نحوه عملکرد فضاهای آزاد و سبز در محیط های شهری

نحوه عملکرد فضاهای آزاد و سبز در محیط های شهری

(تحقیقی بسیار کامل)

معماری فضای سبز فعالیتی هدفدار است. از این رو برای نیل به هدف یا اهداف مورد نظر مانند هر فهالیت هدفدار دیگری ، نخست باید به برنامه ریزی و طراحی پرداخت و سپس وارد مراحل اجرایی شد. نکته یاد شده درمورد برنامه ریزی و طراحی اکثر کاربری های شهری ، امری کاملاً بدیهی شمرده می شود. ولی در ایران در روش های برنامه ریزی و طراحی شهری مرسوم در ایران ، معماری فضای سبز هیچ گونه جایگاهی ندارد در چارچوب روش های جاری نیز نقشی اساسی ایفا نمی کند.


گرچه ممکن است فضای سبز در محیط های شهری عملکرد ها و بازدهی های مختلف داشته باشد ولی دستیابی به این اهداف زمانی میسر می شود که برنامه ریزی و طراحی فضای سبز شهری نیز برای رسیدن به اهداف مورد نظر صورت پذیرفته باشد ؛ لذا نخست باید عملکردهای فضای سبز با دقت تمام شناسایی شوند. شناخت این عملکردها به برنامه ریز شهری این امکان را می ذهذ که طراحی فضای سبز را متناسب با نیازهای واقعی شهر مورد نظر به انجام رساند. یعنی عملکردهای مختلف فضای سبز را متناسب با نیازهای واقعی شهر طبقه بندی کند ، اولویت ها را تعیین کند و بر اساس اولویت ها به امر طراحی بپردازد. در اکثر شهرهای ایران طراحی و ساخت فضای سبز بیشتر با هدف زیباسازی محیط صورت گرفته است ، حال آنکه در وضعیت موجود ، زیباسازی صرف با کمک چمن و گل های فصلی به هیچ وجه نباید هدف اصلی معماری فضای سبز باشد. در مجموع هنوز به موضوع فضای سبز شهری به عنوان طرح جامع فضای سبز شهری توجه نشده است و بدین سبب آنچه به نام فضای سبز شهری رخ می نماید ، بیش از آنکه ماهیتی اندیشیده ، منسجم ، منطقی و قابل دفاع داشته باشد ، جنبه اتفاقی دارد. 

گزیده ای از مطالب این تحقیق :

- تقسیمات فضای سبز

- فضای سبز نیمه خصوصی یا نیمه عمومی 

- فضاهای سبز عمومی

- عناصر سبز شهری

- جنگل های شهری

- پارک های شهری

- بولوارها

- سطوح چمن و باغچه های شهری

- ردیف کاری های پیرامون خیابان ها

- میدان های سبز 

- نوار سبز نوشکن میان خیابان ها

  - بخش جاندار کالبد شهر

- عملکرد های اکولوژیک فضای سبز

- تغییرات اقلیمی 

- جدول شماره 1 .میزان تعرق تعدادی از پهن برگان و سوزنی برگان –  ارقم بر حسب گرم به ازای هر گرم برگ یا سوزن تازه 

- جدول شماره 2- مقدئار تعرق در یک جنگل راش به عنوان متغیری از آب و هوا و دما

 - برای آنکه غلظت اکسیژن جو ثابت بماند ، باید میان دو فرآیند تولید و مصرف اکسیژن به نحوی تعادل برقرار شود.........

- مصرف اکسیژن در شهرهای بزرگ مانند تهران به قدری زیاد است که تصور اینکه اساساً فضای سبز بتواند پاسخگوی چنین مصرفی باشد نا ممکن می نماید. لذا .......

- نحوه توزیع فضای سبز 

- توسعه شهری در بیوم خزری

- توسعه شهری در محدوده جنگل های خشک و نیمه خشک

- توسعه شهری در محدوده بیوم های بیابانی و نیمه بیابانی

 - عملکرد های حفاظتی فضای سبز

- مجموعه حوادث طبیعی و شبه طبیعی مورد نظر در این مبحث که با استفاده از فنون معماری فضای سبز قابل کنترل هستند ، در این مواردخلاصه می شود.....

- سازه های حفاظتی سبز 

- جدول شماره 3 - انواع گیاهان مورد نظر در سازه های حفاظتی سبز و اندام های موثر

 - عملکرد های زیست محیطی فضای سبز  

- آلودگی ها و آسیب های زیست محیطی را می توان در این موارد خلاصه کرد.....

- عملکرد فضای سبز در مورد کاهش آلودگی هوا در این موارد خلاصه می شود...

- برای افزایش بازدهی غبارگیری فضای سبز باید به این موارد توجه شود .....

 - به طور کلی سازه های سبز غبارگیر از دو بعد قابل توجه هستند ....

- گیاهان از بار آلودگی صوتی محیط می کاهند و ....

 - به طور کلی استفاده صرف از گیاهان در سازه های صوت شکن ، به دلیل کارایی کم و نیاز به فضای گسترده ، در داخل محیط های شهری چندان عملی نمی نماید و ....

- برای مقابله با آلودگی های هوا و صوت ، پیش از توسل به روش های انفعالی باید در مراحل مختلف برنامه ریزی و طراحی شهری ، به معیار های زیست محیطی توجه خاص داشت...

 - عملکرد فضای سبز به عنوان بخش جاندار کالبد شهر    

- از دیدگاه کلان می توان فضای سبز شهری را در چهارچوب این موارد طبقه بندی و مورد بحث قرار داد .

برای دیدن متن کامل این مطلب بسیار کامل اینجا کلیک نمائید.

Nezar bedid...

مقاله:فضای سبز شهری منطقه 9 شهرداری تهران

فضای سبز شهری منطقه 9 شهرداری تهران   

احمد پوراحمد

محمد اکبر پور سراسکانرود

سمانه ستوده

چکیده :

منطقه 9 تهران، با جمعیت 165649 نفر، منطقه‌ای حاشیه‌ای است که در منتهی‌الیه غرب تهران قرار دارد. این منطقه، 7/2 درصد از کل مساحت تهران را تشکیل می‌دهد. منطقه 9 از شمال با مناطق 2 و 5، از جنوب با مناطق 17 و 18، از غرب با منطقه 21 و کرج و از شرق با منطقه 10 همجوار است. این منطقه دارای 2 ناحیه و 8 محله است. میزان فضای سبز منطقه (67/3 مترمربع برای هر نفر)، اختلاف فاحشی با شاخص‌های تعیین‌شدة جهانی (20 تا 25 مترمربع برای هر نفر) دارد. پس از مطالعة وسعت، شعاع عملکرد و حد مطلوبیت پارک‌های شهری، مشخص گردید که کمبود فضای سبز در زمینة پارک‌های شهریِ بزرگ‌تر و در مقیاس ناحیه‌ای و منطقه‌ای است. همان‌طور که از نتایج پرسش‌نامه برمی‌آید، درصد بالایی از پاسخ‌دهندگان (7/28 درصد) برای رفع نیازهای‌شان در زمینة فضای سبز، به خارج از منطقه مراجعه می‌کنند. البته وجود پارک المهدی با امکانات کافی و خاصیت منطقه‌ای، جوابگوی بسیاری از نیازهای مردم ساکن منطقه 9 است، که خود نقطة قوتی به‌شمار می‌آید. وجود کاربری‌های ناسازگار شهری در منطقه 9، نکته بسیار مهمی است که در نوشتار حاضر به آن توجه شده است.

کلید واژه : پارک، سبز، مدیریت فضای سبز، منطقه 9 شهرداری تهران

منبع : نشریه پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره 42، شماره 69، زمستان 1388، صفحه 29 تا 50.

دانلود فایل pdf  متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا

مقالات علمی فضای سبز و محیط زیست

** فرمت مقالات pdf هست

۱-ارزیابی کیفی نقش فضاهای سبز شهری و بهینه سازی استفاده شهروندان از آن در شهر کرد 

۲-برآورد سرانه فضای سبز با استفاده از تصاویر IKONOS 

۳-بررسی کاربرد اصول آمایش سرزمین در توسعه جنگل و فضای سبز 

۴-بررسی مقاومت به شوری چمن های گرمسیری و سردسیری جهت استفاده در فضای سبز 

۵-بررسی موفقیت کاج الدار برای ایجاد فضای سبز در تهران 

۶-تحلیلی بر توزیع فضائی-مکانی کاربری فضای سبز در منطقه سه شهری زاهدان 

۷-شکل گیری بوستان های شهری در دوره معاصر 

۸-فضای سبز در ساختمان های بلند با رویکردی دوباره به طبیعت 

۹-معرفی گونه های مناسب جنگل کاری و توسعه فضای سبز در مناطق نیمه خشک با استفاده از بر اساس اصول آمایش سرزمین 

۱۰-نگاهی نو به مفهوم باغ و فضای سبز در زبان فارسی 

---------------------------------------------------------------------

۱۱ -از باغ تا پارک 

۱۲-استفاده از پساب تصفیه شده بیمارستان برای آبیاری فضای سبز 

۱۳-بررسی آراء و نیاز های تفرجی بازدیدکنند گان پارک جنگلی سی سنگان 

۱۴-بررسی دمای سطح زمین در ارتباط با پوشش گیاهی و توسعه شهری با استفاده از سنجش از دور و سامانه های اطلاعات جغرافیایی 

15-برنامه ریزی توریستی براساس اصول اکولوژیکی 

16-برنامه مدیریت تلفیقی احداث و نگهداری گیاهان فضای سبز شهری 

17-بززسی و معرفی ظرفیت برد تفرجگاهی 

18-پوشش گیاهی و تغیرات اقلیمی در مناطق شهری 

19

20

-------------------------------------------------------------------------------------------- 

21-تعیین ارزش های حفاظتی و تفرجی پارک جنگلی سی سنگان نوشهربا استفاده از تمایل به پرداخت افراد 

22-تقویت شبکه اکولوژیکی شهرها با تاکید بر رود - دره درکه به عنوان کریدور سبز 

23-تلفیق تفرج و حفاظت از منظر شهری نمونه موردی رود دره درکه - تهران 

24-توسعه پایدار فضاهای سبز شهری در شهر تهران 

25-توسعه ناموزون فضایی-کالبدی شهر یزد و اثرات آن بر ساخت اکولوژی شهر 

26-جایگاه آب و آب نما در پارک های شهری 

27-چالش های توسعه پایدار از منظر اکوتوریسم 

28-در توسعه جنگل و فضای سبز (مطالعه موردی در جنگل سرخه حصار تهران) GIS بررسی کاربرد اصول آمایش سرزمین 

