..:: محــــــــــیـــط ســـــبـــــــز (بیابان زدایی) ::..
..:: محــــــــــیـــط ســـــبـــــــز (بیابان زدایی) ::..

..:: محــــــــــیـــط ســـــبـــــــز (بیابان زدایی) ::..

منابع طبیعی-بیابان زدایی-محیط زیست

بررسی تغییرات کاربری اراضی محدوده شهر اصفهان+تکنیک آشکارسازی برداری تغییرات


مقاله زیست محیطی



بررسی تغییرات کاربری اراضی محدوده شهر اصفهان

با استفاده از تکنیک آشکارسازی برداری تغییرات

طی سال های 1366 تا 1377


علیرضا سفیانیان 





پایش تغییرات کاربری و پوشش اراضی نقش اساسی در برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست دارد. داده های ماهواره ای کارایی بالایی در آشکارسازی و تجزیه و تحلیل تغییرات زیست محیطی دارند. روش های متعددی برای آشکارسازی تغییرات یک منطقه با استفاده از تصاویر ماهواره ای وجود دارد که هر کدام دارای مزایا و محدودیت هایی هستند. آشکارسازی برداری تغییرات (Change Vector Analysis) یکی از این روش ها است. این روش برپایه آشکارسازی تغییرات رادیومتریک بین دو سری زمانی داده ماهواره ای استوار است. مشخص شدن محدوده تغییرات در کنار ماهیت تغییرات از مزایای بسیار مهم این روش نسبت به سایر روش ها است. هدف اصلی از این مقاله توصیف روش آشکارسازی برداری تغییرات (CVA) و به کارگیری آن برای آشکارسازی تغییرات پوشش اراضی در محدوده فعلی شهر اصفهان طی یک دوره 11 ساله است. بدین منظور دو سری داده از سنجنده TM ماهواره لندست به تاریخ 15 خرداد 1366 و تاریخ 13 خرداد 1377 انتخاب گردیدند. داده های ماهواره ای از لحاظ نوع سنجنده و زمان برداشت به گونه ای انتخاب شدند که نیازی به تصحیح رادیومتریک نباشد. پس از زمین مرجع کردن تصاویر و انتقال محدوده مطالعه روی آنها با استفاده از روشCVA  تغییرات منطقه از لحاظ بزرگی و جهت بررسی گردید. نقشه تغییرات به دست آمده دارای ضریب کاپای 63.19 و صحت کلی 74.4 است. نتایج نشان می دهد طی این دوره 3360 هکتار از اراضی محدوده شهر اصفهان تغییر کاربری داشته است. از این میان در 1340 هکتار از اراضی که عمدتاً جزء اراضی کشاورزی بوده اند، توسعه فعالیت های شهرسازی را داشته ایم. 1585 هکتار به سطح اراضی کشاورزی اضافه و 430 هکتار از اراضی کشاورزی اولیه کاسته شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که CVAیک روش مناسب برای آشکارسازی و توصیف تغییرات رادیومتریک سری زمانی داده های چند طیفی است.


کلید واژه: آشکارسازی برداری تغییرات، کاربری و پوشش اراضی، سنجش از دور، لندست، اصفهان


منبع : نشریه علوم آب و خاک (علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی) پاییز 1388; 13(49):153-164


مقالات مرتبط :


بررسی روند تغییرات پوشش اراضی اصفهان با استفاده از سنجش از دور 


آشکارسازی تغییرات پوشش اراضی اصفهان با استفاده از سنجش از دور و   GIS (فقط چکیده)



کشف و بازیابی تغییرات کاربری و پوشش اراضی شهر اصفهان  به کمک سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی



دانلود فایل pdf  متن کامل مقاله در ادامه مطلب


برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .


مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا


 

ادامه مطلب ...

بررسی روند تغییرات پوشش اراضی اصفهان+سنجش از دور


بررسی روند تغییرات پوشش اراضی اصفهان

در 4 دهه گذشته

با استفاده از سنجش از دور


سامره فلاحتکار

علیرضا سفیانیان

سید جمال الدین خواجه الدین

حمید رضا ضیایی



چکیده :
سنجش از دور فناوری کلیدی برای ارزیابی وسعت و میزان تغییرات پوشش اراضی است. اطلاع از انواع تغییرات پوشش سطح زمین و فعالیت های انسانی در قسمت های مختلف، به عنوان اطلاعات پایه برای برنامه ریزی های مختلف، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مطالعه تغییرات پوشش اراضی منطقه اصفهان بزرگ که شامل شهر اصفهان و اراضی اطراف آن است طی 4 دهه گذشته مورد بررسی قرار گرفت. برای رسیدن به اهداف مطالعه از عکس های هوایی1:50000 سال 1334، تصاویر ماهواره ای MSS و TM و ETM+ به ترتیب برای شهریور ماه سال های 1351، 1369 و 1380 و نقشه های توپوگرافی شهر اصفهان و اراضی اطراف آن استفاده گردید. تمامی عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای به روش نزدیک‌ترین همسایه تصحیح هندسی شدند و RMSe کمتر از یک پیکسل گردید. برای پردازش تصاویر، ابتدا مطابق با شاخص OIF، بهترین ترکیب رنگی کاذب برای تصاویر تهیه شد، سپس با استفاده از روش طبقه بندی نظارت شده و نظارت نشده به صورت تلفیقی و به کارگیری شاخص NDVI نقشه های پوشش اراضی منطقه مورد مطالعه در 5 طبقه تهیه گردید. در نهایت، نقشه های حاصله به روش مقایسه بعد از طبقه‌بندی مقایسه شدند. نتایج نشان می دهد که بیشترین توسعه مناطق شهری در بین سال‌های 1351 تا 1369 با گسترش متوسط 571 هکتار در هر سال و کمترین رشد آن بین سال‌های 1334 تا 1351 با مساحتی حدود 324 هکتار در هر سال رخ داده است. اما در طی سال های 1334 تا 1351 با کاهش متوسط سالانه 1263 هکتار، بیشترین تخریب پوشش سبز منطقه مورد مطالعه روی داده است.

منبع : نشریه علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، جلد 13, شماره 47 - ( (الف)، بهار 1388 )، صفخات 381 تا 396



مقالات مرتبط :
آشکارسازی تغییرات پوشش اراضی اصفهان با استفاده از سنجش از دور و   GIS

بررسی تغییرات کاربری اراضی محدوده شهر اصفهان با استفاده از تکنیک آشکارسازی برداری تغییرات





دانلود فایل pdf  متن کامل مقاله


برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .


مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا


 

ادامه مطلب ...

تغییرات کاربری و پوشش اراضی شهر اصفهان+سنجش از دور




کشف و بازیابی تغییرات کاربری و پوشش اراضی شهر اصفهان

 به کمک سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی


حمیدرضا ربیعی

پرویز ضیاییان

عباس غلی محمدی



چکیده :


آشکار ساختن تغییرات یکی از نیازهای اساسی در مدیریت و ارزیابی منابع طبیعی است. بنابراین نقشه تغییرات کاربری را که نتیجه فرایند آشکارسازی تغییرات می باشد، می توان بر اساس تصاویر چند زمانه سنجش از دور تهیه کرد. لازم به ذکر است که روش های متفاوت و گوناگونی برای آشکارسازی تغییرات و تحولات کاربری ها ارایه شده است. در این تحقیق تغییرات، تحولات کاربری و پوشش اراضی منطقه اصفهان با استفاده از تصاویر سنجنده TM ماهواره لندست اخذ شد؛ سپس در سال های 1988 و 1990 پردازش رقومی تصاویر ماهواره ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی با بهره گیری از روش های پیشرفته ارزیابی شد. در مرحله اول تصاویر یاد شده با استفاده از الگوریتم های مناسب از لحاظ هندسی و رادیومتریک تصحیح شدند؛ آنگاه نمونه های آموزشی به صورت فازی در ده کلاس کاربری و پوشش به وسیله نرم افزار Idrisiایجاد شدند. سپس هر تصویر به طور جداگانه با استفاده از الگوریتم حداکثر مشابهت طبقه بندی شد. در مرحله بعدی تصاویر طبقه بندی شده به کمک روش مقایسه پس از طبقه بندی مقایسه شدند. نتایج به دست آمده نشان دهنده تغییر وسیع کاربری اراضی کشاورزی مجاور شهر اصفهان به منطقه مسکونی در طول هشت سال می باشد. در این صورت توصیه می شود مدیران و برنامه ریزان به نظارت هر چه بیشتر بر روند تخریب اراضی کشاورزی در این منطقه توجه کنند.


کلیدواژه : سنجش از دور ، آشکارسازی تغییرات ، کاربری و پوشش اراضی ، لندست ، اصفهان



منبع : نشریه مدرس علوم انسانی زمستان 1384; 9- صفحات 19 تا 32.



مقالات مرتبط :



بررسی روند تغییرات پوشش اراضی اصفهانبا استفاده از سنجش از دور



بررسی تغییرات کاربری اراضی محدوده شهر اصفهان با استفاده از تکنیک آشکارسازی برداری تغییرات








دانلود فایل pdf  متن کامل مقاله در ادامه مطلب


برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .


مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا


 

ادامه مطلب ...

آشکارسازی تغییرات پوشش اراضی اصفهان با استفاده از سنجش از دور

آشکارسازی تغییرات پوشش اراضی اصفهان با استفاده از سنجش از دور و   GIS


                                         

سامره فلاحتکار



چکیده:


 در سال های اخیر، داده های سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در شناسایی و آنالیز تغییرات کاربری و پوشش اراضی به طور وسیع به کار گرفته می شوند. آشکار سازی صحیح تغییرات اشکال سطح زمین، درک بهتری از ارتباط و واکنشش بین انسان و پدیده های طبیعی جهت مدیریت بهتر منابع را فراهم می کند. 


روش های مختلفی برای آشکار سازی تغییرات کاربری و پوشش اراضی وجو دارد. برخی از این روش ها عبارت اند از مقایسات بعد از طبقه بندی، طبقه بندی سری داده های چند زمانه، آنالیز مؤلفه اصلی، تفاضل و نسبت تصویر زمانی، آنالیز برداری تغییر، آنالیز مخلوط طیفی و آنالیز رگرسیون. 


مقایسه پس از طبقه بندی یکی از مؤثرترین روش های آشکار سازی تغییرات است.


 هدف این بررسی، آشکار سازی تغییرات پوشش اراضی اصفهان است. عکس های هوایی با مقیاس 1:50000 مربوط به سال 1334 و تصاویر ماهواره ای MSS، TM، ETM+ ماهواره لندست به ترتیب مربوط به سال های 1351، 1369، 1380، برای تهیه نقشه های پوشش اراضی و بررسی روند تغییرات به کار گرفته شد. جهت کامل کردن دوره بررسی تغییرات، نقشه پوشش اراضی توس مدل CA مارکوف برای سال 1385 پیش بینی شد. 


برای انجام تحقیق، ابتدا تمام عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای با معادله چند جمله ای درجه یک به روش نزدیک ترین همسایه تصحیح هندسی شدند.RMSe عکس های هوایی بین 1/0 تا 45 /0  پیکسل RMSeتصاویر MSS، TM، ETM+ به ترتیب 73/0، 68/0، 6/0 پیکسل به دست آمد. عکس های هوایی با استفاده از رنگ، تن، الگو، شکل، موقعیت و پدیده های مختلف تفسیر چشمی شدند. هر یک از تصاویر ماهواره ای با استفاده از تباین خطی و تعدیل هیستوگرام اصلاح شدند. از فاکتور شاخص بهینه برای ساخت بهترین تصویر رنگی کاذب استفاده شد، این شاخص بهترین باندها را بر اساس حداکثر واریانس و حداقل همبستگی شناسایی می کند. به منظور طبقه بندی تصاویر از روش طبقه بندی هیبرید که ترکیبی از دو روش طبقه بندی نظارت شده و نظارت نشده است استفاده شد. از شاخص NDVI و آنالیز مؤلفه اصلی برای جدا کردن برخی ار لایه های پوشش اراضی با تعریف حد آستانه مناسب استفاده شد. 


در نهایت نقشه پوشش اراضی در5 طبقه تهیه شد که عبارت بودند از کوه، اراضی بایر، شهر، پوشش سبز و دشت سیلابی. برای برآورد صحت تمامی نقشه ها از ماتریس خا استفاده شد. ضریب کاپای نقشه های پوشش اراضی تولید شده از عکس های هوایی و تصاویر MSS، TM، ETM+ به ترتیب عبارتند از 98/0، 90/0، 93/0 و 92/0 سپس، ماتریس تغییرات از طریق مقایسه نقشه پوشش اراضی هر سال و با نقشه های سال بعد تولید شد. برای آشکارسازی تغییرات از روش مقایسه  بعد از طبقه بندی استفاده شد. زنجیره مارکوف برای مدل سازی تغییرات پوشش و کاربری اراضی به طور وسیع استفاده می شود. مدلCA مارکوف قادر است که تغییرات پوشش و کاربری اراضی از یک زمان به زمان دیگر را توصیف کند و این به عنوان پایه ای برای تغییرات آینده استفاده می شود. 


در این مطالعه از مدل CA مارکوف برای پیش بینی نقشه های سال 1369 و 1380 استفاده شد و سپس این نقشه ها با نقشه های پوشش اراضی سال 1369 و 1380 به دست آمده از روش هیبرید مقایسه شدند تا توانایی مدلCA مارکوف در پیش بینی تغییرات پوشش اراضی مطالعه شود. در نهایت نیز نقشه پوشش اراضی سال 1404 با استفاده از مدل CA مارکوف پیش بینی شد. نتایج آشکار سازی تغییرات نشان میدهد بیشترین توسعه مناطق شهری بین سال های 1351 تا 1369 با گسترش متوسط 571 هکتار در سال و کمترین رشد آن بین سالهای 1334 تا1351 با مساحتی حدود324 هکتار در سال، رخ داده است. اما طی سال های 1334 تا 1351، پوشش گیاهی با کاهش متوسط سالانه 1263 هکتار، بیشترین تخریب نرخ تبدیل و تغییر را داشته است. نتایج مدل مارکوف ماتریسی است. که احتمال تغییرات را از هر طبقه پوشش یا کاربری اراضی به سایر طبقات را در آینده نشان می دهد. به منظور پی بردن به صحت نقشه های پیش بینی شده و به دست آوردن اعتبار پیش بینی مدل CA مارکوف از 3 روش جدول توافق و عدم توافق، آزمون نکوئی بر ارزش و محاسبه ماتریس خطا استفاده شد. 

نتایج مؤلفه های توافق نشان می دهد که توافق نقشه های سال 1369 (نقشه پوشش اراضی به دست آمده از روش هیبرید و نقشه پیش بینی شده توسط مدل CA مارکوف) 60/0 و عدم توافق آنها 39/0 است. این نتایج برای توافق کلی نقشه های 1380 برابر 69/0 و عدم توافق برای این دو نقشه 31/0 است. در آزمون نکوئی بر ارزش فرض صفر اینگونه تعریف میشود که اختلاف معنی داری بین مساحت های مشاهده شده (مساحت های به دست آمده از روش هیبرید ) و مساحت های پیش بینی شده (مساحت های پیش بینی شده از مدل CA مارکوف) وجود ندارد. فرض صفر بیان میدارد اختلاف مذکور در سطح 05/0 معنی دار است . با انجام آزمون نکوئی بر ارزش و محاسبه2 χ و مقاسیه آن با 2 χ جدول در سطح 05/0 با درجه آزادی 4، فرض صفر رد شد و فرض یک ( یعنی اختلاف در نتایج دو روش مذکور) پذیرفته می شود. 2 χ محاسبه شده برای نقشه های پیش بینی شده سال 1369 و 1380 به ترتیب 25642 و 36915است که در سطح 05/0 و در جه آزادی 4، 2 χ جدول 711/0 است بنابراین فرض صفر رد میشود. برای محاسبه ضریب کاپا و دقت کلی تمامی نقشه های پوشش اراضی، نقاط کنترل زمینی استفاده شد، سپس ماتریس خطا نقشه های پوشش اراضی تولید شده با روش هیبرید مدل CA مارکوف محاسبه شد. ضریب کاپای محاسبه شده برای نقشه های  پیش بینی شده سالهای 1369 و 1380 به ترتیب 64/0 و 84/0 است، که آن کمتر از نقشه های تولیدی به روش هیبرید با ضریب کاپای 93/0 برای سال 1369 و 92/0 برای سال 1380 است. در نهایت ما میتوانیم نتیجه بگیریم که اگر فرآیند تغییر پوشش اراضی ثابت باقی بماند، مدل CA مارکوف تغییرات پوشش اراضی رابا اعتباری برای 17 سال بعد پیش بینی می کند که توافق نقشه پیش بینی شده با نقشه واقعی کمتر از 70 در صد است.


کلمات کلیدی: آشکارسازی تغییرات، مقایسه پس از طبقه بندی، پوشش اراضی، مدل CA مارکوف.


برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .


مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا