افزایش یافتن بیماری های قلبی با آلودگی هوا

با تداوم پیشرفت کشورها و روند صنعتی شدن جهان، شکل‌های مختلفی از آلودگی هوا نیز ایجاد شده که بی تردید، تمامی آنها خطراتی را برای سلامت انسان و محیط زیست به همراه دارند. یکی از نگرانی‌های عمده در این زمینه به میزان "ذرات معلق در هوا" (PM) باز می گردد.

با تداوم پیشرفت کشورها و روند صنعتی شدن جهان، شکل‌های مختلفی از آلودگی هوا نیز ایجاد شده که بی تردید تمامی آنها خطراتی را برای سلامت انسان و محیط زیست به همراه دارند. یکی از نگرانی‌های عمده در این زمینه به میزان "ذرات معلق در هوا" (PM) باز می گردد. مقدار ذرات معلق بر اساس میکروگرم در هر متر مکعب از هوا اندازه گیری می شود.

طی بزرگترین مطالعه‌ای که تاکنون درباره بررسی ارتباط بین ذرات معلق در هوا و زنده ماندن بیماران پس از بستری شدن در بیمارستان به دلیل "سندرم کرونری حاد" (ACS) صورت گرفته، مشخص شده است که میزان مرگ و میر بیماران با افزایش قرار گرفتن در معرض "PM2.5" - ذرات ریزی که اندازه آنها برابر با 2.5 میکرومتر و یا کوچکتر است - روندی افزایشی را دنبال می کند. منابع اصلی انتشار PM2.5 نیز ترافیک جاده‌ای و صنایع از جمله فعالیت نیروگاه‌ها محسوب می شوند.

بنابر اعلام "سازمان جهانی بهداشت" (WHO)، آلودگی هوا عاملی به شدت خطرزا در بیماری‌های مختلف مانند عفونت‌های تنفسی، بیماری‌های قلبی و سرطان ریه محسوب می شود. از جمله اثرات بهداشتی و سلامت ناشی از آلودگی هوا می توان به اختلال در تنفس، خس خس سینه، سرفه و تشدید شرایط بد تنفسی و قلبی اشاره کرد. این اثرات می توانند به افزایش استفاده از دارو، مراجعه به پزشک یا اورژانس، بستری شدن در بیمارستان و مرگ زودرس منجر شوند. اگرچه شرایط بد و آلودگی هوا اثرات گوناگونی بر سلامت انسان دارد، اما سیستم تنفسی و قلبی عروقی در معرض بیشترین آسیب قرار دارند.

واکنش هر فرد به آلودگی هوا به نوع آلاینده، میزان در معرض قرار گرفتن، شرایط سلامت فرد و ژنتیک بستگی دارد. به گفته دکتر "کاترین تون"، استاد اپیدمیولوژی زیست محیطی در دانشکده پزشکی بهداشت و گرمسیری لندن و یکی از نویسندگان مطالعه اخیر، نتایج کسب شده نشان داده‌اند افزایش هر 10 میلی گرم در هر متر مکعب PM2.5، روند افزایشی مرگ و میر بیماران تا پایان انجام این مطالعه را در پی داشته است.

به عنوان مثال، آمار مرگ و میر بیمارانی که به واسطه ACS در بیمارستان بستری شده و در معرض 20 میلی گرم در هر متر مکعب PM2.5 بوده‌اند، 20 درصد بیشتر از افرادی بوده که در معرض سطح 10 میلی گرم در هر متر مکعب قرار داشته‌اند. طی این مطالعه، پژوهشگران نتایج خود را با در نظر گرفتن جنسیت بیماران، سن، سابقه پزشکی، سیگاری بودن یا نبودن، عوامل اجتماعی‌اقتصادی مانند درآمد، تحصیلات، اشتغال و مکان زندگی تنظیم کرده‌اند.

شواهد روزافزون حاکی از آن هستند که قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا با پیشرفت بیماری‌های قلبی در ارتباط است. با این وجود، تاکنون مطالعات اندکی درباره بررسی اثرات آن بر زنده ماندن بیماران پس از حملات قلبی انجام شده و و یافته‌های موجود نیز متناقض بوده‌اند. افزون بر این، مشخص شده است بیمارانی با سطح درآمدی پایین که در مناطقی محروم با سطح بالای آلودگی هوا زندگی می کنند، پس از تشخیص بیماری اقدام‌های درمانی کمتری نسبت به بیمارانی که از شرایط اجتماعی‌اقتصادی بهتری برخوردار هستند، انجام می دهند.

اگرچه مطالعه اخیر ارتباط بین PM2.5 و میزان مرگ و میر بازماندگان ACS را تایید کرده اما نشان داده است قرار گرفتن در معرض PM2.5 با احتساب عواملی مانند سیگار کشیدن و دیابت موجب می شود تا اختلاف اندکی در آمار مرگ و میر بیمارانی که در نواحی مختلف از نظر وضعیت اجتماعی‌اقتصادی زندگی می کنند، وجود داشته باشد.

بر همین اساس، می توان نتیجه گرفت در شرایطی که کاهش سطوح PM2.5 به افزایش طول عمر منجر می شود و یکی از مهم‌ترین اولویت‌های بهداشت عمومی است، اما عوامل مهمتری نسبت به قرار گرفتن در معرض PM2.5 برای تشریح نابرابری‌ها اجتماعی‌اقتصادی در پیش آگاهی و درمان بیماران وجود دارند که باید بررسی‌ها و پژوهش‌های بیشتری در این زمینه صورت بگیرد.

تصاویر دیدنی از طبیعت

مشاهده ادامه عکس ها در ادامه مطلب

مقاله: پایش زیستی آلاینده های هوا (ازن و دی اکسید نیتروژن)

پایش زیستی آلاینده های هوا (ازن و دی اکسید نیتروژن)

با استفاده از گلسنگ Lecanora muralis

محمد رضا خانی

مهناز واعظی

الهام قنادی

اسد عبدی

چکیده :

گلسنگ ها که نوعی پیکره گیاهی جلبک و قارچ هستند، قبل از دهه 1860 در اروپا به عنوان شاخص زیستی جهت تشخیص آلودگی هوا شناسایی شده اند. گلسنگ ها به آلاینده های هوا، به خصوص دی اکسید نیتروژن، ازن، فلوئور و فلزهای سنگین حساسیت نشان داده، بنابراین به عنوان یکی از زیست نشانگرهای آلودگی هوا مورد توجه قرار گرفته اند. در این پژوهش، بررسی تغییرات میزان کلروفیل گلسنگ Lecanora muralis به عنوان یکی از گلسنگ های فلور طبیعی ایران در تماس با غلظت های مختلف گازهای O3 و NO2 در پایش آلاینده های هوا مورد توجه بوده است. در مرحله اول انجام این تحقیق، گلسنگ Lecanora muralis درون کیسه های مخصوص و در تماس با گاز O3 در غلظت های 30، 100 و 200 ppb و گاز NO2 در غلظت های 60، 100 و 200 ppb قرار داده شده و به ترتیب بعد از یک و سه ساعت تماس به آزمایشگاه منتقل و کلروفیل آن ها (کلروفیل a، b، a + b و نسبت OD435/ OD415) از طریق غوطه ور ساختن 20 میلی گرم از وزن خالص گلسنگ در 10ml محلول DMSO استخراج گردید. در نمونه های در معرض تماس باO3 تخریب کلروفیل b همبستگی مثبت (P<0.05) نشان داد و تخریب کلروفیل در تماس با NO2 دارای همبستگی منفی در سطح معنی داری (P>0.05) مشاهده گردید. به عبارت دیگر گلسنگ Lecanora muralis به آلاینده ازن حساس بوده، در حالی که نسبت به آلاینده دی اکسید نیتروژن مقاوم می باشد. نتایج این پژوهش نشان داد که می توان از گلسنگ Lecanora muralis به عنوان یک شاخص زیستی در پایش آلاینده های ازن و دی اکسید نیتروژن در هوای فضاهای شهری استفاده نمود.

کلید واژه: شاخص زیستی، گلسنگ، کلروفیل، دی اکسیدنیتروژن، ازن

منبع : نشریه محیط زیست طبیعی (منابع طبیعی ایران) تابستان 1391; 65(2):153-161.

دانلود متن کامل مقاله (فایل pdf) در ادامه مطلب....

مشاهده سایر مقالات این وب

بررسی عوامل اجتماعی اقتصادی موثر بر تخریب منابع طبیعی اردبیل

بررسی عوامل اجتماعی اقتصادی موثر بر تخریب منابع طبیعی استان اردبیل 

از دیدگاه بهره برداران و کارشناسان

سید جعفر سید اخلاقی شال

ناصر انصاری

یوسف کلافی سعید

چکیده :

اگرچه عوامل موثر بر تخریب منابع طبیعی کم و بیش شناسایی و معرفی شده اند، اما این عوامل از منظر اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی، کمتر مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. بنابراین به نظر می رسد که قبل از هر اقدامی باید تخریب منابع طبیعی متوقف شود و برنامه ای برای قطع تخریب منابع طبیعی تنظیم در سطح «قطع تخریب منابع طبیعی» شود. در این پژوهش با استفاده از شیوه های اسنادی پیمایشی و کار ستادی با استفاده از ابزارهای مشاهده، مصاحبه و تکمیل پرسشنامه در استان اردبیل نتایج بدست آمده مورد بحث و نتیجه گیری قرار گرفته است. در سطح کل استان تعداد 10 منطقه نمونه با مساحتی معادل 122020 هکتار (حدود 10 درصد عرصه های منابع طبیعی استان) متشکل از 68 سکونتگاه روستایی و عشایری و 273 خانوار نمونه تعیین و انتخاب گردید. نتایج نشان داد که در مجموع 19 عامل اصلی در قالب سه گروه عوامل مربوط به دام و دامداری، عوامل مربوط به قطع و برداشت و عوامل مربوط به تغییر کاربری و طرحها در تخریب منابع طبیعی استان موثر بوده اند. از جمع بندی نظرات بهره برداران و کارشناسان مشخص شد که گروه عوامل دام و دامداری 45.9 درصد، گروه قطع و برداشت 20.6 درصد و گروه تغییر کاربریها و طرحها 33.5 درصد در تخریب عرصه های منابع طبیعی موثر بوده اند. در این بررسی تعیین سهم عوامل تخریب به تفکیک نواحی رویشی، نتایج قابل اتکایی را برای برنامه ریزان استانی منابع طبیعی ارائه داده است.

کلید واژه: اجتماعی- اقتصادی، عوامل تخریب منابع طبیعی، نواحی رویشی، شاخص تخریب، استان اردبیل

منبع : نشریه تحقیقات مرتع و بیابان ایران - بهار 1391; 19(1 (پیاپی 46)):133-148

دانلود متن کامل مقاله در ادامه مطلب

مشاهده سایر مقالات این وب

جدیدترین فهرست سرخ( red list)اتحادیه جهانی حفاظت IUCN

جدیدترین فهرست سرخ( red list)اتحادیه جهانی حفاظت IUCN

تازه‌ترین فهرست به روز شده اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) با معرفی گونه‌های در معرض خطر انقراض تحت عنوان «فهرست قرمز IUCN» منتشر شد. در این فهرست نشان داده شده است که از بین 63 هزار و 837 گونه ارزیابی شده، 19 هزار و 817 گونه در معرض خطر انقراض هستند. این گونه‌های در معرض خطر شامل 41 درصد از دوزیستان، 33 درصد از مرجان‌های صخره ساز و آبسنگ ساز، 25 درصد از پستانداران، 13 درصد از پرندگان و 30 از گونه‌های گیاهی موسوم به مخروطیان هستند. به گفته کارشناسان فهرست قرمز IUCN یک شاخص حیاتی از سلامت تنوع زیستی در جهان است.

به گزارش سایت رسمی اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت، جولیا مارتون – لی فیور، دبیر کل IUCN در این باره اظهار داشت: موضوع پایداری و ثبات در واقع موضوع مرگ و حیات برای ساکنان سیاره زمین است. به این ترتیب دستیابی به یک آینده پایدار و باثبات، بدون حفظ و نگهداری از تنوع بیولوژیک شامل گونه‌های جانوری و گیاهی و زیستگاه‌ها و ژنهای آنها، دست نیافتنی است. از این رو فهرست قرمز IUCN در حقیقت زنگ خطری برای تمام سران و مقامات بین‌المللی است که در ریو گردهم خواهند آمد. این زنگ خطر به مسوولان هشدار می‌دهد که از این «شبکه عظیم حیات» بر روی سیاره ارزشمند زمین حفاظت کنند و آن را در امان نگه دارند.


در این گزارش آمده است، در حالی که اکثر مردم در کشورهای مرفه برای تامین نیازهای غذایی خود به گونه‌های داخلی وابسته هستند اما میلیون‌ها نفر از مردم دنیا در کشورها و سرزمین‌های دیگر برای ادامه حیات و امرار معاش به گونه‌های وحشی و طبیعی نیازمندند. اکوسیستم‌های آب شیرین امروزه تحت فشار شدید ناشی از گسترش جمعیت انسانها و استثمار منابع آبی هستند. بعلاوه ماهی‌های آب شیرین بعنوان یک منبع غذایی بسیار مهم، بواسطه صید بی رویه و ناپایدار ماهی‌ها و نیز به دلیل تخریب گونه‌های آنها بر اثر آلودگی یا احداث سد، در معرض نابودی هستند. برای مثال، یک چهارم از شیلات بومی جهان در قاره آفریقا صورت می‌گیرد که از این میزان 27 درصد از ماهی‌های آب شیرین در این قاره از جمله گونه‌ای با نام علمی «اورئو کرومیسن کارونگا» که یک منبع تغذیه‌ای بسیار حیاتی برای منطقه «دریاچه‌ مالاوی» محسوب می‌شود، به دلیل صید بی رویه در معرض خطر نابودی و انقراض هستند.


برخی دیگر از گونه‌های ماهی تجاری در این منطقه از جمله ماهی «مکونگ هرینگ» در فهرست جدید IUCN‌، جزو گونه‌های در معرض انقراض قرار گرفته‌اند. علاوه بر این‌ها در برخی از مناطق جهان 90 درصد از جمعیت ساکن در مناطق ساحلی، بخش اعظم غذا و درآمد اولیه خود را از طریق ماهیگیری تامین می‌کنند. هم چنین در مجموع بیش از 275 میلیون نفر از ساکنان زمین برای امرار معاش و حفاظت ساحلی به صخره‌ها و آبسنگ‌های مرجانی وابسته هستند. طبق آمار مندرج در فهرست قرمز IUCN، صید بی رویه، روی 55 درصد از صخره‌های مرجانی جهان تاثیر سوء گذاشته است.


این گزارش می افزاید: در مورد منابع و گونه‌های گیاهی نیز همین ناپایداری‌ها در نقاط مختلف زمین مشاهده می‌شود. برای نمونه، گونه‌ای از محصولات گیاهی وحشی مانند گونه به شدت در معرض خطر «بتا پاتولا» که نوع وحشی از خانواده چغندرهای زراعی محسوب می شود، بعنوان منابع غذایی و کشاورزی اهمیت فوق العاده‌ای دارد و حتی می‌توان از آن برای تولید گونه‌های جدید این محصول استفاده کرد.


علاوه بر این‌ها، وجود بسیاری از حشرات، خفاش‌ها و پرندگان نیز در حفظ و نگهداری این زنجیره حیاتی بسیار حائز اهمیت است در حالی که طبق فهرست قرمز IUCN برخی از این گونه‌ها مثلا 16 درصد از پروانه‌های بومی اروپا در معرض خطر انقراض هستند. هم چنین خفاش‌ها که جزو گرده‌افشان‌های بسیار مهم به شمار می‌آیند در معرض تهدیدهای مشابه قرار دارند و در سراسر جهان 18 درصد از جمعیت آنها در معرض خطر نابودی هستند.


از سوی دیگر تحقیقات نشان می‌دهد که گونه‌های غریبه مهاجم، یکی دیگر از تهدیدهای بسیار جدی برای امنیت غذایی، سلامت انسان‌ها و حیوانات و تنوع زیستی بوده و به سرعت رو به گسترش هستند. طبق آخرین تحلیل روی داده‌های فهرست IUCN، گونه‌های غریبه مهاجم، پنجمین تهدید جدی برای دوزیستان و سومین تهدید جدی برای ادامه بقای گونه‌های ماکیان و پستانداران محسوب می‌شوند.


به گفته کارشناسان IUCN، این گونه‌های مهاجم همراه با بحران تغییرات جوی به یکی از مهمترین و جدی ترین تهدیدات برای حفظ منابع زمینی تبدیل شده‌ است. برای مثال، نوعی گیاه آبی موسوم به «هیاسینت آبی» با نام علمی «ایچ نورینا کراسیپس» از گیاهان بومی بستر رودخانه آمازون است، اما در آفریقا رشد سریع آن، خطر جدی را متوجه منابع آبی کرده و در بهره گیری از منابع آبی بومی و درون مرزی جهت صید یا حمل و نقل، اختلال ایجاد کرده است.


در عین حال، جدیدترین فهرست قرمز IUCN نشان می‌دهد که 10 درصد از مارهای بومی چین و جنوب شرق آسیا در معرض خطر انقراض هستند. مارها به طور معمول در طب و تولید داروهای سنتی و تهیه سرم ضد زهر و نیز بعنوان غذا یا منبع درآمد حاصل از فروش پوست‌های گرانقیمتشان در معرض خطر انقراض هستند. برای نمونه، بزرگترین مار سمی جهان موسوم به شاه کبرا با نام علمی «اوفیوفاگوس هانا» به دلیل فقدان زیستگاه ها و استفاده بی رویه از این حیوان برای اهداف پزشکی، جزو گونه‌های آسیب پذیر و در مرز انقراض است.


در برخی از کشورها، گیاهان و حیوانات با مصارف پزشکی، اساس تولید بخش عمده‌ای از داروهای طبی را تشکیل می‌دهند و حتی در کشورهای مجهز به فناوری‌های پیشرفته نظیر آمریکا نیز نیمی از 100 نوع از پرمصرف ترین داروهای تجویزی از گونه‌های گیاهی و جانوری وحشی تولید می‌شوند. از جمله مهمترین گونه‌های در معرض انقراض که در فهرست جدید IUCN نام برده شده‌اند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

صخره مرجانی پریستین در ایالات فدراتیو میکرونزیا

صخره‌ مرجانی جزایر راجا آمپات – بیش از 275 میلیون نفر در جهان به اکوسیستم‌های مرجانی وابسته هستند

بتا پاتولا از گونه‌های گیاهی به شدت در معرض انقراض

پیتون برمه‌ای با نام علمی پیتون بی وی تاتوس جزو گونه‌های آسیب پذیر

پیتون برمه‌ای با نام علمی پیتون بی وی تاتوس

ماهی گروپر کاموفلاگ با نام علمی اپی نفلوس پلی فکادیون

گونه گیاهی زنجبیل «کندی کین» با نام علمی کورکیوما رابدوتا جزو گونه‌های آسیب پذیر

میمون کائوتا تی تی با نام علمی سالی سبوس کاکوتنسیس که گونه آن به شدت در معرض خطر نابودی است

گونه گیاهی کاندیدا کورکیوما از گونه‌های آسیب پذیر و از خانواده زردچوبه

ماهی مرکب غول پیکر استرالیایی با نام علمی سپیاآپاما که از گونه‌های نزدیک به انقراض است

قورباغه رنگارنگ هولا با نام علمی دیسکوگلوسوس نیگری ونتر از گونه‌‌های به شدت در معرض خطر انقراض

