«کتاب کار دریاچه کاسپین» منتشر شد

توسط موسسه سبزکاران گیلان؛ «کتاب کار دریاچه کاسپین» برای دانش اموزان پایه ششم ابتدایی منتشر شد

«هر حرکت ما بر سرنوشت تمامی ساکنان زمین تاثیر می‌گذارد» این نخستین جمله کتاب کار دریای کاسپین است که به همت موسسه سبزکاران گیلان و با حمایت کنوانسیون تهران به چاپ رسیده است و قرار است تا دانش آموزان پایه ششم ابتدایی گیلان با این کتاب «دست در دست» هم، تلاش کنند «رد پاهای» گذشته را تا حد امکان بهبود بخشیده و مسیری سبز برای فردا ترسیم کنند.

«نسیم طواف زاده» گردآورنده این کتاب در گفتگو با سبزپرس می‌گوید: کتاب کار دریاچه کاسپین همچون کتاب قبلی ما «کتاب کار بازیافت» برای دانش‌آموزان پایه ششم ابتدایی طراحی شده و در آن از همان شیوه آموزشی «رد دست، رد پا» بهره گرفته‌ایم.

مدیرعامل موسسه سبزکاران می‌افزاید: در طی سال‌ها کار، به تجربه دریافتیم آموزش از طریق بچه‌ها بهتر و موثرتر به خانواده‌ها می‌رسد. لذا در این کتاب با داستانک‌ها و تصاویر مناسب تلاش شده. ضمن تفکیک رفتار درست از نادرست راهکارهای عملی کوچک و در دسترس را با بچه‌ها درمیان بگذاریم که به راحتی بتوانند آن را تجربه کرده و به کار بندند.

طواف‌زاده همچنین به این نکته اشاره کرد که ما مایلیم تا ارتباط مستمر با بچه‌ها داشته و به لایه‌های ذهنی و نگاه آنها نزدیک شویم برای این منظور در کتاب دو مسابقه داستان نویسی طراحی شده تا هم ما و هم دانش‌آموزان بتوانیم نگاه‌هایمان را بیشتر و بهتر به هم نزدیک کنیم و به اتفاق این شیوه آموزشی را تکوین بخشیده و تکمیل کنیم.

کتاب کار دریاچه کاسپین آراسته به تصاویر بسیار گویا و جذاب است که در انتقال عمیق مفاهیم، سهم به‌سزایی دارد. تصویرگر کتاب، «وحید کشاورز» است.

همچنین دریای کاسپین و ویژگی‌های آن، تنوع زیستی این دریاچه، فک و ماهیان خاویاری به عنوان نمونه زیستمندان بارز آن، آلودگی‌ها و تهدیدات این دریاچه از جمله مباحثی است که در این کتاب مطرح شده است.

نقل از پایګاه خبری فضای سبز و محیط زیست ایران (سبز پرس)

بررسی سازوکارها و زمینه های مشارکت عمومی در حفاظت از محیط زیست

بررسی سازوکارها و زمینه های مشارکت عمومی در حفاظت از محیط زیستهادی ویسی (پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، ایران)
اکبر مجد الدین

چکیده :

این پژوهش با هدف بررسی و تبیین ماهیت مشارکت کنندگان، زمینه های مشارکت و سازوکارهای مشارکت عمومی در حفاظت از محیط زیست انجام شد. روش پژوهش پیمایشی و پاسخگویان 150 نفر از کارشناسان سازمان حفاظت محیط زیست بودند که با روش تصادفی گزینش شدند و داده ها با روش پرسشنامه پستی جمع آوری شد. برای اطمینان از روایی و پایایی پرسشنامه از میزگرد متخصصان و محاسبه ضریب آلفا کرانباخ پس از تکمیل و جمع آوری داده های 20 پرسشنامه بهره گیری شد. در تحلیل داده ها، از تحلیل عاملی برای تبیین فرضیات پژوهش بهره گیری شد. پرسشنامه با بهره گیری از مقیاس پنج تایی، نظرهای کارشناسان محیط زیست را بررسی کرد و نتایج نشان داد که رهبران مذهبی، مدیران محلی، آموزگاران و مروجان و مدیران کارخانه ها و مدیران مسوول رسانه ها دارای بیشترین توان و قابلیت مشارکت در حفاظت از محیط زیست هستند و مهم ترین زمینه های مشارکت آنان، فعالیت ها پیشگیرانه، همیارانه، مدیریت مناطق حفاظت شده می باشند. سرانجام در رابطه با سازوکار های مناسب مشارکت عمومی، یافته ها نشان داد که گروه های جامعه محلی (تعاونی ها)، نشست هم اندیشی و مراسم نمادین از اهمیت بیشتری برخودارند.
کلید واژه: محیط زیست، مشارکت، زمینه های مشارکت، سازوکار های مشارکت دانلود متن کامل مقاله در ادامه ... (PDF)   منبع : نشریه محیط زیست طبیعی (منابع طبیعی ایران) بهار 1389; 63(1):93-106.

بررسی کیفیت آب مخازن چاه نیمه زابل

بررسی کیفیت آب مطالعه موردی : مخازن چاه نیمه زابل

ایمان همایون نژاد

احمد سواری

غلامرضا نوری

سعیدپور بهزاد

» این مقاله فقط چکیده می باشد و دارای متن کامل جهت دانلود نمی باشد «

چکیده :

مخازن چاه نیمه زابل سه گودال طبیعی بزرگ در جنوب دشت سیستان واقع در جنوب شرقی ایران مساحتی بالغ بر 50 میلیون متر مربع را به خود اختصاص داده اند. از آب ذخیره شده در این گودال ها جهت آبیاری اراضی دشت سیستان و تامین آب آشامیدنی شهرهای زابل و زاهدان استفاده می شود.

علی رغم بدیهی بودن اهمیت دریاچه های چاه نیمه تاکنون به جز بررسی منشا رسوبات چاه نیمه ها و مطالعه لیمنولوژیک مخازن، مطالعه مشخصی به ویژه در مورد کیفیت آب چاه نیمه های اول، دوم و سوم صورت نگرفته است.بدین جهت به منظور بررسی کیفیت آب دریاچه های چاه نیمه، برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی، از پاییز سال 1383 تا نیمه تابستان سال 1384 در 9 ایستگاه منتخب مورد بررسی قرار گرفت و نمونه برداری به صورت فصلی انجام یافت.

نتایج نشان داد که میانگین مقدار BOD₅, COD، نیترات و نیتریت در کلیه ایستگاه ها و در فصول مختلف سال بسیار ناچیز است.مقدار فسفات به جز در ایستگاه سوم در سایر ایستگاه ها از حد استاندارد پایین تر می باشد میزان اکسیژن محلول در تمام فصول سال برای آبزیان مناسب است. اما میانگین مقدار کل جامدات محلول و معلق، سختی کل، کدورت و همچنین هدایت الکتریکی در هر سه مخزن چاه نیمه بالا است که ناشی از شرایط جوی و درجه حرارت بالای منطقه، طوفان های شن، و جنس خاک بستر دریاچه ها می باشد.

کلید واژه: آب، مخازن چاه نیمه، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی

منبع : نشریه علوم و تکنولوژی محیط زیست، پاییز 1386، صفحات 13 تا 21.

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا

مطالعه مورفومتریک چکاوک کاکلی (Galerida cristata)

مطالعه مورفومتریک چکاوک کاکلی

(Galerida cristata)

در زابل

غلامرضا نوری

طیبه اربابی

سید محمد جاویدکار

طیبه نوری

به منظور مطالعه مورفومتریک چکاوک کاکلی (Galerida cristata) منطقه زابل، تعداد 60 نمونه (32 نر و 28 ماده) جمع آوری گردید. از میان صفات مورفومتریک، 7 صفت استاندارد طول کل بدن، فاصله دو بال باز، طول دم، طول نوک، طول تارس، طول انگشت سوم پا و وزن اندازه گیری شد. میانگین صفات بین نرها و ماده ها با استفاده از آزمون t و Mann-whitney مورد مقایسه قرار گرفت. تحلیل آماری انجام شده نشان می دهدفقط فاصله دو بال باز در بین نرها و ماده ها دارای اختلاف معنی دار (P<0.05) است. علاوه بر آن مشخصات 28 آشیانه شامل قطر خارجی، داخلی، عمق آشیانه ها، تعداد تخم موجود در هر لانه، وزن و ابعاد تخمها ثبت گردید؛ بر این اساس تعداد 3 تخم در هر آشیانه با 54.5% دارای بیشترین فراوانی می باشد.

کلید واژه:چکاوک کاکلی، Galerida cristata، مورفومتری، زابل، ایران

منبع : مجله پژوهشی علوم پایه دانشگاه اصفهان 1386; 28(2 (ویژه نامه زیست شناسی))صفحه1 تا 6 .

دانلود فایل pdf  متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا

نگاهی به قوانین زیست محیطی در ایران

یکی از گامهای اولیه و در عین حال اساسی و موثر در جهت مقابله با آلودگی و انهدام محیط زیست و نیز تعقیب و مجازات مرتکبین جرائم علیه محیط زیست، تدوین و تنظیم قوانین و مقررات در حوزه های مختلف محیط زیست میباشد

---

این مقررات، گاهی جنبه فنی و تخصصی مربوط به رعایت استانداردها و دستورات زیست محیطی سازمانها و دستگاه¬های ذیربط را دارد و گاهی نیز مربوط به خسارت ناشی از فعالیت های ممنوعه علیه محیط زیست و نحوه جبران آن می باشد . برخی دیگر از مقررات نیز جنبه کیفری دارند و به نحوه تعقیب و مجازات مرتکبین جرائم و تخلفات زیست محیطی می پردازد.

تمامی این مقررات یک هدف مشترک دارند و آن پیشگیری و یا مقابله با آلودگی محیط زیست می¬باشد. کشورهای مختلف به منظور موفقیت هرچه بیشتر در جهت حمایت از محیط زیست و جلوگیری از انواع آلودگی ها و انهدام مظاهر محیط زیست، تلاش دارند با توجه به توسعه و پیشرفت صنعت و فناوری و اشکال جدید آلودگی و نیز تجربیاتی که در مراجع قانونی بدست می آورند، قوانین و مقررات مترقی و در عین حال موثر و مفید را تصویب و به مورد اجرا بگذارند . تحول و دگرگونی در قوانین زیست محیطی کشورها و اصلاح و تکمیل آن ها، به عنوان یکی از شاخص¬های پیشرفت کشورها در زمینه حمایت از محیط زیست تلقی می گردد.

کشور ما نیز به نوبه خود، علی رغم کاستی ها و اشکالات موجود در زمینه قوانین و مقررات زیست محیطی، در این مورد تلاش¬های قابل توجهی نموده و گامهای موثری برداشته است. به طور کلی قوانین و مقرراتی که در زمینه حفاظت محیط زیست وجود دارد به دو گروه شاخص محیط زیست طبیعی که شامل موضوعات مربوط به شکار و صید، مناطق چهارگانه، زیستگاه ها و گونه های گیاهی و جانوری ... می باشد و محیط زیست انسانی که بیشتر در خصوص مباحث مربوط به آلودگی ها و تخریب محیط زیست و لایه ازن خلاصه می گردد.

با یک نگاه اجمالی به قوانین و مقررات ایران به نظر می رسد مهمترین اشکالی که در این میان وجود دارد قدیمی بودن این قوانین می باشد چرا که جهان امروزی به سوی تغییر و تحول و صنعتی شدن پیش می رود و در این میان تحولات بسیار عظیمی در بخش صنعت و تکنولوژی اتفاق افتاده است که نیازمند روش ها و شیوه های نوینی جهت کاهش اثرات سوء آنها بر محیط زیست می باشد از طرفی دیگر افزایش روز به روز جمعیت باعث گردیده تا زمین قدرت خودپالایی خود را در برابر آلودگی های وارده از دست دهد در نتیجه نیازمند وضع قوانینی جدیدتر و متناسب با نوآوری و تحولات ایجاد شده باشد. در این میان نیاز به قوانین جدید زیست محیطی در بخشهای مربوط به آلودگی¬های اشعه، رادیو اکتیو، بو و...  بیش از بیش احساس می گردد.

از سویی دیگر بسیاری از مجازات هایی که در قوانین در نظر گرفته شده اند قدیمی می¬باشند که با شرایط زمان وضع قانون، مناسب بوده است ولکین با توجه به رشد تورم و شرایط اقتصادی حاضر بسیارکم و ناچیز می باشد و از جنبه تادیبی کافی برای مجرمین بالاخص صاحبان واحدهای تولیدی آلاینده و یا افرادی که جهت تجارت گونه های نادر مبادرت به شکار می کنند با توجه به منفعت و سود حاصله از این کار قابل توجه نمی باشد، مانند مجازات نقدی که در مواد 11، 12 و 13  قانون شکار و صید در نظر گرفته شده است و یا  مجازاتی که در ماده 29 قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا برای کارخانجات و یا کارگاههای متخلف در نظر گرفته شده است.

با توجه به بررسی های صورت گرفته در قوانین زیست محیطی ایران از بدو ایجاد تا چند سال قبل این نتیجه حاصل گردیده است که جهت گیری خاصی در بخش محیط زیست طبیعی (بخش شکار و صید ) وجود داشته است، در حالیکه امروزه معضلات و مسائل محیط زیست در دیگر حوزه های آن بسیار حادتر و اساسی تر به نظر می رسد . امروزه آلودگی هوا، آب و آلودگیهای هسته¬ای و شیمیایی به صورت جدی محیط زیست را به خطر انداخته است . برای این گرایش خاص و جهت گیری زیست محیطی یک بعدی حداقل دو توجیه و علت را می توان ذکر نمود . اول اینکه نخستین سازمانی که در کشور ما به عنوان متولی امر محیط زیست بوده و فعالیت می کرد، کانون شکار و صید بود در این صورت طبیعی است که جهت گیری¬های زیست محیطی نیز در این راستا باشد. دوم اینکه مسائل و معضلات نوین مربوط به محیط زیست و چاره جویی در این زمینه در کشور ما با تاخیر زیاد مطرح و شروع شده است. به مضاف اینکه وظایف و حوزه قلمرو و دامنه موضوعات مربوط به محیط زیست به تدریج گسترش یافته است و حتی هنوز نیز در زمینه هایی از قبیل انهدام جنگل¬ها و مراتع، آلودگی¬ها هسته ای و رادیواکتیو و ... سازمان حفاظت محیط زیست، نقش محوری و اساسی ندارد.
برخی از آلودگی های مهم محیط زیست از سوی اشخاص حقوقی یعنی کارخانجات و کارگاهها صورت می پذیرد. نظری بر قوانین کیفری زیست محیطی نشان می¬دهد در این زمینه، چاره اندیشی کافی صورت نگرفته است . رشد روزافزون صنعت و تکنولوژی و گسترش انواع آلودگی¬های زیست محیطی از سوی واحدهای صنعتی و تجاری، ایجاب می¬نماید که در این زمینه برنامه ریزی و سیاست مناسبی اتخاذ گردد در مورد مجازات حبس مدیر یا مسئول یک واحد آلوده کننده، شاید مجازات موثر و مناسبی نباشد . چرا که اولاً هدف اینگونه واحدها کسب درآمد و سود بیشتر می باشد و با حبس نمودن مدیر یا مسئول آن، واحد مربوطه از هدف خود دور نمی¬افتند و ثانیاً با ادامه کار واحد آلوده کننده، همچنان آلودگی محیط زیست ادامه یافته و ما را به مقصود خویش نمی رساند. لذا به نظر می رسد در مورد اشخاص حقوقی آلوده کننده محیط زیست، حتی المقدور باید از مجازاهای نقدی و تعطیلی موقت و یا دائم واحد آلوده کننده، استفاده کرد و این در صورتی موثر خواهد بود که میزان جزای نقدی زیاد باشد و یا مدت تعطیلی واحد، خسارت مالی زیادی به آن وارد نماید در غیر اینصورت واحد آلوده کننده ممکن است پرداخت جزای نقدی را ترجیح داده وهمچان به آلوده سازی محیط زیست ادامه دهد.
خوشبختانه با نگاهی اجمالی بر وضعیت قوانین زیست محیط در ایران از ابتدا تا کنون گویای این مسئله است که هم مسئولین و مراجع تصمیم¬گیر مملکتی و هم مردم توجه بیشتری نسبت به این امر نشان داده بطوریکه قوانین مربوط به محیط زیست از چند تبصره در قانون برنامه اول  توسعه به چند ماده قانونی در برنامه سوم و نهایتاً به یک فصل در برنامه چهارم و پنجم توسعه یافته است و امید است که این وضعیت همچنان روند رو به رشدی را در پیش داشته باشد.

امیررضا سوری، عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی

اصل 50 قانون اساسی درباره "حفاظت از محیط زیست" چه می‌گوید؟

در اصل 50 قانون اساسی آمده است:«در جمهوری‏ اسلامی، حفاظت‏ محیط زیست‏ که‏ نسل‏ امروز و نسل‌های‏ بعد باید در آن‏ حیات‏ اجتماعی‏ رو به‏ رشدی‏ داشته‏ باشند، وظیفه‏ عمومی‏ تلقی‏ می‏شود. از این‏ رو فعالیت‌های‏ اقتصادی‏ و غیر آن‏ که‏ با آلودگی‏ محیط زیست‏ یا تخریب‏ غیر قابل‏ جبران‏ آن‏ ملازمه‏ پیدا کند، ممنوع‏ است.»

---

زمین سرمایه مشترک بشر برای نسل حاضر و نسل‌های آینده است؛ به همین دلیلی تمامی تلاش‌هایی که برای حفاظت محیط زیست انجام می‌شود در حقیقت گام برداشتن در مسیر حفظ نسل بشری است. با این حال در گیر‌ودار زندگی روزمره، گاهی انسان‌ها کمتر به میراث گرانبهای زندگی خود توجه دارند و گاه عمدا به تخریب آن می‌پردازند که به همین دلیل قوانینی برای حمایت از محیط زیست به تصویب رسیده و مجازات‌هایی را برای کسانی که این میراث خدادادی را نادیده می‌گیرند، در نظر گرفته است.
 

*ابهام در تعریف محیط زیست

 ابهام در تعریف تفسیر ماهوی مربوط به معنای قانونی محیط زیست اشکالاتی را به وجود آورده ؛ چرا که هیچ متن حقوقی محیط زیست را به صورت جامع و مانع تعریف نکرده است، بلکه در همه تعاریف تنها از سه عنصر طبیعت، منابع طبیعی، شهر و مناظر سخن گفته‌اند و حقوق و تکالیف را حول آن محورها بیان کرده‌اند. به طور مثال می‌توان به برخی از قوانین و مقررات موضوعه مانند قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست. قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع کشور، قانون شکار و صید، قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا، قانون شهرداری و... اشاره کرد.

شاید بتوان محیط زیست را کل منابع طبیعی تجدیدشونده شامل جنگل‌ها، مراتع، منابع آبی و... تعریف کرد که شامل طیف وسیع و گسترده‌ای از تعاریف تخصصی مربوطه به این حوزه می‌شود؛ از سوی دیگر هر گاه ما از محیط زیست صحبت می‌کنیم در واقع تأثیر‌های آن بر نوع بشر را در نظر داریم.

*استفاده از ظرفیت اخلاق

 برای اینکه بتوان مردم را ملتزم به حفظ محیط زیست کرد باید به جای تکیه بر قواعد حقوقی به ترویج قواعد اخلاقی مربوط به محیط زیست پرداخت. اگر چه جرایم و مجازات‌های مربوط به محیط زیست نقش بزرگی در کاهش آسیب به محیط زیست دارد، اما اگر مردم از دورن خود را ملتزم به احترام به محیط زیست ندانند از دست قوانین و مقررات هم کاری ساخته نخواهد بود.

 باید گفت که اخلاق زیست محیطی حال‌نگر و آینده‌نگر است؛ چرا که علاوه بر امروز، نسل‌های فردا را نیز مورد توجه قرار می‌دهد و این همان موضوعی است که اصل 50 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به آن تاکید می‌کند؛ در این اصل آمده است که «در جمهوری‏ اسلامی، حفاظت‏ محیط زیست‏ که‏ نسل‏ امروز و نسل‌های‏ بعد باید در آن‏ حیات‏ اجتماعی‏ رو به‏ رشدی‏ داشته‏ باشند، وظیفه‏ عمومی‏ تلقی‏ می‏شود. از این‏ رو فعالیت‌های‏ اقتصادی‏ و غیر آن‏ که‏ با آلودگی‏ محیط زیست‏ یا تخریب‏ غیر قابل‏ جبران‏ آن‏ ملازمه‏ پیدا کند، ممنوع‏ است.»

 درست همین جاست که پای حقوق به میان می‌آید. قانون برای حمایت از محیط زیست شروع به وضع بایدها و نبایدهایی می‌کند و نهادهایی را برای نظارت بر اجرای این تکالیف و حقوق پیش‌بینی می‌کند و از سوی دیگر با پیش‌بینی مکانیزم‌های بازدارنده‌ای که غالبا از جنس مجازات هستند، سعی می‌کند اجرای کامل آن را تضمین کند. بدین ترتیب بسیاری از گزاره‌های اخلاقی که شکل باید و نباید می‌گیرند لباس قانون به تن می‌کنند و نقش جدی‌تری برای حفاظت از زیست بوم آدمی بازی می‌کنند.

 
*حقوق و حفظ طبیعت

تصویب قوانین و مقررات همیشه راهکار حل مشکل نیست؛ اما برای مقابله با تهدیدات موجود برای محیط زیست وجود قوانین و مقررات کارآمد می‌تواند بسیار مفید و موثر باشد. قوانین، آیین‌نامه‌ها و مصوبات فراوانی به تصویب مقنن رسیده است تا محیط زیست را از تخریب محافظت کند و اغلب این قوانین اقدام به جرم‌انگاری فعالیت‌های مخرب محیط زیست کرده‌اند که در نتیجه مفهومی به نام جرایم زیست محیطی به وجود آمده است.
در تعریف چنین جرایمی آورده‌اند که جرایمی هستند که باعث ورود آسیب و صدمه شدید به محیط زیست و به خطر افتادن جدی و سلامت بشر می‌شوند. اولین قوانین و مقررات مرتبط با این حوزه را مواد مربوط به صید و شکار در قانون مدنی، یعنی مواد 179 و 189 است ؛ قانون شکار (مصوب 4/12/1335) و قانون شکار و صید (مصوب 16/3/1346) صرفا درباره محیط زیست طبیعی بوده است؛ اما اولین قانون جامع که به طور نسبی در خصوص همه ابعاد محیط زیست به تصویب رسید و تغییر ساختار تشکیلات سازمان حفاظت محیط زیست را نیز در پی داشت، قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست در مورخ 28/3/1353 است.

 
*جرایم محیط زیستی

 

برخورد سریع و قاطع با جرایم زیست محیطی می‌تواند تاثیر بازدارنده‌ای در کاهش تخلفات علیه محیط زیست داشته باشد. یکی از این جرایم ارتکابی نسبت به جانداران محیط زیست بجز انسان است که شامل تمامی گیاهان و حیوانات می‌شود.
بر همین اساس تخریب جنگل‌ها و مراتع از جمله مواردی است که باعث بر هم خوردن تعادل در محیط زیست و بنابراین عملی مجرمانه محسوب می‌شود. اما گروه دیگر، جرایم ارتکابی نسبت به عناصر بی‌جان محیط زیست از قبیل آب و هوا، خاک، صدا و آلودگی‌های شیمیایی را در بر می‌گیرد.

 آنچه از وضع قوانین و مقررات بر می‌آید نشان می‌دهد که حقوق برای حفظ طبیعت عزم خود را جزم کرده، حجم وسیعی از قوانین در این باره تصویب شده است و از سوی دیگر رشته حقوق محیط زیست هم در سطح کارشناسی ارشد در دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی راه‌اندازی شده است تا مشکل کمبود نیروی انسانی متخصص در این حوزه را برطرف کند؛ اما این کارها برای جلوگیری از تخریب بی رویه محیط زیست کافی نیست؛ زیرا علاوه بر وجود قوانین و مقررات کارآمد

 
*متولیان محیط زیست چه کسانی هستند؟

متولی اصلی محیط زیست در ایران را باید سازمان حفاظت محیط زیست دانست. مهم‌ترین اهداف این سازمان اقداماتی مثل تحقق اصل پنجاه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به منظور حفاظت از محیط زیست و تضمین بهره‌مندی درست و مستمر از آن و حفاظت از تنوع‌ زیستی کشور است. قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست از جمله وظایف این سازمان را پیشگیری و ممانعت از آلودگی و هر اقدام مخربی که موجب بر هم خوردن تعادل و تناسب محیط زیست می‌شود، می‌داند.

 علاوه بر نهادهای دولتی سازمان‌های خودجوش غیر دولتی زیادی برای حفظ محیط زیست تلاش می‌کنند.

سمن‌های زیست محیطی از نظر کمی رشد خوبی داشته‌اند، اما رشد کیفی این تشکل‌ها نتوانسته است چون رشد کمی آنها منحنی رو به بالایی داشته باشد که باید مورد بررسی قرار گیرد. وابسته‌نبودن به بودجه‌های دولتی و ایجاد بسترهای مناسب برای توانمندسازی این سازمان‌های زیست‌محیطی غیردولتی، دادن آزادی عمل به آنها برای فعالیت‌های آموزشی، اجتماعی و فرهنگی و به رسمیت شناختن آنها به عنوان نهادهای غیردولتی و غیرسیاسی می‌تواند تشکل‌های زیست‌محیطی را به مهم‌ترین اهرم‌های اجرایی در رفع مشکلات زیست‌محیطی جامعه بدل کند. این سازمان‌های مردم نهاد برای فعالیت می‌توانند در سازمان محیط زیست یا وزارت کشور یا سازمان ملی جوانان به ثبت برسند.

در مجموع باید گفت وضعیت محیط زیست در کل دنیا و از جمله کشورما واجد وضعیت امیدبخشی نیست؛ به طوری که این سرمایه مشترک بشری رو به زوال می‌رود؛ بر این اساس قوانین و مقرراتی به تصویب رسیده است تا بلکه این روند‌نگران کننده را متوقف کند. اما در کنار این قوانین و مقررات آنچه می‌تواند حل مشکل تخریب محیط زیست را به دنبال داشته باشد، نهادینه کردن اخلاق زیست محیطی است به گونه‌ای که هر شخص خود را ملتزم به حفظ محیط زیست بداند. در کنار آن تصویب قوانین بازدارنده و کارآمد و مهم‌تر از آن، اجرای جدی آنها می‌تواند در حفاظت بهتر از محیط زیست موثر باشد.

منبع : سایت باشګاه خبرنګاران جوان yjc.ir

بررسی تغییرات وسعت رویشگاه مانگرو (مطالعه موردی: خور گواتر در استان سیستان و بلوچستان)

بررسی تغییرات وسعت رویشگاه مانگرو (مطالعه موردی: خور گواتر در استان سیستان و بلوچستان)
افشین دانه کار
ملیحه عرفانی (استاد و راهنما پروژه پایانی بنده)
غلامرضا نوری (استاد بنده)
حسین عقیقی
محمدرضا مهاجر مروی
طاهره اردکانی

چکیده :

هدف از این بررسی پایش تغییرات وسعت و تراکم رویشگاه مانگرو در خور گواتر در دوره زمانی 49 ساله (1336 تا 1385) است. این رویشگاه تنها از گونه حرا (Avicennia marina) تشکیل و در منتهی الیه جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان واقع شده است. در این تحقیق از عکس های هوایی 1:55.000 و 1:20.000 سال های 1336 و 1345، عکس ماهواره ای Corona سال 1344، تصاویر ماهواره ای لندست سنجنده های TMو ETM مربوط به سال های 1377 و 1380، تصاویر ماهواره IRS سال 1385 و تصاویر ماهواره Quickbird سال 1385 استفاده شد. نتایج نشان داد که در این دوره، روند تغییرات وسعت این جنگل ها یکنواخت نبوده، اما برایند تغییرات مثبت و وسعت آنها از 101.19 به 149.18 هکتار رسیده است. چنین تغییراتی با نرخ رشد متوسط 0.98 هکتار در کل دوره مورد بررسی همراه است. عمده این افزایش مربوط به سال های 1345 تا 1377 است. به طور کلی می توان گفت که تا قبل از سال 1345 فرایند غالب رخ داده در وسعت این جنگل ها، کاهش در هر دو طبقه تراکمی (تنک و انبوه) بوده و بین سال های 1345 تا 1377 افزایش به ویژه در طبقه کم تراکم مشاهده می شود و پس از آن تا سال 1385 روند تغییرات کند و منفی بوده است.

کلید واژه: رویشگاه مانگرو، استان سیستان و بلوچستان، سنجش از دور منبع : مجله جنگل ایران  پاییز 1391; 4(3):197-207 دانلود فایل pdf متن کامل مقاله در ادامه مطلب برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید . در همین رابطه :  بررسی پارامترهای رویشی جنگل های مانگرو خلیج گواتر در جنوب شرقی ایران

بررسی پارامترهای رویشی جنگل های مانگرو خلیج گواتر در جنوب شرقی ایران

بررسی پارامترهای رویشی جنگل های مانگرو خلیج گواتر در جنوب شرقی ایران

افشین دانه کار
ملیحه عرفانی (از اساتید ګرامی خودم)
دکتر غلامرضا نوری (از اساتید ګرامی خودم)
حسین عقیقی
محمدرضا مهاجر مروی
طاهره اردکانی

چکیده :

هدف از این بررسی پایش تغییرات وسعت و تراکم رویشگاه مانگرو در خور گواتر در دوره زمانی 49 ساله (1336 تا 1385) است. این رویشگاه تنها از گونه حرا (Avicennia marina) تشکیل و در منتهی الیه جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان واقع شده است. در این تحقیق از عکس های هوایی 1:55.000 و 1:20.000 سال های 1336 و 1345، عکس ماهواره ای Corona سال 1344، تصاویر ماهواره ای لندست سنجنده های TMو ETM مربوط به سال های 1377 و 1380، تصاویر ماهواره IRS سال 1385 و تصاویر ماهواره Quickbird سال 1385 استفاده شد. نتایج نشان داد که در این دوره، روند تغییرات وسعت این جنگل ها یکنواخت نبوده، اما برایند تغییرات مثبت و وسعت آنها از 101.19 به 149.18 هکتار رسیده است. چنین تغییراتی با نرخ رشد متوسط 0.98 هکتار در کل دوره مورد بررسی همراه است. عمده این افزایش مربوط به سال های 1345 تا 1377 است. به طور کلی می توان گفت که تا قبل از سال 1345 فرایند غالب رخ داده در وسعت این جنگل ها، کاهش در هر دو طبقه تراکمی (تنک و انبوه) بوده و بین سال های 1345 تا 1377 افزایش به ویژه در طبقه کم تراکم مشاهده می شود و پس از آن تا سال 1385 روند تغییرات کند و منفی بوده است.کلید واژه: رویشگاه مانگرو، خور گواتر، استان سیستان و بلوچستان، سنجش از دور

کلید واژه:جنگل های مانگرو، حرا، پارامترهای رویشی، خلیج گواتر، استان سیستان و بلوچستان

منبع : تاکسونومی و بیوسیستماتیک (مجله پژوهشی علوم پایه دانشگاه اصفهان) زمستان 1388; 1(1):33-46

دانلود فایل pdf متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

در همین رابطه :
بررسی تغییرات وسعت رویشگاه مانگرو (مطالعه موردی: خور گواتر در استان سیستان و بلوچستان)

 

ارزیابی اثرات بزرگراه آسیایی تهران- مشهد بر جامعه پرندگان در پارک ملی گلستان

  ارزیابی اثرات بزرگراه آسیایی تهران- مشهد

بر جامعه پرندگان در پارک ملی گلستان

حسین وارسته مرادی

(گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان)

چکیده :

تاثیر شبکه های جاده ای در فواصل متفاوتی بر روی زیستگاه های مجاور امتداد داشته و زندگی پرندگان را در محیط های طبیعی متاثر می سازد. این مطالعه فواصل آستانه ای را که جاده ضمن عبور از میان پارک ملی گلستان می تواند الگوهای فراوانی پرندگان بومی را تغییر دهد، مشخص نمود. شاخص های تنوع گونه ای، تراکم و همباشی پرندگان با متغیرهای محیط زیستی، که به طور بالقوه در مقابل تخریب بشری حساس است، با استفاده از روش نمونه برداری مسافتی و روش رج بندی مورد مطالعه قرار گرفت. پرندگان و متغیرهای محیط زیستی به فاصله شعاعی 25 متری از هر یک از 180 نقطه نمونه برداری بررسی شد. برای تعیین تراکم پرندگان و همباشی جامعه پرندگان با متغیرهای محیط زیستی در فواصل مختلف از جاده، به ترتیب از نمونه برداری فاصله ای و تجزیه و تحلیل تطبیقی متعارف استفاده شد. نزدیکی به جاده، تنوع گونه ای و توزیع پرندگان را در منطقه مورد مطالعه تحت تاثیر قرار داد. بر روی هم، تاثیر جاده منفی بود هرچند فواصل آستانه ای تا جاده در میان گروه های مختلف پرندگان متفاوت بود. جامعه پرندگان متشکل از برخی گونه ها نظیر دارکوب ها، کمرکولی ها، توکاها، کبوتر جنگلی، الیکایی و دارخزک (گروه اول) حساس ترین گروه نسبت به مجاورت با جاده بودند. بعلاوه، بارزترین تاثیر جاده روی جامعه پرندگان در فاصله 500 متری از حاشیه جاده به سمت مرکز جنگل اتقاق افتاد. گروه دوم، مشتمل بر چرخ ریسک ها، مقاومت بیشتری در مقابل آثار سوء مجاورت با جاده از خود نشان دادند. توصیه می شود تا از احداث جاده های جدید درون منطقه چندپاره شده این ناحیه ممانعت به عمل آید، چراکه با در نظر گرفتن فواصل ضربه گیر (500 متر از حاشیه جاده) که بیشترین آثار چشمگیر را روی پرندگان دارد، وجود چنین جاده هایی تاثیرات منفی بیشتری روی پرندگان بومی (مثلا روی دارکوب ها برای گونه های چتر) خواهد داشت.

کلید واژه: جاده، پارک ملی گلستان، پرندگان، تنوع، تراکم

منبع : نشریه پژوهش های محیط زیست- شماره 3  بهار و تابستان 1390

متن کامل مقاله در ادامه مطلب...

برنامه مدیریت بهینه تفرجی، ابزاری جهت کاربرد مفهوم ظرفیت برد در مدیریت پایدار مناطق تفرجی

برنامه مدیریت بهینه تفرجی
 ابزاری جهت کاربرد مفهوم ظرفیت برد در مدیریت پایدار مناطق تفرجی

کامران شایسته (دانشګاه تهران)
مجید مخدوم
احمد رضا یاوری
مرتضی شریفی
حمید رضا جعفری

چکیده :

افزایش میزان استفاده تفرجی از مناطق طبیعی هم بر منابع محیط زیستی آن ها و هم بر کیفیت تجربه ای که از حضور در طبیعت به دست می آید، تاثیر می گذارد. تعیین این که چه میزان استفاده تفرجی از یک منطقه طبیعی قابل پذیرش است، بر اساس مفهوم ظرفیت برد مشخص می شود. تا کنون رویکردهای مختلفی در خصوص برآورد ظرفیت برد تفرجی ارایه شده اند که همه آن ها بر در نظر گرفتن نمایانه ها و استانداردهای ارزیابی برای کیفیت منابع محیط زیستی و تجربه بازدیدکننده، تاکید دارند. در این نوشتار، پس از ارایه مفهوم ظرفیت برد و مقایسه مدل های مختلفی که در زمینه ظرفیت برد تفرجی ارایه شده اند، رویکرد جدید برنامه مدیریت بهینه تفرجی و اجزای آن ب ه عنوان چارچوبی کلی جهت استفاده در نواحی تفرجی معرفی می شود. این رویکرد، ضمن بهره گیری از نقاط قوت برنامه های موجود از جمله انجام ارزیابی نشانزدهای اکولوژیکی فرصت های تفرجی موجود یا مدنظر در منطقه و همچنین توجه به مراحل توالی اکولوژیکی اکوسیستم های کلیدی، برنامه مطالعاتی و تحقیقاتی را جهت رسیدن به یک مدیریت پایدار در نواحی تفرجی، در قالب سه گام تبیین استراتژی مدیریت، تدوین برنامه مدیریتی و برآورد ظرفیت برد تفرجی ارایه می دهد.

کلید واژه: ظرفیت برد تفرجی، تجربه بازدید، مدیریت پایدار

دانلود متن کامل مقاله در ادامه...

 منبع : پژوهش های محیط زیست- شماره 3  بهار و تابستان 1390

ارزیابی شدت بیابان زایی با معیار فرسایش بادی در منطقه زهک سیستان

ارزیابی شدت بیابان زایی با معیار فرسایش بادی

با استفاده از مدلهای FAO-UNEP و MICD

در منطقه زهک سیستان

احمد پهلوانروی (دانشکده منابع طبیعی زابل)

علیرضا مقدم نیا

زهره هاشمی

محمد رضا جوادی

عباس میری

چکیده :

به منظور ارزیابی و تهیه نقشه بیابان زایی تاکنون تحقیقات بسیار زیادی در داخل و خارج کشور انجام شده که منجر به ارائه مدل های منطقه ا فراوانی شده است. به منظور ارزیابی وضعیت فعلی شدت بیابان زایی محدوده ای با وسعت 88350 هکتار در منطقه زهک سیستان در نظر گرفته شد. در این تحقیق ابتدا بر اساس تلفیق اطلاعات مربوط به نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، عکس هوایی و بازدیدهای صحرایی، منطقه مورد مطالعه به 11 رخساره تفکیک گردید که هر رخساره ژئومورفولوژی به عنوان واحد اصلی ارزیابی وضعیت فعلی بیابان زایی مورد توجه قرار گرفت. با توجه به تجزیه تحلیل و تلفیق دو روش FAO-UNEP و MICD که از مطرح ترین مدلهای بیابان زایی در خارج و داخل کشور محسوب می شوند، تلاش گردید تا شاخصهای موثر مبتنی بر فرسایش بادی بر اساس نوع کاربری اراضی شناسایی و مناسبترین آنها انتخاب شوند و در قالب یک مدل منطقه ای ارزیابی بیابان زایی و با توجه به ارزش عددی هر یک از شاخصها در هر واحد کاری و سپس در کل منطقه مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرند. در نهایت وضعیت فعلی شدت بیابان زایی منطقه با تاکید بر معیار فرسایش بادی در چهار کلاس ناچیز و کم، متوسط، شدید و بسیار شدید برآورد گردید. نتایج بدست آمده از این تحقیق، نشانگر آن است که عرصه مورد مطالعه از نظر شدت بیابان زایی در حدود 734.33 هکتار (0.9 درصد) در کلاس متوسط (II)، حدود 61473.38 هکتار (73.6 درصد) در کلاس شدید (III) و حدود 21310.22 هکتار (25.51 درصد) در کلاس بسیار شدید (IV) قرار دارند. همچنین متوسط وزنی ارزش کمی (DS) در کل منطقه 25.52 برآورد گردید که بیانگر وجود کلاس شدت بیابان زایی شدید در کل منطقه می باشد.

کلید واژه: مدل بیابان زایی، شدت بیابان زایی، روش FAO-UNEP و MICD، فرسایش بادی، منطقه زهک، سیستان  

 منبع : نشریه تحقیقات مرتع و بیابان ایران زمستان 1391; 19(4 (پیاپی 49)):639-624.

تالاب هامون

نام انگلیسی :  hamoon wetland    

نام فارسی :  تالاب هامون

موقعیت

مختصات سیستم (Rt) :

عرض جغرافیایی : 00 " ' 20 31º
طول جغرافیایی : 00 " ' 20 º 61
مساحت : 500
طول مهمترین رود : 0
ارتفاع: حداقل: 470 متر حداکثر: 475 متر

توصیف کلی تالاب

توضیحات: سطح این هامون به طور متوسط 1560 کیلومتر مربع برآورد گردیده است که حدود 35 درصد در خاک ایران و بقیه متعلق به کشور افغانستان می باشد در داخل این هامون چند برکه کوچک وجود دارد که از عمق بیشتری برخوردار بوده و در مواقع کم آبی و خشکسالی دریاچه دارای آب با کیفیت نامناسب بوده و مورد استفاده دامداران و بومیان محلی قرار می گیرند آنها عبارتند از: چونگ دراز، چونگ یکدست و چونگ ریگ.
مهمترین منابع تامین کننده آب این هامون شعبات رودخانه هیرمند شامل پریان داخلی، رودخانه ملکی، رودخانه نیاتک و سایر شاخه های شمال رودخانه هیرمند می باشد که علاوه بر آنها رود فراه واقع در خاک افغانستان به آن ریخته و یا آب سرریز شده از هامون پوزک در مواقع پرآبی در یک سطح همگن به هامون صابوری ملحق می شود. با توجه به نوسانات آب دریاچه این هامون دیرتر از هامون هیرمند خشک می گردد و از کمیت آبی بیشتری نسبت به آن برخوردار می باشد ولی آنچه که مسلم است تحت تاثیر نوسانات آب رودخانه هیرمند و رودخانه های فصلی، مصارف آب شرب و کشاورزی در بالادست و همچنین شرایط اقلیمی نامناسب در مواقع کم آبی فقط برخی برکه های آن آبگیری می شوند. کیفیت آب نیز فقط در زمان پر آبی مناسب بوده و در زمان کم آبی بدلیل افت دبی آب قابل استفاده شرب و حتی دام و کشاورزی نمی باشد.دسته بندی: درون کشوری
شوری: شیرین
نوع آب: موقتی / متناوب
پوشش غالب منطقه: نی

شرایط تالاب

موقعیت فعلی تالاب : تغییرات زیاد درزیستگاه های اصلی (کم تر از 10% بدون تغییر)
مساحت : 5700

موقعیت حفاظتی

مالکیت منطقه

توضیحات :  مالکیت اراضی محدوده تالاب به صورت ملی و تحت نظر دولت می باشد و هیچ گونه مستثنیاتی بجزء قسمتی از جاده زابل- نهبندان در این محدوده واقع نگردیده است

مالکیت دولتی : 100 درصد

سازمان های مدیریت

نام مسئولین مدیریت : سازمان حفاظت محیط زیست

موقعیت اداری

نزدیکترین شهر یا منطقه مسکونی : شهرستان زابل

.....................................................................

پی نوشت :

تالاب بین المللی هامون یکی از تالاب های مهم دنیا و بزرگترین دریاچه آب شیرین در سراسر فلات ایران محسوب می شود که با مساحتی حدود 5700 کیلومتر مربع و دامنه عمقی 1 تا 5 متر در ناحیه کویری و بیابانی شرق کشور، در منطقه سیستان و در محدوده E6039 تا E613535  و N3115 تا N3132  واقع گردیده است.

در همین زمینه :                                       

پوشش جانوری تالاب هامون

ضوابط و استانداردهای زیست محیطی

برای جلوگیری از آلودگی و تخریب محیط زیست ،قوانین و آئین نامه های بسیاری تدوین شده و در حال اجرا می باشد،لیکن اجرای قوانین و آئین نامه های مذآور ،در بسیاری از موارد موآول به تعیین ضوابط و استانداردها است.

ضوابط زیست محیطی ،مجموعه ای از مقررات خاص است آه به منظور پیشگیری از آلودگی و تخریب و انجام فعالیتهای اقتصادی دوستدار محیط زیست تدوین می شود،نظیر ضوابط استقرار صنایع،الگوی ارزیابی زیست محیطی و نظایر آن.

استانداردهای زیست محیطی ،معیارهای آمی برای حفاظت محیط زیست از آلودگی و تخریب بشمار می رود.اینگونه استانداردها برای تشخیص آلودگی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. از آنجاییکه میزان آلاینده هااز منابع مختلف صفر نمی باشد،لذا تعیین اینکه مقدار خروجی باعث آلودگی محیط زیست می شود یا نه ؟ نیاز به تعیین استاندارد ها بدلیل تنوع منابع آلاینده است.

منابع مختلف آلاینده های هوا ،آب ، خاک، صدا نیاز به استانداردهای مختص به خود دارد.مثلاً در قانون جلوگیری از آلودگی هوا ، استاندارد خروجی از اگزوز وسایل نقلیه موتوری با استاندارد خروجی از دودآش آارخانجات بکلی متفاوت است و حتی در بین وسایل نقلیه موتوری نیز بر حسب اینکه آیا در دست استفاده آننده است یا فقط از خط تولید آارخانه خارج شده است دارای
استاندارد گوناگون می باشند.

ضوابط و استانداردها باید پویا باشند ، زیرا با گذشت زمان ،دو اتفاق بوقوع می پیوندد،یکی اینکه نتایج تحقیقات و پژوهشهای علمی داخل و خارج آشور ،استانداردهای جدیدی را تعریف می کنند آما شامل حدود جدید یا مواد جدید می باشند ،دوم اینکه انجام پایش های زیست محیطی ،نتایج حاصل از اجرای ضوابط و استانداردهای مورد عمل را در مکان مورد نظر ارزیابی نموده و باز خور آن ممکن است تغییر آنها را الزامی نماید.

بنابراین دو خاصیت متداول در خصوص ضوابط و استانداردها ،یعنی تنوع و پویایی ، باعث می شود آن مجموعه مورد عمل ،هر چند وقت یکبار (معمولاً هر سال) مورد تجدید نظر قرار گیرد و بدین لحاظ مجموعه ضوابط و استانداردهای زیست محیطی موقعی معتبر است آه مربوط به سال مورد عمل باشد ، هر چند آه تغییر نکرده باشد.

با توجه به مراتب فوق ، تدوین ضوابط و استانداردها آری دشوار بوده و نیازمند توجه به وضع اقتصادی، امکان دسترسی به تکنولوژی و در اختیار داشتن تجهیزات اندازه گیری آلاینده ها و نظایر آن را دارد. به همین علت ،در قوانین زیست محیطی آشورمان ،تدوین استانداردهای زیست محیطی به عهده سازمان حفاظت محیط زیست و با همکاری نهادهای ذیربط دولتی گذاشته شده و مرجع تصویب آنها نیز عمدتاً هیئت وزیران و یا شورای عالی حفاظت محیط زیست می باشد.

مجموعه حاضر با تلاش همکاران دفتر بررسی آلودگی هوا جمع آوری شده است ،مجموعه ضوابط و استانداردهایی است که به تصویب مراجع ذیربط رسیده و یا در دستور آار مراجع قرار دارد و ملاک عمل در سازمان می باشد.

ناصر محرم نژاد

---

استاندارد خروجی فاضلابها

مقدمه و تعاریف
این استاندارد باستناد ماده ٥ آیین نامه جلوگیری از آلودگی آب و با توجه به ماده ٣ همین آیین نامه و با همکاری وزارتخانه های بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی ،نیرو،صنایع،صنایع سنگین،معادن و فلزات ،آشور و آشاورزی توسط محیط زیست تهیه و تدوین گردیده است .در این استاندارد تعاریف و اصطلاحاتی آه بکار رفته است بشرح ذیل می باشند:

آب سطحی: عبارتست از آبهای جاری فصلی یا دائمی ، دریاچه های طبیعی یا مصنوعی و تالابها چاه جاذب:عبارتست از حفره یا گودالی آه قالیت جذب داشته و آف آن تا بالاترین سطح ایستابی حداقل ٣ متر فاصله داشته باشد.

تراشه جذبی:عبارتست از مجموعه ای از آانالها ی افقی آه فاضلاب بمنظور جذب در زمین به آنها تخلیه شده و فاصله آف آنها از بالاترین سطح ایستابی حداقل ٣ متر باشد.

آنار گذر: آنالی است که فاضلاب را بدون عبور از بخشی از تصفیه خانه یا آل آن به بخش دیگر و یا آنان خروجی هدایت می آند.

نمونه مرآب: عبارتست از تهیه یک نمونه ٢٤ ساعته از نمونه هایی آب با فواصل زمانی حداآثر ٤ ساعت تهیه شده اند.

---

استاندارد خروجی فاضلابها

ملاحضات کلی

١- تخلیه فاضلابها ،باید بر اساس استاندردهایی آه بصورت حداآثر غلظت آلوده آننده ها بیان می شود و رعایت این استاندارد تحت نظارت سازمان محیط زیست ضروریست .

٢- مسئولین منابع آلوده آننده باید فاضلابهای تولیدی را با بررسیهای مهندسی و استفاده از تکنولوژی مناسب و اقتصادی تا حد استاندارد تصفیه نمایند.

٣- اندازه گیری غلظت مواد آلوده آننده و مقدار جریان در فاضلابها باید بلافاصله پس از آخرین واحد تصفیه ای تصفیه خانه و قبل از ورود به محیط انجام گیرد.

٤- اندازه گیری جهت تطبیق با استانداردهای اعلام شده قبل از تاسیسات تصفیه فاضلاب باید بر مبنای نمونه مرآب صورت گیرد.

٥- لجن و سایر مواد جامد تولید شده در تاسیسات تصفیه فاضلاب قبل از دفع بایستی بصورت مناسب تصفیه شده و تخلیه نهایی این مواد نباید موجب آلودگی محیط زیست گردد.

٦- فاضلاب تصفیه شده باید با شرایط یکنواخت و بنحوی وارد آبهای پذیرنده گردد آه حداکثر اختلاط صورت گیرد.

٧- فاضلاب خروجی نبایستی دارای بوی نامطبوع بوده و حاوی آف و اجسام شناور باشد.

٨- رنگ و آدورت فاضلاب خروجی نباید ظواهر طبیعی آبهای پذیرنده و محل تخلیه را بطور محسوس تغییر دهد.standard

 ٩- روشهای سنجش پارامترهای آلوده آننده بر مبنای روشهای ذآر شده در آتاب خواهد بود. methodes for Examination of Water and Waste Water

١٠ - استفاده از سیستم سپتیک تانک و ایمهوف تانک با بکارگیری چاهها و یا ترانشه های جذبی در مناطقی آه فاصله آف چاه یا ترانشه از سطح آبهای زیر زمینی آمتر از ٣ متر می باشد ممنوع است.

١١ - ضمن رعایت استاندارد های مربوطه خروجی فاضلابها نباید آیفیت آب را برای استفاده های منظور شده تغییر دهد.

١٢ - رقیق آردن فاضلاب تصفیه شده یا خام بمنظور رسانیدن غلظت مواد آلوده آننده تا حد استانداردهای اعلام شده قابل قبول نمی باشد.

١٣ - استفاده از روشهای تبخیر فاضلابها با آسب موافقت سازمان محیط زیست مجاز است.

14-استفاده از آنار گذر ممنوع است،آنار گذرهایی آه صرفا جهت رفع اشکال واحدهای تصفیه ای بکار رفته است و یا در زمان جمع آوری توام فاضلاب شهری و آب باران مورد استفاده قرار می گیرند مجاز است .

١٥ - تاسیسات تصفیه فاضلاب بایستس بگونه ای طراحی ، احداث و بهره وری گردد تا پیش بینی های لازم جهت به حداقل رسانیدن آلودگی در مواقع اضطراری از قبیل شرایط آب و هوایی نا مناسب ،قطع برق، نارسایی تجهیزات مکانیکی و ... فراهم گردد.

١٦ - آندسته از فاضلابهای صنعتی آه آلودگی آنها بیش از استانداردها نباشد می تواند فاضلاب خود را با آسب موافقت سازمان بدون تصفیه دفع نمایند.

---

تبصره یک- تخلیه با غلضت بیش از میزان مشخص شده در جدول در صورتی مجاز خواهد بود آب پساب خروجی،غلظت آلراید،سولفات و مواد محلول منبع پذیرنده را در شعاع ٢٠٠ متری بیش از ١٠ % افزایش ندهد.

تبصره دو- تخلیه با غلظت بیش از میزان مشخص شده در جدول در صورتی مجاز خواهد بود آب افزایش یابد،سولفات و مواد محلول پساب خروجی نسبت به آب مصرفی بیش از ١٠ % نباشد. را حداقل ٩٠ % آاهش دهند . COD و BOD

تبصره سه- صنایع موجود مجاز خواهند بود.

تبصره چهار- درجه حرارت باید بمیزانی باشد آه بیش از ٣ درجه سانتی گراد در شعاع ٢٠٠ متری محل ورود آن ، درجه حرارت منبع پذیرنده را افزایش یا آاهش ندهد.

تبصره پنج- تعداد تخم انگل (نماتد) در فاضلاب تصفیه شده شهری در صورت استفاده دارز آن جهت آبیاری محصولاتیکه بصورت خام مورد مصرف قرار می گیرد نباید بیش از یک عدد در لیتر باشد.

---

معیارهای انتخاب محل دفن مواد زائد خطرناک
مهندسی (Engineering)

 ١-١ - شرایط ژئو فیزیکی محل دفن(معیارهای جغرافیایی) Criteria Geophysical

محل دفن باید به اندازه آافی بزرگ باشد آه بتواند زباله های منابع تولید آننده را در طول عمر تولید در خود جای دهد.

١-٢ - نزدیکی (Proximity )

بمنظور به حداقل رساندن هزینه حمل زباله ،باید محل دفن حتیالامکان در نزدیکی منابع تولید و تصفیه زباله باشد . باید محل دفن(حداقل ٥٠٠ فوت) از منبع آب و محل مسکونی ( ٢٠٠ فوت فاصله داشته باشد،در صورت تولید گاز باید این فاصله بیشتر باشد)فاصله داشته باشد.

١-٣ - دسترسی(Access)

مسیر دسترسی در همه شرایط باید ظرفیت آافی داشته در محلی با حداقل رفت و آمد واقع شده و در صورت امکان وجود یک جاده توصیه می شود.

١-٤ - پستی و بلندی (Topography)

پستی و بلندی منطقه باید بصورتی باشد آه از شرایط طبیعی زمین بهره گرفته شود و حرآت زمین حداقل باشد. راز انتخاب دره ها و یا حفره های طبیعی آه احتمال آلودگی آب در آنجا وجود دارد باید اجتناب شود.

١-٥ - زمین شناسی (Geology )

از مناطق زلزله خیز ،لغزشها ، گسل ها ، معادن زیرزمینی ،فرونشستها و حفره های حاصل از انحلال مواد باید اجتناب شود.

 ١-٦ - خاکها (Soil)
خاکها باید حاوی پوشش های طبیعی رسی باشند آه برای لایه های پوششی و یا لایه های نهایی در دسترس موجود باشند.

زیست محیطی (Enviromental)

٢-١- آبهای سطحی (Surface Wate)

(

محل دفن باید خارج از دشت سیل گیر ١٠٠ ساله قرار گیرد. محل نباید با آبهای آزاد ارتباط مستقیم داشته باشد.تالابها نباید بعنوان محل دفن انتخاب شوند.

٢-٢ - آب زیرزمینی (Ground Water)

نباید محل دفن با آب زیر زمینی در تماس باشد.آف بستر دفن باید بالاتر از سطح ایستابی قرار گیرد.از سفره آب منحصر بفرد و مناطق تغذیه آب زیر زمینی اجتناب شود.

٢-٣  -هوا (Air)

محل دفن باید در مکانی باشد آه اثرات گازها و بو را به حداقل برساند.

٢-٤- اکولوژی آبی و خشکی - (Terrestrial and Aquatic Ecology)

از انتخاب محل های دفن در مناطق تالابی و زیستگاههای منحصر بفرد حیات وحش(آه از نظر تکثیر گونه های نادر و در معرض انقراض دارای اهمیت هستند) باید اجتناب شود.

٢-٥ - صدا - (Noise)

صدای ترافیک حمل و نقل و تجهیزات عملیات محل حداقل باشد.

٢-٦- آاربری زمین - (Land Use)

محل دفن نباید در مناطق پر جمعیت باشد،همچنین نباید عمل دفن با آاربری دیگری در تضاد باشد،مثلاً نباید در پارکها و چشم اندازهای زیبا عمل دفن صورت گیرد.

٢-٧ - آثار فرهنگی - (Cultural Resources)

در انتخاب محل دفن باید از آثار باستانی ،تاریخی و فرهنگی منحصر بفرد اجتناب شود.

٢-٨  - قوانین و مقررات - (Legal and Regulatory )

برای صدور مجوز محل دفن باید قوانین محلی ، ملی و منطقه ای در نظر گرفته شود.

٢-٩ - سیاسی و اجتماعی - (pubic and Political)

محل دفن باید مورد توافق مقامات رسمی و گروههای محلی باشد .

اقتصادی (Economic)

٣-١- مالکیت -  (Property Acquisition)

هزینه زمان باضافه هزینه های جنبی در انتخاب محل دفن در نظر گرفته شود.

٣-٢ - -توسعه محل دفن - (Site Development)

شامل هزینه های حفاری ،تسطیح،پوشش ،جاده های جدید و سایر هزینه های احداث و توسعه است .

٣-٣ - هزینه های سالیانه - (Annual Costs)

شامل هزینه های سوخت،آارگر،نگهداری ،آماده سازی زمین،امکانات(آب ،برق ، تلفن، و غیره) و هزینه های پیش بینی نشده است.

٣-٤ - بیمه خسارت - (Salvage Value)

نباید محل دفن بعنوان یک دارایی در نظر گرفته شود.
گاهی برای دستیابی به یک سیستم پایدار به ویژه در رابطه با احداث و عملیات مربوط به مواد آلی و گاهی فلزات سنگین تضاد اهداف وجود دارد(توصیه می شود این مواد بصورت مجزا دفع شده و در مدتهای طولانی نگهداری
شوند.)

ضوابط و استانداردهای زیست محیطی

برای جلوگیری از آلودگی و تخریب محیط زیست، قوانین و آئین نامه های بسیاری تدوین شده و در حال اجرا می باشد، لیکن اجرای قوانین و آئین نامه های مذآور ،در بسیاری از موارد موآول به تعیین ضوابط و استانداردها است.

ضوابط زیست محیطی ،مجموعه ای از مقررات خاص است آه به منظور پیشگیری از آلودگی و تخریب و انجام فعالیتهای اقتصادی دوستدار محیط زیست تدوین می شود،نظیر ضوابط استقرار صنایع،الگوی ارزیابی زیست محیطی و نظایر آن.

استانداردهای زیست محیطی ،معیارهای آمی برای حفاظت محیط زیست از آلودگی و تخریب بشمار می رود. اینگونه استانداردها برای تشخیص آلودگی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. از آنجاییکه میزان آلاینده هااز منابع مختلف صفر نمی باشد، لذا تعیین اینکه مقدار خروجی باعث آلودگی محیط زیست می شود یا نه ؟ نیاز به تعیین استاندارد ها بدلیل تنوع منابع آلاینده است.

منابع مختلف آلاینده های هوا ،آب ، خاک، صدا نیاز به استانداردهای مختص به خود دارد.مثلاً در قانون جلوگیری از آلودگی هوا ، استاندارد خروجی از اگزوز وسایل نقلیه موتوری با استاندارد خروجی از دودآش آارخانجات بکلی متفاوت است و حتی در بین وسایل نقلیه موتوری نیز بر حسب اینکه آیا در دست استفاده آننده است یا فقط از خط تولید آارخانه خارج شده است دارای
استاندارد گوناگون می باشند.

ادامه این مطلب در ادامه....
 

طراحی اکولوژیک پارک‌های جنگلی (مطالعة موردی: پارک جنگلی شهید بهشتی بروجرد)

طراحی اکولوژیک پارک‌های جنگلی

(مطالعة موردی: پارک جنگلی شهید بهشتی بروجرد)

حسن دارابی (استادیار گروه مهندسی طراحی محیط، دانشکدة محیط زیست، دانشگاه تهران)

ایمان سعیدی (مربی گروه مهندسی فضای سبز، دانشگاه ملایر)

چکیده :

منظر شهری با شتاب در حال تجربه تغییر و تحول است که طی آن تمامی عرصه های محیط شهری از لحاظ اکولوژیک تحت فشارقرار می‌گیرند. این فرایند در بسیاری از شهرها، منظر شهری را تبدیل به منظری عاری از ارزش‌ها و عملکرد اکولوژیک کرده است. فقدان رویکردهای اکولوژیک در برنامه‌ریزی و طراحی، پایداری شبکة اکولوژیک شهری را دچار اختلال کرده و به همین دلیل نیز ساختار و کارکردهای اکولوژیک شهری با اشکال مواجه شده و پایداری آنها در معرض تهدید جدی است. از این رو استفاده و بسط چارچوب طراحی اکولوژیک در برنامه‌ریزی و طراحی منظر شهری الزامی انکارناپذیر و اجتناب ناپذیر است. چارچوبی که بتواند استقرار و حفاظت و حمایت از ساختار و شبکه اکوژیک را در بستر شهری تسهیل سازد. در صورت استقرار رویکرد اکولوژیک در برخورد با جنگل‌های شهری به عنوان مصادیقی از ساختارهای اکولوژیک می‌تواند نتایج مثبتی را محیط‌های شهری به دنبال آورد. در این تحقیق تلاش شده است با استفاده از روش طراحی اکولوژیک ابتدا بنیان مناسب برای شناخت و تحلیل فراهم و سپس بر مبنای اصول طراحی اکولوژیک اقدام به طراحی پارک جنگلی شهید بهشتی بروجرد شود. بر این پایه باید الگویی برای طراحی اکولوژیک پارک‌های جنگلی فراهم آید. به گونه‌ای‌که منجر به تقویت و احیای فرایندهای اکولوژیک در مقیاس‌های متفاوت شده و با نزدیکی به ساختار طبیعی خود، در ارتباط با سایر لکه‌های سبز شهری در قالب دالان‌های طبیعی و مصنوع بتواند به عنوان سیستم حمایت‌کننده پایداری شهری عمل کند. 

کلید واژګان:

طراحی اکولوژیک - ساختار اکولوژیک -پارک جنګلی -ساختار اکولوژیک - پایداری

منبع : نشریه محیط شناسی(نشر دانشګاه تهران) - دوره 39 - شماره 2 - تابستان 91 - صفحه 1-10

مشاهده و دانلود متن کامل مقاله به صورت فایل PDF در ادامه مطلب

مشاهده و دانلود سایر مقالات زیست محیېی این وب در این لینک