ارزیابی پایداری اکولوژیک زمین های کشاورزی با استفاده از عناصر ساختاری سرزمین

 ارزیابی پایداری اکولوژیک زمین های کشاورزی
با استفاده از عناصر ساختاری سرزمین

علی لطفی
سید مهدی حشمت الواعظین

چکیده:

زمین‏های کشاورزی با شبکه ای از پرچین های و قطعات جنگلی مجزا (شبکه سبز سرزمین) بخش مهمی از سرزمین اروپا را می‌پوشاند. پرچین های درختی از دیرباز از جنبه های گوناگون مثل تامین چوب و هیزم، تامین علوفه و میوه مورد استفاده کشاورزان بوده است. اما در دهه های اخیر این شبکه سبز با وجود فواید بی‌شمار اقتصادی و محیط زیستی، در اثر مکانیزاسیون کشاورزی، تغییر به مراتع و افزایش سطح زیر کشت در معرض نابودی قرار گرفته است. از سوی دیگر به سبب اتخاذ رویکردها و روش های جدید در زمینه تامین سوخت، اصلاح اراضی کشاورزی و تولید میوه اهمیت درختان پرچینی برای کشاورزان جهت نگهداری و حمایت از آنها به-شدت کاهش یافته است و از دلایل اصلی نابودی آنها شمرده می شود. مطالعه حاضر به منظور بررسی روند تغییرات پرچین ها و قطعات جنگلی و رابطه آن با فعالیت های کشاورزی، نوع سیستم بهره برداری و کاربری زمین مجاور و بررسی جامعه شناختی این تغییرات از دید کشاورزان، در غرب فرانسه صورت پذیرفت. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از تفسیر عکس های هوایی در دو مقیاس زمانی کوتاه و بلند مدت در سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام گرفت. مطالعه در مقیاس زمانی بلند مدت (50 ساله) برای بررسی روند کلی تغییرات سرزمین نشان دهنده کاهش 64 درصدی در شبکه سبز و نابودی 45 درصدی در مورد قطعات جنگلی بود و این درحالی است که شاخص نسبت تعداد به مساحت قطعات جنگلی با 71 درصد رشد همراه بوده است. نتیجه این تغییرات کاهش ارزش اکولوژیک سرزمین همراه با کاهش شاخص تنوع و میزان ارتباطات درون سرزمینی (70 درصد) است. مطالعه در دوره 11 ساله نشان دهنده ارتباطات درون سرزمینی بین ساختارهای مختلف و نحوه مدیریت سرزمین همراه با کاهش میزان مدیریت درختان است. از طرف دیگر ارتباط مستقیم میان نوع کاربری زمین و سیستم بهره برداری با نحوه مدیریت ساختار مشخص شده است. این مساله ضمن بیان و تایید کاهش میزان نقش کشاورزان در مدیریت سرزمین بر اهمیت آن تاکید می کند. مطالعات بخش اجتماعی بیان کننده کاهش اهمیت درختان از دید کشاورزان از جنبه های اقتصادی و تامین سوخت است. لذا در پیش گرفتن سیاست های تشویقی در بطن سیاست های کشاورزی ملی (فرانسه) و اروپایی (CAP) که مبتنی بر حمایت از کشاورزان برای حفظ پرچین ها همراه با معرفی کارکردهای بهینه برای تولید چوب صنعتی و سوخت باشد، برای حفظ این ساختار و در نهایت افزایش پایداری سرزمین ضروری است.

کلید واژه: تغییرات سیمای سرزمین، سیستم بهره برداری کشاورزی، شبکه سبز سرزمین، عکس هوایی

منبع : نشریه محیط زیست طبیعی، دوره 64، شماره 3، مهر 1390، صفحه 219 تا 230.

دانلود فایل pdf  متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا