایی منجر خواهد شد. افزون بر این، ساخت سدها، جابجایی افراد محلی که معیشتشان به رودخانه وابسته است را در پی دارد.
در حال حاضر، شرکت دولتی "سینوهایدرو" چین، بزرگترین شرکت برقآبی جهان محسوب می شود. بسیاری از شرکتهای چینی در پروژههای عظیم سد سازی مانند سد "سه دره" فعال هستند و از این رو، نقشی کلیدی را در این قبیل پروژهها ایفا می کنند. همچنین بانک "صادرات-واردات" چین به بزرگترین تامین کننده مالی پروژههای ساخت سدهای بزرگ مبدل شده است.
تقریبا نیمی از سدهای مورد بحث برای جنوب شرق آسیا برنامه ریزی شده و پس از آن 28 درصد پروژهها برای آفریقا و 8 درصد برای آمریکای لاتین برنامه ریزی شدهاند. از سال 2008 تاکنون، آمار تعداد سدهایی که شرکتهای چینی در ساخت آنها نقش داشتهاند، رشد خیره کننده 300 درصدی را تجربه کرده است. با این وجود، بسیاری از این پروژهها فاقد سیاستهای زیست محیطی و اجتماعی بوده و یا سیاستهای منسجم و دقیقی درباره آنها لحاظ نشده است.
بنابر گزارش اینترنشنال ریورز، تنها تعداد اندکی از شرکتها و تامین کنندگان مالی چینی با سیاستهای زیست محیطی در راستای استانداردهای بین المللی هماهنگ شدهاند. این در شرایطی است که پروژههای بزرگی مانند "Gaibe III" در اتیوپی، سد "Bukan" در مالزی، سد "Myitsone" در میانمار و سد"Merowe" در سودان توسط چینیها اجرایی شدهاند.
به عنوان مثال، برای ساخت سد Merowe، بیش از 50 هزار نفر از ساکنان محلی مجبور به جابجایی و ترک خانههای خود شدند. سرکوب شدید اعتراضات و تظاهرات مردمی در این زمینه توسط دولت سودان نیز نتیجهای جز مرگ چندین نفر و مجروح شدن تعداد زیادی از معترضان در درگیری با نیروهای امنیتی نداشته است. با این وجود، مقاومت منطقهای و جهانی در برابر ساخت سدهایی که تامین مالی آنها توسط چینیها انجام می شود، رو به افزایش است.
بر همین اساس، سینوهایدرو طی سال جاری میلادی نخستین سیاست زیست محیطی خود را تصویب کرد. همچنین، این شرکت متعهد به تصویب تمامی سیاستهای محافظتی بانک جهانی، احترام به حریم مناطق ممنوعه مانند پارکهای ملی و سایتهای میراث جهانی، انجام گفت و گو با جوامع محلی و سازمانهای غیر دولتی پیش از آغاز پروژه و ایجاد مکانیزم دریافت شکایات برای تمامی پروژههای خود شده است.
با این وجود، سازمان اینترنشنال ریورز هشدار داده است که سیاستهای زیست محیطی تنها زمانی خوب و موثر هستند که به طور کامل اجرایی شده و نتایج آنها مشهود باشد.
