ﻧﻘﺶ ﺻﻨﻌﺖ ﺗﻮرﯾﺴﻢ در رﺷﺪ ﭘﺎﯾﺪار ﺷﻬﺮ اﯾﺬه

ﻧﻘﺶ ﺻﻨﻌﺖ ﺗﻮرﯾﺴﻢ در رﺷﺪ ﭘﺎﯾﺪار ﺷﻬﺮ اﯾﺬه

فرشید مصباح
امیر محمدی نژاد

سکینه محمدی

(دانشګاه آزاد آبادان-ګروه مهندسی معماری)

چکیده :

ﺷﻬﺮ ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﯾﺬه در ﺷﻤﺎل ﺷﺮق اﺳﺘﺎن خوزستان ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﺟﺎذﺑﻪ ﻫﺎی فراوان ﮔﺮدﺷـﮕﺮی و ﻧﯿـﺰ آﺛـﺎر ﺑﺎﻗﯿﻤﺎﻧﺪه از زﻣﺎﻧﻬﺎی  ﺑﺴﯿﺎر ﻗﺪﯾﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻘﺼﺪ ﮔﺮدﺷﮕﺮان ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدی ﺑﺎﺷﺪ.ﺗﻮرﯾﺴﻢ ﯾﮑﯽ از ﺻﻨﺎﯾﻊ در ﺣﺎل رﺷﺪ ﺟﻬﺎن ﺑﻮده و ﮐﺸﻮرﻫﺎ در ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﺰاﯾﻨﺪه ﺑﻪ آن واﺑﺴﺘﻪ ﻫﺴـﺘﻨﺪ. ﺗﻮﺳـﻌﻪ اﯾـﻦ ﺻـﻨﻌﺖ ﺑـﻪ وﯾﮋه در ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ رﺷﺪ ﭘﺎﯾﺪار ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ از اﻫﻤﯿﺖ وﯾﮋه ای ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ .ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت و ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎی در ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺖ و یکم ﺻﻨﻌﺖ جهانگردی،ﺳﻮﻣﯿﻦ ﭘﺪﯾـﺪه اﻗﺘﺼـﺎدی پویا ، ﭘﺮروﻧﻖ و رو ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺲ از ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﺖ و ﺧﻮدروﺳﺎزی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺑﺴﯿﺎری از ﮐﺸﻮرﻫﺎ درآﻣﺪﻫﺎی ارزی ﭼﺸﻤﮕﯿﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد.ﮐﺸﻮر اﯾﺮان ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ دارا ﺑﻮدن اﻗﻠﯿﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻧﯿﺰ داﺷﺘﻦ ﺟﺎذﺑـﻪ ﻫـﺎی ﺗـﺎرﯾﺨﯽ و ﻃﺒﯿﻌـﯽ ﻓـﺮاوان ﮐﺸﻮری اﺳﺖ ﮐـﻪ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ در ﺻـﻨﻌﺖ ﺗﻮرﯾﺴـﻢ ﺑﺴـﯿﺎر ﻓﻌـﺎل ﺑﺎﺷـﺪ و ﻧﻘـﺶ ﻣـﻮﺛﺮی در ﻣﻌﺮﻓـﯽ ﺟﺎذﺑـﻪ ﻫـﺎی ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﺧﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ، در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺳﻌﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﮑﯿﻪ ﺑﺮ روش ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ای و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻣﯿﺪاﻧﯽ (ﻣﺸﺎﻫﺪه مستقیم ،ﺗﻬﯿﻪ ﻋﮑﺲ و ﻏﯿﺮه)ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﻫﺎی ﮔﺮدﺷﮕﺮی در اﯾـﺬه ﻣﻌﺮﻓـﯽ ﺷـﺪه و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ راﻫﮑﺎرﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻮرﯾﺴﻢ در اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ اراﺋﻪ ﺷﻮد.

واژه های کلیدی : توریسم،ایذه،توسعه پایدار ،پتانسیل های گردشگری

منبع : اولین همایش منطقه ای معماری و معماری پایدار، شهرستان ایذه

دانلود فایل pdf متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

ارزشگذاری اقتصادی منابع تفرجگاهی

ارزشگذاری اقتصادی منابع تفرجگاهی

بخش شهداد کرمان

 به منظور

ارائه برنامه راهبردی توسعه اکوتوریسم

سید علی جوزی(استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، ایران)

سحر رضایان(عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، ایران)

مهدی ایرانخواهی(دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران)

مرجان شاکری(دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندرعباس، ایران)

چکیده مقاله :

این پژوهش با هدف تدوین برنامه راهبردی توسعه اکوتوریسم بخش شهداد کرمان به انجام رسید. به این منظور در گام نخست جاذبه‌های طبیعی و تاریخی- فرهنگی منطقه مورد مطالعه و محدوده‌های پیرامونی آن شناسایی شد. با تکمیل پرسشنامه کلاوسون در قالب روش هزینه سفر(TCM) ارزش گذاری، بررسی و تجزیه و تحلیل شناساگر تقاضای اکوتوریسم منطقه مورد مطالعه به انجام رسید. با این هدف تعداد 220 عدد پرسشنامه کلاوسون در زمان حداکثر تقاضای تفرجگاهی (اسفند 1387 لغایت فروردین ماه 1388) در منطقه مطالعاتی تکمیل شد. بر اساس محاسبات انجام شده ارزش تفرجگاهی بخش شهداد کرمان در زمان مطالعه 5 میلیارد و 698 میلیون و 250 هزار ریال در ماه برآورد شد.

