..:: محــــــــــیـــط ســـــبـــــــز (بیابان زدایی) ::..
..:: محــــــــــیـــط ســـــبـــــــز (بیابان زدایی) ::..

..:: محــــــــــیـــط ســـــبـــــــز (بیابان زدایی) ::..

منابع طبیعی-بیابان زدایی-محیط زیست

چکیده پایان نامه : بررسی روند خشکسالی هواشناسی در ایران مرکزی و تأثیر آن بر نرخ فرسایش بادی

خشکسالی پدیده ای طبیعی و نامحسوس است که در پی کاهش بارندگی در طی یک دوره ی ممتد کوتاه یا طولانی روی می دهد. این پدیده، به عنوان یکی از محدودیت های خاص طبیعت، برای هر اقلیمی تکرارپذیر و پیش آمدنی است و برخی از محققان از آن به عنوان ناهنجاری اقلیمی یاد کرده اند. خشک سالیهای اخیر در هر دو گروه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه نتایج اقتصادی، تأثیرات زیست محیطی و دشواریهایی به بار آورده که جملگی باعث شده اند که آسیب پذیری تمام جوامع به این پدیده زیانبخش طبیعی مدنظر قرار گرفته شود.وقوع خشکسالی باعث کاهش رطوبت هوا و خاک شده و خاک نسبت به برداشت حساس تر می شود و گاهی این حساسیت تا آنجا پیش می رود که تلاطم کوچک در هوا، برداشت حجم بزرگی از خاک را به همراه خواهد داشت. وقوع پدیده گرد و غبار در ایران روز به روز چه از لحاظ وسعت تأثیرگذاری و چه از لحاظ شدت اثر گسترش می یابد. تاکنون مطالعات جامع و دقیقی که ارتباط بین این دو پدیده را مشخص کند در ایران صورت نگرفته است،


در این پروژه سعی بر آن است تا این مهم صورت پذیرد.در این مطالعه، خشکسالی درایستگاههای سینوپتیک واقع در ایران مرکزی با آمار بیش از 30 سال با استفاده از شاخص بارش استاندارد و یا SPI محاسبه می شود. کارایی شاخص SPI در محاسبات خشکسالی هواشناسی به کرّات توسط محققان داخلی و خارجی به اثبات رسیده است که در ادامه به آن اشاره خواهد شد. تنها فاکتور مورد نیاز برای محاسبه شاخص مذکور داده های بارش ماهانه می باشد، و می توان با استفاده از آن خشکسالی را در مقیاسهای زمانی مختلف محاسبه کرد.


این مطالعه اثر خشکسالیها بر افزایش شدت فرسایش بادی را مورد مطالعه قرار می دهد. ایران در سالهای اخیر درگیر گرد و غبارهایی می باشد که یا منشأ محلی داشته و یا از غرب کشور وارد می شوند و بخشهای وسیعی از ایران خصوصا غرب و جنوب غربی کشور تحت تأثیر این پدیده قرار می گیرند، ولی گرد و غبار در غالب بخشهای ایران مرکزی اکثرا منشأ داخلی داشته و بیشتر متأثر از خشکسالیهای منطقه ای می باشند. از این رو از اطلاعات ایستگاه های هواشناسی واقع در این مناطق (ایران مرکزی) در این پروژه استفاده خواهد شد.


در این مطالعه به منظور پایش تغییرات در فرسایش بادی یا تغییر در میزان برداشت خاک و افزایش گرد و غبار از شاخص غبارناکی هوا یا DSI استفاده شده است. محققان از این روش بمنظور ارزیابی فرسایش بادی استفاده می کنند. مزیت این روش در مطالعه فرسایش بادی بعد مکانی و زمانی وسیع آن می باشد. روشهای دیگر بعنوان مثال سنجش از دور و یا اندازه گیریهای صحرایی و یا مدلسازیها اگرچه ممکن است اطلاعات مکانی زیادی در اختیار کاربران قرار دهند ولی نمی توانند در مقیاس بلند مدت یعنی بیش از 30 سال کاربرد داشته باشند بنابراین نمی توانند در موارد مختلف مانند تأثیر تغییرات اقلیمی بر فرسایش بادی به کار برده شوند(اُلوینگ سای و همکاران ، 2014).در این مطالعه روند خشکسالی هواشناسی با استفاده از SPI و روند فرسایش بادی با استفاده از کدهای هواشناسی در قالب مدل DSI با استفاده از سری های زمانی مورد بررسی قرار می گیرد.پس از بررسی و آنالیز روند هر دو متغیر در طی سالهای آماری، ارتباط آنها با یکدیگر از طریق روشهای غیرخطی بررسی می شود تا در نهایت میزان تأثیر پدیده خشکسالی بر پدیده گرد و غبار در ایران مرکزی مشخص گردد.