زیست نیوز
آشکار سازی پناهگاه حیات وحش موته طی سالهای 135 الی 1385
با استفاده از سنجش از دور RS
و سامانه های اطلاعات جغرافیایی GIS
وحید راهداری
چکیده پایان نامه کارشناسی ارشد
دانشگاه صنعتی اصفهان
چکیده:
الگوهای منظر از استقرار کاربری و پوشش اراضی در کنار هم به وجود می آیند و حالت پویا دارند. برای درک بهتر پویایی چشم انداز در طول زمان و در راستای برنامه ریزی و مدیریت و نیل به اهداف حفاظتی، بررسی تغییرات الگوهای مکانی کاربری و پوشش اراضی بسیار ضروری است. با تهیه نقشه کاربری و پوشش اراضی یک منطقه در طی زمان و بررسی تغییرات آن، علاوه بر شناخت الگوهای چشم انداز، می توان چگونگی تغییرات الگوهای چشم انداز و روابط بین اجزای سازنده آن را بررسی کرد. امروزه با استفاده از داده های ماهواره ای امکان تهیه نقشه پوشش و کاربری اراضی و آشکارسازی تغییرات چشم انداز در طی زمان، فراهم شده است. مشخص نمودن زیستگاههای حساس مناطق حفاظت شده و تعیین چگونگی تغییرات پوشش و کاربری اراضی منطقه، می توان به مدیران این قبیل مناطق، در اجرای یک مدیریت شایسته، با در نظر گرفتن روند تغییرات گذشته منطقه کمک کند. پناهگاه حیات وحش موته دارای زیستگاههای مناسبی برای سمداران بزرگ و یکی از مهمترین زیستگاههای آهوی ایرانی است. در این مطالعه برای بررسی تغییرات کاربری و پوشش اراضی پناهگاه حیات وحش موته، از تصاویر ماهواره ای مربوط به سنجنده MSS سال 1351، تصاویر سنجنده TM سال 1366 و سال 1377 و همچنین تصویر سنجنده LISS III سال 1385 استفاده شد. تصاویر برای فصل بهار و در نیمه اول خردادکه پوشش گیاهی حداکثر تاج پوشش را دارد انتخاب شدند. با توجه به محدودیت های موجود تصویر سنجنده MSS در فصل تابستان انتخاب گردید. برای آماده سازی تصاویر، جدیدترین تصویر با استفاده از نقشه1:25000 زمین مرجع شد و در سایر تصاویر به آن ثبت داده شدند.خطای میانگین مربعات تصحیح هندسی در تمامی موارد کمتر از یک بود. در زمان ثبت تصاویر، و با استفاده از روش نمونه برداری مجدد، قدرت تفکیک مکانی تصاویر به 30 متر تبدیل شد. تصحیح توپوگرافی با بکارگیری DEM منطقه و با استفاده از مدل لامبرتی، بر روی تصاویر اعمال شد.در این مطالعه نقشه کاربری و پوشش اراضی، با استفاده از روش طبقه بندی ترکیبی تهیه شد. به این منظور، نقشه درصد تاج پوشش گیاهی با انجام نمونه برداری های میدانی و با استفاده از شاخص گیاهی SAVI برای هر سال در 4 کلاس تهیه گردید. همچنین با استفاده از تکنیک های GIS و سنجش از دور، لایه های گزونی، مناق مسکونی، باغات و مزارع و زمینهای آیش در منطقه تهیه گردید. کاربری معدن با انجام کلاس بندی مجدد بر مؤلفه دوم آنالیز PCA تهیه شد. لایه شوره زار در مؤلفه اول PCA تهیه گردید. لایه سنگ و صخره نیز با اعمال کلاس بندی مجدد بر روی مؤلفه اول PCA تهیه شد. لایه شیست نیز از نتیجه طبقه بندی نظارت شده بر روی تصاویر تهیه گردید. در نهایت، لایه های تهیه شده با استفاده از تکنیک های GIS با هم ترکیب شدند و در نقشه کاربری و پوشش اراضی برای هر تصویر تهیه شد. دقت نقشه های تولید شده بین 80 تا95% تعیین گردید. به منظور آشکار سازی تغییرات، نقشه های تهیه شده روی هم گذاری شدند. سپس کمیت و کیفیت تغییرات در بین سالهای 1351و 1366، سالهای1366 و 1377، سالهای1377 و 1385 و سالهای 1351و 1385 مشخص گردید. نتیجه آشکار سازی تغییرات نشان داد که در فاصله سالهای که در سال 1385 نسبت به سال 1351 از مساحت تاج پوشش طبقه دو در اکثر قسمت های منطقه کاسته شده، و بر سطح تاج پوشش طبقه4، یعنی پوشش بیش از 40% مخصوصاً در مناطق امن و قرق پناهگاه افزوده شده است. همچنین در ی دوره مطالعات، سح معادن400% افزایش یافته است. همچنین در این دوره سطح مناطق مسکونی از 9 هکتار به 249 هکتار افزایش یافته است. در این دوره، منقه در سال 1366 در بهترین شرایط پوشش گیاهی بوده که نمودار بارندگی منطقه، یک دوره ترسالی در دهه 70 را نشان می دهد. همچنین در سال 1377 منطقه در بحرانی ترین شرایط خود قرارداشته که با دقت در نمودار بارندگی منطقه، وقوع یک دوره خشک سالی در دهه80، مشخص است. به طور کلی در دوره مطالعاتی، کاربری های انسانی در منطقه روند صعودی داشته است که باعث کاهش اهمیت زیستگاهی مناطق مختلف برای وحوش پناهگاه حیات وحش موته گردیده است.