در ادامه، به منظور تدوین و ارائه راهبردهای کمّی توسعه اکوتوریسم از روش برنامه‌ریزی راهبردیSWOT بهره‌گیری شد. این روش مبتنی بر شناسایی عوامل داخلی (نقاط قوّت و ضعف) و عوامل خارجی (فرصت‌ها و تهدیدات) محیط تحت بررسی است. در این راستا، شناسایی عوامل داخلی و خارجی به روش دلفی صورت پذیرفت. پس از شناسایی، عوامل داخلی و خارجی در قالب جدول ها ارزشیابی عوامل داخلی(IFE) و ارزشیابی فاکتورهای خارجی(EFE) مرتب و سپس نمره دهی و وزن دهی به‌این عوامل با استعانت از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و نرم افزار EXPERT CHOICE انجام شد. نتایج استخراج شده از این جدول ها مؤید آن بود که به رغم وجود جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی کم نظیر، که بالقوه می تواند این عرصه را به قطب گردشگری طبیعت در مناطق کویری کشور بدل نمایند، وجود کمبودهایی همچون ضعف در امکانات زیربنایی و عدم معرفی و تبلیغات نامناسب سبب شده محدوده تحت بررسی در جدول برنامه‌ریزی راهبردی در شرایط رقابتی (استراتژی ST) قرار گیرد.

در ادامه با هدف تدقیق و تلفیق اطلاعات حاصل از ارزشیابی عوامل داخلی و خارجی، جدول برنامه‌ریزی راهبردی کمّی (QSPM) تکمیل شد. بر اساس نتایج این جدول سه استراتژی پیشنهاد شد که از این میان؛ جلب سرمایه گذاری بخش خصوصی از طریق ارائه تسهیلات بانکی با دوره بازگشت طولانی مدت و واگذاری انفال در قالب اسناد نود و نه ساله با امتیاز مآخوذه 12/5 به عنوان مهمترین راهبردهای توسعه اکوتوریسم در منطقه مورد مطالعه در یک دوره 25 ساله قابل اشاره است.

منبع : نشریه محیط زیست طبیعی (دانشګاه تهران) - دوره 63 - شماره 4 - دی 1389 - صفحه 329 تا 345

دانلود فایل pdf متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

زمستان است

سلامت را نمیخواهند پاسخ گفت  
  سر ها در گریبان است
کسی سر بر نیارد کرد پاسخ گفتن و دیدار یاران را
نگه جز پیش پا را دیده نتواند
که ره تاریک و لغزان است
و گر دست محبت سوی کس یاری
به اکراه آورد دست از بغل بیرون
  که سرما سخت سوزان است

نفس کز گرمگاه سینه می آید برون ابری شود تاریک
  چو دیوار ایستد در پیش چشمانت
نفس کین است پس دیگر چه داری چشم
 ز چشم دوستان دور یا نزدیک

شعر از : اخوان ثالث


زمستان است

فیلتر شکن

این مطلب توسط نویسنده‌اش رمزگذاری شده است و برای مشاهده‌ی آن احتیاج به وارد کردن رمز عبور دارید.

ارزیابی آثار توسعه بر محیط زیست

حوزه کرگانرود با کاربرد مدل تخریب سیمای سرزمین

مهدی شیخ ګودرزی (انشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران)

افشین علیزاده شعبانی (استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران)

عبدالرسول سلمان ماهینی (استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران)

جهانګیر فقهی (استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران)

چکیده :

مدل تخریب محیط زیست یکی از روش های ارزیابی آثار محیط زیستی است که آثار تجمعی فعالیت های انسانی را تحلیل و مقدار آن را به صورت کمی بیان می کند. از ویژگی نمایه های سیمای سرزمین، توانایی ارزیابی سریع و تشخیص پیامد فعالیت ها در کوتاه ترین زمان ممکن است. از این رو در انجام پژوهش حاضر از مدل تخریب سیمای سرزمین به منظور تحلیل تخریب و آثار تجمعی توسعه بر محیط زیست حوزه کرگانرود استان گیلان استفاده شد. برای دستیابی به این مهم، ابتدا محدوده آبخیز بر اساس تفکیک سامانه رودخانه ها به 12 زیرحوزه تقسیم شد. در گام بعد درجه آسیب پذیری بوم شناختی، عوامل تخریب و شدت آن ها با استفاده از نمایه های سیمای سرزمین محاسبه و برمبنای میانه داده ها دسته بندی شد. در پایان با استفاده از جدول نهایی تخریب و وارد نمودن مشخصه های مدل، برای هر یک از پهنه ها ضریب تخریب محاسبه و طبقه بندی گردید. به این ترتیب زیرحوزه های آبخیز از نظر شدت و میزان تخریب با یکدیگر مقایسه و به درجاتی از توسعه تا حفاظت تقسیم شد. در مجموع 32% از مساحت حوزه دارای توان درجه 1 توسعه، 27% دارای توان درجه 2 توسعه، 21% نیازمند بازسازی و 20% نیازمند اقدامات حفاظتی شناسایی شد.