شاه کبرا با نام علمی اوفیوفاگوس هانا از گونه‌های آسیب پذیر

شاه کبرا به دلیل استفاده بی رویه در مصارف پزشکی در معرض خطر نابودی است

پروانه سرخ بزرگ با نام علمی کیمائنا دیسپار که در فهرست قرمز پروانه‌های اروپایی است

سفره ماهی پلنگی ویپرای با نام علمی هیمانتورا پلنگی که جزو گونه‌های آسیب پذیر است

ماهی مکونگ هرینگ با نام علمی تنوئالوسا تیبائودیئایو جزو گونه‌های آسیب پذیر

ایگوآنای دم خاردار نولاسکو با نام علمی ستینوسائورا فولاسنسیز که جزو گونه‌های آسیب پذیر است

گونه‌ای ماهی با نام علمی اورئوکرومیس کارونگا جزو گونه‌های در معرض خطر انقراض

بریلیانت گلو صورتی با نام علمی هلیودوکسا گولاریس از گونه‌های آسیب پذیر

خفاش میوه قرمز با نام علمی استنودرما روفوم از گونه‌های آسیب پذیر

گیاه تسائو – کو کارداموم با نام علمی آموموم تسائو – کو که نزدیک به انقراض است

پروانه‌ای موسوم به پاشا دو دمی با نام علمی چاراکیز جاسیوس در فهرست قرمز

گیاه آبی هیاسینت با نام علمی ایچ هورینا کراسیپس که نام آن در فهرست قرمز IUCN است

گونه وحشی گیاه زنجبیل با نام علمی زینجیبر مونوفیلوم و جزو گونه‌های در معرض انقراض

اسینگلر با نام علمی مارگاریتی فرا آئوری کیولا که به شدت در معرض انقراض است

در پایان این گزارش تاکید شده است که موضوعات مرتبط با بقای گونه‌ها و حفظ آنها، در کنگره جهانی حفاظت از طبیعت IUCN‌ ارائه خواهد شد. 

دلفین های خلیج فارس و دریای عمان

دلفین ریسو

نام علمی:( Grampus griseus (G. Cuvier, 1812

نام انگلیسی : Risso's Dolphin, Grey Dolphin

وضعیت در لیست قرمز : حداقل نگرانی (Taylor et al.2008)

 این دلفین به طور معمول در دریای عمان مشاهده می شود .محققان ایران نیز به طور معمول این دلفین را به عنوان دلفینی که در ایران نام می برند.هیچ شرحی در مورد ثبت آن ارایه نشده ولی در سالهای پیش دو عدد در نزدیکی چابهار و شرق جاسک به گل نشسته اند.



 دلفین بینی بطری اقیانوس هند – آرام 

نام علمی : Tursiops aduncus

نام انگلیسی : Indo-pacific Bottlenose Dolphin, Indian Ocean Bottlenose Dolphin

وضعیت در لیست قرمز : کمبود داده ها (2008)

حضور آنها در آبهای ایران 21 بار ثبت شده که اکثر آنها در حوالی آبهای جزیره قشم بوده است. در دریای عمان نیز یک جمجمه در مرکز تحقیقات شیلات چابهار وجود دارد (Braulik et al.,2008)



دلفین بینی بطری معمولی

نام علمی : Tursiops truncates

نام انگلیسی : Common Bottlenose Dolphin, Bottle-nosed Dolphin, Bottlenosed Dolphin, Bottlenose Dolphin

وضعیت در لیست قرمز (IUCN): حداقل نگرانی (2008). (پورتال IUCNREDLIST)

این گونه در معرض خطر نیست اما فعالیت های انسانی به جمعیت آن در برخی مناطق آسیب وارد کرده است.



دلفین چرخنده

نام علمی : Stenella longirostris

نام انگلیسی : Spinner Dolphin, Long-beaked Dolphin, Long-snouted Dolphin

وضعیت در لیست قرمز : کمبود داده ها (2008)

در خلیج فارس و دریای عمان مشاهده شده ولی مشاهدات ثبت شده کم می باشند..به همراه دلفین معمولی و ماهی تن نیز مشاهده می شود.در سال 1386 ، 79 دلفین از این گونه در سواحل دریای عمان دچار مرگ و میر گروهی شدند که لاشه های آن در سواحل شرق جاسک (کراتی) مشاهده ، ثبت و نمونه برداری شد. (نبوی و همکاران ؛1388)



دلفین نواری

نام علمی : Stenella coeruleoalba

نام انگلیسی : Striped Dolphin, Euphrosyne Dolphin

وضعیت در لیست قرمز : حداقل نگرانی (2008)

این دلفین گاهی اوقات در دریای عمان مشاهده می شود اما در خلیج فارس تاکنون دیده نشده است. دارای مرگ و میر گروهی در 4 آبان 86 در 60 کیلومتر غرب جاسک (کوه مبارک) که 73 تن دچار مرگ و میر گروهی شدند و برخی به گل نشستند. (Braulik et al.,2008)



دلفین دندان درشت

نام علمی : Steno bredanensis

نام انگلیسی : Rough-toothed Dolphin

وضعیت در لیست قرمز: حداقل نگرانی (2008)

حضور این گونه در خلیج فارس تاکنون ثابت نشده است.یک جمجمه کامل از این نوع دلفین در مرکز تحقیقات شیلات چابهار وجود دارد و تنها مشاهده ثبت شده این نوع دلفین در ایران است



دلفین خالدار مناطق گرمسیر

نام علمی : Stenella attenuate

نام انگلیسی : Pantropical Spotted Dolphin, Bridled Dolphin, Narrow-snouted Dolphin

وضعیت در لیست قرمز: حداقل نگرانی (2008)



دلفین گوژ پشت اقیانوس هند – آرام

نام علمی : Sousa chinensis

نام انگلیسی : Indo-pacific Hump-backed Dolphin, Indo-Pacific Humpbacked Dolphin, Chinese White Dolphin, Indo-pacific Humpback Dolphin

وضعیت در لیست قرمز : تهدید پذیر (2008) (پورتال IUCNREDLIST)

در آبهای ایران 22 بار مشاهده و ثبت شده اند مه 19 بار مشاهده زنده ،2 مورد اسکلت به گل نشسته و بیشترین مشاهدات در جزیره قشم و هرمزگان بوده است. (18 بار در سال 1371) .7 عدد از این دلفین ها در آبهای ایران مشاهده و عکسبرداری شده اند.(Henningsen and Constantine , 1992 inbraulik et al .,2008) مشاهده و عکسبرداری از این دلفین ها در آبهای دریای عمان تنها یک بار و در شرق جزیره جاسک صورت گرفته است. 



دلفین معمولی پوزه بلند

نام علمی : Delphinus capensis

نام انگلیسی : Long-beaked Common Dolphin

وضعیت در لیست قرمز : کمبود داده ها (2008)

این گونه در خلیج فارس وارد آبهای ساحلی می شود و در سواحل ایران اغلب مشاهده می شود و 6 مشاهده اثبات شده در این زمینه وجود دارد که 2 مورد در خلیج فارس و سه مورد در دریایا عمان است ولی اکثر مشاهدات به خوبی تشخیص داده نشده ولی بدون شک این دلفین گونه ای است که در آبهای ایران وجود دارد.



دلفین فریزر

نام علمی : (Lagenodelphis hosei (Fraser, 1956

نام انگلیسی : Fraser's Dolphin, Sarawak Dolphin وضعیت در لیست قرمز: حداقل نگرانی (2008) . (پورتال IUCNREDLIST)

اطلاعات زیادی راجع به پراکنش آن در ایران وجود ندارد ولی احتمال حضور آن در دریای عمان وجود دارد.

زندگی دلفین ها در زیر آب

مطالعه اکولوژی پراکنشی پستاندارن دریایی مستقیما به منبع غذایی آنها مربوط می شود .پستانداران دریایی نیز مانند سایر جانوران باید جهت زندگی و تولید مثل غذای کافی و معینی پیدا کنند بدین جهت دلفین های بینی بطری مجبورند تحرک زیادی را انجام داده و منابع غذایی پراکنده ای را سر هم کنند مانند دسته ای از ماهیان که جهت زنده ماندن خورده می شوند. جهت اضافه کردن سایر ابعاد به موضوع : طعمه دلفین های بینی بطری معمولا در مناطق عمیق قرار دارد نه در سطح دریا ، در نتیجه برای دانشمندان بسیار مشکل شده که با دقت و درستی تعیین کنند که آنها چه می خورند. البته دلفین های بینی بطری معمولا برای بدس آوردن غذا نیازی به غواصی عمیق ندارند. 

امروزه دانشمندان برای اینکه در مورد رفتار غواصی و اکولوژی کاوشگری دلفین های بینی بطری وحشی بدانند از تکنولوژی های صنعتی دولتی نظیر ماهواره ثبت کننده مسافت عمقی(Satellite-Link Time Records) و... استفاده می کنند .در تحقیق اخیر از این ابزار ها جهت یافت دلفین های دور از ساحل که مرتبا در زیر 500 متر (در حدود1,640 فوت) و گاهی اوقات به عمق های 1000 متر و 900 متر (3,280 تا 2,950 فوت ) غواصی می کنند استفاده شده است. هرچند که آنها قادر به شنا در برخی اعماق هستند .ولی تحت شرایط آزمایشی عمیق ترین غواصی یک دلفین به صورت متوالی 547 متر (1/795 Ft) می باشد.(Ridgway , 1990) دلفین های بینی بطری تطابق بسیار خوبی با فشار بالا که در عمق های زیاد با آن مواجه هستند پیدا کرده اند.دانشمندان معتقدند که در عمق های حدود 70 متر (230 فوت) آلوئل های شش ها و برانش های تنفسی دلفین کاملا از کار می افتند و درنتیجه از انتشار نیتروژن به درون خون جلوگیری به عمل می آید ، در این حالت دلفین ها از اثرات آلودگی نیتروژن و شرایط بالقوه مهلکی که The Bends یا Decompression Sickness نامیده می شود رهایی پیدا می کنند .(بیرون آمدن حباب های گاز از بافت های بدن و اختلال در گردش خون).

ضربان قلب دلفین های بینی بطری در حین غواصی کم است (که کند کاری قلب نامیده می شود.)از یک حالت معمولی که در حدود 100 تپش در دقیقه است به حدود 30 و 40 تپش در دقیقه می رسد.تغییرات قلبی عروقی مربوط به ضربان کم قلب و تنگ شدن جانبی رگ های خونی به طور اساسی جریان خون را کم کرده و ضربان کاهش می یابد و اکسیژن در طول غواصی مصرف می شود. به محض بالا آمدن دلفین و پایان غواصی ، قطر رگ های خونی و جریان خون افزایش می یابد و اجازه می دهد به دلفین که به سرعت گرمای ایجاد شده در طول غواصی را در فلاک ها و باله پشتی فروکش کند و هنگامی که به سطح می آید و تنفس می کند ریزش اکسیژن را ذخیره کند. دلفین های بینی بطری با توجه به اندازه بدنشان دارای حجم وسیعی از خون هستند و متعاقبا به آنها تعداد نسبتا زیاد سلول های خونی و در نتیجه هموگلوبن زیاد جهت انتقال و ذخیره اکسیژن را می دهد .

در طول غواصی های طولانی ، ذخیره اکسیژنی برخی از بافت ها ممکن است تهی شود و دلفین تا زمانی که به سطح آب بیاید و اکسیژن را تامین کند به متابولیسم بی هوازی متوسل می شود.(مراکز تحقیقاتی دلفین) 5-4) حاملگی و زایش ماده ها در سن 7 تا 12 سالگی به بلوغ جنسی می رسند و در طی ده سال حجم کل بدن و درازی شان به ترتیب 160کیلوگرم(355 پوند) و 240 سانتیکتر (95 اینچ) می رسد.نر های نیز در سن 10 و 13 سالگی به بلوغ جنسی می رسند درحالی که فقط 70 درصد حداکثر پتانسیل بدنشان، وزن دارند ،حدود 270سانتیمتر طول و 25 در صد سنگین تر و دراز تر از ماده های بالغ هستند.در خلیج ساراسوتا این نرخ 2:1 ماده ها به نر ها به علت مرگ و میر نوجوانانی نر ها می باشد.( یک نوزاد دلفین بعد از سپری کردن دوره حاملگی 12 ماهه متولد می شود. و به مدت 6 سال و گاهی اوقات بیشتر وابستگی نزدیکی به مادر دارد . به طور مثال یک دلفین ماده در طول زندگی اش 3 تا 8 نوزاد می زاید و حتی می تواند در سنین پیری نیز تولید مثل کند.با توجه به جمعیت دلفین ها در خلیج ساراسوتا ماده ها ممکن است 50 سال و نر ها تا 40 سال به خوبی زندگی کنند . اخیرا در خلیج ساراسوتا یک ماده 48 ساله یک نوزاد به دنیا آورد. دلفین های بالغ در خلیج ساراسوتا از لحاظ جنسی دارای 2 شکل هستند.وزن معادل نر های بالغ 25 درصد بیشتر از ماده ها است. یک نر تازه متولد شده و یا ماده وزنی در حدود 20 کیلوگرم و طولی معادل 100 سانتیمتر دارد. نوزاد ها فاقد دندان ، باله پشتی وفلوک های کمی نرم و همچنین بر روی پوزه شان دارای تعدادی مو هستند. باله پشتی و فلوک ها با بلوغ دلفین استحکام می یابند و مو های آنها نیز در مدت 2 هفته ناپدید می شوند. اولین دندان ها در سه ماهگی پدیدار می شوند وتقریبا در 5 ماهگی تمام آنها در جایشان قرار می گیرند. ماده ها در اولین مراحل رشد تمایل به رشد بیشتری نسبت به نر ها دارند به طوری که در سن شش سالگی طویل تر از نر ها می باشند . 5-5) سیستم جفت گیری (Mating System) نر ها و ماده ها به صورت شکم به شکم جفت شده و هر دو جنس در طول زندگی خود دارای چندین همسر هستند.در ساراسوتابای رایج است که یک ماده جوان پی در پی دارای چندین پدر مختلف باشد.

ژنتیک و اطلاعات رفتاری جمع آوری شده از چندین مطالعه اظهار دارد که دلفین های بینی بطری دارای سیستم جفت گیری چند زنهPolygynous Mating System ) (می باشند که نر ها با هر یک ، جهت دسترسی به ماده ها جفت می شوند و نسبت کمی از نر های راه یافته ممکن است بیشتر جوان ها را پدری کنند. رقابت بین نر ها ممکن است توسط تماس فیزیکی مانند ضربات فلوک ، ساقه یک جانور به جانور دیگر باشد. همچنین می تواند به صورت جداگانه مانند اینکه ، هنگامی که یک نر یک گروه از ماده ها را در یک مسیر جمع می کند تا آنها را از دسترسی به سایر نر ها جلوگیری کند. تعبیر میانه از اندازه دو جنس در این گونه ها از این ایده حمایت می کند که رقابت نر ها با سایرین برای پراکنده و جدا کردن ماده ها بیشتر جهت دسترسی انحصاری به ماده ها می باشد. 

پرستاری(Nursing): نوزاد دلفین بینی بطری(Calve) جهت تامین نیاز های تغذیه ای اش حداقل برای شش ماه اول زندگی کاملا به شیر مادرش وابسته است. بعد از آن چون شیر مهمترین منبع غذایی است ادامه پیدا می کند ، در این حال بچه دلفین ها کاوش و جستجو کردن را یاد می گیرند و به تدریج تغذیه خود را به ماهی تغییر می دهند .هرچند هنوز سن دقیقی که دلفین های جوان از وابستگی به شیر مادرشان پایان می پذیرند مشخص نیست. هنگامی که یک دلفین برای پرستاری آماده است بچه دلفین از پشت به شکاف پستانی مادرش نزدیک شده و توسط پوزه خود سقلمه ملایمی به ناحیه پستانی می زند. دانشمندان مشاهده کرده اند که دلفین مادر جهت دسترسی آسان بچه دلفین به شکاف پستانی خود را به یک طرف متمایل می کند. به دلیل اینکه هر کشمکش پرستاری ، کوتاه و مشاهده آن در زیر آب مشکل و سخت است ، دانشمندان هنوز مطمئن نیستند که چگونه شیر از شکاف پستانی به دهان بچه دلفین منتقل می شود. یک فرضیه این است که نوزاد شیر را از نوک پستان ( در داخل شکاف پستانی قرار دارد)، بعد از پیچاندن زبانش اطراف آن می مکد . و دیگری این که مادر با انقباض عضلات شکمی شیر را به دهان نوزادان می پراند. اما صحیح تر این است که بگوییم ما واقعا نمی دانیم که دقیقا چطور هرنهنگ سان ( وال و دلفین ها ) پرستاری می کند چون ما فقط چند سر نخ داریم .

صرفنظر از اینکه چطور نهنگ سانان پرستاری می کنند ،لاکتات مادر جهت تولید شیر با کیفیت بالا برای تغذیه و رشد نوزادانش نیاز به مقدار زیادی انرزی اضافی دارد. لاکتات دلفین های بینی بطری نیاز به 2 برابر کالری در هر کیلوگرم وزن بدن و حتی بیشتر دارد بنابراین نر و ماده هایی که حامله نمی شوند فاقد لاکتات هستند. مطالعات آزمایشگاهی دلفین های بینی بطری نشان می دهد که نر های پیر و ماده هایی که حامله نیستند و فاقد لاکتات هستند حدود 2 تا 4 درصد وزن بدنشان در روز ،در حدود 2000 کیلوگرم (4400 پوند ) ماهی در سال مصرف دارند.غذای جذب شده برای ماده ها در تمام دوره حاملگی یکسان است اما با توجه به زود و دیر تبدیل شدن به شیر بین 60 تا 95 درصد افزایش پیدا می کند. دلفین های بینی بطری در ماه های اول زندگی برای تمام نیاز های تغذیه ای خویش کاملا به شیر مادر وابسته هستند.در حالی که نوزادان شکار کردن و درنتیجه تغییر غذای خود را به ماهی یاد می گیرند شیر به عنوان مهمترین منبا غذایی ادامهع پیدا می کند. تقلای پرستاری در ابتدای زندگی زیاد و کوتاه است و در استمرار(مدت آن) آن افزایش و در تناوب سنین نوزادان کاهش پیدا می کند.هنگامی که برای پرستاری آماده است بچه نوزاد با سقلمه زدن به ناحیه پستانی مادر نزدیک می شود . در برخی از جمعیت های دلفین مشاهده می شود که مادرها جهت دسترسی اسان نوزاد به نوک پستان به یک طرف تغییر جهت می دهند . دانشمندان هنوز مطمئن نیستند که چطور شیر از شکاف پستانی به دهان نوزاد منتقل می شود . یک فرضیه این است که نوزاد توسط پیچش زبان خود در اطراف نوک پستان مکش ایجاد می نماید . دیگری این که مادر با انقباض عضلات شکمی شیر را به دهان نوزاد می پراند.اما صحیح تر این است که بگوییم هنوز نمیدانیم که یک نهنگ سان چگونه پرستاری می کند چون ما فقط چند سر نخ داریم با توجه به تصاویر گرفته شده زبان وال Humpback قوی و در لبه ها چین دار(Frill) است . آیا این ساختمان می تواند جهت گرفتن اطراف نوک پستان مورد استفاده قرار گیرد؟ با این فرضیه شیر دهی ماده نیاز به انرژی زیادی دارد علاوه بر انرژی لازم جهت تولید شیر با کیفیت و کافی جهت رشد نوزادان نیاز به انرژی زیادی خواهد داشت. (مراکز تحقیقاتی دلفین sarasota and dolphinquest)

