بررسی آخرین وضعیت احیای دریاچه ارومیه

نادر قاضی پور نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی گفت: طرح انتقال آب از رودخانه های ارس و پیرانشهر به دریاچه ارومیه با مجموع هزینه ای بالغ بر 825 میلیارد تومان در دستور کار قرار گرفته است اما هنوز هیچ اقدامی بر روی رودخانه ارس انجام نشده و به پروژه انتقال آب رودخانه پیرانشهر نیز تاکنون تنها 17 میلیارد تومان اختصاص داده شده است.

وی با اشاره به تبخیر دو متر مکعب آب در هر ثانیه از دریاچه ارومیه عنوان کرد: طرح باروری ابرها که به منظور جبران تبخیر آب دریاچه ارومیه صورت گرفته هنوز تاثیر قابل ملاحظه‌ای در بالا آمدن سطح آب این دریاچه نداشته است.

نماینده مردم ارومیه با اذعان به اینکه پل احداثی در دریاچه ارومیه از گردش آب این دریاچه جلوگیری به عمل می آورد عنوان کرد: طرح جدیدی پیش بینی شده که بر اساس آن قرار است چهار دهانه ده متری در ضلع غربی این پل ایجاد شود تا مشکل گردش آب دریاچه ارومیه برطرف شود.

قاضی پور با تاکید بر اجرای هر چه سریع تر طرح های حفظ دریاچه ارومیه تصریح کرد: امنیت اقتصادی و رونق گردشگری در ارومیه بستگی به حفظ و احیای دوباره دریاچه ارومیه دارد.

وخیم‌تر شدن وضعیت دریاچه ارومیه

هماهنگ کننده دبیرخانه شورای منطقه‌ای دریاچه ارومیه با اشاره به این‌که تا یک ماه آینده وضعیت دریاچه وخیم‌تر می‌شود، گفت: «به دلیل افزایش تبخیر آب،‌ وضعیت دریاچه ارومیه روز به روز بدتر می‌شود.»

حجت جباری در گفت‌وگو با فارس، با اشاره به افزایش سطح آب دریاچه ارومیه، گفت: «با توجه به این‌که فصل تبخیر آب است، از این پس شاهد کاهش سطح آب دریاچه هستیم.»

وی افزود: «تاکنون راهکاری برای جلوگیری از تبخیر آب نداشتیم، چون امری طبیعی است؛ در برنامه مدیریت دریاچه ارومیه نیز راهی برای این مشکل در نظر گرفته نشده است.»

وی درباره امکان استفاده از آب‌های جاری در حوزه‌های مختلف برای نجات دریاچه ارومیه، گفت: «وقتی که آب کم است و بارندگی کاهش یافته آبی وجود ندارد که سرریز آن روانه دریاچه ارومیه شود.»

هماهنگ‌کننده دبیرخانه شورای منطقه‌ای دریاچه ارومیه تصریح کرد: «با شرایط فعلی، آب موجود نیز برای کشاورزی و سایر مصارف برداشت می‌شود، بنابراین نمی‌توان خشکسالی دریاچه ارومیه را جبران کرد.»

جباری بیان کرد: «البته در حال حاضر میزان آبی که وارد دریاچه می‌شود به طور دقیق اندازه‌گیری نمی‌شود.»

وی درباره اندازه‌گیری میزان دقیق آبی که از سایر حوزه‌ها وارد دریاچه ارومیه می‌شود، اظهار داشت: «یکی از پروژه‌های اجرایی که قرار است در آینده نزدیک اجرایی شود تهیه دستگاه‌های هیدرومتری است.»

هماهنگ‌کننده دبیرخانه شورای منطقه‌ای دریاچه ارومیه با بیان این‌که سازمان محیط زیست متولی این مسئله است، گفت: «این دستگاه‌ها آبی که وارد دریاچه می‌شود را اندازه‌گیری می‌کنند و پارامترهای هیدرولوژی و این‌که چه میزان آب وارد دریاچه ارومیه می‌شود را مشخص می‌کنند.»

 دستگاه‌های هیدرومتری هنوز خریداری نشده است
هماهنگ کننده دبیرخانه شورای منطقه‌ای دریاچه ارومیه تصریح کرد: «این دستگاه‌ها هنوز خریداری نشده و در انتظار تأمین اعتبار است. این دستگاه‌ها اگر نصب شود میزان آب ورودی به دریاچه اندازه‌گیری می‌شود.»

وی اعلام کرد: «با توجه به این‌که تا یک ماه آینده آب دریاچه کم کم تبخیر می‌گردد وضعیت بدتر می‌شود.»

جباری با اشاره به این‌که ورودی آب از سوی رودخانه‌ها به دریاچه ارومیه کمتر شده است، بیان کرد: «وارد فاز کاهش تراز آب دریاچه ارومیه شده‌ایم؛ میزان تبخیر آب افزایش یافته است.»

وی گفت: «میزان ورودی آب و میزان خروجی آب(تبخیر) دریاچه ارومیه زیاد است و همین امر تراز آبی را نیز کاهش داده است.»

 یش‌بینی کاهش 40 سانتی‌متری آب دریاچه ارومیه در سال جاری
هماهنگ کننده دبیرخانه شورای منطقه‌ای دریاچه ارومیه تصریح کرد: «امسال نسبت به سال گذشته 30 تا 40 سانتی‌متر سطح آب دریاچه ارومیه کاهش می‌یابد.»

وی گفت: «همچنان در انتظار تأمین اعتبارات هستیم تا شرایط را کمی بهتر کنیم؛ دریاچه ارومیه با این گونه اقدامات احیا نمی‌شود. باید میزان بارش‌های افزایش یابد و پروژه‌ها زودتر اجرایی شود تا بلکه شاهد بهبود وضعیت دریاچه باشیم.»

 یل‌های وحشتناک؛ راه نجات کم آبی دریاچه ارومیه
هماهنگ کننده دبیرخانه شورای منطقه‌ای دریاچه ارومیه گفت: «این‌که یکباره در عرض 2 سال دریاچه ارومیه به حالت طبیعی برگردد امکان‌پذیر نیست. 10 تا 15 سال طول کشید تا دریاچه به این روز دچار شد؛ بدون شک بهبود شرایط نیز زمان می‌برد. یکباره نمی‌شود دریاچه را به حالت طبیعی آن بازگرداند.»

جباری تصریح کرد: «اثرات خشکسالی سال‌های پیش در دریاچه ارومیه در حال حاضر نمود پیدا کرده است.»

وی درباره نجات دریاچه ارومیه از خشکسالی گفت: «مگر این‌که بارندگی‌ها زیاد و سیل‌های وحشتناکی اتفاق بیافتد تا آب کافی وارد دریاچه ارومیه شود که به نظر من با توجه به شرایط اقلیمی بعید است چنین اتفاقی رخ دهد.»

جباری تأکید کرد: «برای بهبود وضعیت دریاچه ارومیه باید توسعه اراضی کشاورزی متوقف، راندمان آبیاری کشاورزی بهبود یابد، همچنین سدسازی متوقف شود تا بلکه کم کم شرایط بهتر شود.»

..........................................................................................

آخرین پرواز فلامینگوها بر فراز دریاچه ارومیه

در حالی که کارشناسان وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه را ناشی از ساخت سدهای متعدد در بالادست و رعایت نشدن حقابه زیست محیطی عنوان می‌کنند، مدیرکل منابع طبیعی آذربایجان‌غربی، از زاویه‌ای دیگر به این بحران نگاه می‌کند.
جعفر صادق امیری در این‌باره به همشهری گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد برنامه‌ریزی‌های آبی و احداث سدها در بالادست گرچه روی این زیست‌بوم اثر داشته اما همه مشکلات موجود این دریاچه را نمی‌توان ناشی از مدیریت آب استان دانست؛ چرا که میزان تبخیر این دریاچه سالانه 6/4 میلیارد مترمکعب است در حالی که ظرفیت آبی مجموعه رودخانه‌هایی که مدیریت آبی روی آنها اعمال شده حدود یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب است که بخشی از آنها در آذربایجان‌شرقی قرار دارد.

وی افزود: برخلاف آنچه گفته می‌شود مدیریت آب مانع از ورود حقابه به دریاچه شده است؛ اغلب طرح‌های آبی به ‌ویژه سدهای بالادست برای توسعه اراضی کشاورزی ارومیه به اجرا درآمده در نتیجه زها‌ب آنها به دریاچه بازمی‌گردد؛ بنابراین نمی‌توان با قاطعیت اعلام کرد که رعایت نشدن حقابه زیست‌محیطی وضعیت ناگوار فعلی این دریاچه را رقم زده است.

امیری با نسبت دادن وضعیت بحرانی دریاچه به تغییرات آب و هوایی و کاهش بارندگی، یادآورشد: پیشینه این دریاچه نشان می‌دهد در گذشته ارومیه وضعیتی مشابه امروز را پشت سر گذاشته است؛ برای مثال حدود ۵۰ سال قبل در یک برهه از زمان وضعیت این دریاچه حتی بدتر از وضعیت فعلی بوده به‌طوری که با ارابه بین جزایر آبی رفت‌وآمد می‌کردند.

بنابراین، این گفته که ظرف ۷ سال آینده ارومیه خشک می‌شود، پیش‌بینی نادرستی است.

شایان ذکر است، میزان ورودی آب به دریاچه ارومیه پیش از اعمال مدیریت روی منابع آبی ورودخانه‌های استان در سال‌های پرآبی بالغ بر ۶ میلیارد متر مکعب بود که به همین میزان تبخیر می‌شد.

اما درحال حاضر با آنکه مقدار آب ورودی به این دریاچه ۱.۵ میلیارد متر مکعب است میزان تبخیر بیش از ۷ میلیارد متر مکعب برآورد می‌شود، در نتیجه شوری آب به ۳۳۰ گرم در لیتر رسیده است.

این غلظت نمک بیش از هر چیز امنیت پرندگان کوچنده به این زیست‌بوم را به مخاطره انداخته به‌طوری که بسیاری از پرندگان به‌دلیل گیرافتادن در رسوب نمک تلف شدند.

دریاچه ارومیه که از آن به‌عنوان یکی از دالان‌های بین‌المللی پرندگان مهاجر یاد می‌شود و تا چندی پیش میزبان صدها هزار فلامینگو و هزاران پرنده مهاجر دیگر بود، بحران بی‌نظیری را پشت سر می‌گذارد؛ بحرانی که ادامه آن ممکن است به خشک شدن این دریاچه منجر شود.