منبع :   فاظمه روستایی صدرآبادی (پایان نامه کارشناسی ارشد)   -    استاد راهنما: عباسعلی ولی -دانشگاه کاشان - 1393

چکیده پایان نامه : تأثیر ویژگی‌های خاک بر سرعت آستانه فرسایش بادی (مطالعه موردی: میبد)

فرسایش بادی و ریزگردها یکی از مسائل مهم سال‌های اخیر در کشور ما می‌باشد که خود به‌عنوان یکی از عوامل بیابان‌زایی مطرح است. مقدار فرسایش بادی و حجم ریز گردها دارای ارتباط مستقیمی با سرعت آستانه فرسایش بادی می‌باشد. مقدار سرعت آستانه نیز تحت تأثیر عوامل مختلفی ازجمله ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک می‌باشد.


در این پژوهش به‌منظور بررسی اثر خصوصیات شیمیایی خاک در سرعت آستانه فرسایش بادی، ابتدا نقشه رخساره‌های ژئومورفولوژی منطقه با استفاده از تصاویر ماهواره‌های با قدرت تفکیک مکانی بالا و بازدیدهای میدانی تهیه شد. سپس اقدام به نمونه‌برداری تصادفی در رخساره‌ها گردید. در محل نقطه با استفاده از دستگاه تونل باد قابل‌حمل، سرعت آستانه فرسایش بادی اندازی گیری و نمونه خاک آن نقطه نیز برداشت و به آزمایشگاه منتقل شد. پارامترهای اندازه‌گیری شده خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و کاربری اراضی بوده است. سپس اقدام به تحلیل رابطه سرعت آستانه فرسایش بادی با خصوصیات خاک با استفاده از نتایج داده‌کاوی حاصل از نرم افزار WEKAو الگوریتم trees و نتایج آماری حاصل از SPSS گردید.


منبع : محمدرضا آزاد اسلامیه - دانشگاه اردکان - کارشناسی ارشد - 1396

نتایج داده‌کاوی نشان داد که درصد تأثیر خصوصیات کاربری اراضی شامل تاغ‌کاری، زراعت فعال و سنگفرش سطحی، به ترتیب 100، 40 و 50 درصد است و در کنار دیگر عوامل در سرعت آستانه فرسایش بادی تأثیر بهتری دارند. درصد تأثیر خصوصیات فیزیکی شامل درصد Sp، بافت خاک، درصد سنگریزه و رطوبت نیز به ترتیب 40، 90، 30 و 100 درصد است و در کنار عوامل دیگر، تأثیر بیشتری در سرعت آستانه فرسایش بادی دارند. درصد تأثیر خصوصیات شیمیایی شامل SAR، ماده آلی و کربن آلی به ترتیب 90، 100 و 100 درصد است و در میزان سرعت آستانه فرسایش بادی تأثیر بالایی دارند.


نتایج آماری خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مشخص کرد که افزایش پارامترهای درصد سنگریزه، رس، وزن مخصوص ظاهری، منیزیم، کلسیم و شوری به‌تنهایی می‌تواند باعث افزایش سرعت آستانه فرسایش بادی شود.

چکیده پایان نامه : ارزیابی خصوصیات استقرار و عملکردی رویشگاه کهورک-خارشتر (مطالعه موردی: مشکات)

یکی از پیامدهای پدیده بیابان زایی در مناطق خشک و نیمه خشک فرسایش بادی است. فرسایش بادی یک معضل اساسی در سر راه توسعه و عمران مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می شود. شناسایی فرآیند فرسایش بادی در اکوسیستم جهت مدیریت و کنترل آن ضروری است، مدیریت پوشش گیاهی به عنوان مهم- ترین رکن در برنامه های احیاء و حفاظت اکوسیستم ها است. در اکوسیستم های خشک و نیمه خشک گیاهان از مهم ترین عوامل کاهش دهنده سرعت باد و از عوامل رسوب گذاری ماسه بادی محسوب می شوند.


تجمع ماسه بادی ها در اطراف و داخل گیاهان موجب تشکیل پدیده ای به نام نبکا می گردد. بنابراین هدف اصلی این تحقیق ارزیابی خصوصیات رویشگاهی و وضعیت اکولوژیکی پوشش گیاهی تیپ کهورک-خارشتر و همچنین ارزیابی عملکرد گونه های کهورک-خارشتر در رسوب گذاری بادی در محدوده مطالعاتی شمال شهرستان کاشان به نام منطقه مشکات است که در قالب ارزیابی خصوصیات استقرار و عملکردی رویشگاه کهورک-خارشتر صورت گرفته است.


به منظور بررسی اهداف پژوهش سه دسته اطلاعات مورد اندازه گیری و استفاده قرار گرفت. اطلاعات مربوط به عرصه شامل بررسی خصوصیات فیزیکو شیمیایی خاک رویشگاه و خصوصیات ژئومورفیک آن است.


نتایج بررسی مقایسه خصوصیات ادافیکی شرایط استقرار تلماسه های گیاهی در منطقه مشکات حاکی از وجود اختلاف معنی دار بین عوامل هدایت الکتریکی، درصد سدیم تبادلی و درصد سیلت و عدم وجود اختلاف معنی داری در نسبت جذب سدیم، درصد مواد آلی خاک، درصد رس و درصد شن خاک است.

نتایج بررسی خصوصیات ژئومورفیک در استقرار گونه های گیاهی حاکی از وجود اختلاف معنی دار در شیب و جهت شیب منطقه و عدم وجود اختلاف معنی دار در ارتفاع منطقه است.

نتایج بررسی وضعیت اکولوژیکی پوشش های گیاهی در منطقه در سطح خطای کمتر از پنج درصد عدم اختلاف معنی دار در نمونه برداری صحرایی وضعیت پوشش بیابان نشان داد و عدم وجود اختلاف معنی دار در نمونه برداری صحرایی وضعیت فرسایش در عامل هایی پستی و بلندی و وضعیت باد منطقه نشان داد.

نتایج بررسی عملکرد رسوب گذاری بادی پوشش گیاهی در سطح خطای کمتر از پنج درصد اختلاف معنی دار در تراکم رسوبات بادی و عدم اختلاف معنی دار در حجم، میزان رسوبات و کارایی ترسیب نشان داد. به این ترتیب عملکرد پوشش گیاهی در تجمع رسوبات بادی در منطقه مشکات به میزان19750 تن در هکتار است.

مرضیه سادات قهاری - دانشگاه کاشان - 1396

فرسایش بادی چیست؟

فرسایش بادی به عنوان یکی از شاخص های اصلی بیابانزایی محسوب می شود.اثرات انسانی شامل خاکورزی و برداشت از خاک برای ساخت وساز و نیز تخریب پوشش گیاهی باعث شده است که مسئله فرسایش به مسئله جدی تبدیل شود.در ایران با توجه به اینکه دوسوم مساحت آن را مناطق خشک و نیمه خشک فرا گرفته است باید مسئله فرسایش بادی را جدی گرفت.فرسایش بادی و عامل باد پدیده هایی هستند که در مناطقی با اقلیم خشک و نیمه خشک به شدت سبب دگرگونی محیط زیست، تغییر کیفیت آب و هوا، تهدید سلامت جامعه و سایر مسائل اقتصادی و اجتماعی میگردند.بافت خاک سطحی در میزان فرسایش پذیری خاک بسیار موثر است،

دانلود نرم افزار Wrplot برای رسم گلباد+Wrplot View 8.0.2


نرم افزار Wrplot View برنامه ای است که توسط گروه نرم افزاری- هواشناسی Lakes Invironmental طراحی و ساخته شده است . نسخه ی اولیه ی این نرم افزار در سال 1998 ارائه شده است و این گروه از سال 98 تاکنون مسئولیت بروزرسانی و پشتیبانی از آن رابه عهده داشته است.

آخرین نسخه ی نرم افزار در سال 2018 تحت عنوان ورژن 8.0.2 آن انتشار یافت که هم اکنون با مراجعه به سایت www.weblakes.com می توانید این نرم افزار را بصورت کاملاْ رایگان دانلود و استفاده نمایید.


نرم افزار ترسیم گلباد ؛

از این نرم افزار برای تهیه تولید گلباد و باران از آمار هواشناسی ایستگاه محل مورد نظر برای داده ها و دوره های زمانی مورد نیاز کاربر استفاده می کند و قادر به تولید آمار فراوانی وقوع برای محدوده ای کلاس بندی شده مورد نیاز کاربر می باشد.


WRPLOT View یک برنامه باد کاملا کاربردی برای داده های هواشناسی شماست. این نقشه قطرات باد بصری، تجزیه و تحلیل فرکانس و قطعه برای چندین فرمت داده هواشناسی فراهم می کند.
افزایش باد، فرکانس وقوع باد در هر بخش مشخص شده جهت باد و کلاس های باد را برای یک مکان و زمان مشخص نشان می دهد.




WRPLOT View is a fully operational wind rose program for your meteorological data. It provides visual wind rose plots, frequency analysis, and plots for several meteorological data formats.

A wind rose depicts the frequency of occurrence of winds in each of the specified wind direction sectors and wind speed classes for a given location and time period.



 برای دانلود نرم افزار Wrplot به ادامه مطلب بروید....

ادامه مطلب ...

مقاله : بررسی تأثیر مالچ سیمانی بر تثبیت ماسه های روان+pdf

متن کامل

مقاله : بررسی تأثیر مالچ سیمانی بر تثبیت ماسه های روان+pdf

(علمی پژوهشی)
محمدرضا اختصاصی
فاظمه سادات خضیرئی

چکیده : یکی از روش‏های معمول برای کنترل حرکت ماسه‏ های روان مالچ ‏پاشی بر سطح آن‏هاست. تا کنون در ایران از مالچ‏های نفتی برای تثبیت تپه‏ های ماسه‏ای استفاده می‏شده است. تخریب محیط زیست به وسیلة مالچ‏ های نفتی و همچنین هزینه‏ های زیاد استفاده از آن‏ها باعث شده است که مراکز پژوهشی کشور در تحقیق بر روی تغییرِ نوع و شیوه‏های مالچ‌پاشی فعال‌ شوند. در این تحقیق، برای نخستین بار در کشور ایران، از نسبت‏ های مختلف سیمان و آهک و ماسة بادی به عنوان مالچ طبیعی استفاده شد. بدین منظور، از تپه‌های ماسه‌ای دشت یزد- اردکان به عنوان بستر و ترکیب‌های مختلف سیمان پرتلند، ماسة بادی و آهک به عنوان تیمار‏های مالچ سیمانی استفاده شد. به هر تیمار یک لیتر آب اضافه شد. سپس، بر روی پلات‏ هایی به ابعاد 100 × 30 و 30 سانتی‌متر عمق ماسة بادی پاشیده شد. این تحقیق در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. سایر عوامل فیزیکی، مانند ضخامت، مقاومت فشاری سله‏های ایجادشده و میزان فرسایش‏ پذیری از سطح تیمارها، اندازه‏ گیری شد. داده‏ها با نرم‌افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد، با افزایش مقدار سیمان، مقاومت سله‏ های ایجادشده در سطح خاک افزایش می‏‌یابد. از آنجا که تیمار ترکیبی 400 گرم سیمان و 10 گرم آهک و 800 گرم ماسه پاسخ‌گوی حداقل شرایط فیزیکی لازم برای تثبیت ماسه ‏های روان بود، این تیمار مناسب‏ ترین تیمار انتخاب شد. هزینه ‏های اجرایی مالچ جدید نیز حدود 30 درصد هزینه‏ های مالچ نفتی برآورد می‏شود.

کلید واژه :
تثبیت ماسه های روان، حرکت ماسه ها، فرسایش بادی، مالچ سیمانی

منبع :

نشریه مرتع و آبخیزداری، دوره 68، شماره 4، زمستان 1394، صفحه 739-750


برای دانلود فایل به ادامه مطلب مراجعه نمائید


 

ادامه مطلب ...

2 برابر بودن سرانه بیابان در ایران در مقیاس جهانی_سرانه بیابان در کشور 0.5 هکتار و در جهان 0.22 هکتار است.

قائم مقام سازمان جنگل ها و مراتع اظهار داشتند سرانه بیابان در کشور بیش از ۲ برابر سرانه جهانی است، ایشان در ادمه گفتند: در طول برنامه ششم سالانه ۵۰۰ هزار هکتار از کانون های بحرانی، بیابان زدایی می شود.


 


بقیه در ادامه مطلب ...

ادامه مطلب ...

ارزیابی شدت بیابان زایی با معیار فرسایش بادی در منطقه زهک سیستان

ارزیابی شدت بیابان زایی با معیار فرسایش بادی

با استفاده از مدلهای FAO-UNEP و MICD

در منطقه زهک سیستان


احمد پهلوانروی (دانشکده منابع طبیعی زابل)

علیرضا مقدم نیا

زهره هاشمی

محمد رضا جوادی

عباس میری


چکیده :


به منظور ارزیابی و تهیه نقشه بیابان زایی تاکنون تحقیقات بسیار زیادی در داخل و خارج کشور انجام شده که منجر به ارائه مدل های منطقه ا فراوانی شده است. به منظور ارزیابی وضعیت فعلی شدت بیابان زایی محدوده ای با وسعت 88350 هکتار در منطقه زهک سیستان در نظر گرفته شد. در این تحقیق ابتدا بر اساس تلفیق اطلاعات مربوط به نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، عکس هوایی و بازدیدهای صحرایی، منطقه مورد مطالعه به 11 رخساره تفکیک گردید که هر رخساره ژئومورفولوژی به عنوان واحد اصلی ارزیابی وضعیت فعلی بیابان زایی مورد توجه قرار گرفت. با توجه به تجزیه تحلیل و تلفیق دو روش FAO-UNEP و MICD که از مطرح ترین مدلهای بیابان زایی در خارج و داخل کشور محسوب می شوند، تلاش گردید تا شاخصهای موثر مبتنی بر فرسایش بادی بر اساس نوع کاربری اراضی شناسایی و مناسبترین آنها انتخاب شوند و در قالب یک مدل منطقه ای ارزیابی بیابان زایی و با توجه به ارزش عددی هر یک از شاخصها در هر واحد کاری و سپس در کل منطقه مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرند. در نهایت وضعیت فعلی شدت بیابان زایی منطقه با تاکید بر معیار فرسایش بادی در چهار کلاس ناچیز و کم، متوسط، شدید و بسیار شدید برآورد گردید. نتایج بدست آمده از این تحقیق، نشانگر آن است که عرصه مورد مطالعه از نظر شدت بیابان زایی در حدود 734.33 هکتار (0.9 درصد) در کلاس متوسط (II)، حدود 61473.38 هکتار (73.6 درصد) در کلاس شدید (III) و حدود 21310.22 هکتار (25.51 درصد) در کلاس بسیار شدید (IV) قرار دارند. همچنین متوسط وزنی ارزش کمی (DS) در کل منطقه 25.52 برآورد گردید که بیانگر وجود کلاس شدت بیابان زایی شدید در کل منطقه می باشد.


کلید واژه: مدل بیابان زایی، شدت بیابان زایی، روش FAO-UNEP و MICD، فرسایش بادی، منطقه زهک، سیستان  


 منبع : نشریه تحقیقات مرتع و بیابان ایران زمستان 1391; 19(4 (پیاپی 49)):639-624.

ادامه مطلب ...

مشکلات و خظرهای ریزگرد ها

چرخه حیات در خطر ریزگرد ها


کاهش رطوبت و آب رودخانه ها در یک منطقه موجب شده اراضی خشک شوند و فرسایش بادی صورت گیرد، به این ترتیب با وزش باشد شاهد حرکت توده ای بزرگ از گرد و غبار یا به عبارتی ریزگردها هستیم.


ریزگردها به محصولات کشاورزی ضربه می زنند، مشکل ترافیکی ایجاد می کنند و منجر به افزایش مهاجرتها و مشکلات عدیده دیگر می شوند. خشک شدن تالاب ها مهمترین علت وقوع پدیده آنهاست؛ خشکسالی میزان بارندگی را کم کرده و بخش زیادی از تالاب های یک ناحیه بزرگ را از بین می برد. سدسازی بی رویه نیز تأثیر گذاشته و باعث بروز این بحران می شود.


ریزدگرد توده ای از ذرات جامد ریزغبار و گاه دود و... است که در جو پخش شده و دید افقی را در حدود چند کیلومتر محدود می کند. این ریزگردها در واقع ذرات کلوئیدی هستند که تنها عامل به وجودآمدن آنها در طبیعت فقدان آب می باشد، یعنی صدها و یا هزاران سال طول کشیده است تا این ذرات به وجود آیند. با توجه به خصوصیات فیزیکی و طبق قوانین و بار الکتریکی که دارند به صورت لایه هایی در کف تالابها و رودخانه ها آرام گرفته اند و با خشک شدن ناگهانی این تالابها و رودخانه ها ذراتی که دارای قطری کمتر از یکصدهزارم میلیمتر است.


ریزگردها توانایی مقاومت در برابر نیروی کم افقی و عمودی باد تحت شرایط اتمسفری خاص را نداشته و بلافاصله به اتمسفر وارد می شوند و با کوچکترین نیروی باد هزاران کیلومتر را طی کرده و حیات انسانها و جانوران و طبیعت سبز را به خطر خواهندانداخت؛ و چون محیط زیست آسیب جدی خواهد دید درنتیجه صنعت و اقتصاد این کشورها نیز آسیب جدی خواهد دید چون اساس توسعه پایدار بر مبنای جامعه سالم در محیط زیست سالم است. جریان های خشک هوای عربستان و عدم توجه به محیط زیست و بیابان زدایی در عراق و کنترل آب های سرشاخه های دجله و فرات توسط ترکیه باعث خشک شدن بسیاری از باتلاق های عراق و ایجاد نواحی غبارساز شده است.


درگذشته سه کشور ایران، عراق و عربستان به صورت مشترک هزینه های مالچ پاشی این زمین ها را تأمین می کردند و تمام زمین ها درفصل خاصی از سال مالچ پاشی می شدند. مالچ نوعی فرآورده چسبنده نفتی است که برای تثبیت شن های روان در بیابان ها استفاده می شود. جنگ عراق و تغییر رویه این دولت ها در دهه ۲۰۰۰ میلادی سبب فراموشی این کار، و در نتیجه افزایش ریزگرد در خوزستان، غرب ایران و سرانجام تقریبا در سراسر ایران شد.


● بارش دردسرآفرین باران


درصورت وجود این ذرات در هر منطقه اگر یک سال به صورت شب و روز هم بارش وجود داشته باشد ریزگردها در همان محل باقی خواهند ماند و فقط نیروی باد است که قادر است آنها را جابه جا نماید و برعکس سالهای گذشته که بارش توام با مفرح بودن هوا بود حال بارش موجب تنگی نفس مفرط است چون خاصیت ذرات کلوئیدی چنین است. سازمان بهداشت جهانی همچنین با اعلام اینکه همین ریزگردها در سال، موجب مرگ زودرس برای یک میلیون و ۳۴۰ هزار نفر می شوند از کشورهای جهان خواسته تا اقدامات خود برای کاهش آلودگی شهرهای خود را کاهش دهند.


 بقیه در ادامه مطلب....
ادامه مطلب ...