واژه های کلیدی :

ارزیابی آثار توسعه - آسیب پذیری بوم شناختی - حوزه آبریز ګرګانرود - مدل تخریب سیمای سرزمین

منبع : نشریه محیط زیست طبیعی - دوره 66 - شماره 2 - تیر 1391 - صفحه 223 تا 234

دانلود متن کامل مقاله (فایل pdf) در ادامه مطلب

اصول محیط زیست

اصول محیط زیست
از
کتاب مبانی محیط زیست

نوسته: کنت وات
ترجمه: عبدالحسین وهاب زاده

متن اصول به همراه دانلود فایل word در ادامه مطلب

تبیین ارزش گردشگری محیط‌زیست طبیعی در مناطق بیابانی

(مطالعۀ موردی: منطقۀ بنادک‌سادات یزد)

احمد فتاحی

علی فتح زاده

استادیار دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان

چکیده یکی از کارکردهایی که به افزایش ارزش اقتصادی منابع طبیعی منجر می‌شود، کارکرد گردشگری طبیعت است. مناطق بیابانی پتانسیل زیادی برای جذب گردشگران دارند و از این جهت ارزش‌های غیربازاری ایجاد خواهند کرد. بازاری کردن این ارزش‌ها به افزایش ارزش اقتصادی مناطق بیابانی منجر می‌شود. یکی از مهم‌ترین مناطق محیط‌‌زیست طبیعی واقع در استان یزد منطقۀ بنادک‌سادات است که با قرارگیری در کنار دامنۀ کوهستان، رودخانه‌های فصلی و مناطق متعدد گردشگری از جمله غار چله‌خانه، به‌علت جاذبۀ تفریحی آن، موجب جذب گردشگر شده است. بر این اساس مطالعۀ حاضر به کمک روش ارزش‌گذاری مشروط و با استفاده از بستۀ نرم‌افزاری شازم به بررسی ارزش محیط‌زیست طبیعی در مناطق بیابانی با رویکرد گردشگری در سال 1389 می‌پردازد. به همین منظور تعداد 263 پرسش‌نامه به روش میشل و کارسون از بین گردشگران این منطقه تکمیل شد. نتایج نشان داد که گردشگران برای بازدید از منطقه معادل6760 ریال تمایل پرداختی دارند و ارزش این منطقه با رویکرد گردشگری سالانه 1/1 میلیارد ریال است. کسب درآمدهای گردشگری و سرمایه‌گذاری سالانه، حداقل تا سقف رقم به‌دست‌آمده، در منطقه جهت افزایش تمایلات گردشگران به بازدید ارزش این منطقه را بیش از پیش مشخص خواهد کرد.

منبع : نشریه محیط زیست طبیعی - دوره 66 - شماره 1 - فروردین 92 - صفحات 49-59

دانلود فایل متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

معرفی مجدد گور ایرانی Equus hemionus onager به طبیعت

مطالعۀ موردی منطقۀ حفاظت‌شدۀ کالمند بهادران در استان یزد

حسن اکبری (کارشناس‌ارشد محیط‌زیست، ادارة کل حفاظت محیط زیست استان یزد)

محمد صادق فرهادی نیا (دانشجوی دکترای محیط زیست، انجمن یوزپلنگ ایرانی)

اعظم حبیبی پور (کارشناس‌ارشد محیط‌زیست، ادارة کل حفاظت محیط زیست استان یزد)

علی شاکر (مسئول منطقة حفاظت‌شدۀ کالمند- بهادران)

چکیده مقاله :

امروزه گور ایرانی در بین زیرگونه‌‌های گور در دنیا کمترین جمعیت را داراست و فقط دو جمعیت طبیعی ایزوله‌شده (حدود 500 - 600 رأس) از آن در ایران باقی مانده است. در چنین شرایطی، تکثیر در اسارت و معرفی مجدد گونه به زیستگاه‌هایش، با شرط پایش پس از رهاسازی، بخش مهمی از تلاش‌های حفاظتی محسوب می‌شود. در این مطالعه، فرایند معرفی مجدد گور به طبیعت در منطقۀ حفاظت‌شدۀ کالمند- بهادران بررسی شد. طی این فرایند، در تیرماه 1389 تعداد 12 گور ایرانی شامل 5 رأس نر، 6 رأس ماده و یک رأس مادۀ نابالغ از محل سایت تنگ‌حنا واقع در منطقۀ کالمند در طبیعت رها شدند. این گورها قبلا از مرکز گوراب مهریز به سایت تنگ‌حنا منتقل شده بودند و مدت دو سال در این سایت زندگی کرده بودند که شرایط زیست‌گاهی آن به طبیعت منطقه نزدیک‌تر است. پایش گورهای رهاسازی‌شده طی یک دورۀ کوتاه‌مدت (از تیرماه 1389 تا تیرماه 1391) از طریق مشاهدۀ مستقیم در منطقه انجام پذیرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که الگوی ساختار اجتماعی گورهای رها‌شده مانع جفت‌گیری تمام نریان‌ها در طبیعت شده است و طی دو سال پایش، جمعیت مؤثر گور از تعداد واقعی گورهای معرفی‌شده بسیار کمتر بود. گسترۀ خانگی گور (گروه مادری) 9/20820 هکتار برآورد شد، درحالی‌که گسترۀ خانگی یکی از نرهای سرگردان 7/5941 هکتار بود. به‌دلیل رقابت بین گورهای نر، پراکنش آن‌ها از نقطۀ رهاسازی بیشتر از ماده‌ها بود و به همین دلیل، خطرهای بیشتری نرهای سرگردان را تهدید کرد و حتی به تلف شدن یکی از آن‌ها منجر شد. به‌دلیل پایین بودن جمعیت پایه، رشد جمعیت اندک بود. به‌منظور افزایش سرعت احیای گونه در زیست‌گاه و همچنین تقویت ژنتیکی جمعیت گور‌های رها‌شده، ضرورت دارد چند رأس ماده و حداقل یک رأس نر از جمعیت‌های طبیعی گور کشور به این جمعیت رهاسازی‌شده اضافه شود.

