گسترش کابوس دی اکسید کرین

کارشناسان تغییرات جوی در گزارش جدیدی هشدار دادند که حجم مهمترین گاز گرم کننده زمین به نقطه عطف نگران کننده ای رسیده است.

به گزارش ایسنا، کارشناسان علوم جوی و هواشناسی در امریکا تاکید کردند که حجم گاز دی اکسید کربن که مهمترین عامل بروز پدیده گرمایش جهانی به شمار می آید در حال حاضر به یک نقطه عطف جدید نگران کننده ای رسیده است. ایستگاه های کنترل شرایط جوی در منطقه قطب شمالگان هم اکنون در حال بررسی و اندازه‌گیری دقیق حجم این گاز را در بخش‌های مختلف اتمسفر هستند.

به گزارش خبرگزاری آشیتدپرس، آمار بدست آمده نشان می دهد که حجم این گاز در اتمسفر با سرعت افزایش یافته است. بررسی ها نشان داده است که میزان افزایش حجم گاز دی اکسید کربن در قطب شمال نسبت به چندین سال قبل بیشتر شده و به احتمال زیاد این روند فزاینده به زودی به سایر نقاط زمین نیز خواهد رسید. به گفته کارشناسان منطقه قطب شمال شاخص اصلی برای بررسی پدیده گرمایش جهانی هم از نظر مقدار دی اکسید کربن و هم به لحاظ تاثیرات آن بر زمین است.

آلودگی هوا خطر حمله قلبی را 40 درصد افزایش می‌دهد

تحقیقات جدید در آمریکا نشان می‌دهد که آلودگی هوا انسان را در معرض خطرات زیادی به وی‍ژه بیماریهای قلبی مزمن، سکته و حملات قلبی قرار می‌دهد.

به گزارش فارس به نقل از خبرگزاری خاورمیانه، این تحقیقات جدید حاکی است: بروز این خطرات سلامتی این است که دود و آلاینده ها و منابع مختلف آلودگی هوا باعث تحریک و افزایش شدت التهاب و عفونت می‌شود و قرار گرفتن مداوم در معرض آلاینده‌ها در نهایت منجر به ابتلا به بیماریهای مختلفی قلبی می‌شود.

محققان گفتند: بیماران قلبی که در مناطق دارای آلودگی هوای زیاد زندگی می‌کنند – نسبت به بیماران قلبی ساکن در مناطق عاری از آلودگی هوا- 40 درصد بیشتر با خطر احتمال حملات قلبی روبه‌رو هستند.

نتایج این تحقیقات در نشست علمی جمیعت بیماریهای قلبی آمریکا در شهر سن دیاگو این کشور ارایه شده است.

این تحقیقات از 1120 فرد زیر 65 سال از سال 1992 تا 2011 میلادی ادامه یافت و نشان داد: آلودگی هوا فقط باعث ابتلا به این بیماریها در کوتاه مدت نمی‌شود بلکه همچین باعث حملات مکرر در بیماریهای قلبی نظیر سکته و حملات قلبی و نارسایی عضله قلب در دراز مدت می‌شود.

آلودگی هوا یکی از خطرات شدید برای محیط زیست و سلامت انسان است به گونه‌ای که خطر ابتلا به برخی بیماریها از جمله آسیب دستگاه تنفسی و سرطان ریه و بیماریهای مختلف قلبی را افزایش می‌دهد.

بان کی مون : جهان نیازمند آینده ای پایدارتر است

بان کی مون به مناسبت روز جهانی محیط زیست:

جهان نیازمند آینده ای پایدارتر است

دبیرکل سازمان ملل متحد در پیامی به مناسبت روز جهانی محیط زیست ( 5 ژوئن 2012 برابر با 16 خرداد 1391) دولت، بخش تجاری و تمامی اعضای جوامع را ترغیب کرد تا گزینه های همه جانبه ای انتخاب کنند که ضامن آینده ای پایدار برای همگان باشد.

به گزارش مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد در تهران'بان کی مون' در این پیام آورده است: درحالی که جهان آماده برگزاری کنفرانس ملل متحد درباره توسعه پایدار(ریو+ 20) می شود، روزجهانی محیط زیست فرصتی است برای تاکید برنیاز به تغییرجهتی مثال زدنی به سوی جهانی پایدارتر. موضوع امسال این روز 'اقتصاد سبز:آیا شما هم در آن نقشی دارید؟' بر نیاز به ایفای نقش مستمرهر فرد در زمینه رد پای انسان در زیست بوم سراسر مرزهای کره ارض تاکید دارد.

در پیام دبیرکل سازمان ملل متحد آمده است: در زمان حاضر جمعیت جهان به رقم هفت میلیارد نفر رسیده و ممکن است تا سال 2050 به بیش از 9 میلیارد نفر افزایش یابد. این به معنای فشار بیشتر بر شهرهای پر جمعیتی است که بیش از نیمی از مردم جهان هم اکنون در آن به سر می برند و در عین حال هیچ منبع طبیعی مورد نیاز برای تامین غذا، آب و انرژی افزایش پیدا نخواهد کرد.

وی در این پیام تصریح کرده است، این آمار به معنای این است که مردم بیشتری به دنبال شغل آبرومند هستند.

همچنین در این پیام آمده است: هم اکنون در سطح جهان، یک میلیارد و 300 میلیون نفر بیکارند یا شغل مناسبی ندارند و تقریبا نیم میلیارد نفر متقاضی بیشتر طی دهه آینده به بازار کار افزوده می شود.

بان کی مون در این پیام آورده است، پایداری، مشروط به ارائه فرصت برای همگان به وسیله ایجاد توازن در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی توسعه است. ما باید این طرز فکر را که می گویند بین سلامت اقتصادی و محیط زیست تضاد وجود دارد نفی کنیم.

دبیرکل سازمان ملل متحد در این پیام ادامه داده است: با سیاست های هوشمند و سرمایه گذاری های صحیح، کشورها می توانند ضمن حفاظت ازمحیط زیست خود، رشد اقتصادی ایجاد نمایند، شغل آبرومند به وجود آورند و پیشرفت اجتماعی را سرعت دهند.

وی در این پیام تصریح کرده است: ( ریو+ 20) فرصتی برای تعمیق تعهد جهانی نسبت به توسعه پایدار است. در کنفرانس ملل متحد درباره توسعه پایدار ما باید به توفق برسیم که سنجش رشد و ثروت به وسیله تولید نا خالص محلی به تنهایی کافی نیست. ما باید توافق کنیم که جهان نیاز به یک سلسله اهداف توسعه پایدار دارد که بر پایه آرمان های توسعه هزاره بنا شوند. ما باید پیشرفت را براساس بلوک هایی پایدار همچون انرژی، غذا، شهرها، اقیانوس ها، مشاغل و توانمندی سازی زنان ایجاد نماییم.

بان کی مون دراین پیام با بیان اینکه موضع پایداری در دستور کار سیاست های عمومی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به گونه ای برجسته مطرح است افروده است: سازمان ملل متحد نیز برای حفظ محیط زیست و مدیریت پایدار ادارات و فعالیت های خود تلاش می نماید و ما باید در ریو مشارکت های مورد نیاز برای انتقال جهان به مسیر رشد و توسعه ای پایدارتر را مهیا نماییم.

دبیرکل سازمان ملل متحد در پایان این پیام آورده است: در این روز جهانی محیط زیست و پیش از برگزاری کنفرانس تاریخی ریو، اینجانب دولت ها، بخش تجاری و تمامی اعضای جوامع را ترغیب می کنم گزینه های همه جانبه ای انتخاب کنند که ضامن آینده ای پایدار باشد، یعنی آینده ای که می خواهیم.

بررسی کاربرد اصول آمایش سرزمین و GIS در توسعه جنگل و فضای سبز

بررسی کاربرد اصول آمایش سرزمین و GIS در توسعه جنگل و فضای سبز

مطالعه موردی : جنگل سرخه حصار تهران

علی ملک قاسمی

ساسان بابائی کفاکی

ابراهیم عادلی پیشبیجاری

چکیده
در این تحقیق منطقه پارک جنگلی سرخه حصار واق ع در شرق تهران جهت مکان یابی عرصه های مناسب برای توسعه جنگل و انتخاب شد . بعد از انجام مطالعات پایه و تهیه نقشه های موضوعی GIS فضای سبز بر اساس اصول آمایش سرزمین و با استفاده از انجام شد . در نهایت نقشه واحدهای GIS منطقه، رقومی سازی، تجزیه و تحلیل و جمع بندی و روی هم گذاری لایه ها در محیط زیست محیطی منطقه تولید و سپس مدل اکولوژیکی توان توسعه جنگل و فضای سبز بعد از آزمایش و بررسی مدل اکولوژیک دکتر مخدوم، در پنج طبقه توان برای منطقه ارائه شد.

در این مدل، طبقات به ترتیب عبارتند از:

طبقه 1: اراضی فاقد محدودیت برای توسعه جنگل و فضای سبز
طبقه 2: اراضی با محدودیت کم برای توسعه جنگل و فضای سبز
طبقه 3: اراضی با محدودیت متوسط برای توسعه جنگل و فضای سبز
طبقه 4: اراضی با محدودیت زیاد برای توسعه جنگل و فضای سبز
طبقه 5: اراضی فاقد توان برای توسعه جنگل و فضای سبز

منبع : مجله علمی - پژوهشی علوم کشاورزی 1384 - سال یازدهم، شماره 3

واژه های کلیدی:

آمایش سرزمین، GIS ، توسعه جنگل و فضای سبز، پارک جنگلی سرخه حصار، تهران

دانلود متن کامل مقاله در ادامه مطلب....

  ** لطفا نظر خود را در مورد این مقاله و سایر مطالب و محتویات این وبلاگ بیان نمائید ...  .  

بررسی آراء و نیاز های تفرجی بازدیدکنند گان پارک جنگلی سی سنگان

بررسی آراء و نیاز های تفرجی بازدیدکنند گان پارک جنگلی سی سنگان

حمید گشتاسب میگونی ، بهمن شمس ، بهاره چشمه خاور

چکیده
تحقیق حاضر حاصل یک سال مطالعه میدانی است که جهت ارزشیابی نیازهای تفرجگاهی مردمی که از پارک جنگلی سی سنگان بازدید نموده اند صورت پذ یرفت .

در این تحقیق از روش کلاوسون که یکی از متد اول ترین روش های بررسی تفرجگاه ها در جهان است و برای ارزشیابی انواع سیستم های تفریحی به کار گرفته می شود جهت آگاه شدن از نظرات مردم بهره جسته و با تنظیم پرسشنامه هایی از نوع خود ایفا  اقدام به بررسی گردید . پرسشنامه با تعداد 21 سوال تنظیم و با تکمیل 2500 نسخه از آن از طریق توزیع و مصاحبه حضوری به مد ت یک سال از تیر ماه تابستان 1384 تا اواخر خرداد ماه 1385 به طول انجامی د . توزیع پرسشنام ه ها در طول سال به گونه ای بوده است که روزهای تعطی ل ، اواسط و اوایل هفته را در هر فصل تحت پوشش قرار میداد .

نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که مردها و متأهلین بیشترین افراد بازدید کننده را تشکیل می دهند . اکثر بازدید کنندگان از قشر تحصیل کرده جامعه می باشند که از نظر مالی وضعیت متوسط و خوبی داشته و در دستگاه دولت و بخ ش خصوصی اشتغال دارند . بیشتر 20 سال قرا دارند و اغلب آنها در – بازدید ک نندگان در کلاس سنی 40 فصول بهار و تابستان از این پارک بازدید م ی نمایند . استفاده کنندگان غالبا به صورت گروهی به پارک م ی آیند و بیشتر آنها مایلند که اوقات فراغت خود را در مناطق جنگلی یا کنار دریا بگذرانن د . حفظ حالت طبیعی پارک ، عد م وجود ت أسیسات و تسهیلات مناسب و ناکافی بودن امکانات موجود در پارک مورد ت أیید اغلب افراد بازدیدکننده بوده است . برای بهبود امکانات پارک ، اکثر بازدیدکنندگان مایل به پرداخت ورودیه هستند و تقریبا تمام گرد شگران تأکید به رسیدگی پارک از نظر بهداشتی دارند.

کلید واژه ها: تفرج، آراء، بازدید کننده، پارک جنگلی، سی سنگان، پرسشنامه.

منبع : نشریه علوم محیطی سال ششم ، شماره دوم، زمستان 1387

دانلود متن کامل مقاله در ادامه مطلب....

ارزیابی کیفی نقش فضاهای سبزشهری وبهینهسازی استفاده شهروندان ازآن

ارزیابی کیفی نقش فضاهای سبزشهری

و

بهینه سازی استفاده شهروندان ازآن در شهرکرد

---

جمال محمدی
مصطفی محمدی ده چشمه

 منصور ابافت یگانه

چکیده

امروزه مفهوم شهرها بدون فضای سبز در اشکال گوناگون آن، غیرقاب لتصور است .گسترش شهرها باعث تشدید عوارض توسعة شهری ب یرویه و ناپایدار شده است، که تشدید آلودگی های محیطی از مهم ترین این عوارض به شمار م یآیدکه خود زمینه ساز از بین رفتن فضاهای سبز درون شهری و تغییر کاربری این گونه اراضی است.این گسترش فناوری آنچنان در روان واحساس بشر قرن بیست ویکمی آثار نامطلوب گذاشته که همبستگی ذاتی و دیرینة انسان ها با طبیعت ب هجدایی کشیده شده وآثار آن در انسا ن خموده، عصبی و به ظاهر متحرک نمایان شده است ویگانه و جه پیونددهندة بین انسان و طبیعت، پناه بردن انسان به دامان فضاهای سبز عمومی و پارک های شهری است .اهمیت فضاهای سبز شهری تا بدان حد است که امروزه وجود این کاربری به عنوان یکی ازشاخص های توسعه یافتگی جوامع به حساب می آید.

هدف این تحقیق ارزیابی کیفی نقش پار کها و فضاهای سبز شهری و بهینه سازی قابلیت های استفاده شهروندان از آن در شهرکرد است که به صورت موردی پارک لاله و ملت در این شهر مورد بررسی قرار می گیرد.روش انجام تحقیق به صورت اسنادی -تحلیلی و پیمایشی است و بخش اعظم اطلاعات به صورت توزیع پرسشنامه بین مراجعان به پارک اخذ شده و تحلیل نهایی برروی آن صورت گرفته است.

یافته های تحقیق نشان می دهند که پارک ها و فضاهای سبز شهری از مهم ترین عوامل مؤثر در شکل دهی به پایداری اجتماعی و همبستگی های شهری اند ولی عواملی مانند مشکلات زندگی شهری، ایمنی پارک و فضاهای سبز، امنیت و متناسب نبودن امکانات مورد نیاز برای گرو ههای مختلف سنی و جنسی دراین مکان ها از جمله عوامل کاهش تمایل شهروندان برای استفاده از این عرصه ها م یباشند.

منبع : نشریه محیط شناسی ،سال سی و سوم،شماره 44 زمستان 86 ،صفحه 104-95

دانلود متن کامل مقاله در ادامه مطلب....

تلفیق تفرج و حفاظت از منظر شهری نمونه موردی: رود دره درکه تهران

تلفیق تفرج و حفاظت از منظر شهری نمونه موردی: رود دره درکه - تهران

نگین شعبانی

چکیده

برنامهریزی سبزراهها یکی از مهمترین ابزارهای برنامهریزی در ارتقاء کیفیت زندگی ساکنان شهر است. فضاهای سبز و سبزراهها به علت دارا بودن نقشعمده در افزایشکیفیتهوا و ایجاد تغییرات مثبتدر اقلیم محیطهای شهری، برای نگهداری از کیفیت زیستمحیطی شهرها ضروری هستند و ارزشهای زیباییشناختی این محیطها را به نحو قابل توجهی افزایش میدهند.

حفاظت از سیستمهای طبیعی بوم شناختی، فراهم آوردن فرصتهای تفریحی گسترده برای مردم در درون مناطق شهری و نواحی روستایی، تأمین منافع اقتصادی و حفاظت از ارزشهای فرهنگی و میراث تاریخی از جمله مزایای برنامهریزی سبزراهها هستند. توسعه و گسترش شهر تهران به سوی رشته کوه البرز و دامنههای شمالی سبب از بین رفتن فضاهای باز و سبز، باغات، مناطق ارزشمند درهها و کوهپایه و ایجاد تغییر و تحولاتی جبران ناشدنی در این محدوده شده است. احداث ساختمانها، پلها، جادهها در حریم و حتی بستر درههای شمالی تهران در کنار استفادههای فراغتی روند طبیعی را در این نواحی دچار اختلال نموده و سببتغییر منظر در این مناطق باارزش بومشناختی گردیده است. در این میان برنامهریزی این درهها به عنوان سبزراه میتواند در بهبود وضعیت زیستمحیطی این نواحی در کنار ایجاد پتانسیلهای تفریحی برای ساکنان شهر موثر باشد.

بنابراین، این نوشتار درصدد استتا با مرور ادبیاتو پیشینه سبزراهها، به معرفی این ابزار برنامهریزی در جهتبهبود وضعیت درههای شمالی شهر تهران با تمرکز بر دره درکه بپردازد.

کلید واژهها: سبزراه، برنامهریزی سبزراه، درههای شمالی تهران، دره درکه.

منبع : نشریه غلوم محیطی ، بهار1385

دانلود متن کامل مقاله در ادامه مطلب....

تقویت شبکه اکولوژیکی شهرها با تاکید بر رود - دره درکه

تقویت شبکه اکولوژیکی شهرها با تاکید بر رود - دره درکه به عنوان کریدور سبز

 دکتر علی اکبر تقوایی
سمانه جمشیدی 

چکیده:
پیشرفت های تکنولوژی و اسکان بشر در مناطق شهری با افزایش بهره وری از مواهب طبیعی بیش از ظرفیت محیط - باعث ضایعاتی در آنها می شود، این ضایعات در مرور زمان زندگی طبیعی، چرخه و زنجیره حیات (اکوسیستم) مناطق شهری را دچار اختلالات کرده است. یکی از راه حل هایی که به منظور طراحی اکولوژیک پیشنهاد می شود تقویت شبکه های اکولوژیکی در شهرها است؛ تا هم گونه های طبیعی حفظ شده، تقویت و توسعه یابند و هم روابط متقابل انسان و فضای سبز افزایش یابد. به منظور تقویت عملکرد این سرمایه های طبیعی می توان شبکه های اکولوژیکی را با شبکه های شهری تلفیق نمود تا کریدورهای سبزی به وجود آیند که همچون تنفس گاه های طبیعی شهرها عمل می کنند. هدف از مقاله حاضر ارائه راهکارهای پیشنهادی به منظور تقویت شبکه های اکولوژیکی در شهرهاست. در این راستا به منظور انطباق این اصول با مناطق کشورمان، رود - دره درکه به عنوان کریدور سبز در بافت شمال تهران مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

واژگان کلیدی:
کریدور سبز، شبکه اکولوژیکی، رود - دره درکه، تفرج و محیط زیست، شبکه شهری

منبع : نشریه اینترنتی منظر (معماری منظر)

دانلود فایل PDF  مقاله در ادامه مطلب

روز جهانی تنوع زیستی خطر انقراض بیخ گوش حیات وحش

روز جهانی تنوع زیستی و ....

خطر انقراض بیخ گوش حیات وحش و زیستگاههای ایران

ایران دارای شرایط اقلیمی متفاوت و تنوع زیستی زیاد است اما کارشناسان با هشدار در مورد ادامه روند برداشت بی رویه از طبیعت با اهداف اقتصادی از احتمال انقراض برخی گونه‌های گیاهی و جانوری و نابودی زیستگاهها خبر می‌دهند.

روند ترکیب و تکامل گونه های جدید و نیز انقراض گونه‌هایی که توان سازگاری با تغییرات شرایط محیطی را نداشتند، بیش از چند میلیارد سال به طول انجامید. این تنوع زیستی در ایران در بخش مهره داران شامل 165 گونه پستاندار، 517 گونه پرنده، 209 گونه خزنده، 174 گونه ماهی و 22 گونه دوزیست است.

شکل گیری چهره های متفاوت طبیعت و تنوع زیستی بالا در این مرز و بوم زاییده شرایط متعددی نظیر وضعیت زمین شناسی، عوامل خاکی، اقلیمی، روند تکامل حیات و عوامل زیستی بوده است. در حقیقت تنوع زیستی نوعی بیمه طبیعت در برابر حوادث بد و ناگوار است لیکن وضعیت و روند کنونی محیط زیست جهان، در واقع چالشی نگران کننده در آستانه هزاره سوم است. چالشی میان انسان و طبیعت که به دنبال بهره برداری بی رویه و خطرناک عصر کنونی پدید آمده است.