در این ویدیو شکار شیر را میبینیم که بچه شیرها در حال خوردن غذای خود هستند که ناگهان تمساحی قصد حمله به شکار شیرها را دارد و سر از آب بیرون می آورد که با این حرکت شیر نر روبروی تمساح قرار میگیرد و با صدای غرش خود ترس را در تمساح به وجود می آورد و تمساح ناچار می شود که از غذای شیرها صرف نظر کند و به آب بازگردد .
مارموست پیگمه کوچکترین میمون جهان است. به رغم کوچکی جثه این گونه میمون برای بقا و حفظ قلمرو از هیچ تلاشی خودداری نمی کند.
مارموست پیگمه کوچکترین میمون جهان در عمق جنگل های بارانی آمریکای جنوبی و روی درختان مرتفع زندگی می کند.
قد این میمون کوچک حدود 5.5 اینچ است اما به رغم این جثه کوچک می تواند در بالای درختان تا حدود پنج متر بپرد و از شاخه ای به شاخه دیگر برود.
مارموست پیگمه به چالاکی ملخ یا حشرات دیگر را شکار می کند.آنها منبع پروتئین مناسبی برای این میمون کوچک هستند. مارموست های پیگمه به صمغ شیرین درختان علاقه زیادی دارند.
آنها با کمک دندان های خود پوست تنه درخت را کنده تا صمغ آن جاری شود. هر خانواده مارموست پیگمه چندین درخت صمغ دار را در قلمرو اش دارد و به خوبی از آنها در برابر سایر خانواده های مارموست دفاع می کند.
والدین هنگام دفاع از قلمرو بچه ها را دور کرده و در مبارزه با مارموست های متجاوز تردید نمی کنند.
این فیلم دیدنی حیات وحش را باهم می بینیم.
منبع : نشنال جئوگرافیک
دانلود ویدیو
موضوعات مرتبط : میمون های شیرجه رو
نشریه نشنال جئوگرافیک در انتشار عکس های متنوع از حیات وحش ، محیط زیست ، اقوام گوناگون ، کشورهای جهان و غیره از سلیقه ویژهای برخوردار بوده و از نظر کیفیت و سوژه از جمله بهترین نشریات در انتخاب عکس محسوب می شود. در این گزارش، 10 عکس از مناطق مختلف جهان ارائه می شود.عکس ها به اندازهای گویا هستند که نیاز به توضیح و تفسیر زیادی ندارند.
خواب پلنگ در بالای درخت در دلتای اوکاوانگو در بوتسوانا.
غروب خورشید در ساحل سوتهاون دریاچه میشیگان در آمریکا.
پلیکانهای سفید در واتسون ویل.
چشمانداز پارک چینکو تیگ.
یک وال گوژپشت در ساحل جونو در آلاسکا.
بامداد مه آلود تاکستانهای هیلدسبورگ.
یک جفت حواصیل آبی رنگ بزرگ در لانه در بوکا راتون.
منبع:
National Geographic
نقل از:
www.jamejamonline.ir
از وبلاگ 30 یا 30 دیدن نمائید.... این وب توسط یکی از دوستان به تازگی راه افتاده که درخواست تبلیغش رو تو این وب کرده بود .. با این که به موضوع وب من ربطی چندانی نداشت ولی خوب....
کارشناس ترک: دریاچه "وان" را با این راهکارها حفظ کردیم ،
شما هم "ارومیه" را نجات دهید
اگر تا کنون مقوله ای به نام خشک شدن دریاچه وان ، ترکیه را به چالش نکشیده است به این علت است که ما توانسته ایم با چند راهکار دریاچه وان را حفظ کنیم.
یک استاد بیولوژی دانشگاه یوزیل شهر وان ترکیه گفت: مشکل دریاچه ارومیه ، مشکل ایران نیست حتی مشکل کشورهای منطقه هم نیست بلکه متعلق به کل دنیا می باشد و این وظیفه ما را در پاسخگویی به نسلهای آینده سنگین تر می کند.
دکتر فوزی اوزگوکجه افزود: زیبایی های موجود در این تالاب بی نظیر است و ثروت بی پایانی در آن نهفته می باشد. از این رو همه متخصصان دنیا وظیفه دارند با ایران همکاری نمایند تا مشکل این دریاچه حل گردد مخصوصاً کشور ما که همسایه ایم .
این زیست شناس ترک در ادامه تأکید کرد که صرفاً تبخیر آب عامل خشک شدن دریاچه ارومیه نشده است بلکه با توجه به خشکسالی موجود در منطقه ، بخش کشاورزی از منابع زیرزمینی استفاده بیشتری کرده است. لذا برای مدیریت منابع آب زیر زمینی حفر چاههای غیر مجاز کشاورزی باید متوقف شود چرا که برداشت بی رویه آب نه تنها آبهای زیر زمینی را کاهش می دهده بلکه باعث انتقال آب شور از دریاچه به چاهها می گردد که لطماتش به اکوسیستم و کشاورزی بسیار بیشتر از خشک شدن دریاچه است.
وی افزود: اگر تا کنون مقوله ای به نام خشک شدن دریاچه وان ، ترکیه را به چالش نکشیده است به این علت است که ما توانسته ایم با چند راهکار دریاچه وان را حفظ کنیم.
اول اینکه ، به طور جدی و عملیاتی چاه های آب حاشیه و اطراف دریاچه وان را مدیریت کرده ایم.
کار دوم ما این بوده که سد سازی را کنترل کردیم و بیش از حد آب جلوگیری می کنیم .
دریاچه ارومیه (سمت راست) و مقایسه آن با دریاچه وان در 150 کیلومتری
این استاد دانشگاه ترکیه ای افزود: یک نکته هم درباره هدر روی آب وجود دارد که باید در مدیریت منابع آب بدان توجه شود و ان این که همواره مقدار قابل ملاحظه ای آب درحوضه آبخیز دریاچه ها به هدر می رود ولی آب هدر رفته الزاماً همان آب تبخیر شده پشت سد ها و یا مسیر رودخانه های منتهی به دریاچه نیست بلکه بعضاً از طریق راههای زیر زمینی به یک تالاب دیگر منتقل گشته و در آنجا انباشت می گردد.
دریاچه وان
دریاچه ارومیه
دکتر فوزی در پایان از مردم ایران خواست دریاچه ارومیه را تنها نگذارند.
گفتنی است همایش بین المللی "دریاچه ارومیه ، چالش ها و راهکارها" اول هفته جاری در ارومیه برگزار شد.
نقل از عصر ایران
تازهترین مقالات منتشر شده در خبرنامه تخصصی خرس (International Bear News) اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN) نشان میدهد که شکار غیرمجاز، استفاده دارویی از اعضای بدن خرس، کمبود مواد غذایی بویژه در فصل پاییز در برخی زیستگاهها و تخریب زیستگاه، چهار عامل اصلی تهدید خرس قهوهای در زاگرس مرکزی است.
این مقالات هفته قبل منتشر شد و دو موضوع رژیم غذایی و عوامل تهدید خرس قهوهای در این منطقه را مورد بحث قرار داد.
منطقه زاگرس مرکزی بین چهار استان فارس، کهگیلویه و بویراحمد، اصفهان و چهارمحال و بختیاری قرار دارد این منطقه 1.5 درصد خاک ایران را شامل میشود و 2372 گونه گیاهی در آن شناسایی شده است که 30 درصد گونههای گیاهی ایران را در برمیگیرد. زاگرس دارای فرهنگ عشایری و روستایی است.
بزرگترین عشایر ایران، بختیاری و قشقایی هستند که هر دو در زاگرس مرکزی جمعیت زیادی دارند. شکار و چوپانی مهمترین بخشهای زندگی عشایری در این ناحیه است بنابراین، کشتن خرسها برای محافظت از داراییها نظیر دامهای اهلی، کندوهای عسل، محصولات کشاورزی و درختان میوه عادی است؛ اما میتوان از نوآوریهایی استفاده کرد که خسارت وارده به مردم کم شود و خرسها نیز کمتر کشته شوند.
غذای خرس قهوهای
نوع غذای خرس در منطقه از تحلیل سرگینهای آن به دست آمد. این تحقیقات نشان داد خرس قهوهای در زاگرس مرکزی بیشتر از میوههای باغی و علفها تغذیه میکند.
فراوانترین مواد غذایی در سرگینهای فصل تابستان علفها (42 درصد)، سیب باغی (27 درصد) و انگور باغی (27 درصد) است.
بیشترین فراوانی مواد غذایی در فصل پاییز مربوط به سیب باغی (49 درصد)، انگور باغی (30 درصد)، انگور وحشی (27 درصد) و علفها (25 درصد) است.
مورچهها (12ـ11 درصد) و سوسکها (16ـ12 درصد) در هر دو فصل رقم میزان قابل توجهی را به خود اختصاص داده است.
در نهایت، فراوانی میوههای باغی 54 درصد در تابستان و 78 درصد در پاییز رژیم غذایی خرس قهوهای را شامل میشود.
برای حفاظت از خرسها چه کنیم؟
خرس قهوهای بزرگترین گوشتخوار خاورمیانه است و به عنوان گونه سنگ سرطاق، گونه چتر و گونه پرچم مطرح است و کاهش و مدیریت تعارض و حفاظت از چنین گونهای از روشهای زیر ممکن است:
روشهای انسان محور برای حل تعارض انسان و خرس _ HBC_
1. اطلاعرسانی و آموزش:
تغییر رفتار انسان، اغلب یکی از اجزای مهم راهکار کاهش HBC است. تغییر رفتار به زما ن طولانی و همکاری جمعی نیاز دارد که نیازمند شناخت موانع برای ترویج ایدههای جدید است. برای تغییر رفتار انسان باید دیدگاههای حفاظتی را جایگزین دیدگاههای ناپایدار کرد.
2. جلوگیری از رویارویی ناخواسته:
روبهروشدن با خرسها که باعث زخمی یا کشته شدن انسان یا خرس میشود، اغلب با درک رفتار و بومشناسی خرسها و احتیاط کردن انسان در زیستگاه خرس میتواند اتفاق نیفتد.