منبع : نشریه محیط زیست طبیعی (منابع طبیعی ایران سابق)

محیط زیست طبیعی، مجلة منابع طبیعی ایران، دورة 66 ، شمارة 1، بهار 1931 ، ص 19-22

دانلود متن کامل این مقاله در ادامه مطلب(PDF)

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

امنیت جهانی و محیط زیست

قرن بیستم و خصوصا" نیمه دوم آن قرنی سرشار از تحولات سریع و بی سابقه در محیط زیست جهان بود. اثرگذاری انسان بر طبیعت اطرافش به جایی رسیده که دارای ماهیت و اهمیت جهانی شده و متاسفانه این تاثیرات از سرعت سرسام آوری نیز برخوردار گردیده است.

---

دیگر تقریبا" هیچ زیستگاه یا اکوسیستم طبیعی در سطح زمین وجود ندارد که لااقل اندکی دستخوش تغییر نگردیده باشد.اما تحولات زیست محیطی زاییده فعالیتهای بشری، اگرچه از دیر باز آغاز گردیده است اما هیچگاه باندازه چند سال گذشته مورد توجه نبوده و قبلا" به هیچ عنوان نگرانیهای مجامع بشری در این رابطه این قدر با بدبینی عجین نشده بود.

با توجه به قدرت تفکر و تعقل انسان،چنین انتظار میرفت که بشر هر روز بیش از گذشته به قدرتی تبدیل شود که بتواند معیارهای ارزشمند محیط زیست را حفاظت و بهبود بخشد اما بالعکس به نظر می رسد که انسان بطور روزافزون به نیرویی مقتدر تبدیل میشود که مایه ایجاد آشفتگی در بستر حیات خود و قطع ریشه های هستی اش میگردد.

این برداشت غیرقابل انکار به جایی رسیده که این فرض که زمین در حال بهبود است بیش از پیش نیازمند دفاع و توجیه است، در حالی که این فرض که کره زمین بطور خطرناکی در حال از بین رفتن است ، به هیچ یک از این دو رفتار نیازی ندارد!

در هر حال امروزه اغلب مسایل و مشکلات و تنگناهای زیست محیطی دیگر بعنوان یک موضوع محلی و یا حتی ملی بشمار نمی آیند و با توجه به وابستگی متقابل و غیر قابل تفکیک محیط زیست با مباحث کلان انسانی از جمله اقتصاد ، فرهنگ ، توسعه ، سیاست و بویژه نوع خاص آن یعنی ژئوپلتیک ، اخلاق ، فلسفه وعرفان و بسیاری دیگر از جنبه های مادی و معنوی حیات انسانها ،در واقع هر مشکل زیست محیطی در هر اندازه وحتی محدود در داخل مرزهای قراردادی یک کشور مشکلی برای کل جهان ونوع بشر بشمار می آید.

در این مقاله سعی شده تا با تأکید بر ارتباط محیط زیست با مسایل ژئوپلتیک و نیز اقتصاد و فقر،گوشه ای از اهمیت آن را بیان و نیز توجه هرچه بیشتر سیاستمداران،عقلا و تصمیم سازان اجتماعی و فرهنگی کشور را به این مسئله اساسی جهان امروز معطوف نماید.

 

زمینه گرم شدن زمین Global Warming Backgrounder

Global Warming Backgrounderزمینه گرم شدن زمین

نویسنده:

Athanasiou, Tom

چکیده مقاله

بحث‌های مربوط به آب و هوا دو روند رسمی را تاکنون طی کرده است. یکی پروتکل کیوتو که آمریکا از پیوستن به آن خودداری نموده است و دیگری کنفرانس سالانه احزاب که در آن بحث‌های انتقادی مطرح شد. این مقاله ابتدا با توضیح قسمت‌هایی از پروتکل کیوتو، رویکرد دولت آمریکا را در زمان کلینتون و همچنین بعد از آن نسبت به این پروتکل بررسی می‌کند. تاکنون از کشورهای مهم صنعتی،‌ اتحادیه اروپا،‌ ژاپن و کانادا این پروتکل را امضا نموده‌اند و آمریکا و استرالیا هنوز آن را امضا نکرده‌اند و روسیه نیز به تازگی قصد امضا آن را داشته است. اکنون بحث‌ها بر سر آن است که این پروتکل همانطور که شامل کشورهای صنعتی می‌شود کشورهای در حال توسعه را نیز در برگیرد و قدم‌های بعدی نیز برداشته شود. منبع : www.fpif.org

یک ضرورت: توجه به انرژی های تجدیدپذیر در ایران

در راستای جهت گیری نظام جمهوری اسلامی ایران در حوره انرژی و با توجه به مزیت های گوناگون انرژی های تجدید پذیر، اولویت دادن به توسعه انرژی های تجدید پذیر بستر مناسبی برای توسعه این انرژی های پاک که دارای منافع گوناگون اقتصادی و زیست محیطی می باشند فراهم می کند.

---

مزیت های انرژی های تجدید پذیر و همچنین جهت گیری نظام جمهوری اسلامی ایران در حرکت به سمت اقتصاد بدون نفت، اولویت بخشی به توسعه انرژی های تجدید پذیر را ضروری می سازد. در این میان باید توجه شود ارتقا آگاهی شهروندان در خصوص مزایای انرژی های نو، مسیر توسعه انرژی های پاک در کشور را تسهیل خواهد کرد.

"ظرفیت ویژه برای توسعه اقتصادی"، "ارتقا عرضه و امنیت انرژی" و "حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی هوا" سه مزیت مهم انرژی های تجدید پذیر هستند. اولین ضرورت برای ارجحیت یافتن انرژی تجدید پذیر پتانسیل قابل توجه این نوع انرژی برای توسعه اقتصادی بویژه در حوزه کسب و کار و اشتغال زایی است. طبق گزارش جهانیِ انرژی های تجدید پذیر در سال 2012،  با استفاده از تکنولوژی انرژی های تجدید پذیر 5 میلیون شغل در کشورهای مختلف ایجاد شده است که سهم چین با ایجاد بیش از یک میلیون و ششصد هزار شغل بیش از دیگر کشور ها بوده است. برزیل با ایجاد هشتصد و نود هزارشغل و هند با ایجاد سیصد و پنجاه هزارشغلِ مرتبط با انرژی های پاک از دیگر کشورهای موفق در این عرصه بوده اند . بنگلادش دیگر نمونه موفق در اشتغال زایی به کمک انرژی های تجدید پذیر بوده است. این کشور در سال 2011 با نصب 1.2 میلیون سیستم انرژی خورشیدی در روستاها موفق به ایجاد شصت هزارشغل گردیده است. بررسی این تجارب موفق موید این موضوع است که توسعه انرژی های تجدید پذیر فرصت های جدید و متنوع شغلی ایجاد خواهد کرد. فرصت هایی  که ایجاد آنها نیاز امروز کشور محسوب می شود .

دلیل دیگر توجه به توسعه انرژی های تجدید پذیر ضرورت تنوع بخشی به سبد انرژی کشور در راستای ارتقای امنیت انرژی است. موضوعی که با توجه به پیش بینی افزایش چشمگیر تقاضای انرژی در سال های آتی یکی از اولیت های بخش انرژی کشور قلمداد می گردد. برآورد می شود در سال 2035، تقاضای نهایی انرژی در ایران به میزان 301 میلیون تن معادل نفت برسد که این رقم دوبرابر تقاضای فعلی انرژی خواهد بود. با این وصف، طبیعی است اتکای صرف به منابع نفت و گاز طبیعی یک خطای راهبردی است و لازم است تنوع بخشی به منابع انرژی در زمره اصلی ترین راهبردهای کشور قرار گیرد .

جایگاه بی بدیل انرژی های نو در کاهش آلودگی هوا و مقابله با تغیرات اقلیمی از دیگر مواردی است که ورود به مباحث انرژی های پاک را ضروری می سازد. بررسی گزارش انستیتوی اقتصاد انرژی ژاپن (IEEJ) نشان می دهد، انتشار دی اکسید کربن (اصلی ترین گاز گلخانه ای) در خاورمیانه از 1.444میلیون تن در سال 2008 به رقم 2.812 میلیون تن در سال 2035 خواهد رسید که پیش از نیمی از این رشد 100درصدی به دلیل افزایش انتشار دی اکسید کربن در ایران و عربستان  می باشد.

 گفتنی است طبق اعلام آژانس بین المللی انرژی، در سال 2010، ایران همراه با کشورهایی نظیر چین، هند،آمریکا،کانادا، روسیه و انگلیس در زمره 10 کشوری بوده است که بالاترین میزان انتشار دی اکسید کرین را دارا بوده اند. با دقت در این که بخش انرژی بیشترین تاثیر را بر افزایش انتشار دی اکسید کرین دارد، ضرورت توسعه  انرژی های تجدید پذیر برای کاهش خطرات ناشی از تغییرات اب و هوایی اهمیت دو چندان می یابد. در همین راستا برنامه ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴت ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ (UNEP) براورد کرده است در صورتی که تا سال 2050 سهم انرژی های تجدید پذیر به میزان  45 درصد افزایش یابد، انتشار گاز دی اکسید کربن 60درصد کمتر خواهد شد.

معضل الودگی هوا در کشور نیز که در سالیان اخیر در صدر اخبار و نگرانی های شهروندان بوده است با توسعه انرژی های پاک قابل کنترل خواهد بود. نقش انرژی های تجدید پذیر در رفع خطرات زیست محیطی کشور بویژه الودگی هوا مورد اشاره رئیس بنیاد جهانی انرژی نیز قرارگرفته است. ولف گانگ نئومن در سفری که در اواخر سال 1390 به ایران داشت تاکید کرد: هر گونه تاخیر در حرکت به سمت انرژی های تجدیدپذیر باعث بدتر شدن وضعیت و کاهش کیفیت زندگی در ایران است. وی همچنین اشاره کرده بود در صورتی که بخش حمل و نقل عمومی مورد توجه قرار گرفته و در این بخش از انرژی های تجدیدپذیر و فن آوری های نوین استفاده شود، آلودگی هوا قابل کنترل است.

