باغ وحش ملبورن(استرالیا) و دنیای زیبای آن-طبیعت در شهر ملبورن

یکی از موارد بسیار مهم و قابل توجه در هر شهر و دیاری، امکانات رفاهی و سرگرم کننده است که اهالی آن شهر را در ایام تعطیل به خود جذب کند. انسان امروز با ساخت و سازهای خود به گونه ای از طبیعت جدا مانده است و گاه فقط از پشت صفحه تلویزیون می تواند شاهد آن باشد. ایجاد باغ وحشها و گردشگاههای طبیعی می تواند راه حل مناسب و جذابی برای این مشکل باشد.

نگاهی به باغ وحشهای مشهور جهان و اصول علمی و برنامه ریزیهای مناسب آنها می تواند ما را در راه ایجاد فضاهایی مناسب برای این هدف یاری کند. باغ وحش ملبورن در استرالیا یکی از باغ وحشهای نمونه در جهان است که به خوبی توانسته است خود را در سطح جهان معرفی کند. این باغ وحش که در فاصله ۸ کیلومتری از مرکز ملبورن واقع شده، با مساحت بیش از ۲۰ هکتاری خود یکی از ۱۱ باغ وحش قدیمی جهان به شمار می آید، آن گونه که سال افتتاح آن را ۱۸۶۲ یعنی بیش از ۱۴۰ سال قبل ذکر کرده اند!

در ابتدای گشایش این باغ وحش، تنها حیوانات بومی استرالیایی در آنجا نگهداری می شدند، اما از سال ۱۹۶۰ و با روی کار آمدن آلفرد بوچر، تغییرات اساسی در مدیریت این باغ وحش روی داد. خرید چند فیل و استفاده از آنها برای گردش بازدید کنندگان در باغ وحش یکی از عوامل پیشرفت باغ وحش در آن سالها به شمار می آمد.
آلفرد بوچر با روی کار آمدن خود، تحولی محسوس را در باغ وحش ملبورن ایجاد نمود. او معتقد است که تسلط او بر تشکیلات باغ وحش به همراه آگاهی او از تاریخچه تحولات آن، نقش بسیار مهمی را در ارائه خدمات بهتر به بازدید کنندگان داشته است.

ایجاد فضای سبز برای جاندارانی چون شیرها که نیاز به محیطی سبز دارند، سبب شد که بوچر قسمتی از باغ وحش را به این گونه حیوانات اختصاص دهد و نام پارک شیرها را برای آن برگزیند. ایجاد مردابها و رودخانه های طبیعی برای حیوانات آبزی و دریایی چون پلیکان ها و انواع مرغابی ها و فلامینگوها، از دیگر ابتکارات طبیعی اوست. همچنین خانه ای زیبا با سقفی بلند برای پرندگان نادری در نظر گرفته شد که محتاج پرواز در محیطی سرسبز چون زیستگاه خود بودند. حتی می توان انواع مختلفی از پروانه های زیبا را در مکان مخصوص به آنها مشاهده نمود که به راحتی بر روی گلهای رنگارنگ به گردش درمی آیند. در دهه ۸۰ مدیریت باغ وحش بر آن شد تا باغ وحش را بر اساس مکان جغرافیایی حیوانات تقسیم کند.
بدین ترتیب حیواناتی چون ببر بنگال و دیگر حیوانات جنگلهای آسیا در منطقه مخصوص به خود قرار گرفتند. در کنار آن، انواع گوریل، میمون و طوطیهای مناطق استوایی نیز در فضایی شبیه به زیستگاه اصلی خود قرار گرفتند. حیوانات بومی استرالیا نیز از جایگاه خاص خود برخوردارند و با مراجعه به مکان آنها می توان از دیدار حیواناتی همچون کوآلا برخوردار شد.

باغ وحش علاوه بر تمامی این مسایل به امکانات رفاهی بسیاری برای بازدید کنندگان خود مجهز شده است. قطاری زیبا که جهت استفاده در سراسر باغ وحش طراحی شده، مهمانان باغ وحش را به نقاط مختلف باغ وحش می برد تا آنان از نزدیک حیواناتی را که مایل به دیدن آنها هستند، ببینند. در کنار آن چندین ماشین و اتوبوس در نظر گرفته شده نیز میهمانان را به میان حیواناتی می برند که گاه تنها در صفحه تلویزیون شاهد آنها بوده اند. همچنین در کنار ریل قطار باغ وحش،غرفه های مختلفی قرار گرفته اند که همه گونه امکانات از مواد غذایی گرفته تا سوغات و کادو در اختیار بازدید کنندگان قرار می دهند.
رستوران باغ وحش از ۹ صبح با صبحانه و سپس ناهار و عصرانه پذیرای میهمانان است. در تمامی باغ وحش شاهد کیوسک و باجه های تلفنی هستید که می توانند شما را در پیدا کردن مسیر خود و یافتن حیوانات مورد نظرتان هدایت کنند. از این گذشته جمعی از دوستداران باغ وحش ملبورن با تشکیل گروههای بازدید، قسمتهای مختلف باغ وحش را به آنها نشان می دهند.
سالن کنفرانس باغ وحش همه روزه در ساعاتی مشخص، درباره حیوانات، تاریخچه وسایل باغ وحش جلسات مفیدی را برگزار می کند. در کنار تمامی این امکانات، فضاهای سبز بسیار زیبایی نیز به منظور استفاده خانواده ها برای پیک نیک و گردشهای دسته جمعی در نظر گرفته شده است که خانواده ها می توانند به راحتی ساعات خوشی را در آنها بگذرانند.
باغ وحش ملبورن علاوه بر موارد ذکر شده دارای قسمتهای تحقیقاتی و مراکز حفظ محیط نیز هست که با بسیاری از نقاط جهان همچون گینه در آفریقا و فیلیپین در آسیا ارتباط مستقیم دارد و از تجربیات آنها بهره می گیرد.

نکته جالب این که در کنار پیشرفتهای شگفت انگیز در امور مختلف باغ وحش، می توانید قسمتهای قدیمی و تاریخی آن را نیز ببینید که پیاده روهای قدیمی و سنگفرشهای آن یکی از موارد جالب توجه است که شما را با تاریخچه باغ وحش بیشتر آشنا می سازد.

منبع : روزنامه قدس

پرندگان ایران

 راسته پلیکان

تیره نوک سرخ

50 سانتی‌متر ( 108 سانتی‌متر با احتساب دم ) ؛ نــر و ماده همشکل .پر و بالش به‌طور کلی سفید است با نوار چشمی سیاه ، سطح پشتی آن راهراه عرضی ظریف سیاه دارد و روی بالش نوار سیاه مشخصی دیده می شود . جفت وسطی شاهپرهای دم آن خیلی دراز است و تقریبا به اندازه طول بدنش می باشد . منقاری به رنگ قرمز مرجانی دارد ، پروازش پرتوان ، مستقیم و توام با بال‌زدن‌های سریع است . معمولا به تنهایی یا جفت جفت دیده می‌شوند .

نام انگلیسی : Red-billed tropic-bird
نام فرانسوی : Paille-en-queue ethere
نام علمی (لاتین ): Phaethon aethereus
 چطور پیدایش کنیم :

 50 سانتی‌متر ( 108 سانتی‌متر با احتساب دم ) ؛ نــر و ماده همشکل .پر و بالش به‌طور کلی سفید است با نوار چشمی سیاه ، سطح پشتی آن راهراه عرضی ظریف سیاه دارد و روی بالش نوار سیاه مشخصی دیده می شود . جفت وسطی شاهپرهای دم آن خیلی دراز است و تقریبا به اندازه طول بدنش می باشد . منقاری به رنگ قرمز مرجانی دارد ، پروازش پرتوان ، مستقیم و توام با بال‌زدن‌های سریع است . معمولا به تنهایی یا جفت جفت دیده می‌شوند .

زیستگاه :

 نوک سرخ دریایی پرنده‌ای دریازی است و فقط در هنگام زادوولد به خشکی می آید . در جزایر کوچک و بزرگ سنگی و در میان شکاف سنگ‌ها یا زیر بوته‌ها آشیانه می سازد .

پراکندگی :

نوک سرخ دریایی از جمله پرندگانی‌ست که در گذشته نه چندان دور ، در فصل تابستان فراوان بوده و این در حالی ست که هم اکنون از گونه پرندگان کمیاب بشمار می رود ، بنا بر گزارشهای قدیمی در جزایر جنوبی خلیج فارس و تنگه هرمز زادوولد می کرده و اما در حال حاضر اطلاع دقیق و مستندی از وضعیت تعداد ، زادآوری و پراکندگی آن در جزایر جنوبی ایران در دست نیست .

تیره پلیکان

تیره پلیکان 7 گونه دارد که 2 گونه آن در ایران یافت می شود. پلیکان ها پرندگان بزرگی هستند.

منقاری بلند و شاخی و کیسه گلویی دارند که برای ذخیره ماهی است. فاصله دو بال، به طور متوسط، حدود 315 سانتی متر است و دمشان کوتاه است.

نر و ماده آن همشکل هستند و در فصل تولید مثل با کاکلی کوتاه و مجعد مشاهده می شود.

پروازشان پر توان و قوی است.

پلیکان سفید

 اندازه تقریبی پلیکان سفید۱۴۰ تا ۱۷۵ سانتی‌متر است ؛ نر و ماده همشکل هستند. اندازه منقار پلیکان سفید 27 تا 49 سانتی متر و به رنگ زرد متمایل به نارنجی
 لیکان سفیدمی باشد و فاصله بین دوبالش به 270 تا 330 می رسد.  لیکان سفید پرنده‌ای است بزرگ و سفید رنگ با شاهپرهای نخستین سیاه‌رنگ ، کیسه گلوییش آویخته و پاهای گوشتی به رنگ قرمز و نارنجی دارد .

نر و ماده آنها در فصل زاد و ولد کاکل کوتاه مجعدی در پشت سر و پروبال سفید مایل به صورتی دارند . از فاصله نزدیک پرهای زرد قاعده گردن و چشم‌های قرمزش به‌خوبی دیده می شود .

پرنده نابالغ قهوه‌ای رنگ است و به تدریج رنگ آن مبدل به سفید چرک می شود ، باقیمانده پرهای اولیه به‌صورت خال‌های قهوه‌ای نامنظمی در سطح بدنش خودنمایی می کند . پرواز پلیکان سفید اغلب بی شتاب و توام با بالبازروی‌های کوتاه مدت است . در پرواز سرش را در عقب و روی شانه‌ها نگاه می دارد . به‌طور دسته‌جمعی در ردیف‌های منظم و اغلب در ارتفاع زیاد پرواز می کند .

نام انگلیسی : White Pelican
نام فرانسوی : Pelican blanc

چطور پیدایش کنیم :

اندازه تقریبی پلیکان سفید۱۴۰ تا ۱۷۵ سانتی‌متر است ؛ نر و ماده همشکل هستند. اندازه منقار پلیکان سفید 27 تا 49 سانتی متر و به رنگ زرد متمایل به نارنجی می باشد و فاصله بین دوبالش به 270 تا 330 می رسد.

نام علمی (لاتین) :Pelecanus onocrotalus

 پلیکان سفید پرنده‌ای است بزرگ و سفید رنگ با شاهپرهای نخستین سیاه‌رنگ ، کیسه گلوییش آویخته و پاهای گوشتی به رنگ قرمز و نارنجی دارد .

نر و ماده آنها در فصل زاد و ولد کاکل کوتاه مجعدی در پشت سر و پروبال سفید مایل به صورتی دارند . از فاصله نزدیک پرهای زرد قاعده گردن و چشم‌های قرمزش به‌خوبی دیده می شود .

پرنده نابالغ قهوه‌ای رنگ است و به تدریج رنگ آن مبدل به سفید چرک می شود ، باقیمانده پرهای اولیه به‌صورت خال‌های قهوه‌ای نامنظمی در سطح بدنش خودنمایی می کند . پرواز پلیکان سفید اغلب بی شتاب و توام با بالبازروی‌های کوتاه مدت است . در پرواز سرش را در عقب و روی شانه‌ها نگاه می دارد . به‌طور دسته‌جمعی در ردیف‌های منظم و اغلب در ارتفاع زیاد پرواز می کند .

نوک بال‌هایش در سطح پشتی سیاه است ولی در سطح شکمی ، سراسر لبه عقبی بال سیاه رنگ می باشد . در حالی که بال‌های پلیکان خاکستری در سطح زیرین رنگ سیاه ندارد .

صدای پرنده:

پلیکان سفید تنها هنگام تولید مثل، در آشیانه صدایی از گلو خارج می کند.

زیستگاه :


آبهای وسیع داخل خشکی ، باتلاق‌ها و مرداب‌های کم عمق ساحلی . به‌طور جمعی در نیزار آشیانه می‌سازد .

پراکندگی :

پلیکان سفید از جمله پرندگانی‌ست که در فصل تابستان‌ در دریاچه ارومیه از پراکندگی نسبتا خوبی برخوردار است و این در حالی‌ست که گاهی در فارس و سیستان نیز زاد و ولد می کند و ضمن مهاجرت در تالاب‌های سراسر ایران دیده می شود . به صورت مهاجر عبوری در شمال شرق ایران نیز دیده شده است

حفاظت:

این پرنده از پرندگان حمایت شده است و به حفاظت از محل های تولید مثل نیاز دارد که متاسفانه در حال حاضر برنامه حفاظتی برای آن انجام نگرفته است.

منبع : سایت پرندگان ایران