..:: محــــــــــیـــط ســـــبـــــــز (بیابان زدایی) ::..
..:: محــــــــــیـــط ســـــبـــــــز (بیابان زدایی) ::..

..:: محــــــــــیـــط ســـــبـــــــز (بیابان زدایی) ::..

منابع طبیعی-بیابان زدایی-محیط زیست

زباله های خطرناک،زباله های تر و خشک

«پسماند»، «زباله» یا «آشغال»؛ نامش را هرچه می‏ خواهید بگذارید، فرق چندانی ندارد. موضوع این است که خیلی از ما، به این که هر روز چه حجم زباله، پسماند یا آشغال وارد چرخه محیط زیست می‏کنیم فکر نمی‏ کنیم. اگر سطل زباله چند روز از خانه یا آپارتمان تان خارج نشود، چه اتفاقی می‏افتد؟


کره زمین، خانه و محیط زیست همه انسان‌هاست. گاهی ما فکر می‏کنیم با گذاشتن کیسه زباله بیرون خانه دیگر مسئولیت‏ مان تمام شده است و اصلا فکر نمی ‏کنیم که چه اتفاقی قرار است برای این زباله‏ ها بیفتد. چه‌قدر انرژی و هزینه صرف جمع آوری‏ شان می ‏شود و چه قدر به آلودگی‏ های زیست محیطی اضافه می‏ گردد و سهم ما در این ‏میان چه قدر است؟


سالانه ‏میلیون‏ ها تن زباله شهری تولید می‏شود که بخش زیادی از این زباله‏ ها مربوط به بخش خانگی هستند. نیمی از محتویات سطل‏ های زباله، قابل بازیافت است. 30 درصد‏ میوه ‏ها و سبزی ‏ها قابل کمپوست شدن (کود) هستند، اما با وجود اینکه می‏توان 68 درصد زباله ‏های خانگی را بازیافت یا تبدیل به کمپوست کرد، تنها در بخش بسیار کمی این کار انجام می‏شود. به‌عنوان مثال در انگلستان تنها 15 درصد زباله‏ ها بازیافت می‏شوند.

بازیافت پسماندها به کاهش تولید زباله، حفظ منابع زیست محیطی، کاهش مصرف انرژی، کاهش گازهای گلخانه‏ ای و تغییرات آب و هوایی و کاهش هزینه‏ ها کمک می‏کند.

ادامه مطلب ...

مواد زاید و بازیافت آن

بازیافت زباله:

بازیافت فرایندی است که طی آن مواد، جمع آوری وجدا شده وبه منزله مواد خام برای تولید محصولات جدید به کار گرفته می شوند. بازیافت معمولا چهار مرحله دارد ؛ نخست جمع آوری مواد قابل بازیافت اند مانند شیشه ،فلز ،پلاستیک و مواد غذایی ؛ دوم جدا سازی این مواد در ظروف مختلف ،سوم فرایند هایی که این مواد را دوباره قابل استفاده می سازند (مانند خمیر کردن کاغذ یا نایلون وتبدیل دوباره آن به کاغذ ونایلون )؛وچهارم بازاریابی ،خرید وفروش واستفاده از کالایی که از مواد بازیافتی ساخته شده است.

مزایای بازیافت:

فرایند بازیافت نه تنها محیط زیست را از آلودگی نجات می دهد ،بلکه منافع اقتصادی متعددی نیز دارد :

1- با توجه به نبود یا کمبود زمین مناسب برای دفع زایدات ،با بازیافت مواد وکاهش حجم آن ،پتانسیل زمین برای پذیرش مواد زائد افزایش می یابد؛

2- به دلیل محدودیت منابع طبیعی ،اگر بازیافت زباله صورت گیرد ،نیاز به استخراج مواد خام ،کمتر شده ومنابع طبیعی برای نسل های آینده حفظ می گردد؛

3- با اجرای عملیات بازیافت ،حجم زباله های ورودی به محیط زیست کاهش می یابد درنتیجه ،از آلودگی ها کاسته می شود . بهداشت عمومی نیز ارتقاء یافته وبیماری ها نیز کاهش می یابد؛

4- با اجرای بازیافت وکاهش حجم زباله ،هزینه جمع آوری وحمل ونقل ودفن کاهش می یابد؛ و...

5- بازیافت واد موجب می شود که نیاز به ورود مواد خام از خارج کشور کمتر شود ودر نتیجه ،وابستگی اقتصادی کاهش وتولید ملی افزایش پیدا کند .

آیا می دانید:

در هر روز تقریبا بیش از 6 هزار تن وسالانه بیش از 2 میلیون تن زباله شهری در تهران تولید می شود که قسمت اعظم این مواد قابل بازیافت اند . فقط با 25 درصد کاغذ موجود در مواد زاید جامد کشور می توان سالانه 100 هزار تن کاغذ بازیافتی به دست آورد.

این فعالیت به مفهوم تضمین تداوم حیات 1700000 اصله درخت است (بازیافت هرتن کاغذ باطله 17 درخت جنگلی را احیا می کند ).

در سال 1989 از 9/77 میلیارد قوطی آلومنیومی تولیدی در آمریکا ،حدود 5/42 میلیارد آن بازیافت یعنی حدود 54 درصد قوطی های آلومنیومی بازیافت شدند . تقا ضا برای آلومنیومبازیافتی در آمریکا بالاست ، زیرا تولید قوطی از آلومنیوم بازیافتی 95 درصد کمتر انرژی نیاز دارد تا تولید قوطی از سنگ معدن آلومنیوم .

فیبر تولیدی از 5 بطری PETبرای تولید یک تی شرت XLیا یک متر فرش کافی است. نصف فرش پلی استر تولیدی در آمریکا ،از بطری های پلاستیکی بازیافتی است.

PET ،(poly Ethylene Terephehalat) ماده ای با مقاومت خوب ووزن کم از جنس پلی استر است ازاین ماده در ساخت بطری های آب میوه ، نوشیدنی های الکلی ،نوشابه ،آب ،بعضی از روغن ها ،پاک کننده های بهداشتی ودیگر مواد خوراکی وغیره استفاده می شود.

مواد زائد جامد :

مواد زائد جامد که به اختصار زباله نامیده می شوند ،هم اکنون در چهار چوب برنامه های زیست محیطی اهمیت ویژه ای یافته اند .انسان وسایر موجودات کره زمین زباله ساز هستند وسلامتی آنان به کنترل این ماده بستگی دارد .که در این راستا هر روز شاهد پیدایش روشهای نوینی در عرصه ساماندهی مواد زائد جامد هستیم که در جای خود دارای مزایا ومعایبی می باشند مطالعه ای که توسط WHO انجام شد مؤید این است که عدم توجه به جمع آوری ودفع موار زائد جامد ،سی ودو مشکل زیست محیطی را بوجود می آورد که با گذشت زمان مقابله با آن به سادگی امکان پذیر نیست .در همین رابطهEPAمدیریت مواد زائد جامد را بصورت یک استرات‍ژی مطرح می کند وبیان می دارد این مدیریت مواردی همچون کاهش مقدار مواد زائد تولیدی ،چرخش بیشتر تا حد ممکن وپایش مداوم زمین های دفن را شامل می شود .اما کاهش میزان زباله تولیدی واستفاده مجدد از آن راهکارهای غالبی هستند که پیشنهاد شده اند .لازم به ذکر است راهکارهای دفن وسوزاندن تنها برای موادی مناسب اند که استفاده وبهره مندی مجدد از زباله مقدور نیست .در حال حاضر بجز چندمین کشور محدود در اکثر کشورها فرایند بازیافت فقط برای بخش کوچکی از مواد زائد بکار می رود وبر اساس آخرین اطلاعات رسمی منتشره در کشورمان در روزهوای پاک در ابتدای اردیبهشت 1384 ،تنها 13 درصداز زباله های شهری بازیافت می شوند وبا توجه به حجم زباله تولیدی در کشور یعنی 50000 تن در روز مشاهده می شود که حجم بالایی از زباله در خارج از چرخه بازیافت والبته همراه با مشکلات فراوان برای مدیریت مواد زائد دفع می شود واین در حالیست که بر اساس منابع موجود تا 90 درصد زباله تولیدی قابل بازیافت می باشد .کاغذ ومقوا،پلاستیک ،پارچه ،شیشه وفلزات معمولترین موادی هستند که بازیافت می گردند ومهارت تکنولوژیکی ،تجهیزات وفرایندهای بازیافت آنها کمابیش در شهر های ایران شناخته شده است .

با توجه به اینکه منابع عمده تولید کننده کاغذ باطله ،خانوارها ،مدارس ومؤسسات هستند لذا با برنامه ریزی مناسب می توان نسبت به جمع آوری کاغذهای باطله ومقوا اقدام نمود .همانطور که گفته شد یکی از مهمترین منابع تولید کننده در کشور ادارات دولتی وخصوصی هستند که آگاهی از میزان کاغذ باطله تولیدی آنها ،اطلاعات مهمی برای برنامه ریزی در رابطه با فرایند بازیافت در اختیار کارگزارن قرار می دهد .

تعریف زباله :

زباله به کلیه مواد جامدی گفته می شود که در اثر فعالیتهای روزمره انسان متعلقات زندگی اش تولید ووارد محیط زیست می شود .

اقتصاد دانان مواد زائد را چنین تعریف کرده اند :مواد زائد به موادی اطلاق می شود که دور ریختن آنها ارزانتر از استفاده مجدد آنها باشد .

مقدمه ای بر مدیریت جمع آوری ودفع زباله :

برقراری سیستم مدیریت جمع آوری ودفع مواد زائد جامد از جمله مواردی هستند که برای کنترل تولید ،صرفه جوئی ومصرف مواد ونیز فرایند جمع آوری اهمیتی اساسی دارد .رعایت نکات زیر در مدیریت مواد زائد جامد ضروری به نظر می رسد .

الف- فرهنگ زباله وارج نهادن به حرفه رفتگری

ب- تولید کمتر زباله

ج-بهینه سازی تکنولوژی جمع آوری وحمل ونقل

د- بهینه سازی تکنولوژی دفع

ه- توجه خاص به امر بازیافت زباله بویژه جداسازی از مبدأبه عنوان یک اصل کلی

و- آموزش و بالابردن سطح آگاهی مردم و.......

عناصر موظف در مدیزیت مواد زائد جامد :

قبل از شناخت منابع ،ترکیب وخواص مواد زائد باید عناصر موظف مدیریت زباله را شناخت .فعالیتهای مرتبط با مدیریت مواد زائد جامد از تولید تا دفع نهایی بر شش عنصر مؤظف گروه بندی شده است .با در نظر گرفتن هر عنصر مؤظف این امکان وجود داردکه اولاجنبه های اساسی وروابط مؤثر عنصر شناخته شده وثانیاً روابط کلی به منظور مقایسه ،آنالیز وارز یابی در هر جا امکان داشته باشد ،مشخص گردند .شش عنصر مؤظف عبارتند از:

1- تولید مواد زائد 2- جابجایی،جداسازی ،ذخیرهوپردازش در محل تولید

3- جمع آوری 4- جداسازی ،پردازش وتبدیل مواد زائد

5- حمل ونقل 6-دفع

برای حل بعضی از مشکلات خاص ،عناصر مؤظف مختلف با هم ترکیب شده ومجموعه ایی به نام مدیریت جامع مواد زائد (IWM) را بوجود آورند. IWM عبارت از انتخاب وکاربرد تکنیکها ،تکنولوژیها وبرنامه های مدیریت مناسب جهت دستیابی به اهداف مدیریت خاص مواد زائد می باشد .در اغلب شهر ها ندیریت مواد زائد دارای 4 عنصر مؤظف است :تولید ،ذخیره در محل ،جمع آوری ودفع .

ترکیبات مختلف زباله :

برای ارزیابی وبرگزیدن سیستم حمل ونقل ولوازم مورد نیاز مواد زائد جامد ،از جمله مدیریت ،برنامه ریزی وطرحهای جمع آوری زباله ،پی بردن به ترکیبات این مواد از اهمیت ویژه ای برخوردار است .مثلا مواد زائد تولید شده در یک منطقه تجاری که غالبا شامل کاغذ وکارتن است می تواند مستقیما به کارخانه باریافت کاغذ وکارتن منتقل شود .همچنین موادی که به خرد شدن نیاز دارند ودوباره بتوان از آنها استفاده نمود ،باید در چهارچوب برنامه منحصر به خود جمع آوری وبه صنایع مربوطه حمل شود. بدین ترتیب برنامه های جمع آوری زباله های تفکیک شده در محل تولید ،همواره مورد توجه قرار می گیرد .

ترکیبات فیزیکی زباله

نتایج به دست آمده از تجزیه وتحلیل مواد تشکیل دهنده زباله تأثیر مستقیمی در عملیات جمع آوری ونگهداری ماشین آلات ونیز امکان استفاده مواد جداسازی شده دارد.در اینجا لازم به یاد آوری است که ترکیبات فیزیکی وشیمیایی زباله هر شهر با شهر دیگر تفاوت دارد ونمی توان از نتایج حاصله برای یک شهر ،برای شهرهای دیگر استفاده نمود .حتی ترکیب زباله برای یک شهر در فصول مختلف متفاوت است .به عنوان مثال در حالیکه درصد نان در زباله های زاهدان 66/4 درصد است ،در شهر ایرانشهر که با زاهدان در یک استان قرار دارد ، 16/0درصد است 

بدیهی است آزمایش تشخیص نوع وارزشیابی واقعی ترکیبات زباله امکان پذیر نیست مگر با اعمال یک برنامه ریزی صحیح وتجزیه وتحلیل اصولی که بایستی در دفعات منظم ومتوالی انجام گیرد .

باتوجه به جدول زیر می توان اعلام کرد که در کشورهای جهان سوم میزان تولید زباله از کشورهای غربی کمتر است .زیرا کاهش ،جداسازی وبکارگیری مجدد بسیاری از مواد دفع شده توسط افراد فقیر وکم درآمد جامعه انجام می گیرد . نسبت مواد بسته بندی شده ،پلاستیکی شیشه ای ،کاغذی وامثال آن در داخل زباله تولیدی این مناطق به مراتب از زباله های دنیای غرب کمتر است .

جدول - مقایسه کمی وکیفی زباله در کشورهای مختلف

ترکیبات زباله

یک شهر در خاورمیانه

یک شهر آسیایی

یک شهر درانگلیس

زاهدان

سبزی

50

75

28

85/49

کاغذ

16

2

37

3/13

فلزات

5

1/0

9

63/5

شیشه

2

2/0

9

2

پارچه و منسوجات

3

3

3

53/1

پلاستیک

1

1

2

85/11

سایرترکیبات

23

7/18

12

84/15

میزان زباله تولیدی توسط هر نفر در روز

06/1

415/0

845/0

442/0

آ
نقل از : سایت بهداشت محیط ایران

مقاله: اثر دفن زباله بر آبهای سطحی و زیر زمینی

اثر دفن زباله بر آبهای سطحی و زیر زمینی


دکتر منصور غیاث الدین


مهندس داویدیان



چکیده


بمنظور بررسی اثرات دفن زباله بر آبهای سطحی و زیرزمینی از آبهای موجود در دو منطقه کهریزک وجاجرود نمونه برداری و آزمایشات شیمیایی و بیولوژیکی با روشهای استاندارد متد صورت گرفت.درمنطقه جاجرود بعلت برهم انباشتن متجاوز از 15 متر زباله بدون لایه گزاری وغیرقابل نفوذ بودن بستر محل دفن شیرابه ای با غلظت زیاد آلودگی(حدود12000 میلیگرم در لیتر بی اودی) از زیر آن جاری می شود که در گذشته به رودخانه جاجرود وارد می شد و حالا دربرکه ای جمع آوری می شود


این شیرابه در مسیر جریان خود تعدادی از چاهها و چشمه های اطراف را آلوده می نماید. درمنطقه کهریزک آب جاری سطحی وجود ندارد محل دفن مناسب تر و روش هم نسبتا بهتر است لکن چاه هائیکه عمق آنها کمتر از 20 متر است و در فواصل تا 800 متری محل دفن قرار گرفته اند دارای آلودگی زیادی اعم از بیولوژیکی یا شیمیایی می باشند. در این بررسی معلوم شد که محلهای دفن به خصوص منطقه جاجرود بیهچوجه مناسب اینکار نیست و باید بجای دیگر منتقل شود. منطقه کهریزک نیز باید ترک شود و به محل جدیدی با رعایت ضوابط منتقل گردد.

منبع : مجله محیط شناسی(نشریات دانشګاه تهران) - دوره 14 - زمستان 1365 -

دانلود فایل متن کامل مقاله در ادامه مطلب

لینک مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب
 
ادامه مطلب ...