متاسفانه توسعه بی رویه فعالیتهای اقتصادی انسان از یک سو و اتکای بلاواسطه و وابستگی معیشتی قشر کثیری از جمعیت رو به رشد جهان به طبیعت از سوی دیگر، روز به روز از تنوع طبیعی اکوسیستم ها می کاهد و محدودیتهای بیشتری برای زندگی و بقای حیات وحش فراهم کرده و همین طور عرصه های زیستی آنها را تنگ تر می کند.
با آن که سیر تکاملی موجودات جهان چند میلیون سال طول کشیده است، امروزه به دلیل بد رفتاری انسان با طبیعت پیرامون خود و تخریب زیستگاهها، پراکندن آفتهای گیاهی و جانوری، تخلیه آلاینده ها در هوا، خاک و آب، روند انقراض گونه ها با سرعت بسیار نگران کننده ای افزایش یافته است.

احتمال انقراض برخی گونه‌های گیاهی و جانوری
به گفته بسیاری کارشناسان چنانچه روند تخریبی زیستگاه ها بر همین منوال ادامه یابد، امکان دارد در 50 سال آینده بسیاری از گونه های گیاهان و جانوران منقرض شوند چنانچه تا به حال گزارشات زیادی درباره ناپدید شدن بسیاری از گونه ها شنیده ایم. به عنوان مثال، گونه بی نظیر و با شکوه ببر مازندران و یا گونه ارزشمند شیر ایرانی را دیگر نخواهیم دید، چون به دست خودمان برای همیشه از طبیعت حذف شده اند.
سالهاست که طرفداران و فعالان و کارشناسان محیط زیست در ایران نسبت به تخریب، آتش سوزی، شکار غیرقانونی، انقراض گونه های اندمیک، خشک شدن تالاب ها و دریاچه ها و آلوده شدن شتابان آب، هوا و خاک هشدار می دهند ولی پرسش این است که چرا این روند هنوز متوقف نشده است؟



در این رابطه دکتر اسماعیل کهرم پدر محیط زیست ایران به خبرنگار مهر می گوید: متأسفانه مسئولان و متولیان حفاظت از محیط زیست ایران در طی سالهای گذشته نتوانستند گونه‌های در معرض خطر انقراض و تهدید را نجات دهند چنانچه با وجود اینکه سالهاست گونه هایی مانند تمساح پوزه کوتاه و گور ایرانی که گونه های در معرض انقراض بوده و تحت برنامه های احیا هستند هنوز تعدادشان از حدود چند صد عدد تجاوز نکرده است.

به گفته وی، تعداد گوزن های زرد تکثیر شده در اسارت نیز بعد از حدود 40 سال از 500 رأس تجاوز نمی کند که البته بر اساس معیار های تنوع زیستی جهانی این گونه، پرورش جانوران در محیط های بسته را نمی توان کمکی به غنای حیات وحش و تنوع زیستی تلقی کرد.
کهرم فاصله تعداد برآورد شده از یوزپلنگ آسیایی در کشور را که تحت برنامه های متعدد و پر هزینه حفاظتی بوده برای اینکه از لیست گونه های در معرض خطر خارج شود بسیار زیاد می داند.
به اعتقاد او پرنده شاخص و بومی کشور ما یعنی زاغ بور هم اگر در لیست گونه های در معرض انقراض نیست به دلیل این است که از دخالتهای نابجا و مدیریت های نا بخرادانه بشر به دور بوده و با پناه آوردن به مکانهایی مانند کویر لوت و خار توران از پروسه انقراض مصون مانده است.
کهرم معتقد است برای دیگر گونه های پرنده شاخص، بومی و آسیب پذیر کشور مانند هوبره ، میش مرغ، دارکوب سوری و چاخلغ نیز برنامه مدیریتی اصولی و احیایی انجام نشده است.
...

ایران در میان تمام کشورهای جنوب غربی آسیا متنوع ترین و پر جاذبه ترین شرایط را از نظر پوشش گیاهی داراست که 20 درصد از گونه های موجود، انحصاراٌ بومی ایران هستند.
...

اما دکتر هادی کیادلیری رییس انجمن جنگلبانی ایران این سیر قهقرایی را برای تنوع زیستی در میان گونه های گیاهی کشور نیز متصور است و می گوید: اگرچه در کشور ما اصولاً معیاری برای کنترل و اندازه گیری میزان تنوع زیستی و روند آن وجود ندارد ولی با توجه به تخریب شدید زیستگاههای طبیعی که مأمن گونه های مختلف گیاهی و جانوری هستند می توان به درستی دریافت که تنوع زیستی در سال های گذشته روند به شدت رو به کاهشی داشته است.
به گفته وی، گذشته از دخالت های بی رویه بشر و تخریب زیستگاهها در طی سالیان گذشته عوامل طبیعی مانند خشکسالی های پیاپی در روند رو به کاهش تنوع زیستی در ایران نقش داشته است.
کیادلیری اضافه می کند: البته تنوع زیستی بر خلاف تصور عموم فقط شامل عناصر بزرگ طبیعت مانند درختان جنگلها و یا شیر و پلنگ نیست بلکه تک تک عناصر موجود در طبعیت مانند میکرو ارگانیسم ها بخشی از تنوع زیستی محسوب می شوند که در تکامل و تعادل اکوسیستمها نقش دارند و نبود هریک از آنها این تعادل طبیعی را بر هم می زند اما متأسفانه بیشتر کارشناسان و مسئولان تنها هنگامی نسبت به تهدید تنوع زیستی هشدار می دهند و نگران می شوند که عناصر کلی و بزرگ طبیعت در معرض تهدید و نابودی قرار می گیرند.

به گفته وی، زنگ خطر تخریب جنگلهای زاگرس زمانی باید به صدا در می آمد که اجزا کوچکتر این اکوسیستم در حال نابودی بودند نه اکنون که این نابودی گریبان گیر بلوطهای زاگرس شده است.


او تعداد گونه های گیاهی کشور را معادل کل گونه های گیاهی قاره اروپا عنوان می کند: اما همین تنوع بالا اگرچه در تمام دنیا نوعی مزیت و برتری است اما به دلیل تخریب زیستگاههای کشور ما و کاهش روز افزون فضا برای گونه های متعدد، نوعی تهدید به شمار می آید و گونه های موجود را شکننده تر کرده است.
به هر حال بی گمان، اگر مردم هر کشوری ضرورت دفاع و پاسداری از محیط زیست را درک کنند، باعث خواهند شد که مسئولان به سمت حفاظت از این مواهب طبیعی سوق یابند. در حقیقت یکی از مهم ترین مشکلات محیط زیست ایران فقر فرهنگی است؛ فقری همراه با فقر اقتصادی.


متاسفانه از آنجا که دغدغه های محیط زیستی از وزن سیاسی درخور در جامعه ما برخوردار نیست، دولتمردان به حمایت از مولفه های زیست محیطی توجه نمی کنند و به همین دلیل با وجود برنامه های گاهاً پرهزینه و طولانی مدت در زمینه حفظ تنوع زیستی طی سالیان گذشته شاهد اقدام اساسی و ودرخور نبوده ایم.

لینک خبر در

خبرگزاری مهر

22 می -- روز جهانی تنوع زیستی

برای افزایش آگاهی‌ها از مسائل مربوط به تنوع زیستی، سازمان ملل روز 22 می را روز جهانی تنوع زیستی (IDB) نام‌گذاری کرد.

در اواخر سال 1993، کمیته دوم مجمع عمومی سازمان ملل که پایه‌گذار این روز بود، روز اجرایی‌شدن کنوانسیون تنوع زیستی- 29 دسامبر- را به عنوان روز جهانی تنوع زیستی معرفی کرد. در دسامبر 2000، مجمع عمومی سازمان ملل روز 22 می را به عنوان روز جهانی تنوع زیستی (IDB) برگزید.

22 می 1992 روز تصویب متن کنوانسیون در پیمان‌نامه نهایی نایروبی در کنفرانسی است که به منظور تصویب متن تأییدشده کنوانسیون تنوع زیستی برگزار شد. از دیگر علل این تغییر تاریخ آن بود که به دلیل تعطیلات سال نو، بیشتر کشورها در برنامه‌ریزی برای گرامیداشت این روز بین‌المللی در تاریخ 29 دسامبر با مشکل روبه‌رو بودند.

---

پی نوشت :

سازمان ملل روز ۲۲ می برابر اول خرداد را روز جهانی تنوع زیستی نامگذاری کرده است. به گزارش خبرگزاری محیط زیست ایران، بنا بر اعلام سازمان ملل دهه جاری دهه ” تنوع زیستی ” نام دارد و همه ساله در چنین روزی ، روز تنوع زیستی گرامی داشته می شود.

هدف از این اقدام افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت حفظ تنوع زیستی است، تنوع زیستی انواع حالتهای حیات بر روی کره زمین را دربر می گیرد؛ به عبارت دیگر این مفهوم در برگیرنده انواع حیوانات،میکروارگانیسم ها، گیاهان و اکوسیستمهای در برگیرنده این موجودات است. تنوع زیستی در سه لایه مختلف اکوسیستم، گونه و ژن وجود دارد.

ایران از سال ۱۳۷۵ به کنوانسیون تنوع زیستی سازمان ملل پیوست و متعهد شد در حفاظت از آن تلاش کند.

روز جهانی تنوع زیستی در حالی در ایران گرامی داشته می شود که تالابها وضعیت مناسبی ندارند ، دریاچه ارومیه خشک شده است ، دشت ها و بیابانهای ایران به محلی برای احداث چاه نفت تبدیل می شوند و احیای گونه های جانوری در ایران با چالش های فراوانی رو به رو است.

اوضاع در دنیا هم مساعد نیست.اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت هشدار داده که بیش از یک سوم گونه های جانوری و گیاهی در تمام دنیا در معرض خطر انقراض قرار دارند.

طبق گزارش این اتحادیه در مجموع ۴۷ هزار و ۶۷۷ گونه گیاهی و جانوری وارد لیست قرمز این اتحادیه شده اند.

از این تعداد ۱۷ هزار و ۲۹۱ گونه برابر با ۳۶ درصد، با تهدید جدی مواجهند. این درحالی است که دوزیستان با بیشترین میزان خطر انقراض روبه هستند همچنین خطر انقراض، ۷۰ درصد از گونه های گیاهی را به شدت تهدید می کند.

تازه ترین لیست قرمز گونه های جانوری و گیاهی نشان می دهد که تمام گونه ها از پستانداران تا خزندگان، دوزیستان، ماهیان و گیاهان در معرض خطر نابودی قرار دارند و هم اکنون ۸۷۵ گونه برابر با ۲ درصد از مجموع، منقرض شده و یا در حال انقراض هستند.

۲۱ درصد از پستانداران، ۳۰ درصد از دوزیستان، ۱۲ درصد از پرندگان، ۲۸ درصد از خزندگان، ۳۷ درصد از ماهیان آبهای شیرین، ۷۰ درصد از گیاهان و ۳۵ درصد از بی مهرگان نیز تهدید شده اند.

چین برای مقابله با آلودگی رودخانه‌ها سرمایه‌گذاری می‌کند

دولت چین بودجه‌ای معادل 79 میلیارد دلار برای پیشگیری و کنترل آلودگی آب در نواحی اصلی در نظر گرفته است.

به گزارش سرویس «محیط زیست» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، این برنامه دولتی برای مقابله با گسترش بیشتر آلودگی آبها تا سال 2015 ادامه خواهد داشت.

قرار است این برنامه 5 ساله با همکاری چندین سازمان از جمله وزارت حفاظت از محیط زیست،‌کمیسیون اصلاحات و توسعه ملی، وزارت امور مالی و وزارت منابع آب این کشور صورت گیرد.

به گزارش خبرگزاری شینهوا، شائو هوآلین، یکی از مقامات وزارت حفاظت از محیط زیست در این باره اظهار داشت: دستور العمل جدید برای مقابله با آلودگی آب شامل 5998 پروژه است که روی انواعی از موضوعات از جمله آلودگی در نواحی با منابع آب شرب، آلودگی صنعتی، بهبود فاضلاب شهری، آلودگی ناشی از احشام و آلودگی آبها در نوار ساحلی متمرکز خواهد شد.

نابودی 35 درصد از محیط زیست با اهمیت دریایی

پیام بانکی مون در سالروز تنوع محیط زیستی: 

نابودی 35 درصد از محیط زیست با اهمیت دریایی

بانکی مون به مناسبت سالروز تنوع محیط زیستی گفت: بین 30 تا 35 درصد از محیط زیست با اهمیت دریایی در جهان مانند گیاهان دریایی، جنگل های حرا و صخره های مرجانی نابود شده اند.

تهران 1 خرداد 1391 (مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد)—دبیر کل سازمان ملل متحد در پیامی به مناسبت روز بین المللی تنوع زیستی، 22 می 2012 برابر با 2 خرداد 1391 ضمن اعلام اینکه بر اساس بر آوردها، بین 30 تا 35 درصد از محیط زیست با اهمیت دریایی در جهان مانند گیاهان دریایی، جنگل های حرا و صخره های مرجانی نابود شده اند خواستار اقدامات محلی، ملی و بین المللی برای حفاظت از زیست بوم دریایی شد. 

در پیام بان کی مون آمده است پسماند های پلاستیکی همچنان حیات در دریا ها را نابود می کنند و آلاینده های منتقل شده از خشکی در حال نابودی اکسیژن آب های نواحی ساحلی هستند. وی می افزاید علاوه بر این ها، افزایش مصرف سوخت های فسیلی اقلیم جهانی را تحت تاثیر قرار داده که این امر موجب گرم شدن سطح آب دریاها و درنهایت بالا آمدن سطح آب اقیانوس ها و اسیدی شدن آن ها گردیده که تازه در حال درک پی آمد های آن ها هستیم.

بانی کی مون می گوید آبزیان 15 درصد از مواد پروتئین حیوانی مورد مصرف بشر را تشکیل می دهند. وی می افزاید اقیانوس ها و نواحی ساحلی خدمات زیست بومی ارزشمندی از جذب گردشگر گرفته تا حفاظت در برابر طوفان ارائه می کنند.

دبیر کل ضمن اشاره به اجلاس آتی ریو +20 گفت شرکت کنندگان در آن نشست باید برای اصلاح مدیریت و حفاظت از اقیانوس ها از راه ابتکارات سازمان ملل متحد، دولت ها و سایر شرکا به منظورکاهش صید آبزیان، گسترش مناطق حفاظت شده دریایی، کاهش آلودگی دریایی و کم کردن اثرات تغییرات اقلیمی تصمیمات قاطع اتخاذ نمایند.

به نقل از ایرن

باد شکن. محاسن و معایب. انواع و نقش آن...

بادشکن

یکی از شیوه های اصولی کنترل اراضی تحت فرسایش بادی احداث بادشکن است. بادشکن در واقع برای حمایت مزارع، باغها، حیوانات خانگی و ساختمانها از اثرات سوء بادهای شدید، به کار می رود. بادشکن مانعی است که معمولا عمود بر جهت باد غالب ساخته میشود تا با کاهش سرعت باد فرسایش را محدود سازد. یک بادشکن وقتی نقش خود را به خوبی ایفا میکند که به طور صحیحی طراحی شده و دائما در حالت بهینه نگهداری شود. 

● محاسن و معایب یک شبکه بادشکن

▪ مهمترین محاسن یک شبکه بادشکن عبارتند از:

ـ بادشکن سرعت باد را کاهش میدهد و در نتیجه فرسایش را محدود می سازد. ودراف کاهش ۶۰ درصد سرعت باد را در پشت یک بادشکن تراوا در ایالتهای کانزاس و نبراسکای ایالت متحده آمریکا گزارش داده است.

ـ خسارات ناشی از اثرات مکانیکی باد را کاهش میدهد.

ـ در تغییر میکروکلیمای محلی و افزایش عملکرد گیاهان زراعی موثر است.

ـ حیوانات اهلی را حفاظت کرده، بازدهی دامها را افزایش میدهد. اطلاعات کمی برای نشان دادن تاثیر معنی دار بادشکن بر روی سلامت یا تولید حیوانات اهلی در دسترس میباشد اما این احتمال وجود دارد که به عنوان مثال میزان زاد و ولد گوسفندان در اثر وجود بادشکن افزایش یابد.

ـ خوراک، هیزم، و زیستگاهی برای حیات وحش به وجود می آورد.

▪ احداث یک شبکه بادشکن معایبی نیز دارد که مهمترین آنها عبارتند از:

ـ در استفاده از ماشینهای کشاورزی مداخله میکند.

ـ بعضی از آنها مقداری از سطح زیر کشت را اشغال می نمایند. در رابطه با اشغال سطح زمین به وسیله بادشکن باید اظهار داشت گرچه بادشکن مقداری از اراضی زیر کشت را اشغال میکند ولی در اکثر موارد باعث افزایش محصول می گردد. مثلا به طوری که استوکلر گزارش نموده است در دشتهای وسیع ایالات متحده آمریکا بادشکنها ۱ تا ۵ درصد اراضی را اشغال کرده اند و به همین مقدار نیز محصول را افزایش داده اند.

درختان بادشکن باروری گیاهان زراعی اطراف خود را کاهش میدهند، زیرا از یک و روی گیاهان سایه انداخته و از سوی دیگر ممکن است برای رطوبت مواد غذایی با گیاهان رقابت نمایند البته این رقابت فقط در یک نوار باریکی است که عرض آن معمولا از نصف ارتفاع بادشکن تجاوز نمی کند.

بادشکن میتواند پناهگاه گیاهان یا حیوانات مضر برای کشت و زرع باشد.

به هر حال این معایب در خیلی از موارد در مقام مقایسه با مزایای بادشکن ناچیز است.

● انواع بادشکن

بادشکن ممکن است از مواد مصنوعی و یا از درخت و درختچه ، نباتات بلند مانند ذرت، آفتابگردان و غیره تشکیل شده باشد. بنابراین دو نوع بادشکن وجود دارد:.

● بادشکنهای غیر زنده ( مصنوعی یا مکانیکی)

بادشکنهای مصنوعی شامل دیوارهای سنگی، فلزی ، چوبی، پلاستیکی ، حصیری یا دیوارهایی تهیه شده از شاخه های بریده شده از درختان موجود در منطقه، دیوارهایی از نوع کرباس و غیره میباشد این بادشکنها علاوه بر کنترل فرسایش بادی برای کنترل برف در قسمتهایی که حرکت برف به داخل بزرگراهها، راه آهن، فرودگاهها و سایر نواحی ایجاد اخلال در حرکت وسایل نقلیه می شود نیز به کار می روند.

مهمترین عامل موثر در طراحی بادشکنهای غیرزنده، انتخاب مواد اولیه سهل الوصول میباشد. احداث بعضی از بادشکنهای غیر زنده مانند دیوارهای سنگی و دیوارهای چوبی، معمولا گران تمام می شود. بنابراین از این نوع بادشکنها معمولا برای حفاظت محصولات بسیار با ارزش یا احیای پوشش مناطق فرسایش یافته مورد نظر استفاده میشود.

بعضی از بادشکنهای غیرزنده مانند دیوارهایی به صورت پرچین، پارچه ای و حصیری هر چند کمتر از بادشکنهای درختی موثر میباشند ولی غالبا به دلیل قابلیت انتقال پذیری ترجیح داده می شوند.

بادشکنهای مصنوعی ممکن است نیمه نفوذپذیر و یا غیر قابل نفوذ باشند. انواع نیمه نفوذپذیر بهتر از غیر قابل نفوذ است زیرا در بادشکنهای نیمه نفوذپذیر گردباد در کناره های دیواره به وجود نمی آید.

به طور کلی موقعی از بادشکنهای غیر زنده استفاده میشود که :

ـ شرایط محیط اجازه رشد پوشش گیاهی برای ایجاد بادشکن درختی را ندهد.

ـ شرایط محیط برای رشد پوشش گیاهی مناسب باشد ولی ایجاد بادشکن درختی یک ردیفه که به منظور کاهش سطح زمین اشغال شده توسط بادشکن احداث می شود نقش موثری در کاهش سرعت باد نداشته باشد.

ـ در مناطق کشت زودرس که خاک ارزش بیشتری دارد.

ـ سطح حفاظتی محدود باشد مانند حفاظت محل نگهداری دامها و مناطق مشابه.


برای ساختن بادشکنهای مصنوعی ساده میتوان از نی استفاده نمود. برای ساختن این نوع بادشکنها، ساقه های بلند نی را با طولهای مشخصی بریده و در شیارهایی که به عمق حدود ۱۵ سانتی متر در زمین ایجاد شده اند قرار داده و انتهای آنها را با خاک می پوشانند. معمولا اگر ارتفاع بادشکن یک متر یا بیشتر باشد جهت استحکام بیشتر آن، ساقه های نی را به وسیله سیم گالوانیزه به هم متصل می نمایند.

جهت حفظ محصول گوجه فرنگی در ساحل دریای مدیترانه، ۶۵ کیلومتری غرب الجزایر یک شبکه بادشکن ساخته شده از نی مورد استفاده قرار گرفته است. بادشکنهای اصلی بر دریا عمود بوده و ارتفاع آنها حدود ۲ متر و فاصله آنها از هم ۱۰ تا ۱۵ متر است. بادشکنهای فرعی عمود بر حائلهای اصلی ایجاد شده و ارتفاع آنها حدود ۷۵ سانتی متر تا یک متر و فاصله آنها از هم ۷۵/۰ متر بوده که ردیفهای گوجه فرنگی در این قسمتها کشت میشود. این موانع ایجاد شده حرکت خاک را کنترل نموده و ضمنا صدمات ناشی از خشکی در ماههای گرم و خشک را کاهش میدهد.

برای ساختن بادشکنهای حصیری، حصیرهای بافته شده از مواد گیاهی مانند غلات، نی و کلش محصولات زراعی را به صورت عمودی در زمین قرار میدهند.

برای ساختن یک بادشکن چوبی ابتدا باید یک اسکلت فلزی در زمین نصب کرد. برای این منظور به فواصلی مثلا ۳ متر به ارتفاع ۳ متر، نرده های آهنی نسبتا ضخیمی را در داخل خاک فرو کرده و سپس سه ردیف آهن به طور افقی نصب میکنند. برای استقرار بادشکن و جلوگیری از سرنگون شدن آن، پایین هر یک از نردههای آهنی، تیر آهنهایی حدود ۴ متر به طور افقی و عمود بر جهت بادشکن قرار داده و با پایه ها درگیر می نمایند. برای اینکه خستگی حاصل در پایه ها از حد مجاز تجاوز نکند و در ضمن مصرف مصالح ساختمانی به حداقل برسد هر پایه به وسیله دو مفتول مهاری حمایت می شود. مفتولها در قسمت فوقانی به پایه ها و در قسمت تحتانی به دو انتهای تیرآهن ۴ متری واقع در داخل توده خاک متصل میشوند.

پس از نصب اسکلت فلزی صفحات چوبی را رد حد فاصل ردیفهای آهنی در روی بادشکن قرار می دهند. حال اگر بخواهند بادشکن متراکمی ایجاد کنند، همه چوبها را قرار ۷۵ درصد باشد در این صورت سه عدد از تخته ها را گذاشته و یک تخته فاصله می گذارند و اگر بخواهند تراکم ۵۰درصد ایجاد نمایند تخته ای نصب و به اندازه آن فضای خالی گذاشته و تخته بعدی را میگذارند. به هر حال هر تراکمی را بخواهند می توان ایجاد نمود.

بادشکنهای چوبی متخلخل سرعت باد را به اندازه بادشکنهای چوبی غیر متخلخل کاهش نمیدهند ولی فاصله کاهش باد در آنها بیشتر است. به علاوه هزینه احداث آنها کمتر است.

برای ساختن دیوارهایی که برای کنترل برف به کار می روند معمولا از الوار چوبی استفاده میشوند که حدود ۷۵/۰ سانتی متر ضخامت، ۴ سانتی متر عرض و ۱۰ سانتی متر طول دارند و به وسیله سیم، محکم به یکدیگر وصل میشوند به طوری که هر یک از آنها حدودا به اندازه ۵/۲ سانتی متر از هم فاصله داشته باشند ( تخلخل تقریبا ۴۰ درصد ). دیوارهای چوبی معمولا در تیرهای فولادی که در داخل زمین قرار داده شده اند نصب میشوند. زمانی که به این دیوارها نیازی نیست، آنها را از تیرهای فولادی بیرون آورده، بر روی سطح خاک گسترانیده و سپس به صورت لوله درآورده و نگهداری می کنند.

● بادشکن زنده

بادشکنهای زنده معمولا از یک یا چند ردیف درخت یا درختچه یا گیاه مقاوم تشکیل گردیده اند که معمولا عمود بر جهت باد اصلی قرار می گیرند. بسیاری از کارشناسان حفاظت خاک اعتقاد دارند که برای کنترل فرسایش بادی در مزارع، لازم است علاوه بر ایجاد بادشکن، عملیاتی نظیر کشت نواری، پوشانیدن خاک به وسیله بقایای گیاهی ، تناوب زراعی ، شخم حداقل و حذف عمل نرم کردن کلوخه ها نیز صورت پذیرد.

طراحی بادشکنهای زنده در اطراف مزارع، سابقه دیرینه دارد و هم کانون نیز به طور گسترده ای در بسیاری از مناطق جهان به عنوان تنها شیوه مصون نگهداشتن محصولات از خطر حرکت ذرات و کاهش اثرات مضر گرما، تبخیر و حتی یخ زدگی مورد استفاده قرار می گیرند. به عنوان مثال در ایالت متحده آمریکا از سال ۱۸۵۰ تا سال ۱۹۷۰، بیش از ۳۲۰ هزار کیلومتر بادشکن کشت شده است. در سال ۱۹۷۰ اداره حفاظت خاک ایالات متحده آمریکا تخمین زده است که هنوز حدود ۲۴/۳ میلیون هکتار از اراضی آن کشور نیاز به باد شکن و حفاظ دارند. به طوری که تروه و همکاران اظهار میدارند به دنبال سالهای خشک همراه با طوفانهای گرد و خاک، تنها در عرض سالهای ۱۹۳۵ تا ۱۹۴۲ تعداد ۲۱۸ میلیون درخت و بوته در ۳۱۰۰۰ مزرعه و مرتع جهت ایجاد ۳۲۱۸۰ کیلومتر بادشکن و کمربند حفاظتی در ۱۰ دشت بزرگ ایالتی از تگزاس تا مرز کانادا کاشته شد.

در برخی از کشورهای اروپایی گاهی در بین ردیفهای مو، چاودار به عنوان بادشکن کشت می کنند. این گیاه رشد سریعی داشته و در بهار به اندازه کافی شاخ و برگ دارد که بتواند در مقابل باد مقاومت کند. در جنوب اسپانیا برای این منظور از نیشکر استفاده میشود. در ایالات متحده آمریکا برای محافظت مزارع سیب زمینی از نوارهای باریکی از ذرت استفاده می کنند. این گیاهان که به عنوان بادشکن به کار می روند معمولا از نظر آب و مواد غذایی با نباتات اطراف خود رقابت می کنند ولی مشکل قابل توجهی را بوجود نمی آورند و بنابراین آنها را مانند گیاهان اصلی کشت نموده و همراه با آنها و به طور همزمان شخم زده و آبیاری می کنند.

استفاده از بادشکن درختی به عنوان کنترل فرسایش بادی در تمام مناطق عمومیت نداشته و بیشتر در مناطق مرطوب و نیمه مرطوب به کار می رود. زیرا از یک طرف، بادشکن حمایت کامل را در برابر کنترل فرسایش بادی در تمام شرایط تضمین نمی کند و از طرف دیگر احداث بادشکن سطح مزرعه را به قطعات کوچک تقسیم کرده و در نتیجه انجام عملیات کشت و زرع را با مشکل مواجه میسازد. رقابت پوشش نباتی بادشکن با زراعت بر سر آب نیز عامل محدود کننده ای در مناطق خشک برای استفاده از آن میباشد. به علاوه در مناطق خشک مقدار باران برای رشد خوب درختان بادشکن کافی نیست.

● گونه های مناسب برای بادشکن

چون احداث بادشکنهای زنده نسبتا پر هزینه و زمان بر است باید سعی نمود تا طراحی آنها به گونه ای انجام شود که کمترین هزینه با بالاترین راندمان به دست آید.

مهمترین عامل موثر رد طراحی بادشکنهای زنده، انتخاب گونه های سازگار و مناسب میباشد. به طور کلی در انتخاب نوع گونه برای بادشکن لازم است به نکات زیر توجه داشت:

ـ برای انتخاب نوع گونه باید از اطلاعات محلی استفاده نمود.

ـ گیاه بهتر است از گونه های بومی سریع الرشد باشند.

ـ گیاه به خصوص در نواحی خشک دارای سیستم ریشه ای عمودی باشند تا ریشه ها از آب عمقی استفاده کنند و با مواد غذایی منطقه حفاظت شده رقابت نکنند. در مواردی که گیاه با ریشه قائم که با شرایط محیط سازگاری داشته باشد یافت نشود. بهتر است ریشه گونهٔ گیاهی را که کاشته اند، اصلاح نمود.

ـ بهتر است از گونه هایی استفاده نمود که دارای شاخه های گسترده در تمامی سطح و نیمه تراوا باشند و تا ارتفاع لازم برسند. بررسی های نشان داده است که بهتر است از نباتات با اندازه های مختلف استفاده نمود.

ـ در انتخاب نوع گیاه باید به فصل وقوع باد غالب توجه نمود، بدنی معنی که اگر باد غالب در تابستان باشد، میتوان از گونه های برگ ریز استفاده کرد ولی اگر چنانچه باد غالب در مواقعی از سال است که معمولا برگ گیاهان و درختان خزان می کنند در این صورت بهتر است درختانی که برگریزان ندارند استفاده شود. در مواردی هم که در یک سال در دو فصل باد غالب وجود داشته باشد مثلا زمستان و تابستان در این صورت بهتر است از درختانی که برگ ریزان ندارند استفاده شود.

مقام به باد، سرما و گرما باشند.

از طرف پایین لخت و بی شاخ و برگ نشوند.

در طرح بادشکن درختی توجه به نکات زیر اهمیت دارد:

ـ درختان را بهتر است قبلا در نهالستان پرورش داد. معمولا تعداد نهالها را حدود ۳۰ درصد بیشتر از احتیاج در نظر می گیرند تا جبران ضایعات احتمالی را بکند.

ـ تجدید کشت قسمتهای خراب شده بایستی به فوریت انجام گیرد.

ـ آماده کردن زمین برای استقرار موفقیت آمیز بادشکن یعنی رشد سریع و گسترش مناسب فرم درخت ضروری است بنابراین ابعاد گودالهایی که برای کشت درختان حفر می شوند بایستی به اندازه کافی بزرگ باشد تا ریشه نباتات جوان بتواند در آن گسترش خوبی داشته باشد. در مواردی که لایه غیر قابل نفوذی در نزدیکی سطح خاک وجود دارد لازم است به وسیله شخم عمیق و یا هر وسیله دیگری از بین برده شود.

ـ آبیاری درختان به خصوص در مناطق خشک ضروری است.

ـ علفهای هرز گیاهان باید کنترل شود.

ـ با آفات درختان بایستی مبارزه شود زیرا در غیر اینصورت ممکن است تراکم تاج درختان کاهش یابد.

ـ اطراف بادشکن را باید با سیم خاردار محصور نمود تا از چرا و آسیب دامها مصون باشد.

ساکنان منطقه را باید به اهمیت موضوع طرح واقف و آنها را معتقد نمود که حفظ اشجار و درختان از طرف اهالی به صرفه و صلاح خود آنها است.

● نقش بادشکن در کاهش سرعت باد

سرعت باد قبل از برخورد با بادشکن و در فاصله ای از آن شروع به کم شدن می کند و پس از عبور از آن به تدریج افزایش می یابد و در فاصله ای از آن به سرعت اولیه خود می رسد.

گرکو اظهار میدارد که کاهش سرعت باد رد جلو بادشکن در فاصله ای ۹ تا ۱۰ برابر ارتفاع بادشکن و در پشت بادشکن تا فاصله ای ۳۰ برابر ارتفاع بادشکن میباشد. به طوری که ناهال اظهار میدارد در یک بادشکن درختی با تراکم متوسط وقتی که باد به طور عمودی به آن برخورد میکند سرعت باد بین ۶۰ تا ۸۰ درصد در پشت بادشکن و در نزدیکی آن و حدود ۲۰ درصد در فاصله ۲۰ برابر ارتفاع بادشکن کاهش یافته و در فاصله ۳۰ تا ۴۰ برابری ارتفاع بادشکن کاهشی وجود ندارد.

سرعت نسبی باد در ارتفاع ۴۰ سانتی متری سطح خاک را در اطراف یک بادشکن نشان میدهد ( شواب و فریورت ). این بادشکن از الوار نازک با تراکم ۵۰ درصد ساخته شده است به نحوی که فاصله الوار از هم در نصف پایین بادشکن بیشتر از نصف بالایی است ( تراکم در نیمه پایینی بادشکن کمتر از نیمه بالایی آن است ). طول این بادشکن ۱۹ برابر ارتفاع بادشکن است. به طوری که ملاحظه میشود سرعت باد در فاصله تقریبا ۸ برابر ارتفاع بادشکن است. به طوری که ملاحظه میشود سرعت باد در فاصله تقریبا ۸ برابر ارتفاع بادشکن در جلو بادشکن و ۲۴ برابر ارتفاع بادشکن در پشت آن موثر است. همچنین به طوری که دیده میشود سرعت باد در کناره های بادشکن حدود ۲۰ درصد اضافه میشود. بنابراین اثر یک بادشکن طولانی بیشتر از یک اثر یک بادشکن کوتاه خواهد بود. از یک بادشکن درختی که همین تراکم را داشته باشد نیز همین نتایج را میتوان به دست آورد. نامبردگان اظهار میدارند که در مورد بادشکنهای درختی باد از فاصله ۵ تا ۱۰ برابر ارتفاع درخت در جلو بادشکن و ۱۰ تا ۲۰ برابر آن در پشت بادشکن تحت تاثیر قرار میگیرد.

تروه و همکاران اظهار میدارند اگر بادشکن به طور صحیحی طراحی شده باشد. میتواند سرعت باد را به نصف تقلیل دهد. .

زباله،زباله های تر و خشک،نحوه دفع آن ها

برای تولید یک تن کاغذ باید ۱۷ درخت تناور قطع شود؛ در حالی که در تهران می توان از بازیافت زباله های خشک روزانه ۶۰۰ تن کاغذ به دست آورد و از قطع ۱۰۲۰۰ درخت در روز جلوگیری کرد

مقایسه زباله ها در ایران و خصوصاً با دیگر نقاط دنیا

«در همه جای دنیا، جمع آوری زباله به شکل هفتگی صورت می گیرد و ما در برخورد با مسوولان شهری این شهرها از اینکه بگوییم روزانه در برخی از نقاط شهر دو تا ۳ بار جمع آوری زباله انجام می دهیم، خجالت می کشیم؛ چرا که این مساله بیشتر شبیه یک شوخی است تا واقعیت.» این مطلب را شهردار تهران، سال گذشته در مراسم بهره برداری از ناوگان مکانیزه خدمات شهری عنوان کرد؛ حقیقتی تلخ که تلخی اش این روزها گریبان مان را گرفته و طبیعت زیبا را از زیبایی انداخته و بعضی کوچه ها را به محله هایی با بوهای مشمئزکننده تبدیل کرده و حتی باعث شده است مخارج هنگفتی روی دستمان بماند. البته این فقط مساله کشور ما نیست و خیلی کشورهای دیگر هم روزگاری با آن درگیر بوده اند و برخی هنوز هم هستند اما کم نیستند کشورهایی که با جریمه و قانون و فرهنگ سازی، این مشکل را مدیریت کرده اند و البته بعضی نیز راه به جایی نبرده اند. «موضوع ویژه» این هفته، همین است؛ زباله زیر ذره بین...

خیلی ها واقعا نمی دانند با این همه نایلون های پلاستیکی، کاغذ، یولونیت، شیشه، انواع پلاستیک های دورانداختنی و... چه باید بکنند. از طرفی بیشتر خانه ها کوچک است و مردم نمی توانند این چیزها را در خانه جمع آوری کنند و از طرف دیگر نمی توانند آنها را دور بریزند و در طبیعت رها کنند. درحالی که همه این مواد می توانند به چرخه حیات برگردند. باید مواظب باشیم بی رویه زباله تولید نکنیم و تولید زباله را در خانه ها که بیشترین حجم زباله در آنها تولید می شود کاهش دهیم و مصرف مان را درست و بهینه کنیم. به عنوان مثال، اگر ماده غذایی مثل نان خوب پخته شود و به جای جوش شیرین که یک ماده شیمیایی است و برای دستگاه گوارش بسیار مضر است از فرآورده تخمیر طبیعی خمیر استفاده شود، این همه دورریز نان نخواهیم داشت. طبق آمار وزارت کشاورزی حدود ۴۰ درصد نان ها به دلیل تهیه نشدن بهینه آن دورریز می شوند و این نان های دورریز خود نوعی پسماند محسوب می شوند.

خوشبختانه مردم، نان های دورریز را جداگانه جمع آوری می کنند و این، کار بسیار خوبی است. بسیاری از این نان های جمع آوری شده برای تغذیه گاوها به گاوداری ها برده می شود. در آنجا نان ها برای مدت زیادی نگهداری می شوند و در نتیجه انواع و اقسام قارچ ها و کپک ها روی این نان ها تولید می شود. سپس دام، این نان های آلوده را خورده و آلودگی آنها در شیر گاو نفوذ می کند و ما این شیرهای آلوده به انواع کپک و قارچ را می خوریم. در حالی که ما اصلا این پسماندها را نمی بینیم و این نان های دورریز را اصلا زباله محسوب نمی کنیم.زباله تر، زباله خشک

معمولا زباله های خانگی را به دو دسته زباله های خشک و تر تقسیم می کنیم. زباله های تر عموما به زباله هایی گفته می شود که بازمانده خوراکی های روزانه و پسماندهای میوه و سبزی است و به طور طبیعی به چرخه حیات برمی گردند. به گفته مسوولان شهری، در تهران، روزانه نزدیک به هزار تن سبزی به دست مصرف کننده ها می رسد که ۳۰۰ تن آن غیرقابل استفاده است و در مسیر تولید پسماند ها قرار می گیرد.


● با زباله تر چه کنیم؟

این زباله را باید جداگانه در کیسه های مخصوص زباله جمع آوری کرد. زباله های تر را به دلیل وجود باکتری های غیرهوازی که در نبود اکسیژن شروع به رشد و تکثیر می کنند و بوی بد تولید می کنند، نمی توان نگاه داشت. این باکتری ها زباله را تجزیه و تخمیر کرده و از خود تولید گازهایی می کنند که یکی از آنها متان است. گاز متان همان گازی است که در لوله کشی گاز شهری وجود دارد و ما از آن استفاده می کنیم. این گاز تولیدشده از زباله قابل استفاده بوده و بعضی از کشورها که مشکل گاز طبیعی دارند از آن استفاده می کنند. گازهای دیگری که به واسطه عمل تخمیر این باکتری ها روی زباله های تر تولید می شود گاز کربنیک و گاز هیدروژن سولفوره است. این گاز بسیار بدبو است و همان گاز چاه توالت و تخم مرغ گندیده است و بوی بسیار اذیت کننده ای دارد و اگر از میزان خاصی بیشتر شود، مسموم کننده و در نهایت کشنده است. اما خوشبختانه این گاز بو دارد و افراد متوجه وجود آن می شوند. بنابراین با توجه به آنچه ذکر شد زباله تر را نمی توان بیشتر از ۲ روز نگه داشت.


● اگر زباله در خانه بماند...

علاوه بر بوی بد، ماندن طولانی مدت زباله در خانه می تواند باعث جمع شدن مگس و انواع حشرات موذی و غیرموذی شود که خطر انتقال بیماری ها را افزایش می دهند. به عنوان مثال، مگس را در نظر بگیرید. روی زباله ها می نشیند، از آنها تغذیه می کند و روی آنها تخم گذاری می کند. جالب است بدانید که هر مگس در طول عمرش معمولا ۵ تا ۶ دفعه تخم گذاری می کند و هر بار حدود ۵۰ تا ۱۵۰ عدد تخم می گذارد. حال در نظر بگیرید طی چند روز چه تعداد مگس روی زباله ها خواهیم داشت؟ مگس ها روی هر ماده غذایی که بنشینند، آن را آلوده می کنند. بعضی ها می گویند ما مگس را بلافاصله از روی ماده غذایی دور کردیم پس فرصتی برای آلوده کردن آن نداشته است؛ در حالی که مگس به محض آنکه روی ماده غذایی می نشیند آلودگی و میکروب های بدنش را به آن منتقل می کند. نتایج برخی تحقیقات نشان می دهد که در بدن هر مگس حداقل یک میلیارد و ۲۵۰ میلیون باکتری وجود دارد. مگس وقتی روی ماده غذایی می نشیند خرطومش را وارد آن می کند و از بزاق دهانش روی ماده غذایی می ریزد؛ سپس آن را به هم زده و به اصطلاح یک پالوده درست می کند و آن را می مکد. پس از آنکه این پالوده را مکید، روی ماده غذایی مدفوع می کند و تمام این مراحل طی چند ثانیه انجام می شود و شاید شما فکرش را هم نکنید که نشستن چند لحظه مگس (مثلا روی یک حبه قند) تا چه اندازه می تواند آن را آلوده کند. علاوه بر مگس، موش هم یکی از معضل های پدیدآمده در اثر تلنبار زباله های تر است.


● شیرابه زباله از کجا می آید؟

مشکل دیگر زباله های تر، شیرابه است. وقتی زباله های تر روی هم انباشته می شوند فشار حاصل از آنها سبب تولید آب زباله یا در اصطلاح شیرابه می شود. آلودگی شیرابه بسیار زیاد است. ما یک معیاری در مایعات غلیظ آلوده مانند فاضلاب و شیرابه داریم تحت عنوان BOD. BOD حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ قسمت در میلیون است که به آن ppm۳۰۰ می گویند که مربوط به زباله های معمولی است. ولی وقتی زباله تبدیل به شیرابه شد BOD آن چند هزار برابر شده و به ۴۰ هزار ppm می رسد. یعنی یک قطره شیرابه زباله هایی که در کوچه و خیابان رها شده اند مانند یک بمب میکروبی خطرناک هستند که به راحتی می توانند انواع و اقسام بیماری ها را به رهگذران و مردم انتقال دهند. اگر این شیرابه در آب بریزد، آب را آلوده می کند و اگر روی زمین بریزد، آب های زیرزمینی را آلوده خواهد کرد. پس از جمع آوری زباله ها، زباله تر تبدیل به کود و کمپوست می شود که هم ارزش غذایی آن برای گیاهان حایز اهمیت است و هم از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است. اما برای بازیافت زباله و همچنین تولید کمپوست باید هم کیفیت بهداشتی زباله ها بالا برود و هم مطابق استانداردهای بین المللی عمل کنیم.

• زباله خشک

زباله های خشک شامل مقوا، کاغذ، قوطی های نوشابه، انواع پارچه و... است که به طور طبیعی به چرخه حیات برنمی گردند و فسادناپذیرند. این زباله ها را باید از زباله های تر جدا کرده و در کیسه جداگانه ای ریخت. این زباله ها را می توان مدت ها نگاه داشت.

با زباله خشک چه باید کرد؟

در مراکز بازیافت، از زباله های خشک مانند کاغذ و مقوا، مجددا کاغذ و مقوا تولید می کنند. ما برای تولید یک تن کاغذ مجبوریم ۱۷ درخت تناور را قطع کنیم؛ در حالی که می توانیم در تهران روزانه ۶۰۰ تن کاغذ از این زباله های خشک به دست بیاوریم. ضمن اینکه هر کاغذ را می توانیم ۸ بار بازیافت کنیم. حال اگر ۶۰۰ را در ۱۷ درخت تنومند ضرب کنیم یعنی از قطع ۱۰۲۰۰ درخت در روز جلوگیری کرده ایم. همه این مسایل مستلزم این است که مردم زباله را از مبدا تفکیک کنند و ماموران شهرداری هم این زباله ها را جدا جمع آوری کرده و آنها را با هم مخلوط نکنند.

روزنامه سلامت ( www.salamat.ir ) با اندکی تغییرات

اگه از مطلب خوشتون اومد پایین سمت راست نوشته رو لایک (Like) کنید.

سپاس

نیروگاه های برق و آلاینده های آن

بررسی آلاینده‌های نیروگاه 

توسعه صنعت‌برق کشور از سال 1346 شروع شده و همچنان ادامه یافته و هم‌اکنون توانسته است پاسخگوی انرژی مورد نیاز بخش‌های مصرف (خانگی- صنعتی و کشاورزی و خدماتی) باشد.
با توجه به افزایش میزان سرانه تولید انرژی برق و افزایش جمعیت سال 1374 نیاز انرژی الکتریکی برای این جعیت معادل 106*82719 کیلووات ساعت بوده و انرژی حرارتی مورد نیاز معادل 106*206800 کیلوکالری خواهد بود که 90 درصد آن با سوزاندن سوختهای فسیلی به دست خواهد آمد به عبارتی دیگر معادل 22 میلیون تن مازوت برای تأمین کل تولید انرژی سالانه مورد نیاز است.

با توجه به فاکتورهای انتشار آلودگی ناشی از سوخت‌های فسیلی که هم عملاً‌ اندازه‌گیری و هم بطور تئوری محاسبه شده است مقدار بسیار زیادی ذرات معلق و گازهای دی‌اکسید‌گوگرد و اکسیدهای ازت و هیدروکربورها و دی‌اکسیدکربن و منواکسید کربن در هوای مناطق مختلف کشور تخلیه می‌شود.

مطالعات انجام شده در قالب بررسی اثرات زیست‌محیطی نیروگاههای کشور همان طوری که در ا ین مقاله ملاحظه خواهد شد نشان داده است که نیروگاهها با تخلیه آلاینده‌های گازی، ذرات و پسابها باعث آلودگی در محل استقرار شده‌اند لذا جلوگیری و یا کاهش اثرات آلودگی به پیشنهاداتی که در این گزارش برای رفع آلودگی شده است توجه لازم بعمل آید و برای نیروگاههای جدید و یا توسعه نیروگاههای موجود به منظور حفاظت محیط‌زیست، پیش‌بینی‌های لازم انجام گیرد و گزینه بهینه برای کاهش اثرات نامطلوب انتخاب شود.

نیروگاههای مولد برق و انواع آن

نیروگاهها محل تبدیل انرژی سوخت (شیمیایی) به انرژی الکتریکی است. اساس کار نیروگاههای حرارتی بر تبدیل انرژی حرارتی حاصل از سوخت ذغال‌سنگ- نفت- مازوت- گازوئیل- گاز یا انرژی حرارتی ناشی از فعل و انفعالات هسته‌ای به انرژی الکتریکی قرار دارد. مخازن نفت خام یا گازهای تولید شده در پالایشگاه و یا در فرآیندهای شیمیایی قابل دسترس است.

انواع سوخت نیروگاههای حرارتی

سوخت گازی

سوخت گازی یکی از تمیزترین نوع سوخت در حال حاضر شناخته شده است این نوع سوخت بصورت گاز طبیعی در مجاورت مخازن نفت خام یا گازهای تولید شده در پالایشگاه و یا در فرآیندهای شیمیایی قابل دسترس است. گاز طبیعی بهترین سوخت، آماده مصرف است که ترکیبی از متان (4CH) به میزان 80 تا 90 درصد و 20 تا 10 درصد بقیه آن عمدتاً ‌اتان و دیگر گازها از جمله پروپان بوتان و نیتروژن است. ناخالص‌هایی مانند دی‌اکسید‌کربن و دی‌هیدروژن سولفور (2(SH و ترکیبات آلی سولفور به میزان یک درصد نیز در گاز طبیعی موجود است. گاز مورد مصرف نیروگاهها از طریق لوله‌های گاز تحت فشار به محل نیروگاه انتقال داده می‌شود و پس از تقلیل فشار گاز و عبور از سیکلون‌ها در مجاورت محل مصرف مستقیماً‌به مشغل‌ها منتقل می‌شود.

سوخت مایع

سوخت مایع که از طریق تقطیر، کراکینگ یا مخلوطی از آنها به دست می‌آید که نوع سبک آن گازوئیل و نوع نیمه سنگین آن مازوت است مازوت که یکی از پس‌مانده‌های پالایش نفت است که دارای پایین‌ترین کیفیت از نظر سوخت و بالاترین درجه در آلوده‌سازی هوا است در حال حاضر 30 تا 40 درصد از تولید پالایشگاه ایران مازوت است. مواد اصلی تشکیل‌دهنده نفت کوره ترکیبات پارافنیک، پارافین‌ها (2N-2(CH الفین‌های خطی N2CNH نفتن‌ها (الکانهای حلقوی و ترکیبات آروماتیک است گروگرد و خاکستر نیز از مواد زائد موجود در نفت کوره هستند ارزش حرارتی نفت کوره بطور متوسط 9230 کیلوکالری بر کیلوگرم است.

در صورتی که نفت کوره بیش از 5/0 درصد وزنی سولفور داشته باشد مسائل خوردگی جدی و مشکل رسوب‌گذاری بر صفحات انتقال حرارت را همراه خواهد داشت خاکستر موجود در نفت کوره موجب از بین رفتن مواد نسوز جدارهای کوره خواهد بود.

سیستم‌های اصلی نیروگاههای حرارتی که از نظر آلوده‌سازی دارای اهمیت هستند:

 بویلر


بویلر مهمترین قسمت یک نیروگاه بخاری است که شامل درام‌ها- سوپرهیترها- ری‌هیترها- اکونومایز- تجهیزات کمکی آن، دمنده‌های هوا- گرمکن‌ها- جمع‌کننده خاکستر دی‌سوپرهیتر و ... است. بویلرها بصورت زیر دسته‌بندی می‌شوند.

بویلرها از لحاظ شکل ظاهری و ساختمانی به دو قسمت تقسیم می‌شوند.

بویلرهای بدون پوشش،‌بویلرهای با پوشش که بیشتر در مناطق سردسیر برای جلوگیری از اتلاف حرارتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ازنظر سیکل آب و بخار بویلرهایی که بالای نقطه بحرانی و زیر نقطه بحرانی کار می‌کند.

بویلرهای درام دار و بدون دارم

بویلرهای یک بار گذر و چند بار گذر

بویلرهای با گردش آب طبیعی و گردش آب اجباری

از لحاظ محوطه احتراق یک عبور و دو عبوره تحت خلاء و تحت فشار

مشعل‌ها

مشعل‌ها از دو قسمت اصلی تشکیل شده‌اند:

الف- اتمایزر که سوخت ورودی را توسط بخار یا هوا و با فشار خود سوخت به شکل پودر در‌می‌آید.

ب- تنظیم‌کننده‌های هوا که هوای لازم برای احتراق را تامین می‌کنند.

قسمت اتمایزر در وسط مشعل قرار گرفته و ثابت‌کننده‌های هوا دور تا دور آن قرار دارند و دارای دمپرهای تنظیم‌کننده هوا به طرف کوره است. دسته‌بندی مشعلها بر اساس سوخت مصرفی به صورت زیر است.

مشعلهای سوخت مایع

اکثر سوخت‌ها در فاز مایع به سختی محترق می‌شوند. بدین علت احتراق باید در فاز بخار صورت گیرد بنابراین اولین وظیفه مشعل ایجاد شرایط تبخیر یا تولید ذرات زیرسوخت مایع است. بطوری که سوخت به ذرات ریز در حد میکرون تبدیل و به محفظه احتراق پرتاب می‌شوند. بر اساس نحوه پودر کردن سوخت مشعلها به انواع زیر تقسیم‌بندی می‌شوند.

مشعل پودرکننده بخار آب

مشعل با پودرکننده هوا

مشعل با پودرکننده مکانیکی

فن‌ها

فن‌های دمنده هوا- مکنده هوا- فن‌گردش دهنده گاز

پارامترهایی که در اندازه‌گیری گازهای خروجی از دودکش مهم است به شرح زیر

دمای گاز دودکش FT

این دما در مرکز جریان گاز دودکش (مرکز فلو) اندازه‌گیری می‌شود در مرکز فلو مقداری دی‌اکسید کربن (2(CO و دما ماکزیمم و مقدار اکسیژن مینیمم است.

منواکسید کربن CO

در نیروگاههای گازسوز میزان غلظت گاز منو اکسید کربن توسط سنسور اندازه‌گیری می شود. غلظت CO در گاز دودکش در این نوع نیروگاهها ثابت نیست در رسته‌های مخصوص وجود می‌آیند از این رو پراب mltihol برای اندازه‌گیری و متوسط‌گیری مقدار منواکسیدکربن که از کانال دودکش عبور می‌کند به کار برده می‌شود.

اکسیدهای نیتروژن

با اندازه‌گیری و کنترل اکسیدهای نیتروژن روش برای کاهش اکسیدهای نیتروژن که از کوره‌ها در مرحله احتراق خارج می‌شود به دست می‌آید اکسیدهای نیتروژن شامل منواکسید نیتروژن (NO) و دی‌اکسید نیتروژن (2(NO است،‌منواکسید نیتروژن را با دی‌اکسید نیتروژن اندازه‌گیری کرده و جمع آنها معادل NOX خواهد بود.

(2NO+(NOX=NO از آنجایی که دی‌اکسیدنیتروژن گاز قابل حل در آب است. بنابراین برای تعیین دی‌اکسید نیتروژن باید همواره از گاز دودکش خشک استفاده کرد در غیر این صورت مقدار دی‌اکسید نیتروژن که در رطوبت تراکم حل نشده اندازه گرفته شود.

اندازه‌گیری 2SO

دی‌اکسیدسولفور موجود در گاز دودکش از سوخت‌های گوگردی از قبیل نفت- ذغال‌سنگ و یا مخلوطی از این سوخت‌ها ناشی می‌شود که مقدار کمی در آب حل می‌شود. چنانچه دمای گاز تا زیرنقطه شبنم بخار آب تنزل کند احتمال می‌رود که اسید سولفوریک تولید می‌شود. از این رو دودها در کانال دودکش بالا می‌روند و باعث آلودگی شدید می‌شوند.

به علت قابل حل بودن 2SO در آب باید از گاز دودکش خشک استفاده شود و قبل از اندازه‌گیری گاز را با دستگاه خشک کرد.

در جایی که غبار در گاز دودکش وجود دارد چون این بخار باعث گرفتگی سنسور 2SO می‌شود باید حتماً‌از فیلتر استفاده کرد سپس اندازه‌گیری شود.


اندازه‌گیری 2COدی‌اکسیدکربن موجود در گاز دودکش به عنوان مشخصه‌ای برای کیفیت (راندمان) کوره است حرارت اتلافی گاز دودکش در صورتی که مقدار 2CO حتی‌الامکان بالا باشد و همچنین میزان هوای اضافی آن اندک باشد. کمترین مقدار خواهد بود هر کدام از سوختها دارای ماکزیمم مقداری برای 2CO موجود در گاز دودکش است که البته در عمل دست نیافتنی است.

اندازه‌گیری میزان نسبت هوا

اکسیژن مورد نیاز برای احتراق در بویلر توسط هوای احتراق فراهم می‌آید. برای رسیدن به احتراق کامل هوای مورد نیاز واقعی باید از مقدار تئوری آن بیشتر باشد.

راندمان خالص (Net effiqency)

راندمان خالص راندمانی است که در آنالیز گاز دودکش محاسبه می‌شود. البته هنگامی که هیچگونه بخار آبی وجود نداشته باشد و حرارت در گاز دودکش محسوس باشد. پس برای محاسبه راندمان خالص باید از مقدار گرمای خالص ایجاد شده توسط سوخت استفاده کرد.

راندمان غیرخالص

راندمانی است که در آنالیز گاز دودکش محاسبه می‌شود البته در صورتی که در گاز دودکش حرارت نهایی بخار آب وجود داشته باشد بنابراین برای محاسبه گاز دودکش که هدر رفته باید از مقدار گرمای غیرخالص ایجاد شده توسط سوخت استفاده شود.

اندازه‌گیری آلاینده‌های هوا در دود خروجی دودکش‌های نیروگاههای سیکل ترکیبی

هدف اندازه‌گیری‌ میزان آلاینده‌های موجود در هوای خروجی از دودکشها و مقایسه با استانداردها در جهت ارزیابی کیفیت هوا و در صورت لزوم اتخاذ استراتژی مناسب جهت حذف یا کاهش آلودگی و رساندن حد آلودگی به میزان مجاز در جهت حفظ و صیانت محیط‌زیست پیرامون نیروگاه است.

این سنجش‌ها با هماهنگیهای قبلی با نیروگاه مورد نظر به منظور استقرار سیستم‌های مدیریت کیفیت زیست‌محیطی (14001و مدریت کیفیت ایمنی و بهداشت (ISO صورت پذیرفته است.

شرایط عمومی آماده‌سازی برای نمونه‌برداری

تاریخ .................................................

مکان: نقاط مورد لزوم که عبارتند از خروجی‌های بویلر و توربین

زمان: از ساعت 8 صبح لغایت 16 بعدازظهر

دستگاه اندازه‌گیری:

دستگاه اندازه‌گیری گازهای خروجی از دودکش است تستو مدل 350 استفاده شد.

روش کالیبراسیون:

دستگاه سنجش گازهای خروجی از دودکش‌ها که گواهی کالیبراسیون معمولاً همراه دارد.

منطقه مورد اندازه‌گیری:

با توجه به ارزیابی زیست‌محیطی حاصل از این سنجش‌ها کلیه خروجیهای دودکشها مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفته است.

روش اندازه‌گیری:

پراب اندازه‌گیری در مرکز خروجی دودکش فیکس کرده و نتایج آنالیز دریافت شد.

استاندارد مورد استفاده:

دفتر بررسی آلودگی هوا ضوابط و استانداردهای زیست‌محیطی انتشارات حفاظت محیط‌زیست 1382

بحث و نتیجه‌گیری

اندازه‌گیری مواد آلاینده خروجی از دودکش نیروگاه که میزان آلاینده موجود در محل اندازه‌گیری که ارتفاع آخر دودکش است با استانداردهای خروجی از دودکش کارخانجات و کارگاههای صنعتی مطابقت داشته و در شرایط قابل قبول قرار داشت.

شرح تفصیلی تحلیل و نتایج اندازه‌گیری

دود خروجی از دودکش نیروگاه نشان می‌دهد که احتراق در این نیروگاه کامل بوده و در خروجی دودکش بویلر آنچه که وارد محیط‌زیست می‌شود در حد استاندارد است. از نظر آلاینده‌های دیگر همچنین 2CO و 2SO و NOX نیز میزان اندازه‌گیری شده پایین‌تر از حد مجاز مطابق با استاندارد محیط‌زیست بوده و از این نظر خطر آلودگی محیط‌زیست را به همراه ندارد. لازم به توضیح است بطور معمول نیروگاه گازسوز است آلاینده‌ 2SO زمانی‌ که گازسوز است در دود خروجی مقدار 2SO بین PPM4-12 مشاهده می‌شود.

ولی زمانی که سوخت به گازوئیل تغییر پیدا می‌کند مقدار 2SO به PPm96-102 می‌رسد اگر چه از حد استاندار PPm 800 خیلی پایین‌تر است ولی چرخش هوا و رطوبت موجود در هوا باعث می‌شود مقدار 2SO در نقاط مختلف نیروگاه پخش شود و اثرات جانبی بجا بگذارد. لذا حتی‌المقدور از سوخت مایع نباید استفاده کرد. مصرف زیادتر از حد گازوئیل می‌تواند موجب افزایش 2SO احتمالاً‌عدم انطباق با شرایط استاندارد را به دنبال داشته باشد. لذا پیشنهاد می‌شود ضمن کنترل میزان مصرف گازوئیل هر از گاه آنالیز سوخت مصرفی در نیروگاه انجام گیرد.

برای پیشگیری از مسائل آلودگی در نیروگاهها اعمال مدیریت در کنترل آلودگی هوا به شرح زیر است:

1- تغییر در شرایط کار و تجهیزات و احتراق و سیستم کنترل مشعلها

2- احتراق با هوای اضافی اپتیمم به منظور کاهش CO و NOX

3- تغییر شرایط سوخت با روش گردش مجدد گاز دودکش

4- بکارگیری تکنیک‌های جریان (کنترل اختلاط هوا و سوخت)

5- استفاده از مشعل‌های LNB با میزان کم‌آلودگی NOX

6- قابل توجه که در فصول مختلف سال اندازه‌گیری‌های یکسان نخواهد بود