..:: محــــــــــیـــط ســـــبـــــــز (بیابان زدایی) ::..
..:: محــــــــــیـــط ســـــبـــــــز (بیابان زدایی) ::..

..:: محــــــــــیـــط ســـــبـــــــز (بیابان زدایی) ::..

منابع طبیعی-بیابان زدایی-محیط زیست

متن کامل مقاله: ارزش زیست محیطی و گردشگاهی جریان رودخانه ی زاینده رود در شهر اصفهان: کاربرد روش گزینش دوگانه ی دوحدی


مقالات زیست محیطی


متن کامل مقاله:



متن کامل مقاله + دانلود فایل pdf




ارزش زیست محیطی و گردشگاهی جریان رودخانه ی زاینده رود در شهر اصفهان
کاربرد روش گزینش دوگانه ی دوحدی


علیرضا نیکویی
منصور زیبایی

تایپ کامل مقاله به پایان نرسیده
به محض اتمام تایپ در همین جا بیان می شود

چکیده

ارزشگذاری خدمات زیست محیطی داده شده توسط جریان رودخانه به ویژه در مکا نهایی که این جریان از مناطق شهری عبور میکند، از مهم ترین پی شنیازهای یک مدیریت بهینه ی تخصیص و استفاده از آب در حوضه- های آ بریز است. این مطالعه به مقداری کردن ارزش زیست محیطی و گردشگاهی جریان رودخانه ی زایند هرود در شهر اصفهان با به کارگیری روش ارزشگذاری مشروط از راه گزینش دوگان هی دوحدی می پردازد. به این منظور، از پیمایشی شامل 430 بازدیدکنند هی پارک های ساحلی این رودخانه که به صورت تصادفی در سال 1389 گزینش شده بودند، استفاده شد. نتایج نشان داد که هنگامی که پاسخ گویان با پیشنهاد قیمتی متعاقب پیشنهاد قیمتی اولیه مواجه می شوند، بسته به سطح درآمد و تحصیلات آن ها، پاس خهای خود را سازمان دهی میکنند. این در حالی است که متغیرهای اجتماعی شامل سن، جنسیت و اندازه ی خانوارها، تاثیری در شکل گیری پاسخ های متعاقب ندارد. این رفتار باعث شد که میانگین تمایل به پرداخت استفاده کردن و استفاده نکردن از رودخانه در میان پار کهای ساحلی شهر اصفهان برابر 11400 ریال در ماه برای هر خانواده که در داخل یا خارج از این شهر زندگی می کند، به دست آید. کاربرد این ارزش در محاسبات مربوط به مدیریت جامع منابع آب حوضه، یک را هحل مناسب اقتصادی برای افزایش مطلوبیت بازدیدکنندگان رودخانه را فراهم خواهد کرد.

طبقه بندی: R11 ,Q51 ,O26 ,H41 JEL

کلمات کلیدی:
رودخانه ی زاینده رود، تمایل به پرداخت، اقتصاد محیط زیست، ارزش گذاری مشروط، گزینش دوگانه ی دوحدی.

 

رعایت اصل امانتداری نشانگر شخصیت شماست.

لطفاً در استفاده از از این مطالب (وبلاگ زیست محیطی محیط سبز) منبع را فراموش نفرمائید.

دانلود فایل pdf  متن کامل مقاله در ادامه مطلب


برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .


مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا

متن نیاز به ویراش دارد
در حال وبرایش متن



لینک دانلود فایل PDF مقاله در انتهای همین متنتایپ شده همین مقاله می باشد.



مقدمه

منابع محیط زیستی با چال شهای روب هرشد مدیریت منابع آب هم زمان با افزایش محدودیت آب ناشی از خشک سالی و تغییرات اقلیمی روبه رو است و این چالش در شرایطی است که رقابت برای استفاده از آب توسط استفاده کنندگان رقیب در یک حوضه ی آ بریز رودخانه، افزایش یافته است (سازمان ملل متحد، 2009 ). جریان رودخانه خود به عنوان یکی از منابع مهم زیست محیطی خدمات مهمی را به بشر می دهد (لومیس، 2001 ). زایند هرود یکی از مه مترین رودخانههای ایران است که در قرون گذشته پایهگذار فعالیت های اقتصادی مهمی در شهر اصفهان بوده است. پل های تاریخی و پارک های ساحلی زیبای حاشیه ی این رودخانه از مه مترین مکان های بازدید و گردشگری این شهر به حساب میآید و خدمات زیست محیطی و گردشگاهی بسیاری را به بازدید کنندگان م یدهد. به باور حسینی ابری ( 1382 ) شهر اصفهان که در حاشی هی کویرهای حوضه داخلی ایران قرار دارد، بخش مهمی از اعتبار و عظمت اقتصادی، تاریخی، علمی، هنری و سیاسی خود را مدیون رودخانه ی زایندهرود و تداوم جریان و توزیع متناسب آن در شهر بوده است. به اعتقاد او، اصفهان، بی زایند هرود هرگز قادر نبوده است به ویژگی هایی که در مجموع آن را به "نصف جهان" معروف کرده است، نایل گردد. زیرا اصفهان از لحاظ موقعیت جغرافیایی، از سه سوی، در محاصره ی کویر (شرق، شمال و جنوب) قرار گرفته، و جبهه ی غربی آن نیز با متوسط 50 سال هی بارندگی سالانه حدود 125 میل یمتر و تبخیر بیش از 3000 میل یمتر، جزو مناطق صحرایی است


مطالعات انجام شده در حوضه ی آ بریز زایند هرود نشان میدهد که این منطقه یکی از حوضههای آ بریز تحت تنش آبی است (سالمی و حیدری، 1385 ) و در آینده با کاهش بارندگی، افزایش دما، افزایش سال های خشک متوالی، کاهش شدید منابع آب که نشانهایی از پدید هی تغییرات اقلیم است، مواجه میگردد (مساح بوانی و مرید، 1384 ). به این ترتیب، هر چند که سد زاینده رود در بالادست رودخانه برای ذخیره و مدیریت آب در طول سال و شرایط بحران بنا نهاده شد، ولی این رودخانه در سال های خش کسالی دارای بستر خشک و بی آب است. دلایل این بحران افزون بر کم بود منابع آب در این گونه سال ها، عواملی چون اولویت بندی صورت گرفته برای تخصیص آب توسط مراجع تصمیم سازی به ترتیب به مصارف آشامیدنی داخل حوضه، صنعت، انتقال به دیگر مناطق، کشاورزی، و در نهایت محیط زیست مطرح م یشود. با وجود این، مطالعات نشان داده است که ارزشگذاری خدمات زیست محیطی داده شده به وسیله ی رودخان هها به عنوان یک کالای عمومی نقش تعیین کننده یی در یافتن یک راه حل اقتصادی برای ورود ارزش زیست محیطی جریان رودخانه در تصمیم ؛ گیری های مربوط به مدیریت جامع منابع آب در حوضه های آ بریز دارد (لومیس 2000، بوستیک و نتوسیل، 2007).

ارزشگذاری کالاهای عمومی در دهه ی اخیر به صورت قابل ملاحظهیی مورد توجه قرار گرفته است (برای نمونه توسط براور، 2001 ؛ لومیس، 2002 ؛ چن و همکاران، 2004 ؛ مک کین و همکاران، 2010 ). چند روش برای ارزشگذاری منافع حاصل از کالاهای عمومی دست رسی آزاد 1 مانند تالاب ها، سواحل دریاها، و رودخان هها استفاده م یشود (هاب و مک کانل، 2002 ؛ امیرنژاد و عطایی سلوط، 1390 ). رفتار عموم مردم معمولاً منافع زیست محیطی ناشی از استفاده یا لذت نامستقیم حاصل از این منابع را آشکار نمی نماید (اکسین و همکاران، 2008 ). با وجود نبود بازارها و قیم تهای بازاری برای بسیاری از خدمات زیست محیطی، یک حقیقت قابل مشاهده مبنی بر این که خدمات دارای ارزش اند و برای آن ها ارز شهای اقتصادی و مالی منظور می شود، وجود دارد (براور، 2010 ). درک این ارزش اقتصادی برای سیاستگزاری های محلی، ملی و جهانی و تصمیم گیری بسیار مهم است (تورنر، 2010 ). این روش ها برای مقداری کردن ارزش منافع گردشگاهی وابسته به آب در مناطق مختلف نیز استفاده شده اند. لومیس ( 2002 ) و مارتینز - اسپینیرا و همکاران ( 2006 ) روش هزین هی سفر را برای ارزیابی منافع گردشگاهی به القوه حاصل از خراب کردن سدها و رها سازی جریان آزاد آب برای رودخانه لاور اسنک 1 در آمریکا به کار بردند. لومیس و همکاران ( 2000 ) در آمریکا و گورلاک ( 2006 ) در ترکیه استفاده از روش ارزشگذاری مشروط 2 را برای ارزیابی ارزش » منافع حاصل از توسعه ی خدمات زیست محیطی مرتبط با آب شامل منافع مستقیم و 3 آن گزارش کردند 4. دیگر روش های ارزشگذاری خدمات و کالاهای زیست « غیر مصرفی محیطی توسط امیرنژاد و عطایی سلوط ( 1390 ) مورد بحث و بررسی قرار گرفتهاند. به باور امیرنژاد و اژدری ( 1390 )، هریک از روش های ارزش گذاری دارای نقاط قوت و ضعفی است، که در گزینش روش برای موضوع مورد مطالعه باید به آن ها توجه شود. با وجود این، دو روش هزین هی سفر و ارزشگذاری مشروط برای ارزشگذاری مطبوعیت زیست محیطی و گردشگاهی در هوای آزاد، بیش تر به کار رفته است (برای نمونه توسط: پور، 1999 ؛ هوچینسون و همکاران، 2001 ؛ شرستها و همکاران، 2002 ؛ چن و همکاران، 2004 ؛ تونر و همکاران، 2010 ).  رللف و دایاک ( 2010 ) اعتبار ه مگرا بودن نتایج ارزشگذاری مشروط و هزینه ی سفر را در استرالیا مورد آزمون قرار دادند. نتایج این مطالعه نشان داد که احتمالاً ترکیبی از عوامل باعث میشود که ارزش مازاد مصرف کننده به دست آمده توسط روش هزین هی سفر بیش تر از ( روش ارزشگذاری مشروط باشد. با وجود این براور ( 2000 ) و لومیس و همکاران ( 2000 توافق کردند که روش هزینه ی سفر ارزش مستقیم استفاده از محیط زیست را اندازه گیری می- کند، در حالی که روش ارزشگذاری مشروط افزون بر این مقدار، قادر به اندازه گیری ارز شهای مجهول یا حاصل از استفاده نکردن نیز از راه ترجیحات بازگو شده است. به دلیل این که، ارزش بسیاری از خدمات زیست محیطی و گردشگاهی برگیرنده ی هر دو جنبه ی استفاده ی مستقیم در کنار ارزش های مجهول یا غیر مصرفی برای







1 Lower snake
2 Contingent Valuation Method
3 Non-use value


4 » اصطلاح ارزش غیر مصرفی » غالباً برای بیان ارز شهایی که مردم عادی برای وجود منابع قائل اند، حتا اگر برنامه یی برای استفاد ه مستقیم یا تجربه ی آن در حال و آینده نداشته باشند، استفاده می گردد (اکسین و همکاران، ٢٠٠8)



استفادهکنندگان و علاقهمندان است، مطالعات زیادی در زمینهی ارزش گذاری مطبوعیت محیط زیست و برآورد ارزش تفریحی مناطق مختلف با به کارگیری روش ارزشگذاری مشروط، صورت گرفته است. برای نمونه در ایران، امیرنژاد و همکاران ( 1385 ) ارزش گردش گری سالانه هر هکتار از پارک جنگلی سی سنگان، دشتی و سهرابی ( 1387 ) ارزش گردش گری پارک نبوت کرج، خداوردیزاده و همکاران ( 1387 ) ارزش گردش گری روستای کندوان آذربایجان شرقی، میبدی و قاضی ( 1387 ) ارزش گردش گری پارک ساعی در تهران، امیرنژاد و همکاران ( 1388 ) و محمودی و همکاران ( 1389 ) ارزش گردش گری تالاب انزلی،
یزدانی و فتاحی ( 1388 ) ارزش تفریحی آب های زیرزمینی دشت یزد-اردکان، پیری و همکاران (1388 ) ارزش وجودی جنگل های ارسباران، امیرنژاد و رفیعی ( 1388 ) ارزش گردش گری در جنگل عباس آباد بهشهر استان مازندران، منافی ملایوسفی و حیاتی ( 1389 ) ارزش گردش گری دریاچه ی مهارلوی شیراز، طاهریان ( 1389 ) ارزش تفریحی پارک جنگلی النگ دره ی گلستان، و امیرنژاد و اژدری ( 1390 ) ارزش گردشی منطقه ی بهشت گمشده ی استان فارس را با به کارگیری روش ارزشگذاری مشروط برآورد نمودند.

در این بررسی، با توجه به (الف) اهمیت جریان رودخانه ی زایند هرود در شهر اصفهان، (ب) تنشهای حاصل از کم بود منابع آب در دهه ی گذشته که منجر به خشک شدن این رودخانه در برخی از سال ها شده است، (ج) احتمال وقوع و یا تشدید چنین تنشهایی با توجه به پدیدهی تغییرات اقلیمی در سال های آینده، و (د) نقش مهم تعیین ارزش زیست محیطی و گردشگاهی رودخانه در مدیریت جامع منابع آب حوضه ی زایند هرود، به ارزش- گذاری جریان رودخانه ی زایندهرود در شهر اصفهان پرداخته شد. نظر به این که ارزش زیست محیطی و گردشگاهی این رودخانه در شهر اصفهان در برگیرنده ی هر دو جنبه ی استفاده ی مستقیم از خدمات در کنار ارزش های نادانسته یا غیرمصرفی رودخانه برای استفاده کنندگان و علاقهمندان آن است، این ارزشگذاری بر پایه ی روش تمایل به پرداخت 1 از راه ترجیحات بازگو شده 2 صورت پذیرفت.



روش تحقیق

منطقه ی مورد پیمایش و جامعه ی آماری


منطق هی در نظر گرفته شده برای انجام این پیمایش در حدود 7 کیلومتر از رودخانه ی زاینده رود بود که از غرب به شرق و از میان پارک های ساحلی شهر اصفهان عبور میکند. این گزینش به آن دلیل بود که محدوده ی گزینش شده در برگیرنده ی عمده ی جمعیت استفاده کننده از ارز شهای گردشگاهی و زیست محیطی رودخانه ی زایند هرود است. به این ترتیب، جامع هی آماری این مطالعه عبارت از علاقه مندان به استفاده از ارزش های گردشگاهی و زیست محیطی (مصرفی و غیر مصرفی) جریان رودخانه در پارک های ساحلی زاینده رود شهر اصفهان بود. با توجه به این که دست رسی به محدوده ی یاد شده برای همگان آزاد است، تاکنون آماری از بازدیدکنندگان این محدوده ی مطالعاتی از طرف مراجع مربوط داده نشده است. با وجود این، ارزش های مصرفی و غیر مصرفی آب این رودخانه، خانوارهای ساکن در نقاط شهری و روستایی حوضه را به ویژه آن هایی که در نزدیکی رودخانه زندگی میکنند، متأثر میسازد. به دلیل وجود پلهای تاریخی بر روی رودخانه ی زایند هرود در شهر اصفهان (پل خواجو، سی و سه پل، پل جویی، پل شهرستان و پل وحید) این محدوده جزء مناطق گردشگری مورد علاقه ی بازدیدکنندگان دیگر مناطق کشور نیز هست.

روشهای ارزشگذاری مشروط

اگر منافع را با ترجیحات افراد1 تعریف کنیم، یک فرد یک منفعت را هنگامی دریافت میکند که در برابر تمایل به از دست دادن چیزی که برای آن ها ارزشگذاری کرده است، چیز دیگری را از دست می دهد (بتمن و همکاران، 2002 ). روش ارزشگذاری مشروط یک روش ترجیحات بازگو شده است. در این روش، از پاسخ گویان خواسته می شود که مقدار درآمدی را که حاضر اند از آن چشم پوشی کنند تا به استفاده از یک کالای زیست محیطی دست یابند مشخص کنند (چیلتون و هوچینسون، 2003 ). روش ترجیحات بازگو شده پیمایشی است که از راه آن، از تمایل افراد یا خانوارها به پرداخت آن ها برای بهبود امکانات زیست محیطی پرسش م یشود (اسکین و همکاران، 2008 ). در این زمینه روش ارزشگذاری مشروط به عنوان یک تکنیک ترجیحات بازگو شده، ترجیحات عموم را از راه پرسش مستقیم از آن ها که چه مقدار تمایل به پرداخت (و یا قبول پرداخت) برای تغییر در کیفیت یا کمیت یک کالای زیست محیطی مشخص یا خدمات در یک بازار فرضی دارند، استخراج می کند (لومیس و
هلفاند، 2001 ). این روش نه تنها با برآورد ارزش های غیرمصرفی مربوط به محیط زیست سازگار است، بل که ه مزمان م یتواند ارز شهای مصرفی مربوط به بهبود توصیف شده در پیمایش و موضوع مطالعه را نیز استخراج کند (براور، 2000 ؛ لومیس و هلفاند، 2001 ؛ اسکین .( و همکاران، 2008 و تورنر و همکاران، 2010


   1Individuals Preferences































ارزش زیست محیطی و گردشگاهی جریان رودخانه ی زاینده رود در شهر اصفهان
کاربرد روش گزینش دوگانه ی دوحدی




علیرضا نیکویی
منصور زیبایی


نوع فایل : pdf


حجم فایل :   563.57 KB

رعایت اصل امانتداری نشانگر شخصیت شماست.

لطفا" در استفاده از از این مطلب منبع را فراموش نفرمائید.


نظرات 1 + ارسال نظر
مرمر پنج‌شنبه 14 فروردین‌ماه سال 1393 ساعت 03:01 ب.ظ

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد