مقاله و تحقیقی کامل در مورد فضای سبز

فصل اول

تعریف فضای سبز

«به قسمتهایی از شهر که شامل چمن،درخت و درختچه و پرچین و... که به منظور جلوگیری از آلودگی هوا و زیبایی شهر، که قسمتهایی از آن مثل پارکها که مردم اوقات فراغت خود را در آنجا می گذرانند فضای سبز شهری گفته می شود.»

داشتن فضای سبز مطلوب مستلزم انجام عملیاتی است که روی سطح سبز باید صورت پذیرد.آراستگی و شادابی چمن، شاخسار با طراوت درختان، پر گل بودن بوته ها، عاری بودن سطح از علف های هرز و پاکیزگی محیط، از شاخص های یک فضای مناسب می باشد.

برای نیل به این شاخصهای عملیاتی خاص بر روی هر یک از اجزای فضای سبز باید انجام شود.در این راستا برای کاهش دغدغه و افزایش بازدهی کاری به نظر می رسد فعال نمودن بخش خصوصی و کاهش تصدی گری دولت می تواند کار سازباشد.در این میان نظارت بر بخش خصوصی و کنترل آن به منظور انجام صحیح و به موقع کارها و عملیات باغبانی از وظایف مهمی است که بر دوش دولت می باشد.

مشاهده سایر مطالب مربوط به فضای سبز از اینجا
ادامه مقاله (متن کامل مقاله) در ادامه مطلب

فصل اول

تعریف فضای سبز

«به قسمتهایی از شهر که شامل چمن،درخت و درختچه و پرچین و... که به منظور جلوگیری از آلودگی هوا و زیبایی شهر، که قسمتهایی از آن مثل پارکها که مردم اوقات فراغت خود را در آنجا می گذرانند فضای سبز شهری گفته می شود.

داشتن فضای سبز مطلوب مستلزم انجام عملیاتی است که روی سطح سبز باید صورت پذیرد.آراستگی و شادابی چمن، شاخسار با طراوت درختان، پر گل بودن بوته ها، عاری بودن سطح از علف های هرز و پاکیزگی محیط، از شاخص های یک فضای مناسب می باشد.

برای نیل به این شاخصهای عملیاتی خاص بر روی هر یک از اجزای فضای سبز باید انجام شود.در این راستا برای کاهش دغدغه و افزایش بازدهی کاری به نظر می رسد فعال نمودن بخش خصوصی و کاهش تصدی گری دولت می تواند کار سازباشد.در این میان نظارت بر بخش خصوصی و کنترل آن به منظور انجام صحیح و به موقع کارها و عملیات باغبانی از وظایف مهمی است که بر دوش دولت می باشد.

از آنجا که عملیات فضای باز و سبز با نیروی انسانی بوده وتوانایی این نیرو نیز بسیار متغیر است و از طرفی ارزیابی کیفی فضای سبز نیز در حالت عادی تا حد زیادی سلیقه ای است،هدف از نظارت بر نگهداری و اجرای فضای سبز در اصل داشتن فضای سبزی زیبا، با طراوت و پایدار است.فضای سبز مطلوب دارای مشخصات ویژه ای است که از روی آنها شاخص های نظارتی و در واقع شاخص های ارزشیابی فضای سبز تعریف می شوند.

به طور کلی گیاهان فضای سبز را از جنبه نوع عملیاتی که بر نگهداری آنها صورت می گیرد می توان به 4 بخش عمده تقسیم کرد که در زیر بررسی شاخص های کیفی هر یک از این بخش ها پرداخته می شود:

1-چمن:چمن مطلوب دارای خصوصیات زیر است.

الف:ارتفاع مناسب.
ب:رنگ یکنواخت.
ج:شادابی و طراوت
د:عاری بودن از علف های هرز-نظافت

2-درخت و درختچه:درخت و درختچه های مطلوب دارای خصوصیات زیر می باشند:

الف:عاری بودن از پاجوشها و تنه جوشها 
ب:عاری بودن پای درختان از علف های هرز
ج:دارا بودن برگها و شاخسارهای با طراوت 
د:عاری بودن از آفات و امراض
هـ:ایجاد اشکال و فرمهای مختلف توسط هرس

3-گلها:باغچه های گل مناسب دارای خصوصیات زیر می باشد.

الف:گلدهی و رشد مناسب
ب:عاری بودن بستر گلکاری از علف های هرز
ج:عاری بودن از آفات و امراض
د:عاری بودن از غوزه های گلهای پیر شده و شاخه های پیر شده.

4-پرچین ها:پرچین خوب دارای خصوصیات زیر می باشد:

الف:رشد مناسب
ب:داشتن ارتفاع مناسب
ج:عاری بودن از علف های هرز و آفات و امراض

در خصوص مدیریت و نگهداری پارکها،و فضای باز و سبز شهری اولین قدم در مدیریت شناسایی منطقه می باشد.

برای این کار مطالعه تاریخچه، بررسی وضعیت و آمارگیری ناحیه ای و در نهایت جمع بندی این آمارها با توجه به فاکتورهای موجود در منطقه بر شناخت کامل بررسی می شود مؤثر است.در مرحلة بعد باید نقشه برداری انجام شود و وضعیت اقلیم آب،خاک و... به طور کامل بررسی شود.

با این کار نیازهای گیاهان تا حدود زیادی مشخص می شود.با بررسی نتایج بدست آمده می توان برنامه فصلی و تقویم زمان برای رسیدگی به کلیه موارد موجود(اعم از گیاهان، ساختمانها، تأسیسات و...)را تنظیم کرد.همچنین هزینة نگهداری و تأمین نیازهای کل فضای سبز را نیز می توان برآورد نمود.

مدیریت را باید جزء مباحثی دانست که وجود آن در هر فعالیتی ضروری است.در حفاظت و نگهداری از پارکها و فضای باز به کار گیری روش ها و اصول مدیریت در مراقبت از گیاهان با توجه به مواجهه با موجودات زنده از اهمیت خاص برخوردار است.همچنین فضای باز و سبز جدا از تأثیری که بر پایداری محیط زیست دارد موجب سلامت روحی و جسمی انسانها می شود.توسعه صنایع، گسترش شهرها، افزایش جمعیت انسانها را از طبیعت دور کرده است و او را با مشکلات روحی و جسمی فراوانی مواجه نموده است.پارکها تنها مکانهایی هستند که انسانها می توانند هیجانات و فشارهای روحی و روانی خود را در آن تخلیه کرده و به آرامش برسند.

فصل سوم

وضعیت فضای سبز شهری، شهر الیگودرز در گذشته،حال و آینده.

برای دستیابی به شناخت جامع از فضای سبز باید آن را از مباحث مختلف مورد بررسی قرار داد.اولین قدم در شناخت وضعیت فضای سبز، بررسی تاریخچه و سیر تحولات آن تا زمان حال می باشد و در مرحلة بعد تقسیم بندی آن به نواحی مختلف و کد گذاری هر ناحیه با توجه به وضعیت آن است.

بدین ترتیب به راحتی و با دقت زیادی می توان کل فضای سبز را ابتدا شناسایی و سپس آمارگیری کرد.

سیر تحولات فضای سبز را در تاریخچه آن می توان یافت.بررسی آن برای اتخاذ تصمیمات در آینده بسیار مؤثر است.از چند طریق می توان تاریخچه فضای سبز را بدست آورد.

الف)بررسی اسناد و مدارک موجود فضای سبز
ب)پرسش از طراحان، مجریان احداث فضای سبز و پیمانکاران
ج)پرسش از اهالی شهر
د)استعلام از ادارات و سازمان های مختلف مانند هواشناسی، محیط زیست، منابع طبیعی و...  .

در الیگودرز هنوز جایگاه فضای سبز به درستی شناخته نشده و در بسیاری از موارد مسائل ناهمگون و غیر عملی در زمان احداث انجام می گیرد که اصلاح آن موجب صرف هزینه و زمان زیادی خواهد شد.مطمئناً با بکارگیری روش های مدیریت علمی در پارک ها، ضمن جلوگیری از صرف هزینه های بیهوده فضای سبز و سبزی پایدار و زیبا حاصل می شود.


وضعیت فضای سبز الیگودرز در گذشته

در گذشته اکثر قسمتهای شهر الیگودرز از باغ ها و زمین های کشاورزی و درختان میوه و... تشکیل بوده است.ولی سهم سرانة افراد از فضای سبزی که شهرداری بنا کرده بود بسیار اندک بوده است.طبق آمارهای فضای سبز شهرداری الیگودرز چنین استنباط می شود که سهم سرانة هر نفر در 20سال پیش چند دهم متر می باشد که برای شهر الیگودرز بسیار کم بوده است.تا سال(1380-1375)سهم سرانة هر نفر پیشرفت چشمگیری داشته است و می توان گفت که سهم سرانة هر نفر به یک متر هم رسیده است.

وضعیت فضای سبز الیگودرز در زمان حال

هم اکنون(1388-1386)پیشرفت های چشمگیری در ساخت فضای سبز شهری مانند پارکها، بلوارها، میدان ها، زمین های فوتبال و... شده است.در چند سال قبل به علت عدم به کار گیری روش های علمی در زمان احداث فضاهای سبز و استفادة بی رویة بازدیدکنندگان و در نهایت عدم اعمال مدیریت صحیح و علمی در نگهداری و حفاظت از آن موجب بروز تغییرات اساسی در اکو سیستم محیط و کاهش زیبایی آن می شود.در حال حاضر با به کار گیری روش های علمی صحیح و مدیریت کارا می توانیم بگوییم که سهم سرانة هر نفر از چند دهم متر به5/2 متر برای هر نفر افزایش پیدا کرده است.

وضعیت فضای سبز الیگودرز در زمان آینده

هر چند که جمعیت در شهر الیگودرز در سال های اخیر افزایش چشمگیری داشته است و مهندسان فضای سبز با اعمال روش های صحیح توانسته اند رابطة مستقیم برای افزایش سهم سرانة هر نفر از فضای سبز داشته است.یعنی فضاهای سبز شهر الیگودرز مطابق افزایش جمعیت رشد کرده است.طبق پیش بینی ها با تنظیم یک برنامة جامع و با در نظر گرفتن نوع فضای سبز موجود می توانیم در آینده سهم سرانة هر نفر را تا 5/3 الی4 متر برسانیم که پیشرفت قابل توجهی در افزایش فضای سبزی شهری شهر الیگودرز داشته است.به عبارت دیگر برای حرکت به سمت فضای سبزی پایدار، بدیع و زیبا و با طراوت که بتواند خود را با افزایش جمعیت تطابق دهد و نیز بتواند کلیه مراکز تفریحی را برای اهالی شهر به وجود باید مدیریتی صحیح و کارآمد با استفاده از مهندسان لایق انجام گیرد.