باید دقت شود در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران در مسیر توسعه انرژی های تجدید پذیر چالش های گوناگونی وجود دارد. یکی از این چالش ها فقدان پذیرش اجتماعی و ضعف آگاهی شهروندان است که در تحقیقات مختلف به عنوان یک مانع جدی مورد تاکید قرار گرفته است. برای مثال، رولف وستنهاگن استاد دانشگاه سنت گالن سویس در پژوهشی با عنوان "پذیرش اجتماعی برای نوآوری در انرژی های تجدیدپذیر" بیان می کند با اینکه نقش پذیرش اجتماعی در اجرای برنامه توسعه انرژی های تجدید پذیر در دهه 1980 میلادی مورد غفلت واقع شده بود، امروزه  فقدان پذیرش اجتماعی به عنوان یک مانع مهم در دستیابی به اهداف انرژی های تجدیدپذیر به طور وسیعی به رسمیت شناخته شده است. گیل ویکنیس نیز در کتاب "انتقال تکنولوژی برای انرژی تجدیدپذیر" تاکید می کند پذیرش اجتماعی برای انرژی تجدید پذیر بسیار اهمیت دارد و فقدان آن یک مانع بسیار جدی برای توسعه این انرژی است . وی همچنین اشاره می کند اگر مردم و مصرف کنندگان نهایی از مزایا و فواید انرژی تجدید پذیر اطلاع نداشته باشند،  تقاضایی برای آن نیز نخواهند داشت که این امر خود سبب بروز موانع اقتصادی نیزخواهد شد. از این رو تلاش برای ارتقا آگاهی های عمومی در این زمینه نیز ضرورت دارد.

توجه به این نکته ضروری است که توجه به توسعه انرژی های تجدید پذیر کاملا منطبق بر جهت گیری های کلی و برنامه های بالادستی نظام جمهوری اسلامی ایران در خصوص انرژی می باشد. برای نمونه مطابق سند چشم انداز تا سال 1404، ده درصد از برق مورد نیاز کشور باید از منابع تجدیدپذیر تامین شود. سیاست‌های کلی نظام در بخش انرژی که توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب و پس از تأیید رهبری ابلاغ شده است نیز حداقل در دو مورد مستقیما به توسعه انرژی های تجدید پذیر اشاره دارد. در برنامه پنجم توسعه کشور نیز استفاده از انرژی های تجدید پذیر بمیزان 5000 مگا وات هدف گذاری شده است.

لازم به ذکر است جهت گیری سندهای بالادستی نظام به توسعه انرژی های تجدید پذیر همگام با رشد چشمگیر جهانی این انرژی در سال های اخیر بوده است. گزارش جهانی  انرژی های تجدید پذیر در سال 2012، نشان می دهد سرمایه گذاری جهانی در این حوزه با رشدی 17 درصدی نسبت به سال 2010 به رقم 257 میلیارد دلار در سال 2011 رسیده است که از این مقدار 89 میلیارد دلار آن توسط کشورهای در حال توسعه سرمایه گذاری گردیده شده است. این گزارش همچنین بیان می کند تا سال 2011، 118کشور که بیش از نیمی از آن ها کشورهای در حال توسعه هستند برای انرژی های تجدید پذیر اهداف راهبردی تدوین کرده اند. برای نمونه مصر تامین 20 درصد از انرژی خود توسط انرژی های تجدید پذیر را تا سال 2020 هدف گذاری کرده است. این هدف گذاری در همین بازه زمانی برای اردن  7 درصد، مراکش 10 درصد، الجزایر  40 درصد، اندونزی 25 درصد، اسراییل 25 درصد، لیبی 10 درصد، تایلند 20 درصد و مالزی 11 درصد است.

در مجموع می توان عنوان کرد که در راستای جهت گیری نظام جمهوری اسلامی ایران در حوره انرژی و با توجه به مزیت های گوناگون انرژی های تجدید پذیر، اولویت دادن به توسعه انرژی های تجدید پذیر بستر مناسبی برای توسعه این انرژی های پاک که دارای منافع گوناگون اقتصادی و زیست محیطی می باشند فراهم می کند.

منبع : وب سایت  پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه، 25 اردیبهشت ماه 1392

تاثیر انرژی های تجدید پذیر بر کاهش آلودگی هوا

فقط چکیده مقاله

تاثیر انرژی های تجدید پذیر بر کاهش آلودگی هوا



زهره خراسانیان نغمه مبرقعی

چکیده :

هدف از تدوین این مقاله بررسی تاثیر انرژی های تجدید پذیر بر کاهش آلودگی هوا است، در واقع در این مقاله پس از مقایسه بین انرژی های تجدید پذیر با انرژی های تجدید ناپذیر، مزایا و مشکلات و همچنین لزوم استفاده از آنها مورد بررسی قرار گرفت . نتایج حاصل از بررسی انرژی های تجدید پذیر در مقایسه با انرژی های تجدید ناپذیر نشان داد که استفاده از انرژیهای تجدید شونده کمک شایانی به حل مشکلات ناشی از آلودگی های منتشر شده از سوخت های فسیلی می کند، بطوریکه استفاده از انرژی های تجدید پذیر باعث کاهش 35-17% از انتشار (SO(2 در چین، استفاده از انرژی باد باعث کاهش 32% از انتشار( CO(2 در تایوان و در ایران استفاده از انرژی خورشیدی باعث کاهش پدیده وارونگی هوا و به تبع کاهش آلودگی هوا شد، اما بالا بودن هزینه های سرمایه گذاری، محدودیت های زمانی و مکانی و همچنین اثرگذاری تغییرات آب و هوا، استفاده از انرژی های تجدید پذیر را دچار مشکل می کند، از طرف دیگر به دلیل مزایا و اثرات مثبت زیست محیطی، به خصوص کاهش آلاینده های هوا و نقش موثر آن در حفظ ذخایر طبیعی و پایان ناپذیر بودن آنها، جایگزین کردن منابع انرژی تجدید پذیر با سوخت های فسیلی توصیه می شود، در پایان پیشنهاداتی جهت راه اندازی نیروگاه های انرژی های تجدید شونده ارائه شده است.

کلمات کلیدی:
انرژی های تجدید پذیر، انرژی بادی، انرژی خورشیدی، انرژی زمین گرمایی، آلودگی هوا

منبع : اولین همایش ملی انرژی های نو و پاک

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا

تحقق مدیریت یکپارچه محیط زیست شهری و توسعه پایدار شهری

فقط چکیده مقاله

لزوم تحقق مدیریت یکپارچه محیط زیست شهری


نغمه مبرقعی

خلاصه مقاله:

در سالهای اخیر رشد روز افزون شهر نشینی، خصوصاً در کشورهای در حال توسعه ، تغییرات سریعی در روند توسعه و میزان جمعیت شهرها رقم زده است. تغییراتی که بیش از هر چیز نیازمند مدیریت و کنترلی آگاهانه است. امروزه نیمی از جمعیت جهان در شهر ها ساکنند و این میزان تا سال 2030 به 60 درصد خواهد رسید. میزان رشد شهر نشینی در کشورهای در حال توسعه بیش از سایر نقاط جهان است به طوری که ماهانه پنج میلیون نفر به جمعیت شهر نشین در این کشورها افزوده می شود. این دگرگونی سریع حکم می کند تا تغییراتی در نحوه برنامه ریزی و مدیریت شهری صورت گیرد و برنامه ها از جامع نگری و هماهنگی بیشتری نسبت به روشهای پیشین برخوردار گردند. هنگامی که شهر ها از نظر اندازه و تعداد جمعیت رشد می کنند، توجه به هماهنگی میان جنبه های کالبدی، اجتماعی و محیط زیستی آنها بسیار حائز اهمیت است و پایداری شهر در گروهمخوانی میان این عوامل خواهد بود. در این میان محیط زیست به عنوان بستر توسعه نقش بسزایی در روند شکل گیری شهرها داشته و بهره مندی از محیط زیست سالم و اکوسیستم های پایدار نه تنها تامین کننده نهاده های لازم در فرایند توسعه است، بلکه فراهم کننده محیطی مناسب برای زیستن بشر و شرکت مناسب او در این فرایند خواهد بود. هدف کلان سیستم مدیریت شهری تقویت فرایند توسعه پایدار شهر است به نحوی که زمینه و محیط مناسب را برای زندگی راحت، امن و کارآمد شهروندان فراهم سازد. مسلماً با چنین دیدگاهی نقش محیط زیست در مدیریت شهری بسیار شایان توجه و کلیدی اس ت. مدیریت محیط زیست شهری از ابعاد وسیع و جنبه های گوناگونی برخوردار است که از آن جمله می توان به مدیریت کمی و کیفی منابع آب، مدیریت پسماند، افزایش کارایی انرژی، توسعه حمل و نقل شهری، کنترل آلودگی صوتی، کنترل آلودگی های آب و هوا، تخصیص بهینه کاربریها با توجه به قابلیتهای محیطی، توزیع بهینه فضای سبزشهری و کاهش مخاطرات زیست محیطی اشاره نمو د. این طیف وسیع و متنوع از وظایف، نیازمند مداخله نهاد ها و سازمانهای متعددی است و لازمه دستیابی به یک مدیریت موفق وجود هماهنگی موثر میان نهاد های درگیر و برخورداری از مدیریت یکپارچه و هماهنگ محیط زیست شهری است. در مقاله ی حاضر الگویی به منظور تحقق مدیریت یکپارچه محیط زیست شهری ارائه گردیده است که در آن شورای شهر به عنوان نهاد هماهنگ کننده، از نقش کلیدی در آگاهی رسانی، ممانعت از دوباره کاریها و عدم بروز مدیریتهای موازی برخوردار است. با اعمال این الگو انتظار می رود انجام وظایف در حوزه مدیریت محیط زیست شهری به گونه ای کارامد تر و با کارایی بیشتری صورت پذیرد.

کلمات کلیدی:
مدیریت محیط زیست، مدیریت یکپارچه شهری، محیط زیست، توسعه پایدار شهری

منبع : نخستین همایش توسعه شهری پایدار

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا

ارزشگذاری اقتصادی - تفرجگاهی پارک جنگلی طالقانی

ارزشگذاری اقتصادی - تفرجگاهی پارک جنگلی طالقانی

کتایون پیشکاری

عباس اسماعیلی ساری

چکیده :

پارک جنگلی طالقانی با مساحتی در حدود 29 هکتار با سیمای شبه جنگلی و توپوگرافی تپه ماهوری در شمال اراضی عباس آباد و منطقه 3 از مناطق 22 گانه شهرداری تهران قرار دارد. این پارک از شمال به بلوار حقانی، از غرب به اتوبان مدرس، از شرق به خیابان شرقی پارک و ایستگاه متروی میرداماد و از جنوب به بزرگراه همت محدود می گردد. حداکثر طول و عرض آن به ترتیب 990 و 270 متر می باشد.

در این تحقیق جهت ارزشگذاری اقتصادی- تفرجگاهی پارک جنگلی طالقانی از روش کلاوسون استفاده شده است اساس این روش بر روی تخمین رابطه بین تعداد افراد مراجعه کننده به پارک و بعد مسافت اماکن مسکونی این افراد از پارک و میانگین هزینه دسترسی می باشد.بر این اساس با قرار دادن پارک جنگلی طالقانی به عنوان مرکز، 6 دایره متحدالمرکز با فواصل ثابت 3300 متر رسم گردید و با استفاده از نقشه و آمارهای موجود، مساحت و جمعیت ساکن در هر منطقه محاسبه شد. در مرحله بعد، سایر داده های اقتصادی- اجتماعی به دست آمده از پرسشنامه های تکمیل شده توسط بازدیدکنندگان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و با توجه به داده های موجود، نمودار رابطه بین هزینه دسترسی و شمار مراجعه کنندگان به تفرجگاه رسم گردید. سپس با در نظر گرفتن ورودیه های متفاوت و اضافه نمودن آن به سر جمع هزینه های دسترسی از نواحی 6 گانه، نسبت جدید مراجعه کنندگان به پارک محاسبه گردید و با استفاده از متغیرهای مزبور منحنی تقاضای پارک جنگلی طالقانی ترسیم شد. در نهایت، ارزش تفرجی روزانه پارک جنگلی طالقانی از طریق محاسبه سطح زیر منحنی تقاضا 500/400/42 میلیون تومان محاسبه شد. همچنین بیشترین تعداد بازدیدکنندگان از پارک جنگلی طالقانی در محدوده سنی 25-20 سال قرار دارند و اکثریت آنان دارای مدرک تحصیلی دیپلم و بالاتر می باشند.

کلیدواژگان ارزش تفرجی؛ روش کلاوسون؛ داده های اقتصادی- اجتماعی

منبع : فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست - دوره 9 - شماره 3 -زمستان 86 - صفحه 83 تا 92

ارزشگذاری اقتصادی پارکهای پردیسان و لویزان

ارزشگذاری اقتصادی پارکهای پردیسان و لویزان
سید محمد مجابی (کارشناس ارشد علوم محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات)

مسعود منوری (دکترای علوم محیط زیست، استادیار دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات)

چکیده :

پارکهای شهری از ارزشهای تفرجگاهی مهمی برای گذران اوقات فراغت مردم برخوردار هستند. پارک پردیسان در غرب شهر تهران و پارکلویزان در شرق این شهر ارائه کننده سطحی از خدمات کیفی برای مردم محسوب میگردند. اما، ارزیابی اقتصادی این خدمات با معیارهای عادی بسیار دشوار بوده و عمدتاً با لحاظ نمودن برخی از شاخصها، برآورد ارزش اقتصادی آنها انجام میشود. در این مقاله، برای ارزیابی اجتماعی و اقتصادی پارکهای پردیسان و لویزان از روش کلاوسون استفاده شده است. این روش بر مبنای استفاده از نقشه ، دیدگاه و خصوصیات اقتصادی- اجتماعی بازدیدکنندگان از پارکها و نیز افزایش هزینه مسافت و دسترسی میباشد. لذا در این تحقیق، بر حسب تعداد بازدیدکننندگان هر یکاز پارکها و هزینه دسترسی آنان، منحنی تقاضا با توجه به در نظر گرفتن ورودیهای فرضی بر مبنای یافتههای پرسشنامه ها ترسیم گردید. محاسبات انجام شده نشان میدهد که برآورد ارزش میلیون ریال و پارک لویزان / اقتصادی تفرجی برای پارک پردیسان 6 میلیون ریال در روز بوده است. نتایج به دست آمده با در نظر داشتن خصوصیات فردی و اجتماعی بازدیدکنندگان نظیر سطح سواد، سن و درآمد آشکار میسازد که دارندگان با حداقل مدرکتحصیلی دیپلم در درصد و درآمد ماهانه / 91 و 3 / پارکهای پردیسان و لویزان به ترتیب 4 آنان در سطح کمتر از یکمیلیون ریال در هر یکاز پارکهای مذکور4 درصد بازدیدکنندگان را تشکیل میدهد.

 کلیدواژه ها: پردیسان، لویزان، ارزشگذاری اقتصادی، تفرج ، هزینه.

منبع : نشریه علوم محیطی 7 -  بهار 1384 - صفحات 63 -72

 ENVIRONMENTAL SCIENCES 7 , Spring 2005


دانلود متن کامل مفاله در ادامه مطلب