3. رفع جذابیتها برای خرس:
سادهترین راهحل تعارض بین انسان و خرس تغییر یا جابهجایی در شرایط کاربریهای جذاب (مانند دامداری و زنبورداری) برای خرسها یا مدیریت مواد زاید و زبالهها در منطقه دارای تعارض است. به عنوان مثال، متمرکز کردن دامداری و قرار دادن کندوهای عسل روی سطحی بالاتر از زمین (مانند سقف انبارها یا خانهها) راهکارهایی موفق هستند.
4. ساماندهی افراد محلی:
شکل دادن و ساماندهی افراد محلی در قالب گروههای ویژه برای بررسی و کاهش تعارض در هر منطقه یا روستا میتواند بسیار کارآمد باشد و هزینههای سازمان محیط زیست را کاهش دهد.
5. جبران مستقیم:
جبران مستقیم خساراتی که خرسها به بار میآورند به صورت پرداخت نقدی یا معادل آن، یکی دیگر از راههای مدیریت HBC است. به نظر میرسد در مناطق دارای تعارض کشور، بیمه کردن محصولات بویژه کندوهای عسل در برابر آسیب خرسها راهکار قابل قبولی باشد. در واقع، بار مالی HBC باید بین مردم و دولت تقسیم شود. زمانی که فشار مالی HBC فقط برعهده دولت باشد، خود مردم برای کاهش HBC کمتر تلاش میکنند.
6. جبران غیرمستقیم:
ارزش افزوده خرسها ممکن است تحمل مردم را نسبت به تعارض بالا ببرد و غیرمستقیم باعث رفاه و حفاظت خرس شود. ارزش افزوده تماشای خرسها (Bear-watching) همانند پرندهنگری (Bird-watching) میتواند به عنوان بخشی از طبیعتگردی مورد بحث باشد که درآمد پایداری برای مردم محلی در پیدارد. این مسأله میتواند بسیار مهم باشد و نقش عمدهای در آگاهی مردم بومی نسبت به خرسها بازی کند.
روشهای «خرس محور» برای کاهش HBC
1. موانع فیزیکی:
موانع فیزیکی مانند حصارهای الکتریکی برای زمینهای کشاورزی و آغل دامهای اهلی، سطوح مرتفع برای کندوهای عسل و محفظههای ضدخرس برای زبالهها به نوعی حمایت از خرسها محسوب میشود.
2. بازدارندههای خرس:
برخی خرسها به وسیله برخی ابزارها نظیر چراغهای چشمکزن یا پروژکتورها، سر و صدای زیاد، مواد شیمیایی یا سگهای گله از منابع مورد علاقه خود دور میشوند.
3. مدیریت جمعیت خرس:
برآورد ظرفیت برد منطقه برای حمایت حداکثر جمعیت خرس، یکی از مهمترین دادهها برای مدیریت HBC است. زمانی که جمعیت خرسها به بیش از ظرفیت برد محیط برسد، کارشناسان باید اقدامی برای کاهش جمعیت خرسها انجام دهند. بهترین روش کاهش جمعیت خرسها زندهگیری آنها و انتقال خرسها به مناطقی است که از تراکم کمتر برخوردار است.
4. مدیریت زیستگاه:
خرسها به منابع غذایی انسان جذب میشوند، بهسازی و بالا بردن کیفیت زیستگاه خرس ها بویژه مکانهای تغذیه (Feeding sites) ممکن است جذابیت منابع غذایی انسانی را کاهش دهد. بهعنوان مثال میتوان به بهبود وضع میوههای وحشی و کاهش و کنترل آفات آنها، بهسازی پوشش گیاهی خوراکی، کاهش هدر رفتن بذرها و تغذیه مصنوعی (دستی) اشاره کرد.
عوامل اصلی تهدید خرس قهوهای:
شکار غیرمجاز
استفاده دارویی از اعضای بدن خرس
کمبود مواد غذایی بویژه در فصل پاییز در برخی زیستگاهها و تخریب زیستگاه
منبع :
روزنامه جام جم _ ضمیمه سیب _ پنجشنبه 16 آذر 1391 - شماره 261