29-ساماندهی گردشگری در تفرجگاههای پیرامون شهری-دره اخلمد 

30-سنجش پایداری اجتماعی توسعه شهر قم 

 -----------------------------------------------------------------------------

31-سیمای شهری 

32-طراحی پارک جنگلی با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی 

33-طراحی پایدار توسعه پارک جنگلی شیخ تپه ارومیه 

34-طراحی و الگوهای رفتاری پیشنهادی برای بهسازی پارک های شهری 

35-فضای سبز در ساختمان های بلند با رویکردی دوباره به طبیعت 

36-فضای سبز نیاز ضروری دنیای امروز--گزارش 

37-لاله زار-عرصه تفرج-از باغ تا خیابان 

38-لایحه قانونی فضای سبز 

39-معرفی گونه های مناسب جنگل کاری و توسعه فضای سبز در مناطق نیمه خشک با استفاده از بر اساس اصول آمایش سرزمین 

40-معرفی گیاهان کاشته شده در سطح شهر تهران 

 -----------------------------------------------------------------------------------------

41-مکانیابی کاربری اراضی شهری با استفاده از سیستمهای اطلاعات جغرافیایی فازی--پارک های شهر زنجان 

42-ملاحضات محیطی در طراحی و بهسازی خیابان های شهری 

43-ملاحظات فنی نحوه ایجاد فضای سبز در معابر شهری 

44-میادین شهری از معنا و مفهوم تا و اقعیت آن در شهرهای ایران 

45-نقش ضوابط و مقررات شهر سازی در تحقق شهر خوب و توسعه پایدار شهری 

46-همایش مدیریت زیست محیطی فضای سبز شهری

نقش پارکهای شهری در یک کلان شهر (چکیده مقاله)

فقط چکیده مقاله

دانلود متن کامل انگلیسی مقاله

 نقش پارکهای شهری در یک کلان شهر

محسن فیضی

چکیده :

توسعه پایدار استراتژی است که به دنبال حصول اقتصادی قوی محیطی پاک و عدالت اجتماعی است به طوریکه جامعه نیز در فرایند توسعه دخیل باشد. این رویکرد نه تنها برای نسل حاضر بلکه برای آیندگان نیز توانایی خلق جامعهای سالم و پایدار را دارد. در حوزه محیط پاک پارکهای شهری عنصر مهمی در ایجاد یکشهر پایدار میباشند. آنها فرصتهایی در زمینه های مختلف همچون ارتقاء کیفی محیط امکان تفریحات فعال و غیرفعال و محیطی زیبا را فراهم مینماید. شهر تهران یکی از بزرگترین شهرهای دنیا با تمرکز انسانها و منابع در درون خود از مشکلات محیطی و اجتماعی فراوانی رنج میبرد. ذر حال حاضر بزرگترین مشکل محیطی آن آلودگی هواست. تهران یکی از آلودهترین شهرهای دنیا است. شهرداری تهران برای حل این معضل تلاشهای بیوقفهای انجام داده است همچون ایجاد فضاهای سبز شهری گرچه هنوز استراتژی و برنامهریزی دقیقی در مورد توسعه قضاهای سبز شهری در تهران وجود ندارد. برای یافتن مهمترین نقشپارکهای شهری در تهران این تحقیق انجام پذیرفته است. دادهها با تکنیکپرسشنامه از بین افراد 12 سال به بالا در درون و بیرون پارک به دست آمده است. این تحقیق کلیه انواع پارکهای شهری را شامل میشود. مقاله حاضر به یافتن مهمترین نقش پارکهای شهری می پردازند عناصری که در ایجاد یک محیط پایدار بسیار موثرند

منبع : فصلنامه علوم محیطی ، شماره 12 ، تابستان 1385 

دانلود فایل pdf  انگلیسی متن کامل مقاله در ادامه مطلب

در حال حاضر به متن pdf فارسی این مقاله دسترسی ندارم

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا

پارکهای شهری کلان شهر

طراحی فضای سبز از دیدگاه شهروند محوری(مقاله)

طراحی محیط زیست (منظر)یکی از شاخه های علم بوم شناسی است و همانگونه که این علم به دنبال یافتن چگونگی ارتباط موجودات زنده با محیط اطراف و همچنین سایر اشکال حیاتی است، طراحی محیط زیست نیز نوعی تلاش برای مرتبط ساختن ما و کارهایمان با جهان طبیعت و به عبارت دیگر کل زندگی به شمار می رود.

مسئولیت طراحان فضای سبز بی شباهت به متخصصان فن آوری (تکنولوژیست ها) و سیاستمداران نیست چرا که تصمیمات و پیشنهادات این گروه از متخصصین در زمینه چگونگی طراحی محیط زیست کم و بیش نقش بسیار مهمی را در تعیین آینده استفاده از سرزمین و ایجاد یک محیط زیست زیبا و سالم خواهد داشت.این امر با حفاظت،حمایت و به ویژه خلق اشکال جدید حیاتی نظیر فضای سبز به عرصه ظهور می رسد. حال با توجه به مطالب فوق بهتر می توان درک نمود که در فرآیند طراحی قسمتی از منظر توسط انسان و در راستای یک کاربری جدید و یا بازسازی آثار منفی ناشی از استفاده های نادرست گذشته مورد توجه و دستکاری قرار می گیرد.

در حقیقت طراحی فضای سبز فرآ یندی آگاهانه و کنترل شده است که در آن علاوه بر توجه به مسائل زیبایی شناختی از جدیدترین دانش موجود نیز برای دستیابی به بهترین نتیجه،بهره برداری می شود.برخلاف سایر رشته های هنری،ماده خام مورد استفاده طراحان منظر چیزی است که درست زیر پای ما قرار دارد یعنی زمین که خود ضامن بقای ما نیز هست.آنچه که موضوع اصلی مطالعات به شمار می رود درک کامل ویژگیها ،نیازها ، ترجیحات مردمی و شرایط زمین برای تعیین ظرفیت و پتانسیل بهره برداری از آن است.

منبع : فصلنامه جنگل و مرتع، شماره 84، زمستان 1388

طراحی فضای سبز از دیدگاه شهروند محوری

متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا

فضای سبز ارزان ترین راه برای کاهش مصرف انرژی

نبود فضای سبز مناسب در شهرهای بزرگ موجب به وجود آمدن مشکلات روحی و روانی و جسمی فراوانی شده است. آلودگی های زیست محیطی نیز مشکل همیشگی محیط های شهری بوده و در کنار آن تامین انرژی از مهم ترین چالش های جهان کنونی است؛ به همین دلیل استفاده از فضای سبز غیرهم سطح برای بالابردن سرانه فضای سبز شهرها در بسیاری از نقاط جهان مرسوم شده است. توجه جدی به این نوع از فضای سبز در دنیای امروز می تواند راهکاری عملی و مقرون به صرفه برای حل بسیاری از مشکلات محیط زیستی شهرها به حساب آید.

رامین عرفانیان رئیس کارگروه کمیته محیط زیست مرکز مطالعات شهر تهران درباره فضای سبز غیرهم سطح می گوید؛ «شکل اول فضای سبز غیرهم سطح، در بدنه خارجی ساختمان و به صورت عمودی است؛ به بیان دیگر در این شکل، فضای سبزی را که قبلاً در سطح افقی کار می کردیم؛ با استفاده از تکنولوژی و دانش روز به شکل عمودی اجرا می کنیم.» وی شکل دوم فضای سبز غیرهم سطح را «بام های سبز» معرفی می کند؛ «همیشه از بام ساختمان ها به عنوان جزایر گرمایی یاد می شود. به تعبیری دیگر، بام ها بیابان های شهر تلقی می شوند. وقتی بتوان این بیابان ها را سبز کرد، مطمئناً بسیاری از مشکلات زیست محیطی شهر مرتفع خواهد شد.»

عرفانیان مهم ترین کارکرد فضای سبز غیرهم سطح را «ذخیره انرژی» می داند و می گوید؛ «زمانی که سطوح کدر و خشن (نظیر سطح بتون و عایق های رطوبتی) به وسیله گیاهان پوشیده شوند، کاهش جذب انرژی خورشید در تابستان و فرار نکردن گرما از داخل ساختمان در زمستان را به دنبال خواهد داشت. سطوح سبز باعث می شوند انرژی لازم برای خنک کردن ساختمان در تابستان، 50 درصد کاهش یابد؛ همچنین این سطوح در هر سال قادرند مصرف نفت را برای هر متر مربع (از مساحت ساختمان) تا دو لیتر کاهش دهند.»

وی با بیان این نکته که مصرف انرژی در ساختمان های کشور ما شش برابر استاندارد جهانی و معادل یک کشور 850 میلیون نفری است، می گوید؛ «از آنجا که در جهان استفاده از انرژی های جایگزین هنوز با صرفه اقتصادی چشمگیر همراه نیست، بهترین و کم هزینه ترین روش برای صرفه جویی در مصرف انرژی استفاده از فضای سبز غیرهم سطح است.»

عرفانیان کارکرد دیگر سطوح سبز را «کاهش آلودگی های زیست محیطی» می داند و این سطوح سبز را برای کاهش آلودگی صوتی نیز مناسب عنوان می کند؛ «یک دیواره 12 سانتیمتری سبز قادر است تا 40 دسی بل از ورود صدا جلوگیری کند؛ همچنین یک دیواره سبز به قطر 20 سانتیمتر می تواند تا 50 دسی بل جلوی ورود آلودگی صوتی به ساختمان را بگیرد.»

این کارشناس فضای سبز همچنین به مساله حفظ تنوع زیستی اشاره دارد و معتقد است؛ «زمین هایی که در حال حاضر شهرها در آنها واقع شده اند، پیش از این زیستگاه موجودات زنده بوده است. در واقع ما در محل زندگی جانورانی نظیر کرم خاکی، پرندگان، پستانداران و... خانه سازی کرده ایم و باعث حذف کامل این موجودات طبیعی شده ایم. تک تک این موجودات نقش موثری در چرخه های زیستی دارند و ما می توانیم با ایجاد این فضاهای سبز شرایط مساعدی را برای بازگشت موجودات زنده فراهم کنیم. بازگشت موجودات زنده در اصل ترمیم سیکل طبیعی حیات است که ما خود آن را بر هم زده ایم.»

رئیس کارگروه کمیته محیط زیست مرکز مطالعات شهر تهران، درباره دیگر کارکردهای موثر فضای سبز غیرهم سطح اینچنین می گوید؛ «بسیاری از کشورهای جهان از بام های سبز برای جلوگیری از سیلاب های شهری استفاده می کنند. این بام ها رطوبت را جذب و از جاری شدن آب باران در ناودان ها جلوگیری می کنند. به علاوه ایجاد فضای سبز باعث افزایش طول عمر بام ها می شود. زیرا بامی که از نفوذ مستقیم باد و باران و اشعه آفتاب درامان است، عمر بیشتری دارد. در بعضی مناطق دنیا این روش باعث افزایش عمر بام ها به دو برابر شده است.» ممکن است در نگاه اول، استفاده از فضای سبز غیرهم سطح با مشکلاتی نظیر رطوبت، وزن و تامین آب روبه رو باشد.

عرفانیان درباره این مشکلات می گوید؛ «منابع آب سیستم های طراحی شده کاملاً تجدیدپذیر هستند؛ به شکلی که این سیستم ها معمولاً مخزنی در پایین دارند که آب را جمع آوری کرده و به طرف بالا پمپاژ می کند و پس از آبیاری، دوباره آب به داخل مخزن باز می گردد. از طرف دیگر معمولاً این سیستم ها قابلیت استفاده از فاضلاب ساختمان و آب باران را دارند.
به علاوه گیاهان استفاده شده در این سیستم ها نیاز آبی چندانی ندارند و نمی توان تامین آب را به عنوان یک محدودیت در این سیستم دانست. به علاوه برخی تصور می کنند استفاده از سطح سبز در دیواره ساختمان باعث نفوذ رطوبت در ساختمان می شود؛ در صورتی که سیستم های طراحی شده با دیوار فاصله دارند و رطوبت خود را به دیوار منتقل نخواهند کرد. در بام های سبز نیز عایق بندی چند لایه و حساب شده یی از نفوذ رطوبت به ساختمان جلوگیری می کند.»

عرفانیان هزینه های اجرای فضای سبز عمودی را در حال حاضر بالا می داند ولی معتقد است با توجه به مزایای این طرح اجرای آن در بلند مدت مقرون به صرفه است؛ «اگر استفاده از این سیستم در طراحی اولیه ساختمان در نظر گرفته شود با حذف هزینه های اجرای نمای ساختمان، این سیستم مقرون به صرفه خواهد بود. اگر این تکنولوژی در کشور بومی شود و به تولید انبوه برسد، هزینه های اجرای آن در حد قابل قبولی کاهش خواهد یافت.»

رئیس کارگروه کمیته محیط زیست مرکز مطالعات شهر تهران از حمایت شورای شهر پایتخت از اجرای طرح «ایجاد فضای سبز غیرهم سطح» خبر می دهد؛ «شورای اسلامی شهر تهران مصوبه یی در جهت جلب مشارکت شهروندان در خصوص اجرای فضای سبز غیرهم سطح را دارد.

این مصوبه در معاونت حقوقی و شهرسازی شهرداری تهران در دست پیگیری است تا چارچوبی تعریف شود که ساختمان هایی که این سیستم در آنها اجرا می شود، در بهای خدمات شهری و عوارض نوسازی و... تخفیف بگیرند؛ به علاوه بودجه یی نزدیک به دو میلیارد تومان برای سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری تهران در نظر گرفته شده است تا قطعاتی از این طرح به عنوان نمونه اجرا شود.»

سال نو مبارگ!!!

سال ۱۳۸۹ هجری شمسی   

 به همه دوستان دوست دار محیط زیست و طبیعت مبارک 

با آرزوی بهترین ها برای همه شما . . .

اهمیت فضای سبز در مفهوم شهر نشینی امروز ..: شاخصی برای توسعه :..

امروزه مفهوم شهرها بدون فضای سبز در اشکال گوناگون آن ، غیر قابل تصور است.گسترش شهرها باعث تشدید عوارض توسعه شهری  بی رویه و ناپایدار شده است ، که تشدید آلودگی های محیطی از مهمترین این عوارض به شمار می آید که خود زمینه ساز از بین رفتن فضاهای سبز درون شهری و تغییر کاربری این گونه اراضی است .این گسترش فناوری آنچنان در روان و احساس بشر قرن بیست و یکمی آثار نامطلوب گذاشته که همبستگی ذاتی و دیرینه انسان ها با طبیعت به جدایی کشیده شده و آثار آن در انسان خموده ، عصبی و به ظاهر متحرک نمایان شده است و یگانه وجه پیوند دهنده بین انسان و طبیعت، پناه بردن انسان به دامان فضاهای سبز عمومی و پارک های شهری است. اهمیت فضاهای سبز شهری تا بدان حد است که امروزه وجود این کاربری به عنوان یکی ازشاخص های توسعه یافتگی جوامع به حساب می آید. پارک ها و فضاهای سبز شهری از مهم ترین عوامل موثر در شکل دهی به پایداری اجتماعی و همبستگی های شهری اند ولی عواملی مانند مشکلات زندگی شهری، ایمنی پارک و فضاهای سبز، امنیت و متناسب نبودن امکانات مورد نیاز برای گروه های مختلف سنی و جنسی دراین مکان ها از جمله عوامل کاهش تمایل شهروندان برای استفاده از این عرصه ها می باشند.

منبع : (هفته نامه پنجشنبه ها ، شماره ۱۷ ، ۵ دی ۱۳۸۷)

ادامه مطلب به وب سایت منتقل شد.   www.mohit-zist.ir

مشاهده این مطلب در وب سایت

 مشاهده سایر مطالب مربوط به فضای سبز این وبلاگ از اینجا

ابزارهای مدیریت زیست محیطی

ابزارهای مدیریت زیست محیطی

 پیرامون وضعیت فعلی استفاده در ایران، بررسی خلاها و کاستی ها و طرح اقداماتِ بهبود وضعیت

مقدمه 

مدیریت در یک تعریف کوتاه عبارتست از مجموعه ای از اقدامات هدفمند، روشمند و نظام یافته و علمی برای هدایت درست و مناسب یک مجموعه جهت رسیدن به آرمان ها در کوتاه ترین زمان ممکن و با صرف کمترین منابع و کسب بهترین نتایج. این تعریف شامل شناخت و تعیین مأموریت، تبیین آرمان و اهداف، اشاعة استراتژی ها و خط مشی ها، برنامه ریزی و اولویت بندی، شناخت، برنامه ریزی استفادة بهینه و تخصیص منابع، مراقبت و کنترل، حل مسائل و مشکلات و بهبود مداوم می باشد. بنابراین مدیریت یک علم کاملاً مدون و شناخته شده و نیز یک فعالیت اجرایی پیگیر و مداوم است که نسبتاً وسیعترین و همه جانبه ترین مجموعه از فعالیت ها را در بر میگیرد. بسیاری از نظریه پردازانِ علم مدیریت، موفقیّت یک مجموعه را مرهون تعامل درست و عملکرد هماهنگ و سازگار سه عنصر اصلی:

1- مدیریت منابع انسانی

2- مدیریت زمان 
3- شناخت و بکارگیری بهینة ابزارهای مدیریتی می دانند.   

امروزه ابزارهای مدیریتی شناخته شده و مدوّن بسیاری در دنیا وجود دارند (در یک بررسی سیستماتیک 222 ابزار عمومی مدیریتی شناخته شده اند که استفاده یا عدم استفادة مناسب از بسیاری از آنها می تواند یک مجموعه را برنده یا بازنده کند و در بسیاری از موارد موفقیت یک مجموعه با تعداد ابزارهای مدیریتی مورد استفادة آن (و البته بدون تردید اثربخشی استفاه از ابزارها و نیز تعامل و هماهنگی کاربرد آنها) سنجیده می شود. رکن شناخت و استفاده از ابزارهای مدیریتی را می توان در چهار قدم زیر خلاصه کرد:

۱- شناخت ابزارهای مدیریتی مرتبط و درک کاربردها و منافع و مزایای آنها

۲- انتخاب و بکارگیری ابزارها در کلیة سطوح (تصمیم سازی، هدف گذاری، طرحریزی، برنامه ریزی، اجرا)

۳- نظم دهی و ترکیب بندی، ایجاد هماهنگی، انسجام و یکپارچه سازی و جهت دهی به استفاده از ابزارها

۴-  سنجش، پایش و مراقبت مداوم و بهبود مستمر کارایی و اثربخشی استفاده از ابزارهای مدیریتی مختلف.

با توجه به این مقدمة کوتاه، این نوشته (و سایر نوشته ها و مقالات سلسله وار آینده در این خصوص) قصد دارد به بررسی وضعیت مدیریت محیط زیست ایران از منظر کاربرد و استفادة ابزار های مدیریت زیست محیطی، در کلیة سطوح (کلان ـ خرد) و در کلیة بخش ها بپردازد. مهمترین فرض در این بررسی یکپارچه و منسجم بودن مجموعة مدیریت محیط زیست در یک کشور می باشد.   به این معنی که برای اثر بخش بودن مدیریت زیست محیطی در یک کشور لزوماً باید کلیة اقدامات مربوطه در ارتباط و تعامل کامل با یکدیگر و متوجه اهداف مشترک باشند. گروه ها و تیم های کاری نیز می بایست ارتباط و تعامل زیادی با هم داشته و بر اهدافی کاملاً مشخص و مشابه متعهد باشند.

بنابراین انتظار می رود در پایان این بررسی پاسخی نسبی به سؤال هایی نظیر سؤال های زیر ارائه گردد:

۱-وضعیت مدیریت محیط زیست ایران از نقطه نظر کاربرد و استفاده از ابزارهای مدیریت زیست محیطی

• در حال حاضراستفاده از چه ابزارهایی در مدیریت  زیست محیطی ایران رواج دارد؟

• آیا تا کنون اقدامی در جهت سنجش اثر بخشی و کارایی استفاده از این ابزار ها صورت گرفته است؟

• بطور کلّی و عمومی، کیفیت بکار گیری هر کدام از ابزارها چگونه ارزیابی می شود؟

• چه گروه هایی (سازمان ها؛ بخش های دولتی؛ شرکت های خصوصی؛ تشکل های غیر دولتی؛ مراکز دانشگاهی و غیره) متولّی استفاده از هرکدام از این ابزارها می باشند؟

• آیا اهداف زیست محیطی با شاخص هایی دقیق، مدوّن، زمان دار، قابل اندازه گیری، واقع بینانه و دست یافتنی تعریف شده و وجود دارند؟ گروه های ذینفع تا چه حد از نقش خود در تحقق این اهداف آگاهی دارند؟ توجه و تمرکز گروه ها تا چه حد معطوف اهداف مشابه و مشخص است؟

• تبادل اطلاعات بین گروه های مختلف کاری، چگونه ارزیابی می شود؟

• بطور کلّی تعامل، هماهنگی و انسجام در کاربرد ابزارهای مدیریت زیست محیطی تا چه حد محقق شده است؟

۲- بررسی، خلاء های ابزاری موجود و طرح اقداماتی برای کاهش این خلاء ها

• طور کلّی چه ابزارهایی در مدیریت محیط زیست در سطح جهان و به طور خاص در کشورهای توسعه یافته رواج دارند

• اولویت های معرّفی این ابزارها  به مجموعة مدیریت زیست محیطی در ایران

• ارتباط گروه های کاری مختلف با هرکدام از این ابزار ها (نقش ها و مسئولیت ها)

• چگونگی هدف گذاری، و تعریف شاخص برای آنها (ارائة چند نمونه)

• چهارچوب کلّی نحوة مراقبت و پایش و بهبود مداوم اثر بخشی و کارایی بکارگیری هرکدام از این ابزارها

• راهکارهایی برای تقویت تبادل اطلاعات و تعامل کلّی بکارگیری ابزارها

---

منطقه شکار ممنوع به چه مناطقی گفته می شود ؟

طبق‌ تعریف‌ مناطق‌ شکار ممنوع‌ به‌ مناطقی‌ گفته‌ می‌شود که‌ برای‌ حفاظت‌ و حمایت‌ از جمعیت‌ یک‌ یا چند گونه‌ از پستانداران‌ و پرندگان‌ ایجاد شده‌ و قادر به‌ پذیرش‌ شکار مجاز از طریق‌ صدور پروانه‌ نمی‌باشد. این‌ مناطق‌ در صورت‌ برخورداری‌ از شرایط‌ مطلوب‌ پس‌ از طی‌ دوره‌ قانونی‌ 5 سال‌ می‌توانند به‌ مناطق‌ چهارگانه‌ ارتقاء یافته‌ و حفاظت‌ بیشتری‌ در آنها اعمال‌ شود.

منطقه شکار ممنوع کهیاز

منطقه‌ کهیاز با مساحت‌ حدود 100 هزار هکتار در شرق‌ شهرستان‌ اردستان‌ و در حد فاصل‌ طول‌ جغرافیایی‌ (53 و 52) و (23 و 52) شرقی‌ و (30 و 33) تا (8 و 33) عرض‌ شمالی‌ قرار دارد. ورودی‌ منطقه‌ با مرکز شهرستان‌ حدود 10 کیلومتر فاصله‌ داشته‌ و راه‌ ارتباطی‌ زواره‌ - شهراب‌ و مسیر راه‌ آهن‌ در شمال‌ منطقه‌ و راه‌ آسفالته‌ اردستان‌ - نائین‌ از حاشیه‌ غربی‌ منطقه‌ می‌گذرد. آب‌ و هوای‌ منطقه‌ نیمه‌ خشک‌ و بیابانی‌ بوده‌، میانگین‌ بارندگی‌ سالیانه‌ آن‌ حدود 80 میلی‌ متر و متوسط‌ دمای‌ آن‌ 17 درجه‌ سانتی‌ گراد می‌باشد .

منبع‌ اصلی‌ تامین‌ آب‌ آن‌ نزولات‌ آسمانی‌ است‌ که‌ در سایر فصل‌ها به‌ صورت‌ چشمه‌ ظاهر می‌گردند و اکثراً نیز دائمی‌ هستند. از مهمترین‌ آنها می‌توان‌ به‌ چشمه‌ سبز، چشمه‌ چنار، چشمه‌ توت‌ و چشمه‌ بابااحمد اشاره‌ کرد. سنگابها و همچنین‌ چند آبشخور در محل‌ آبشخور در محل‌های‌ دره‌ باغ‌، سنجتو، بابااحمد و نصرن‌ از دیگر منابع‌ تامین‌ کننده‌ آب‌ این‌ منطقه‌ می‌باشند .

منطقه‌ کهیاز از دشتها، کوه‌ها و تپه‌ ماهورهای‌ متعددی‌ تشکیل‌ یافته‌ که‌ از مهمترین‌ آنها می‌توان‌ دشت‌های‌ دره‌ باغ‌ و انجیله‌ و ارتفاعات‌ کهیاز (دیاز) و کوه‌ سیاه‌ را نام‌ برد.

این‌ منطقه‌ به‌ لحاظ‌ شرایط‌ خاص‌ جغرافیایی‌ و زیستی‌ و برخورداری‌ از پوشش‌ گیاهی‌ و جانوری‌ مناسب‌ در صورت‌ برنامه‌ ریزی‌ دقیق‌ و حفاظت‌ مطلوب‌ دارای‌ ارزش‌ حفاظتی‌ بالایی‌ بوده‌، چنانچه‌ در حال‌ حاضر یکی‌ از بهترین‌ زیستگاههای‌ هوبره‌ که‌ گونه‌ای‌ در معرض‌ خطر انقراض‌ است‌ می‌باشد.

از مهمترین‌ گیاهان‌ منطقه‌ می‌توان‌ به‌ بادام‌ کوهی‌، انجیز، گز، تاغ‌، خارشتر، درمنه‌ و قیچ‌ اشاره‌ کرد. آهو، قوچ‌ و میش‌، روباه‌ شنی‌، گرگ‌، شغال‌ و تشی‌ نیز گونه‌های‌ مهم‌ پستاندار منطقه‌ محسوب‌ می‌شوند. همچنین‌ هوبره‌، کبک‌، تیهو، زنبور خور معمولی‌، چکاوک‌ کاکلی‌، کبوتر جنگلی‌ و دم‌ جنبانک‌ خاکستری‌ پرندگانی‌ هستند که‌ در اینجا یافت‌ می‌شوند.

در اردیبهشت‌ ماه‌ 1381، با توجه‌ به‌ توانمندیهای‌ اکولوژیکی‌ و اقدامات‌ انجام‌ شده‌ در زمینه‌ تامین‌ امکانات‌ حفاظتی‌، منطقه‌ کهیاز توسط‌ کارشناسان‌ اداره‌ حفاظت‌ محیط‌ زیست‌ استان‌ اصفهان‌ به‌ عنوان‌ منطقه‌ شکار ممنوع‌ به‌ سازمان‌ حفاظت‌ محیط‌ زیست‌ پیشنهاد گردید و با پیگیریهای‌ بعمل‌ آمده‌ سرانجام‌ از تاریخ‌ اول‌ مهرماه‌ 1381 به‌ مدت‌ 5 سال‌ با حدود مشخصه‌ ذیل‌ به‌ عنوان‌ منطقه‌ شکار ممنوع‌ اعلام‌ گردید:

شمالی‌: 

از زواره‌ به‌ سمت‌ شرق‌ در امتداد جاده‌ آسفالته‌ زواره‌ - جان‌ آباد تا روستای‌ جان‌ آباد و پس‌ از امتداد جاده‌ جان‌ آباد تا تقاطع‌ آن‌ با جاده‌ خاکی‌ حوض‌ حاج‌ سلطان

شرقی‌: 

از تقاطع‌ جاده‌ جان‌ آباد با جاده‌ خاکی‌ حوض‌ حاج‌ سلطان‌ به‌ سمت‌ جنوب‌ در امتداد جاده‌ حوض‌ حاج‌ سلطان‌ تا تقاطع‌ آن‌ با جاده‌ واقع‌ در نیم‌ کیلومتری‌ شمال‌ راه‌ آهن‌ سپس‌ به‌ سمت‌ غرب‌ در امتداد جاده‌ مذکور تا تقاطع‌ آن‌ با جاده‌ خاکی‌ واقع‌ در 5/4 کیلومتری‌ و در ادامه‌ به‌ سمت‌ جنوب‌ تا روستای‌ شهراب‌ سپس‌ به‌ سمت‌ غرب‌ در امتداد جاده‌ زواره‌ - شهراب‌ تا تقاطع‌ آن‌ با جاده‌ سفیده‌ - کهیاز و از این‌ تقاطع‌ به‌ سمت‌ جنوب‌ در امتداد جاده‌ سفیده‌ - کهیاز تا روستای‌ کهیاز

جنوبی‌:

از روستای‌ کهیاز در امتداد جاده‌ خاکی‌ تا روستای‌ مهر اندوه‌ و سپس‌ در امتداد شمال‌ شرق‌ تا روستای‌ کاشانک‌ و سپس‌ از کاشانک‌ در امتداد جاده‌ خاکی‌ به‌ روستای‌ پنج‌ و سپس‌ از روستای‌ پنج‌ در امتداد جاده‌ آسفالته‌ پنج‌ - زفرقند تا روستای‌ زفرقند

 

غربی‌:

 از روستای‌ زفرقند به‌ سمت‌ شمال‌ غرب‌ در امتداد جاده‌ اردستان‌ - نائین‌ تا فاصله‌ 5/12 کیلومتر و سپس‌ در امتداد خط‌ تراز 1500 متر تا روستای‌ کچو مثقال‌، در ادامه‌ در امتداد جاده‌ خاکی‌ کچو مثقال‌ - زواره‌ تا زواره‌

مناطق حفاظت شده ایران

برای دیدن اطلاعات همه مناطق حفاظت شده  

-طول و عرض جغرافیایی 

-استان های تحت پوشش 

-تنوع گیاهی 

-تنوع جانوری 

و . . . 

به ادامه مطلب بروید.

پیک سبز( نشریه الکترونیکی )

 

 برای دانلود به  http://www.irandoe.org/doeportal/tarh/?pid=2628 بروید . . .

ورود اولین مهمانان بهاره به تهران

اولین دسته از پرندگان مهاجر بهاره تهران از آفریقا به تهران رسیدند.  

بادخورکها اولین پرندگان مهاجری هستند که به ایران رسیدند. بادخورک و پرستوها (چلچله‌ها) در میان پرندگان، چابک‌ترین و سریع‌ترین پرندگان‌اند. آنها می‌توانند ساعت‌ها بدون توقف پرواز کنند. بادخورک‌ها بال‌های بلندتری دارند و می‌توانند بالاتر از پرستوها پرواز کنند. آنها به ندرت در زمین می‌نشینند. پرستوها در ارتفاع پایین‌تر پرواز می‌کنند و گاهی وقت‌ها برای استراحت در روی سیم‌های برق و تلگراف، پشت‌بام‌ها و درختان می‌نشینند.  

منبع : ایرن -- خبرگزاری مستقل محیط زیست   www.iren.ir