پهنه‌بندی آلودگی هوای شهر اصفهان

چکیده پایان نامه کارشناسی ارشد

آلودگی های زیست محیطی

پهنه‌بندی آلودگی هوای شهر اصفهان

بنفشه صالحی

چکیده :

آلودگی هوا از مهمترین مشکلات زیست محیطی قرن اخیر است که سلامت انسان‌ها را تهدید می نماید. از عمده ترین منابع ایجاد آلودگی هوای شهری می توان به تردد وسائط نقلیه، فعالیت صنایع و افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی اشاره نمود. اثرات آلودگی هوا بر انسانها و محیط زیست در سال‌های اخیر افزایش یافته که از مهمترین آن تاثیر بر روی سیستم تنفسی و بیماری‌های آسم و برونشیت می‌باشد. شهر اصفهان به عنوان یکی از بزرگترین شهرهای ایران و دومین شهر صنعتی ایران از جمله کلانشهر‌های آلوده است که پس از تهران مقام دوم آلودگی هوای ایران را دارا می‌باشد.

در این تحقیق، در شهر اصفهان با استفاده از روش‌ درون یابی IDW در محیط GIS نقشه‌های پهنه بندی آلودگی هوا بر اساس داده‌های آلودگی سال 1388 به صورت دوره‌ های زمانی ماهانه، فصلی و کل سال تهیه شدند. داده‌های پایش آلودگی هوا در پنج ایستگاه سنجش آلودگی هوا از اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان تهیه شد. اختلاف میانگین غلظت آلاینده‌ها در ایستگاه‌های مختلف توسط آزمون‌های ANOVA و توکی مورد بررسی قرار گرفت.

نتایج نشان داد به غیر از SO₂ اختلاف میانگین بقیه پارامتر‌ها در بیشتر ایستگاه‌ها معنی دار می‌باشد (05/ P<). نتایج ضریب همبستگی پیرسون، وجود همبستگی خطی معنی دار بین NO و NOx (01/0 P<)و بین SO₂ و PM₁₀ ( 05/0 P<)را نشان داد. غلظت پارامترهای NO،NO₂،NO_x و O₂ در ماه‌ها و فصول سرد سال که شرایط انجام واکنش‌های فتوشیمیایی ضعیف بوده و از طرفی استفاده از وسایل گرمایشی بیشتر است، بالاتر بود. برای آلاینده CO بالاترین میزان در زمانها ومناطقی مشاهده شد که حجم تردد و ترافیک شهری بالا می‌باشد. بالاترین مقدار O₃در تیر ماه که شرایط جوی مناسب جهت انجام واکنش‌های اتمسفری فراهم است بدست آمد. بین میانگین غلظت آلاینده‌ها در روزهای هفته تفاوت قابل ملاحظه ای مشاهده نشد و فقط در روز جمعه میزان پارامترها تا حدودی کمتر بود. نقشه‌های پهنه‌بندی نشان داد که بخشی از مناطق 3 و 4 شهرداری که در مرکز شهر واقع شده اند و رفت و آمد وسائط نقلیه بالاتر و تردد بیشتر است میزان آلودگی بالاتر از سایر مناطق می‌باشد. به طور کلی در مناطق شرقی و شمال شرقی شهر اصفهان نسبت به مناطق جنوب غلظت آلاینده‌ها بالاتر بود. نقشه‌های PSI نشان داد بالاترین میزان PSI در سال 1388 در تیر ماه وجود داشته و ایستگاه احمدآباد بیشترین مقدار PSI را در بین ایستگاه‌ها داشته است.

منبع : دانشګاه صنعتی اصفهان-دانشکده منابع طبیعی-ګروه محیط زیست

استاد راهنما : دکتر نورالله میرغفاری