رفتار عمومی: دانشممندان به دقت روز های فعالیت دلفین بینی بطری را در خلیج ساراسوتا ملاک یا سندیت قرار داده اند. دلفین ها به طور متوسط 67 درصد ساعات روز خود را مسافرت می کنند (از ناحیه ای به ناحیه ای دیگر جهت جستجوی طعمه جابجا می شوند) ، 13 درصد از وقتشان صرف تغذیه ، کار های اجتماعی 4 درصد ، خواب 2 درصد و نورد اطراف بدن هدف مشخص 14 درصد می باشد. 5

 بررسی خواب در دلفین ها جالب است بدانید که دانشمندان هنگام مطالعه خواب در دلفین های بینی بطری دریافتند که دلفین ها 33 درصد از هر روز را در خواب به سر می برند. هیئت تحقیقات نشان داده است که خواب عمیق در دلفین های بینی بطری فقط در یم نیمکره مغز در یک وقت انجام می گیرد. تحقیقات در حال پیشرفت می باشند. (Ridgway , 1972) با تواجه به این که سختی مطالعات در زیر آب های تاریک مشهود است در باره این که دلفین های بینی بطری اوقات شباه را چگونه میگذرانند خیلی کم می دانیم. 5-8) رفتار دسته جمعی دلفین های بینی بطری جوان و ماده ها با هم شنا می کنند. دلفین های بینی بطری با توجه به زیر گروه ها در داخل گروه وسیعی قرار می گیرند که ممکن است شامل 20 فرد و یا بیشتر باشد . زیر گروه های رایج(معمولا از 3 تا پنج فرد ،بغیر از نوزادان) شامل تمام دسته ماده ها ، گروه های پرستاری از مادر و بچه ها ، جنس های آمیخته از گروه های نابالغ و گروه های نر کوچک ، گروه های مختلف و مخلوط نابالغ می باشند و در خلیج ساراسوتا در زمره فعال ترین ها قرار دارند .جانوران این گروه ها کارهای اجتماعی ، شکار و جهندگی زیادی انجام می دهند. در زمان تاخت و تاز بلوغ جنسی ، نر ها ممکن است با ائتلاف 2 و 3 نفری برای چندین دهه با هم بمانند. گروه های پرستاری در ساراسوتابای شامل مادر و بچه ها می باشند. محققین بر این عقیده هستند که این انجمن ها ممکن است به پیشرفت اجتماعی نوزادان بوسیله ایجاد مناطق ,Play Pen, کمک بکنند (یا جایی که حیوانات جوان فعل و انفعال دارند در حالی که مادرانشان برای حفاظت نزدیکشان هستند ) ماده ها مدت زیادی از وقت و تلاش خود را جهت حفاظت از بچه ها می گذرانند از اینرو ممکن است برای چندین سال دسته های اجتماعی با آنها بمانند. برای ماده هایی که بدون تولید مثل هستند رایج است که بچه داری سایر نوزادان ماده ها را بکنند زیرا ماده دها اغلب از بچه هایی که مال آنها نیست حفاظت می کنند. این رفتار ممکن است برای ماده های جوان تمرین مهارت های مادری(بچه داری) باشد قبل از اینکه خودشان بچه داشته باشند.

منبع:  NationalZoo

هوای تهران در شرایط «سالم»/شاخص آلودگی ۸۰

شاخص آلودگی هوای تهران امروز در شرایط «سالم» قرار گرفت.

شاخص آلودگی هوای تهران امروز ۸۰ است این در حالی است که شاخص آلودگی روز گذشته ۸۷ بوده است.

 آلاینده شاخص ذرات معلق کمتر از ۵/۲ میکرون است و شاخص استاندارد آلودگی هوا ۱۰۰ است.

به نقل از فارس

مقاله : ارایه مدل بهینه توسعه یکپارچه شهری در استان تهران

ارایه مدل بهینه توسعه یکپارچه شهری در استان تهران

صبا رضا سلطانی

سید مسعود منوری

عبدالرسول سلمان ماهینی

علی اصغر آل شیخ

چکیده :

توسعه شهری لگام گسیخته اثرات سوئی را بر ساختار طبیعت و منابع طبیعی وارد می سازد و منجر به پیامدهای منفی اقتصادی-اجتماعی و اکولوژیکی می گردد. لذا،‏ مطالعات جامعی جهت پشتیبانی مدیریت توسعه شهری در سطح جهان و بالاخص کشورهای در حال توسعه مورد نیاز است. در ایران نیز همچون سایر کشورهای در حال توسعه،‏ شهرگرایی و توسعه شهری روند رو به رشدی دارد. در کانون این تغییرات،‏ استان تهران قرار دارد که به دلیل تمرکز امکانات و تسهیلات،‏ شاهد مهاجرت های غیر اصولی و رشد روز افزون جمعیت و نهایتا ساخت و سازهای بدون برنامه و تغییرات زیاد در ساختار فضایی شهر بوده است. لذا،‏ هدف اصلی این مطالعه تحلیل تناسب زمین برای کاربری توسعه شهری در استان تهران با استفاده از رویکرد نظام مند و یکپارچه بوم شناختی-اقتصادی-اجتماعی می باشد. روش مورد استفاده و مدل ارایه شده در این تحقیق،‏ می تواند به عنوان یکی از تلاش های نوین در مطالعات تحلیل تناسب زمین و همچنین به عنوان نمونه ای جهت دستیابی به توسعه پایدار شهری و ساماندهی توسعه فیزیکی در ایران،‏ محسوب گردد. در این مطالعه،‏ با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار و در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی،‏ تناسب زمین برای توسعه شهری بر پایه 15 معیار مختلف مشتمل بر ویژگی های بوم شناختی- اقتصادی- اجتماعی محاسبه شده است. برای وزن دهی معیارها از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و به منظور دستیابی به توافق جمعی در این فرایند،‏ از نظرات ده کارشناس بهره گرفته شده است. نهایتا،‏ نقشه تناسب زمین که نشان دهنده نواحی اولویت دار و مناسب برای توسعه شهری است،‏ ارایه شده است. این نواحی شامل شش پهنه با وسعت و تناسب مناسب در قسمت های جنوبی استان می باشد که می تواند مورد استفاده برنامه ریزان شهری و تصمیم گیرندگان فضایی قرار گیرد. نتایج این تحقیق به دلیل نظام مندی و ویژگی تکرارپذیر خود می تواند زمینه ای برای تعامل سازنده میان بازیگران اصلی صحنه توسعه شهری و دستیابی به توافق جمعی فراهم آورد.

کلید واژه: استان تهران، توسعه شهری، توان محیط زیست، ارزیابی چند معیاره، ترکیب خطی وزن دار، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ،سامانه اطلاعات جغرافیایی

منبع : مجله محیط زیست طبیعی (منابع طبیعی ایران) پاییز 1391; 65(3):379-392.

دانلود فایل pdf  متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا

تبدیل زباله های جامد

با سرعت یافتن روند زندگی شهری و صنعتی، نوع و حجم زباله ها تغییر یافته و زباله هایی که به راحتی و در مدت زمان اندک به طبیعت باز میگردد، به پسماندهایی تبدیل شده است که زمانی بس دراز زمین و منابع آن را در خطر می­افکند. امروزه حجم قابل توجهی از زباله­ها را مواد غیر قابل بازگشت به طبیعت تشکیل می­دهد که در صورت رها سازی در طبیعت ممکن است تا صدها سال به همان شکل باقی بماند. به عنوان مثال بطری شیشه­ای از روزی که دور انداخته می­شود تا بیش از 300 سال در طبیعت به صورت زباله باقی می­ماند .

توجه به امر بهداشت و سلامت جامعه و رعایت جنبه­های پیش گیری قبل از درمان بدون توجه به سیستم های جمع آوری و بازیافت مواد زاید که مسبب اصلی آلودگی در شهرها و روستاهای کشور است، منطقی و عقلایی نمی­باشد. اشاعه بیماری کیست هیداتیک، بروز وبا، انواع بیماری­های پوستی هم چون لیشمانیوز و سلسله بیماری­های سرطان­زا و سکته­های نابهنگام در جوامع کنونی که معمولا به مواد فساد پذیر و پسماند­های شیمیایی موجود در محیط زیست نسبت داده می­شود، ماحصل تداخل صدها نوع مواد سمی و عفونت­زا با زباله­های شهری و انتشار آنها در آب، خاک و هوای زندگی روزمره ماست .

 

انواع زباله­های شهری

زباله تر که به پسماند میوه­ها، سبزیجات­ و مواد غذایی اطلاق می­شود در ایران 70 درصد زباله­های شهری را شامل می­شود. این زباله اگر در کیسه جداگانه­ای جای گیرد پس از بازیافت می­تواند در فرآیند تبدیل به کمپوست مورد استفاده قرار گرفته و تبدیل به کود کشاورزی شود.

 

زباله خشک شامل کاغذ، پلاستیک، چوب، پارچه و فلزات می­باشد و در کشورهای پیشرفته به عنوان طلای سیاه نامیده می­شود، در صورت جدا شدن از زباله­تر می­تواند دوباره وارد چرخه مصرف شده و مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از محصولات بازیافتی ضمن صرفه قابل توجه اقتصادی که به همراه دارد مانع از نابودی منابع طبیعی می­گردد. در این زمینه می­توان به اثرات مثبت بازیافت کاغذ اشاره نمود. بر اساس مطالعه انجام گرفته برای تولید یک تن کاغذ به 17 اصله درخت و بیش از 7 هزار بشکه آب نیاز است که در صورت امکان بازیافت از کاغذهای مستعمل در کاربردهای مناسب، میزان خسارت به محیط زیست به طور قابل توجهی کاهش خواهد یافت.

 

ضرورت تفکیک زباله از مبدا

وجود زباله­ها می­تواند منشاء آثار سودمند و یا مخرب فراوانی باشد. اگر زباله در محیط پراکنده شود بوی نامطبوع، بیماری، آلودگی آب، خاک و هوا را به همراه می­آورد و بالعکس اگر با روش­های صحیح و علمی دفع و یا بازیافت شود لقب طلای سفید خواهد یافت.

یکی از مهمترین مراحل بازیافت این مواد تفکیک و جدا سازی ترکیبات داخل زباله در محل کار و منزل می باشد. آنچه در خصوص فرهنگ جداسازی زباله باید بیاموزیم این است که زباله­ها را به صورت تر و خشک در کیسه­های جداگانه تفکیک کرده و تحویل سیستم­های دفع و بازیافت دهیم.

با توجه به وضعیت سیستم فاضلاب در کشور باید کیسه زباله هر خانواده عاری از هرگونه مایع باشد. زیرا وجود مایعات می­تواند باعث تولید شیرابه شده و علاوه بر اینکه عملیات بازیافت را دچار مشکل می‌کند برای محیط‌زیست نیز آلودگی به دنبال دارد.

لازم به توضیح است که معمولا شهرداری های هر شهر برای اجرای طرح تفکیک از مبدا، ظروف تفکیک را به طور رایگان در اختیار شهروندان قرار می­دهند.

مچموعه قوانین منابع طبیعی

1. ملی شدن جنگل های کشور

2 .قانون حفظ و گسترش فضای سبز و چلوگیری از قطع بی رویه درخت

3 .اصولی از قانون اساسی در منابع طبیعی

4. قانون تعیین تکلیف اراضی موضوع  ماده 56 قانون حفاظت و بهره برداری

آ5. ئین نامه اجرایی ماده 2 قانون حفظ و حمایت

6. لایحه قانونی واگذاری قانونی احیاء اراضی 

شرح هر یک از این قوانین در ادامه خواهد آمد....

آشکارسازی تغییرات پوشش اراضی اصفهان با استفاده از سنجش از دور

آشکارسازی تغییرات پوشش اراضی اصفهان با استفاده از سنجش از دور و   GIS

سامره فلاحتکار

چکیده:

 در سال های اخیر، داده های سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در شناسایی و آنالیز تغییرات کاربری و پوشش اراضی به طور وسیع به کار گرفته می شوند. آشکار سازی صحیح تغییرات اشکال سطح زمین، درک بهتری از ارتباط و واکنشش بین انسان و پدیده های طبیعی جهت مدیریت بهتر منابع را فراهم می کند. 

روش های مختلفی برای آشکار سازی تغییرات کاربری و پوشش اراضی وجو دارد. برخی از این روش ها عبارت اند از مقایسات بعد از طبقه بندی، طبقه بندی سری داده های چند زمانه، آنالیز مؤلفه اصلی، تفاضل و نسبت تصویر زمانی، آنالیز برداری تغییر، آنالیز مخلوط طیفی و آنالیز رگرسیون. 

مقایسه پس از طبقه بندی یکی از مؤثرترین روش های آشکار سازی تغییرات است.

 هدف این بررسی، آشکار سازی تغییرات پوشش اراضی اصفهان است. عکس های هوایی با مقیاس 1:50000 مربوط به سال 1334 و تصاویر ماهواره ای MSS، TM، ETM⁺ ماهواره لندست به ترتیب مربوط به سال های 1351، 1369، 1380، برای تهیه نقشه های پوشش اراضی و بررسی روند تغییرات به کار گرفته شد. جهت کامل کردن دوره بررسی تغییرات، نقشه پوشش اراضی توس مدل CA مارکوف برای سال 1385 پیش بینی شد. 

برای انجام تحقیق، ابتدا تمام عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای با معادله چند جمله ای درجه یک به روش نزدیک ترین همسایه تصحیح هندسی شدند.RMSe عکس های هوایی بین 1/0 تا 45 /0  پیکسل RMSeتصاویر MSS، TM، ETM⁺ به ترتیب 73/0، 68/0، 6/0 پیکسل به دست آمد. عکس های هوایی با استفاده از رنگ، تن، الگو، شکل، موقعیت و پدیده های مختلف تفسیر چشمی شدند. هر یک از تصاویر ماهواره ای با استفاده از تباین خطی و تعدیل هیستوگرام اصلاح شدند. از فاکتور شاخص بهینه برای ساخت بهترین تصویر رنگی کاذب استفاده شد، این شاخص بهترین باندها را بر اساس حداکثر واریانس و حداقل همبستگی شناسایی می کند. به منظور طبقه بندی تصاویر از روش طبقه بندی هیبرید که ترکیبی از دو روش طبقه بندی نظارت شده و نظارت نشده است استفاده شد. از شاخص NDVI و آنالیز مؤلفه اصلی برای جدا کردن برخی ار لایه های پوشش اراضی با تعریف حد آستانه مناسب استفاده شد. 

در نهایت نقشه پوشش اراضی در5 طبقه تهیه شد که عبارت بودند از کوه، اراضی بایر، شهر، پوشش سبز و دشت سیلابی. برای برآورد صحت تمامی نقشه ها از ماتریس خا استفاده شد. ضریب کاپای نقشه های پوشش اراضی تولید شده از عکس های هوایی و تصاویر MSS، TM، ETM⁺ به ترتیب عبارتند از 98/0، 90/0، 93/0 و 92/0 سپس، ماتریس تغییرات از طریق مقایسه نقشه پوشش اراضی هر سال و با نقشه های سال بعد تولید شد. برای آشکارسازی تغییرات از روش مقایسه  بعد از طبقه بندی استفاده شد. زنجیره مارکوف برای مدل سازی تغییرات پوشش و کاربری اراضی به طور وسیع استفاده می شود. مدلCA مارکوف قادر است که تغییرات پوشش و کاربری اراضی از یک زمان به زمان دیگر را توصیف کند و این به عنوان پایه ای برای تغییرات آینده استفاده می شود. 

در این مطالعه از مدل CA مارکوف برای پیش بینی نقشه های سال 1369 و 1380 استفاده شد و سپس این نقشه ها با نقشه های پوشش اراضی سال 1369 و 1380 به دست آمده از روش هیبرید مقایسه شدند تا توانایی مدلCA مارکوف در پیش بینی تغییرات پوشش اراضی مطالعه شود. در نهایت نیز نقشه پوشش اراضی سال 1404 با استفاده از مدل CA مارکوف پیش بینی شد. نتایج آشکار سازی تغییرات نشان میدهد بیشترین توسعه مناطق شهری بین سال های 1351 تا 1369 با گسترش متوسط 571 هکتار در سال و کمترین رشد آن بین سالهای 1334 تا1351 با مساحتی حدود324 هکتار در سال، رخ داده است. اما طی سال های 1334 تا 1351، پوشش گیاهی با کاهش متوسط سالانه 1263 هکتار، بیشترین تخریب نرخ تبدیل و تغییر را داشته است. نتایج مدل مارکوف ماتریسی است. که احتمال تغییرات را از هر طبقه پوشش یا کاربری اراضی به سایر طبقات را در آینده نشان می دهد. به منظور پی بردن به صحت نقشه های پیش بینی شده و به دست آوردن اعتبار پیش بینی مدل CA مارکوف از 3 روش جدول توافق و عدم توافق، آزمون نکوئی بر ارزش و محاسبه ماتریس خطا استفاده شد. 

نتایج مؤلفه های توافق نشان می دهد که توافق نقشه های سال 1369 (نقشه پوشش اراضی به دست آمده از روش هیبرید و نقشه پیش بینی شده توسط مدل CA مارکوف) 60/0 و عدم توافق آنها 39/0 است. این نتایج برای توافق کلی نقشه های 1380 برابر 69/0 و عدم توافق برای این دو نقشه 31/0 است. در آزمون نکوئی بر ارزش فرض صفر اینگونه تعریف میشود که اختلاف معنی داری بین مساحت های مشاهده شده (مساحت های به دست آمده از روش هیبرید ) و مساحت های پیش بینی شده (مساحت های پیش بینی شده از مدل CA مارکوف) وجود ندارد. فرض صفر بیان میدارد اختلاف مذکور در سطح 05/0 معنی دار است . با انجام آزمون نکوئی بر ارزش و محاسبه² χ و مقاسیه آن با ² χ جدول در سطح 05/0 با درجه آزادی 4، فرض صفر رد شد و فرض یک ( یعنی اختلاف در نتایج دو روش مذکور) پذیرفته می شود. ² χ محاسبه شده برای نقشه های پیش بینی شده سال 1369 و 1380 به ترتیب 25642 و 36915است که در سطح 05/0 و در جه آزادی 4، ² χ جدول 711/0 است بنابراین فرض صفر رد میشود. برای محاسبه ضریب کاپا و دقت کلی تمامی نقشه های پوشش اراضی، نقاط کنترل زمینی استفاده شد، سپس ماتریس خطا نقشه های پوشش اراضی تولید شده با روش هیبرید مدل CA مارکوف محاسبه شد. ضریب کاپای محاسبه شده برای نقشه های  پیش بینی شده سالهای 1369 و 1380 به ترتیب 64/0 و 84/0 است، که آن کمتر از نقشه های تولیدی به روش هیبرید با ضریب کاپای 93/0 برای سال 1369 و 92/0 برای سال 1380 است. در نهایت ما میتوانیم نتیجه بگیریم که اگر فرآیند تغییر پوشش اراضی ثابت باقی بماند، مدل CA مارکوف تغییرات پوشش اراضی رابا اعتباری برای 17 سال بعد پیش بینی می کند که توافق نقشه پیش بینی شده با نقشه واقعی کمتر از 70 در صد است.

کلمات کلیدی: آشکارسازی تغییرات، مقایسه پس از طبقه بندی، پوشش اراضی، مدل CA مارکوف.

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا

بیانیه دوژانیرو در سال 1992 در برزیل

پیام اجلاس بین‌المللی سازمان ملل در ریودوژانیرو:
بحران زیست محیطی؛ تهدیدکننده توسعه پایدار کره زمین

در حال حاضر، «توسعه پایدار»، یک انتخاب نیست؛ بلکه تنها راهی است که به تمامی بشریت امکان می‌دهد در زندگی شرافتمندانه در این سیاره، یعنی تنها سیاره‌ای که در اختیار داریم(!)، سهیم باشند.


این جمله «شازو کانگ» دبیر کل کنفرانس ریو+20، چشم‌انداز اهداف این اجلاس بین‌المللی را به خلاصه‌ترین شکل ممکن بیان می‌کند.
تولد عبارت «توسعه پایدار»، به کنفرانسی موسوم به «اجلاس سران زمین» مربوط می‌شود، کنفرانسی که 20 سال پیش با تمرکز ویژه بر محیط زیست و توسعه ملل متحد، در شهر ریودوژانیرو برگزار شد و با افزودن عبارت «توسعه پایدار» به مجموعه اصطلاحات رایج اقتصادی، فصل جدیدی در تاریخ تمدن بشری گشود.
«توسعه پایدار» یعنی پاسخگویی به نیازهای نسل کنونی، بدون به خطر انداختن توانایی نسل‌های آینده برای رفع نیازهای خود؛ فرآیندی که به معنای پیشبرد و تحقق هم‌زمان توسعه اقتصادی و توسعه اجتماعی با رعایت ملاحظات زیست‌محیطی تعریف می‌شود و از سه رکن اساسی تشکیل شده است: توسعه اقتصادی، توسعه اجتماعی و حفاظت از محیط زیست:

پیوستگی زندگی مادی و معنوی انسان با «طبیعت»، امری قطعی بوده که زمینه‌ساز تعالی و پیشرفت بشر تلقی می‌شود. طبیعت سرشار از مواهب الهی، علاوه بر اینکه منابع فراوانی را در اختیار بشر قرار داده، الهام‌بخش عناصر اصلی رشد معنوی او نیز به شمار می‌رود و لذا پیوستگی سلامت انسان و سلامت طبیعت، موضوعی است که از دیرباز به صورت مشترک مورد توجه و اهمیت خاص همه جوامع قرار داشته است. به این لحاظ حفاظت از محیط‌ زیست را باید یک امر حیاتی تلقی کرد.
امروزه «رشد جمعیت» و نیز شتاب گرفتن «توسعه صنعتی»، منجر به برداشت بی‌رویه از منابع طبیعی و به مخاطره انداختن محیط‌ زیست شده است. با سرعت گرفتن این روند تخریب، نگرانی‌هایی در سطح ملی، منطقه‌ای و جهانی بروز یافته است به طوری‌که در کنار لزوم انجام فعالیت‌های مرتبط با توسعه ‌اقتصادی، توجه به محیط زیست و منابع طبیعی نیز ضرورت یافته است.
این نگرانی‌ها ضرورت همکاری‌های بین‌المللی با هدف بهبود وضعیت محیط زیست را به دنبال داشته و در همین راستا حدود 20 سال پیش کنفرانسی درباره محیط زیست و توسعه ملل متحد موسوم به «اجلاس سران زمین» در سال 1992 میلادی (1371 شمسی) در شهر ریودوژانیرو برگزار شد. کنفرانسی که طی آن واژه «توسعه پایدار» متولد و فصل جدیدی در تاریخ تمدن بشری گشود. توسعه پایدار به معنی پیش‌برد و تحقق همزمان توسعه اقتصادی و توسعه اجتماعی با رعایت ملاحظات زیست‌محیطی تعریف می‌شود.
پایداری در توسعه، یعنی پاسخگویی به نیازهای نسل کنونی، بدون به خطر انداختن توانایی نسل‌های آینده برای رفع نیازهای خود. توسعه پایدار به عنوان اصول راهنمای بلند مدت برای دستیابی به اهداف توسعه اقتصادی جهانی، از سه رکن اساسی تشکیل شده است: توسعه اقتصادی، توسعه اجتماعی و حفاظت از محیط زیست.
از هنگام انتشار گزارش «کمیسیون برونتلند» [1] تاکنون صدها پژوهشگر و دانشمند برجسته، تعاریف خود را از توسعه پایدار ارائه کرده‌اند. سال گذشته دانشگاه کلمبیا پیشنهادی مبنی بر تدوین اهداف توسعه پایدار (SDGs) مطرح کرد که مورد توجه جامعه جهانی قرار گرفت، این سرفصل‌ها مبارزه با فقر، تغییر الگوی مصرف، ترویج پایداری در توسعه سکونت‌گاه‌های انسانی، تنوع زیستی و جنگل‌ها، اقیانوس‌ها، منابع آب، پیشبرد امنیت غذایی و انرژی (شامل انرژی‌های تجدیدپذیر) را شامل می‌شوند.
رسیدن به اقتصادی سبز و نیز سیاست‌گذاری به منظور «فقرزدایی پایدار»، از جمله مهم‌ترین مباحثی است که به طور هم‌زمان در بحث توسعه پایدار به آن توجه می‌شود. اینکه چگونه می‌توان به
«اقتصادی سبز» مبتنی بر استانداردهای زیست محیطی توسعه پایدار دست یافت و چگونه با پشتیبانی از کشورهای در حال توسعه می توان راهکاری یافت تا این کشورها با رعایت اصول زیست محیطی به سمت فقرزدایی و توسعه‌ای پایدار حرکت کنند، نیازمند بهبود هماهنگی‌های بین‌المللی برای یافتن راهکارهای عملی در این زمینه است.

ضرورت رسیدن به وفاق بین‌المللی
در حال حاضر نیمی از مردم دنیا در شهرها زندگی می‌کنند و طی دو دهه آینده نزدیک به 60 درصد جمعیت جهان – یعنی 5 میلیارد نفر – شهرنشین خواهند بود [2]. افزایش نامتناسب جمعیت شهری، در فقدان سیاست‌های مناسب کنترل آلودگی هوا در بسیاری از شهرهای جهان، پیامدهایی نظیر افزایش آلودگی هوا در شهرها و نیز افزایش تولید گازهای گلخانه‌ای را برای زندگی انسان‌ها به ارمغان آورده است. افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای همچنان ادامه دارد و چنانچه تغییر آب و هوا به صورت کنترل نشده ادامه یابد، بیش از یک سوم همه انواع شناخته شده گیاهان و جانوران ممکن است منقرض شوند.
براساس گزارش جدید گروه حفاظتی صندوق حیات وحش جهان (WWF) که گزارش «سیاره زنده» [3] نام گرفته است، 10 کشور بیشترین میزان آلودگی کربنی و اثرات مخرب زیست محیطی را از خود به جای گذاشته‌اند. این گروه به مقایسه میزان مصرف منابع تجدیدپذیر انرژی در برابر ظرفیت تولید منابع تجدیدپذیر در هر کشور پرداخته‌اند و براساس این لیست کشورهایی که بیشترین ردپای مخرب زیست محیطی و آلودگی کربنی را از خود به جای گذاشته‌اند، به ترتیب قطر، کویت، امارات متحده عربی، دانمارک، ایالات متحده آمریکا، بلژیک، استرالیا، کانادا، هلند و ایرلند هستند.
در حال حاضر میزان مصرف منابع انرژی توسط انسان‌ها، 50 درصد بیشتر از آن است که زمین بتواند آن را جایگزین یا ترمیم کند،‌ به بیانی دیگر برای تغذیه پایدار میزان مصرف سالانه انسان‌ها از منابع انرژی زمین، به یک و نیم سیاره نیاز است! اگر سیاست مناسبی برای کنترل نرخ رشد مصرف انرژی صورت نگیرد، این میزان در سال 2030، به دو سیاره خواهد رسید [4].
جهان، اکنون 7 میلیارد نفر جمعیت دارد که پیش‌بینی می‌شود تا سال 2050 این رقم به 9 میلیارد نفر برسد. اگر حالا نتوانیم به قدر کافی به این چالش‌های اساسی رسیدگی کنیم، در آینده پیامدهای ناگوارتری از جمله فقر و بی‌ثباتی بیشتر و نیز سیاره‌ای ویران به جای خواهد ماند.
اگر قرار باشد دنیایی قابل زندگی برای فرزندان و نوادگان خود باقی بگذاریم، لازم است از هم‌اکنون با چالش‌های نابودی محیط زیست برخورد کنیم. در عین حال می‌توان گفت که دست کم بخشی از راه‌حل مشکلات و موانع بر سر راه توسعه پایدار- از جمله چالش‌های مربوط به شهرها، انرژی، آب، غذا و زیست‌بوم‌ها- شناخته‌شده هستند.
برای مثال گسترش استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر، می‌تواند میزان کربن و آلودگی داخلی و بیرونی را به حد چشمگیری کمتر ساخته و درعین حال به رشد اقتصادی کمک کند. همچنین با مدیریت بهتر جنگل‌ها و جلوگیری از رشد فعالیت‌های منجر به
«جنگل زدایی»، می‌توان علاوه بر برخورداری از تنوع زیستی و نیز آب سالم و منابع دارویی که از درختان جنگل به دست می‌آید، از خسارت عظیم ناشی از تولید گازهای گلخانه‌ای جلوگیری کرد. به طوری‌که تخمین زده می‌شود کاهش سرعت تخریب جنگل‌ها به نصف میزان کنونی تا سال 2030، مانع از بروز خسارت 37 میلیارد دلاری ناشی از تولید گازهای گلخانه‌ای می‌شود [5].
همچنین می‌توان با اصلاح روش نگهداری و مدیریت منابع آب، در برابر بیابان‌زایی ایستادگی کرد و کمک شایانی به توسعه پایدار نمود. از سوی دیگر محافظت از اقیانوس‌ها در برابر ماهیگیری بی‌رویه نیز، مانع از ویران‌سازی زیست‌بوم‌های دریایی و عوارض نامطلوب تغییر آب و هوایی در نقاط مختلف کره زمین می‌شود.

اقدامات صورت‌گرفته طی 20 سال گذشته
20 سال از زمان برگزاری «همایش زمین» در شهر ریودوژانیرو می‌گذرد و طی این اجلاس سران کشورهای جهان در سال 1992 سه سند جامع «اعلامیه ریو»، «دستور کار 21» و «بیانیه اصول جنگل» را به عنوان نوعی نقشه راه برای تجدید نظر در تعریف رشد اقتصادی پایدار، پیش‌برد عدالت اجتماعی و حصول اطمینان برای حفاظت از محیط زیست مورد تصویب قرار دادند.
در این مدت و براساس مصوبات فوق، تاکنون 9 گردهمایی مهم بین‌المللی مرتبط با توسعه پایدار برگزار شده‌اند. در این دوره زمانی همچنین شش ابزار حقوقی مهم زیست‌محیطی بین‌المللی مورد تصویب قرار گرفته و برای دولت‌هایی که به‌تدریج به آن پیوستند، الزام‌آور شده‌ است. تشکیل کمیسیون توسعه پایدار ملل متحد و تقویت تشکیلات جهانی محیط‌ زیست، از دیگر دستاوردهای «همایش زمین» بود. هم‌اکنون اتحادیه اروپا و بعضی کشورهای در حال توسعه با تأکید بر واژه جدید «اقتصاد سبز» سعی دارند وزن بیشتری به محیط‌زیست در اقتصاد آینده جهان بدهند.
این در حالی است که اکثریت کشورهای در حال توسعه همچنان توسعه و رشد اقتصادی را در اولویت ملی خود قرار داده‌اند و به بیان دیگر سطح توسعه اقتصادی آنها به اندازه‌ای نیست که اقتصادشان لطمه جدی به محیط زیست وارد کند. همچنین آمریکا هنوز نگران آن است که اتخاذ سیاست‌های دوستدار محیط زیست، اثرات منفی بر اقتصاد عظیم این کشور بر جای گذارد.
از سوی دیگر تنها 3 سال به زمان تعیین‌شده برای تحقق اهداف «سند توسعه هزاره سازمان ملل» (MDGs) که در سال 2000 به تصویب کشورهای جهان رسیده بود، باقی مانده است. با توجه به زمان اندک باقی‌مانده تا سال 2015 به نظر می‌رسد کشورهای جهان نیازمند تنظیم سند دیگری هستند تا با اهداف و رویکردهای مشترک برای حل مشکلات جهانی زیست محیطی گام بردارند.
در چنین شرایطی با موافقت سازمان ملل، کنفرانس توسعه پایدار ملل متحد موسوم به «ریو+20» به مدت 3 روز از 31 خردادماه تا دوم تیرماه امسال با شرکت تعداد قابل توجهی از سران کشورها، نمایندگان سازمان‌های بین‌المللی، تشکل‌های مردم‌نهاد و جوامع دانشگاهی در شهر ریودوژانیروی برزیل برگزار شد. موضوعات کلیدی مورد بررسی در این کنفرانس، شامل «اقتصاد سبز» در چارچوب توسعه پایدار، سیاست‌گذاری به منظور محو «فقر شدید» و در نظر گرفتن ساختار جدیدی برای «پیشبرد توسعه پایدار» بود [6].
در پایان این کنفرانس، یک سند سیاسی صادر شد که در آن تعهدات سیاسی دولت‌ها نسبت به تحقق توسعه پایدار ذکر شده است. این اعلامیه 50 صفحه‌ای تحت عنوان «آینده‌ای که می‌خواهیم»، از مبارزه علیه فقر به مثابه مهمترین هدف آینده نام می‌برد. در این اعلامیه تعهد به رونق اقتصادی با رهیافت توجه به دوام منابع زیست محیطی جهانی و نیل به اهداف «سند توسعه هزاره ملل متحد» تا سال 2015 نیز، مورد توجه قرار گرفته است [7].
«توسعه پایدار یک انتخاب نیست! بلکه تنها راهی است که به تمامی بشریت امکان می‌دهد در زندگی شرافتمندانه در این سیاره، یعنی تنها سیاره‌ای که در اختیار داریم(!)، سهیم باشند.» این جمله‌ای است که «شازو کانگ» دبیر کل کنفرانس «20+Rio» گفت و ادعا کرد این کنفرانس به نسل ما امکان می‌دهد این مسیر را انتخاب کند. هنوز باید منتظر نتایج عملی و اجرایی اجلاس «20+Rio» بود.
به هر روی امنیت، سلامت و رفاه نسل‌های کنونی و آینده هم در سطوح ملی کشورها و هم در سطح بین‌المللی نیازمند به‌کارگیری کلیه امکانات انسانی و مادی است. جمعیت رو به رشد جهان برای پاسخگویی به نیازهای کنونی خود و همچنین آماده‌سازی زمینه‌ها و بسترهای مناسب برای پاسخگویی به نیازهای نسل‌های آینده، نیازمند عزم قاطع رهبرانی است که منافع
دراز مدت جوامع خود را فدای محاسبات کوتاه‌مدت نخواهند کرد. وسوسه دستیابی به رشد اقتصادی سریع، بدون در نظر گرفتن کلیه جنبه‌های نظری و عملی توسعه پایدار می‌تواند ضرباتی جبران‌ناپذیر برای جامعه جهانی در پی داشته باشد.

ارجاعات این نوشته مربور به مسائل و آدرس های اینترنتی نی باشد که جمع آوری شده است.

امید است مفید واقع شود.

برای ادامه و اصل مقاله را pdf  در ادامه مطلب مشاهده  نمایی

مقاله پژوهشی ارزیابی اثرات زیست محیطی توسعه پرورش میگو

ارزیابی اثرات زیست محیطی توسعه پرورش میگو در مجتمع پرورشی گواتر چابهار

 مختاری علیرضا,ولی الهی جلال*,محمدی سعید,خدامی شراره

چکیده

پژوهش حاضر در مجتمع پرورش گواتر و خلیج گواتر در شرق شهرستان چابهار واقع در استان سیستان و بلوچستان از تیرماه 88 تا آبان ماه 88 انجام پذیرفت. بدین منظور پنج ایستگاه شامل کانال آبرسان، کانال زهکش اصلی، محل تخلیه زهکش اصلی به خور، خور گواتر و خلیج گواتر طی دوره پرورش میگو مورد بررسی قرار گرفت. به منظور دستیابی به اهداف مورد نظر، پارامترهای فیزیکی و شیمیایی مانند دما، شوری، اکسی‍ژن محلول، اسیدیته، فسفر کل و نیتروژن کل در زمان پرورش به صورت ماهیانه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که کانال آبرسان (ورودی آب مزارع)، کانال زهکش اصلی (خروجی زهکش های فرعی) و خلیج گواتر (محل تخلیه پساب) از نظر زیست محیطی با هم متفاوت است. نتایج حاصل از آنالیز واریانس یکطرفه هر یک از فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی با احتمال 95 درصد، اختلاف معنی داری را بین ایستگاه زهکش با دیگر ایستگاه ها نشان داد (P<0.05). از نظر دمایی، پساب مزارع میگوی گواتر دارای آلودگی حرارتی نیست. فعالیت تکثیر و پرورش میگو موجب افزایش میانگین شوری و افزایش دامنه pH کانال زهکش گردیده است.

دانلود اصل مقاله ( pdf ) در ادامه مطلب

ارزشیابی گزینه های توسعه در ارزیابی اثرات زیست محیطی به روش

ارزشیابی گزینه های توسعه در ارزیابی اثرات زیست محیطی

به روش ارزشیابی چند معیاره مکانمند

 رودگرمی پژمان ,خراسانی نعمت اله,منوری سیدمسعود,نوری جعفر

چکیده 

برای شناسایی گزینه برتر توسعه در ارزیابی اثرات زیست محیطی از روش های ارزشیابی گزینه ها به عنوان یک تصمیم گیرنده استفاده می شود. در این تحقیق از ارزشیابی چند معیاره مکانمند Spatial Multi Criteria (Evaluation: SMCE) برای ارزشیابی گزینه ها برای اولین بار استفاده شده است. این روش در سامانه اطلاعات جغرافیایی صورت می گیرد و این سامانه را قادر به تصمیم گیری می سازد. ارزشیابی چند معیاره مکانمند بر اساس محدودیت سامانه های اطلاعات جغرافیایی برای تصمیم گیری ها تهیه شده است. در این تحقیق با استفاده از این روش و اقدامات صورت گرفته، سامانه اطلاعات جغرافیایی قادر به ارزشیابی گزینه های توسعه شده است. دو گزینه بر اساس طرح آمایش سرزمین منطقه و دیگری عدم اجرا مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس نتایج ارزشیابی، گزینه برتر اجرای توسعه بر اساس طرح آمایش سرزمین می باشد و با توجه به اثرات اکولوژیکی، اجتماعی – اقتصادی و فرهنگی گزینه آمایش سرزمین انتخاب گردید. در روش به دست آمده می توان جمع بندی اثرات و وضعیت گزینه ها را در هر محیط به تفکیک بررسی کرد. با استفاده از این روش در ارزیابی اثرات زیست محیطی می توان به صورت تصویری میزان مطلوبیت یا عدم مطلوبیت هر نوع توسعه را بر محیط به صورت نقشه نشان داد. در روش حاصله در سامانه اطلاعات جغرافیایی محدودیتی در ارتباط با تعداد لایه ها وجود ندارد. گزینه های بسیاری قابل تهیه و ارزشیابی می باشد. این روش برای ارزشیابی گزینه های برنامه ریزی های کاربری سرزمین و توسعه منطقه ای مفید است.

منبع: علوم و تکنولوژی محیط زیست زمستان 1386

اصل و متن کامل مقاله به صورت  pdf  در ادامه مقاله در دسترس می یاشد .