بررسی اثرات عوامل اقلیمی و زمینی برای تعیین مناطق مستعد فرسایش بادی در حوزه‌های آبخیز درجه دو ایران

بررسی اثرات عوامل اقلیمی و زمینی برای تعیین مناطق مستعد فرسایش بادی در حوزه‌های آبخیز درجه دو ایران

سفیدرود - دریاچه نمک و کویر درانجیر -ساغند

نویسندگان

لیلا بیابانی   

• حسن خسروی   
 
• غلامرضا زهتابیان  

  
• بهزاد رایگانی

چکیده :

مدل‌سازی فرسایش خاک در توسعه و اجرای سیاست‌های مدیریت و حفاظت خاک اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. برای درک بهتر توزیع جغرافیایی فرسایش خاک، مدل‌های مبتنی بر فضایی فرسایش خاک موردنیاز است. فرسایش بادی از جمله مهم‌ترین جنبه‌های تخریب سرزمین و بیابان‌زایی به‌خصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک محسوب می‌شود که اثرات منفی اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی ایجاد می‌نماید. جهت کنترل و کاهش اثرات سوء این پدیده همواره اولین گام، تعیین مناطق حساس به فرسایش بادی است. هدف از این پژوهش مشخص‌کردن مناطق مستعد فرسایش بادی با استفاده از مدل ILSWE در حوزه‌های آبریز درجه‌دوکویر درانجیر-ساغند، دریاچه نمک و سفیدرود با استفاده از عوامل اقلیمی و زمینی می‌باشد. این مدل با ترکیب پنج شاخص فرسایندگی اقلیم، فرسایش‌پذیری خاک، سله خاک سطحی، پوشش گیاهی و زبری سطح محاسبه‌شده است. نتایج مدل نشان داد که عامل فرسایندگی اقلیمی شامل بارش، تبخیر و تعرق و باد در این حوزه‌ها متفاوت بوده و بیشترین اهمیت را در پیدایش مناطق حساس به فرسایش بادی داشته است. به عبارتی در حوزه‌ای که میزان بارش افزایش داشته و میزان تبخیر و تعرق و سرعت باد کاهش یابد، درصد مناطق حساس به فرسایش بادی، کاهش، ‌یابد. البته لازم به ذکر است که سایر عوامل مدل، شامل اختلاف پوشش گیاهی، ویژگی‌های خاک، وضعیت توپوگرافی و وسعت اراضی بایر، شوره‌زار، تپه‌های ماسه‌ای، مراتع کم‌تراکم و اراضی کشاورزی دیم در سه حوزه مذکور نیز به نتایج این مدل کمک کرده است. به‌طورکلی نتایج این مطالعه بینش جدیدی در مورد تعیین مناطق حساس به فرسایش بادی در اقالیم مختلف ارائه می‌کند که می‌تواند برای اولویت‌بندی مناطقی که تحقیقات بیشتری در آن‌ها موردنیاز است و اقدامات اصلاحی باید اجرا شود، استفاده گردد.

دانلود متن کامل مقاله

[English]

Soil erosion modeling is becoming more significant in the development and implementation of soil management and conservation policies. For a better understanding of the geographical distribution of soil erosion, spatial-based models of soil erosion are required. Wind erosion is a significant cause of land degradation and desertification, negatively impacting the economy, society, and environment, particularly in arid and semi-arid regions. To control and reduce the effects of wind erosion, the first step is to identify sensitive areas. The aim of this research is to identify areas susceptible to wind erosion using the ILSWE model in the watershed regions of the Dar Anjir-Saghand Desert, Namak Lake, and Sefidrud. This model has been calculated by combining five erosion indices, including climate erosivity, soil erodibility, surface crust, vegetation cover, and surface roughness. The model's results indicate that climatic factors, such as precipitation, evaporation, and wind, vary across these regions. These factors play a significant role in determining areas that are susceptible to wind erosion. It is noted that other factors, including differences in vegetation cover, soil characteristics, topographic conditions, and the extent of bare lands, salt marshes, sandy dunes, low-density pastures, and rainfed agricultural lands, have also influenced the results of this. In general, this study presents a new method for identifying wind erosion-sensitive areas in various climates. This method can prioritize regions that require further research and corrective measures.

فرسایش بادی چیست؟

فرسایش بادی به عنوان یکی از شاخص های اصلی بیابانزایی محسوب می شود.اثرات انسانی شامل خاکورزی و برداشت از خاک برای ساخت وساز و نیز تخریب پوشش گیاهی باعث شده است که مسئله فرسایش به مسئله جدی تبدیل شود.در ایران با توجه به اینکه دوسوم مساحت آن را مناطق خشک و نیمه خشک فرا گرفته است باید مسئله فرسایش بادی را جدی گرفت.فرسایش بادی و عامل باد پدیده هایی هستند که در مناطقی با اقلیم خشک و نیمه خشک به شدت سبب دگرگونی محیط زیست، تغییر کیفیت آب و هوا، تهدید سلامت جامعه و سایر مسائل اقتصادی و اجتماعی میگردند.بافت خاک سطحی در میزان فرسایش پذیری خاک بسیار موثر است،

ارزیابی روند بیابانزایی با استفاده از RS و GIS در منطقه سیستان با تأکید بر پوشش گیاهی

"ارزیابی روند بیابانزایی با استفاده از RS و GIS در منطقه سیستان با تأکید بر پوشش گیاهی"

دانشگاه زابل

پایان نامه کارشناسی ارشد

پژوهش حامد شفیعی

به ادامه مطلب بروید !

تاثیر خشکسالیها بر تخریب پوشش گیاهی منطقه سیستان

تاثیر خشکسالیها بر تخریب پوشش گیاهی منطقه سیستان

سید محمود حسینی
حامد شفیعی
محمدرضا اختصاصی
سعید محتشم نیا 

چکیده:

امروزه استفاده از سامانههای اطلاعات جغرافیایی و تصاویر ماهواره ای از جایگاه ویژه ای در مطالعات مربوط به منابع طبیعی و محیط زیست برخوردار است. مقایسه تصاویر بدست آمده از یک دوره زمانی مشخص می تواند روند تغییرات هر منطقه را نشان دهد. منطقه سیستان در جنوب شرقی ایران شاهد چندین دوره خشکسالی در طی قرن اخیر بوده و خشکسالی سالهای 1999 تا 2006 را می توان وخیم ترین شرایط خشکی در طی 600 سال گذشته عنوان نمود، که آثار زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی زیادی را به دنبال داشته است. در این تحقیق با استفاده از تصاویر سنجنده TM سال 1998 که مربوط به زمان قبل از خشکسالی بوده و نیز تصاویر سنجنده ETM+ سال 2002 که در زمان خشکسالی برداشت شده است، تغییرات پوشش گیاهی سیستان به کمک شاخص گیاهی WDVI (Weighted Difference Vegetation Index) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که سطح پوشش گیاهی سیستان از 101 هزار هکتار در سال 1998 به 24 هزار هکتار در سال 2002 کاهش یافته که عمدتاً کاهش در سطح اراضی زراعی و حذف کشت و کار بوده و احیا پوشش گیاهی منحصر به مناطقی نظیر چاه نیمه، نیاتک، قرقری و مراتع قرق شده لورگ باغ به صورت جنگلهای دست کاشت و مناطق حفاظتی بوده است.
کلیدواژگان:
خشکسالی، سیستان، WDVI، پوشش گیاهی، TM، ETM+

تحلیل الگوی تمرکز خدمات شهری و آثار زیست محیطی آن در شهر تهران

دانلود مقالات زیست محیطی

تحلیل الگوی تمرکز خدمات شهری و آثار زیست محیطی آن در شهر تهران

فرانک سیف‌الدینی ، حسین منصوریان

چکیده:

توسعة پایدار شهری مبین ایجاد تعادل بین توسعه فیزیکی نواحی شهری، برابری در فرصت‌های شغلی، مسکن، خدمات اساسی، زیرساخت‌های اجتماعی، حمل و نقل و کیفیت محیط در نواحی شهری است. افزایش سریع جمعیت شهری و به تبع آن توسعه نواحی پیرامونی و توزیع نابرابر خدمات عمومی در شهرهای بزرگ کشورهای در حال توسعة نگرانی‌های فزاینده‌ای را در مورد آثار زیست محیطی گسترش بی‌رویة شهری برانگیخته است. در این راستا، این مقاله ارتباط بین گسترش بی‌رویة شهری، الگوی توزیع خدمات عمومی و کیفیت محیط را در شهر تهران مورد بررسی قرار می‌دهد. با استفاده از تصویر ماهواره‌ای ETM+ و داده‌های شهری، شاخص دسترسی به خدمات عمومی و شاخص‌های مربوط به کیفیت محیط شامل آلودگی هوا، پوشش گیاهی، دمای سطح زمین و آلودگی صوتی استخراج شده است. تحلیل مکانی الگوی توزیع خدمات شهری براساس آماره موران و آماره حاکی از تمرکز معنادار خدمات در مرکز شهر و رابطة معنادار آن با شاخص‌های زیست محیطی است. به عبارت دیگر قطبی‌گرایی خدماتی در مرکز شهر تهران، مشکلات زیست محیطی گوناگونی را برای نواحی مرکزی شهر به همراه داشته است. تحلیل مکانی شاخص‌های زیست محیطی نیز وجود خوشه‌های مکانی معنادار نامطلوب را در نواحی مرکزی شهر تهران مورد تأیید قرار می‌دهد. نتایج این مطالعه می‌تواند به سیاستگزاران و تصمیم‌گیرندگان شهری در ایجاد و اجرای سیاست‌های خاص به منظور اصلاح یا جلوگیری از آثار زیست محیطی گسترش بی‌رویه شهر کمک کند.

کلیدواژه‌ها : آلودگی صوتی ، دسترسی ، آلودگی هوا ، پوشش گیاهی ، دمای سطح زمین

منبع : نشریه محیط شناسی (دوره: ۳۷، شماره: ۴)

برای دریافت فایل متن کامل مقاله به ادامه مطلب بروید...

برای مشاهده سایر مقالات این وبلاگ اینجا کلیک نمائید .