رودخانه ولگا

رود ولگا 

ولگا یکی از بزرگترین رودخانه ها در جهان و طولانی ترین رودخانه در قاره اروپا بشمار میرود. بخشی از اراضی روسیه که در حاشیه رود ولگا قرار گرفته اند پاولژیه نامیده میشوند. در سواحل ولگا مناظر قدیمی، شهرهای بزرگ جدید، قلعه های قرون وسطی و شهرهای قدیمی بچشم میخورند. تنها بخش کوچکی ازآن در خاک قزاقستان قرار گرفته است و در اراضی اروپایی خاک روسیه  از چهار جمهوری و یازده استان عبور میکند. 

رود خانه ولگا از چشمه ای در بین دریاچه باتلاقی نزدیک روستای ولگاورخووی در استان تِوِر سرچشمه گزفته و درآغاز از کوههای اورال به سمت جنوب شرقی از میان تمام اراضی پست مرکزی بخش اروپایی روسیه جریان پیدا میکند و سپس در نزدیکی شهر قازان به سمت جنوب چرخش پیدا کرده و به طرف زمینهای پست نزدیک دریای خزر جریان پیدا میکند. در نزدیکی شهر سامارا این رودخانه زیبا از میان تپه ها و بلندیهایی که پارک جنگلی لوکای سامارا را تشکیل میدهند عبورکرده و در ادامه عملا در نزدیکی رودخانه دُن به سمت جنوب شرق چرخش میکند و همین مسیر را تا دلتای دریای خزر در 60 کیلومتری شهر آستراخان ادامه میدهد و درپایان به دریای خزر میریزد. واین رودخانه همچنین با دریاهای بالتیک، سفید، آزوف و سیاه مرتبط است. 

نام ولگا از کلمه قدیمی اسلاوی " وولوگا “ بمعنی رطوبت و آب نشات گرفته است. نویسندگان باستانی در قرون اول بعد ازمیلاد، ولگا را "را " یا "راو" مینامیدند که هردوی این اسامی ریشه ایرانی دارند. در قرون وسطی این رودخانه به " ایتیل "معروف شد.

طول رودخانه ولگا 3530 کیلومتر و مساحت آبگیر آن یک میلیون و سیصدو شصت هزار کیلومتر مربع را در برمیگیرد که شریان آبی اصلی خاک روسیه فدراتیو محسوب میشود. درامتداد ولگا چهار شهر معروف نیژنی نووگورد، قازان ، سامارا، ولگا گراد (استالینگراد) قرار گرفته اند. 

این رودخانه زیستگاه حدود 70 نوع ماهی مختلف است که 40 نوع آن درصنایع شیلات مورد استفاده قرار میگیرند. ولگا ازاهمیت تاریخی بسزایی در روابط روسیه با کشورهای دیگر برخورداراست. روسیه و ایران صدها سال از طریق دریای خزر باهم روابط تجاری داشته اند. در نیمه دوم قرن پانزدهم روسیه پس از آزادی از یوغ مغول روابط دیپلماسی و تجاری با ایران و خوانین آسیای میانه برقرار کرد. پس از الحاق آستراخان و قازان به روسیه در زمان حکومت ایوان مخوف در سال 1556 مسیر آبی رود ولگا تا دریای خزر تحت تسلط روسیه قرار گرفت.

مسیرارتباطی آبی اصلی ازطریق رود ولگا در قرون شانزده و هفده میلادی از آستراخان در امتداد سواحل غربی دریای خزر با عبور از شهر تِوِر و دربند ادامه پیدا میکرد و سپس از طریق جاده خاکی  با عبور  از شهرهای شیروان و اردبیل، زنجان، قزوین و کاشان، نهایتا به اصفهان میرسید. 

این رودخانه نه تنها بزرگترین رود در اروپا بلکه نماد و عشق روسیه ، مادر رودخانه های روسیه و"زیباروی مردمی همچون دریای پرآب"، درصدها ترانه مورد تحسین قرار گرفته است. ولگا همچون وطن مادری نماد آزادی، فراخی و گستردگی و عظمت روح مردم روسیه تلقی میگردد.